Στις φυλακές της "εθνικοφροσύνης"

φωτο: Μακρόνησος...

(μέσα από τα μάτια ενός 6χρονου παιδιού)!

Μια απίστευτα συγκινητική ιστορία μέσα από τα μάτια ενός 6χρονου παιδιού μας αφηγείται ο φίλος και συντοπίτης Ιωάννης Τσιουγκρής. Ο ίδιος γεννηθείς το 1944 στο Καλεσμένο Ευρυτανίας βίωσε στην πιο τρυφερή ηλικία τον πόνο, την δυστυχία και την ορφάνια.

 Είναι και αυτός ένα από εκείνα τα βασανισμένα παιδιά του εμφυλίου που έζησαν έντονα σκληρά γεγονότα και καταστάσεις που μέχρι και σήμερα είναι αδύνατο να ξεχάσουν. Ας πάμε λοιπόν πίσω στα "πέτρινα χρόνια" και ας αφήσουμε τον φίλο μας Γιάννη να μας διηγηθεί αυτή την ιστορία...

==========

« Στο χωριό μου το Καλεσμένο Ευρυτανίας αμέσως μετά την λήξη του πολέμου με τους Γερμανούς ναζί άρχισε ένα ανελέητο κυνηγητό συγχωριανών μου με την συνήθη κατηγορία του κομμουνιστή! Είναι αλήθεια, ότι όπως σε όλη την Ελλάδα έτσι και στο χωριό μου πολλές νέες και νέοι επέλεξαν να δώσουν την μάχη εναντίον του κατακτητή μέσα από τις γραμμές των ΕΑΜ-ΕΛΑΣ-ΕΠΟΝ-ΚΚΕ. Στα άγρια χρόνια που ακολούθησαν η κρατική και παρακρατική τρομοκρατία έδινε και έπαιρνε. Έφτανε ένας από το σόι να ήταν κομμουνιστής και αυτόματα όλο το σόι βαφτίζονταν κομμουνιστές και ''ανθέλληνες'' για κάποιους τάχα μου "εθνικόφρονες".

Στο δικό μας το σόι ο αξέχαστος Δημήτρης Τσιουγκρής (Ζούκωφ) ήταν καπετάνιος στον ΕΛΑΣ, στέλεχος του ΚΚΕ και μαχητής των υψηλών ιδανικών που πίστευε! Ο γενναίος "Ζούκωφ" σφαγιάστηκε ύπουλα από τους παρακρατικούς κεφαλοκυνηγούς, ενώ οι γέροντες γονείς του Χρήστος και Μαρία Τσιουγκρή καταδικάστηκαν από το στρατοδικείο και εκτελέστηκαν! Όλα τούτα μάς καθιστούσαν όλους μας ύποπτους, από τις πιο μικρές ηλικίες μέχρι και τις πιο μεγάλες ηλικίες. Βέβαια και στο χωριό μου υπήρχαν οι γνωστοί ταγματασφαλίτες και προδότες που τίποτα άλλο δεν έκαναν παρά να καρφώνουν στη χωροφυλακή και στο στρατό τους συγχωριανούς τους!!

Θυμάμαι λοιπόν, μέσα από τα λόγια της μάνας μου, ότι ο πατέρας μου Σεραφείμ Τσιουγκρής, ο πρώτος ξάδερφός του Ιωάννης Τσιουγκρής καθώς και ο Κων/νος Τσιουγκρής, μετά από καταγγελίες γνωστών συγχωριανών τους, βρέθηκαν κατηγορούμενοι και φυλακισμένοι στις φυλακές Λαμίας. Δεν έφτανε μόνο αυτό αλλά και από το σόι της μάνας μου Βασιλικής Τσιουγκρή το γένος Κατσούδα, βρέθηκαν σε διάφορες φυλακές συγγενείς μας: Οι αδερφές της μάνας μου Σοφία και Κατίνα συνειδητές κομμουνίστριες στις φυλακές Πατρών, ο αδερφός της Διονύσιος Κατσούδας στη φυλακή Λαμίας, όπως επίσης και ο παππούς μου Σπύρος Κατσούδας, καθώς και ο Δημήτριος Κατσούδας αλλά και αρκετοί άλλοι Καλεσμενιώτες. Πολλοί ακόμη συγχωριανοί μας εκτελέστηκαν στη "μάντρα της Ξηριώτισσας" στη Λαμία...

Στο στρατοδικείο που έγινε στη Λαμία, όλοι ήταν κατηγορούμενοι για εσχάτη προδοσία!!! Οι ποινές που μοίρασε ο στρατοδίκης ήταν βαρύτατες. Το τεκμήριο της αθωότητας απουσίαζε φυσικά από ένα δικαστήριο απόλυτα ελεγχόμενο από φασίστες στρατιωτικούς και παρακρατικούς. Οι ποινές: Τσιουγκρής Σεραφείμ ισόβια, Τσιουγκρής Ιωάννης ισόβια, Τσιουγκρής Κων/νος ισόβια, Κατσούδας Δημήτριος τετράκις εις θάνατον, Κατσούδας Διονύσιος ισόβια καθώς και ο παππούς μου Κατσούδας Σπύρος 85 περίπου χρονών  ισόβια, οι υπόλοιποι που δεν αναφέρω ισόβια. Καταλαβαίνετε τι σήμαινε για μένα και τα αδέρφια μου όλα τα παραπάνω. Σημειωτέον ότι ο πατέρας μου, ένας άνθρωπος καλοσυνάτος και απλός, δεν είχε ενεργό ανάμιξη στο κίνημα. Φτωχός όπως ήταν, προσπαθούσε να μας μεγαλώσει με απίστευτες ταλαιπωρίες και κακουχίες. Αυτός λοιπόν ο απλός άνθρωπος μαζί με άλλους συγχωριανούς του βρέθηκε από τη μια στιγμή στην άλλη στη μακρινή Γυάρο. Ας είναι καλά οι συγχωριανοί μου που "φρόντισαν" για τον πατέρα μου καθώς και για τον άλλο γείτονά μας το Γιάννη Συψή που εκείνον τον σκότωσαν με φριχτά βασανιστήρια οι παρακρατικοί φασίστες μέσα στην εκκλησία του χωριού μας! Δύσκολα, άγρια χρόνια που σε σημαδεύουν μια ζωή!!

Τέλη του 1950 ο πατέρας μου και οι υπόλοιποι ''Τσιουγκραίοι'' και ΄Κατσουδαίοι'' μεταφέρονται  στις φυλακές Μεσολογγίου. Να πω εδώ ότι στις φυλακές αυτές ήταν και ο παππούς μου ο Σπύρος Κατσούδας, το 85χρονο γεροντάκι που σας είπα πριν, χαρακτηρισμένος ως ... "επικίνδυνος κομμουνιστής για την ασφάλεια του Έθνους"!!!

Μπορεί ο πατέρας μου να βρέθηκε από το νησί της Γυάρου σε στεριανή φυλακή, αλλά για εμάς εξακολουθούσε να είναι δύσκολο να πάμε να τον δούμε. Εγώ 6 χρονών τότε και ακόμη δεν είχα γνωρίσει τον πατέρα μου, δεν θυμόμουν καν την μορφή του. Ο θείος μου, ο αδερφός του πατέρα μου που έμεινε μόνιμα στην Αμερική, έστειλε εκατό δολάρια στην μάνα μου για να πάμε να δούμε τον αδερφό του. Ανείπωτη η χαρά της μάνας μου αλλά και η δικιά μου. Επιτέλους θα συναντούσα τον πατέρα μου!!! 

Με το λεωφορείο της γραμμής Καρπενησίου-Αγρινίου και έπειτα από έξι ώρες ταξίδι (για μια απόσταση 80 χιλιομέτρων) φθάσαμε στο Αγρίνιο και από εκεί με άλλο λεωφορείο κατευθυνθήκαμε στο Μεσολόγγι μετά από ταξίδι ακόμη 2 ωρών!

Δεν θυμάμαι καν πως ήταν οι φυλακές εξωτερικά.... Η λαχτάρα να δω τον πατέρα μου ήταν τόση μεγάλη που μόλις μπήκαμε στους χώρους τις φυλακής ανέβηκα τρέχοντας στις σκάλες για να να βρεθώ στο διάδρομο που ήταν τα κελιά. 

Προχωρώντας άκουσα μια φωνή μπροστά μου και μέσα στο μισοσκόταδο έβλεπα την φιγούρα του πατέρα μου. 

-"Γιάννη μου''!! τον άκουσα να λέει και από την μια στιγμή στην άλλη χάθηκα στην αγκαλιά του. 

Με έσφιξε ώρα και μου χάιδευε τα μαλλιά. Την αίσθηση αυτή την έχω ακόμη και την θυμάμαι σαν να ήταν χθες. Εκεί πρόσεξα για πρώτη φορά ότι δεν κουνούσε τα δύο δάχτυλα του δεξιού του χεριού, τού τα είχαν σπάσει στην φυλακή της Λαμίας. Η μάνα μου δεν επιτρεπόταν να τον δει για αυτό δεν ανέβηκε μαζί μου, θα τον έβλεπε στο προαύλιο, αργότερα.

Πριν κατέβουμε κάτω γύρισα στον πατέρα μου και του λέω σαν να ήταν το πιο φυσιολογικό πράγμα στον κόσμο:

- ''Μπαμπά πεινάω''...

- "Εδώ είναι φυλακή παιδί μου δεν είναι εστιατόριο..." μου είπε. Πραγματικά που να έβρισκε ο τραγικός πατέρας και φαγητό για να με ταΐσει μέσα στο κάτεργο!

Προχωρήσαμε λίγο και πριν την έξοδό μας από τον διάδρομο, μέσα από ένα μικρό κελί άκουσα μια άλλη αργή φωνή να μου λέει:

- "Γιάννη μου έλα στο παππού σου"! Ήταν το γεροντάκι, ο επικίνδυνος κομμουνιστής!! Δεν την ξέχασα ποτέ εκείνη τη στιγμή. Ούτε και αυτό που ακολούθησε....

Μου λέει ο παππούς μου: -"Γιαννάκη μου, παιδί μου, βάλε το δάχτυλό σου ανάμεσα στο συρματόπλεγμα"! Το έκανα... και τότε ο παππούς μου έσκυψε και το φίλησε με δακρυσμένα τα μάτια. Δίπλα μου ο πατέρας μου αμίλητος ζούσε κι εκείνος έντονα τη στιγμή...
Τώρα μετά από τόσα χρόνια και σε όλη την διάρκεια του βίου μου σκεφτόμουν πόσο δύσκολα πέρασαν όλοι αυτοί οι άνθρωποι που ούτε στα στερνά τους δεν τους άφηναν ήσυχους. Στο προαύλιο η μάνα μου περίμενε να δει τον πατέρα μου και μετά θα έβλεπε και το δικό της πατέρα.

Τις θυμάμαι όλες τούτες τις στιγμές, δεν ξεχνιούνται και δεν πρέπει να ξεχαστούν. Έτσι ήταν ο φασισμός τότε, τώρα και πάντα. Καλή δύναμη να έχουμε, να το πατήσουμε το τέρας πριν φτάσουμε να ξαναζήσουμε τέτοιες τραγικές καταστάσεις!!! »

Μαρτυρία από τον Ιωάννη Τσιουγκρή

για το blog "Ευρυτάνας ιχνηλάτης"