30/07/1946: Επιδρομή της αστυνομίας στην έδρα της ΓΣΕΕ

Η αστυνομία κάνει επιδρομή,30/7/1946, στην έδρα της ΓΣΕΕ για να αφαιρέσει τη Διοίκηση από τους νομίμους εκπροσώπους της εργατικής τάξης (που εκλέχθηκαν στο 8ο Συνέδριο ένα χρόνο περίπου πριν).

Την επόμενη μέρα ο υπουργός Εργασίας διορίζει ως επί το πλείστον μεταξικούς και κατοχικούς συνδικαλιστές, τόσο στη διοίκηση της ΓΣΕΕ όσο και των Εργατικών Κέντρων.

8Ο ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΤΗΣ ΓΣΕΕ

Ενα ορόσημο στην ιστορία του εργατικού συνδικαλιστικού κινήματος

Το 8ο Συνέδριο της ΓΣΕΕ πραγματοποιήθηκε 12 χρόνια, μετά το 7ο του 1934, που δρομολόγησε, μαζί με την Ενωτική ΓΣΕΕ, την οργανωτική ενότητα του συνδικαλιστικού κινήματος. Η τυπική έκφραση αυτής της ενότητας εμποδίστηκε από την επιβολή της βασιλο-μεταξικής δικτατορίας της 4ης Αυγούστου 1936. Για τις 5.8.36 είχε αποφασιστεί πανελλαδική πανεργατική απεργία, από το ενωμένο εργατικό κίνημα.

Η 4η Αυγούστου και ο προδότης της τάξης του, υπουργός Εργασίας του Μεταξά, Αριστ. Δημητράτος - όπως είπε στο 8ο Συνέδριο ο αείμνηστος Δ. Στρατής - αλυσόδεσαν την εργατική τάξη, φασιστικοποίησαν τα συνδικάτα και τα παρέδωσαν στη δικτατορία.

Γι' αυτό, όταν - επί δικτατορίας - έγινε το 1937, το 8ο ψευτοσυνέδριο της ΓΣΕΕ, που μέσα στ' άλλα τη βάφτισε και "Εθνική ΓΣΕΕ", αυτό το "συνέδριο" δεν αναγνωρίστηκε ΠΟΤΕ.

Τον αριθμό "8ο" πήρε το γνήσιο συνέδριο της ΓΣΕΕ - στις 1-7.3.1946 - στο θέατρο "ΟΛΥΜΠΙΑ" της Αθήνας.

Το 8ο Συνέδριο προετοιμάστηκε αμέσως μετά την απελευθέρωση σαν κορύφωση μιας πορείας που ξεκίνησε στην κατοχή με την αθάνατη Εθνική Αντίσταση. Με την κατάρρευση του αλβανικού μετώπου και την εισβολή των κατακτητών, το ΚΚΕ, με τον σ. Λ. Αποστόλου και άλλους και συνδικαλιστές όπως τον Ι. Καλομοίρη κ. ά. ίδρυσαν ΤΟ ΕΡΓΑΤΙΚΟ ΕΑΜ (ΕΕΑΜ). Οπως είπε ο Ι. Καλομοίρης στο Συνέδριο, το ΕΕΑΜ και οι οργανώσεις του στις πόλεις, ήταν η παράνομη αντιστασιακή ΓΣΕΕ, τα παράνομα - αντιστασιακά Εργατικά Κέντρα και οι ομοσπονδίες.  

Ηταν ο προπομπός του αθάνατου ΕΑΜ της κατοχής.Αμέσως λοιπόν μετά την απελευθέρωση, ο συνδικαλισμός της αντίστασης εγκαταστάθηκε στις συνδικαλιστικές οργανώσεις ΓΣΕΕ, Κέντρα, Ομοσπονδίες, παρά τη βάρβαρη τρομοκρατία της εποχής, την πτωματολογία - το ΔΕΚΕΜΒΡΗ 1944 - τα αγγλικά τανκς κ. α. Με πείσμα και πίστη στην ενότητα και τον ταξικό αγώνα, τη σωστή οργάνωση του 8ου Συνεδρίου, τη θετική στάση του τότε υπουργού Εργασίας Ανδρέα Ζάκκα, κατοπινού προέδρου της ΕΕΔΥΕ, οι συνάδελφοί μας εκείνης της εποχής, με τη σταθερή, ουσιαστική βοήθεια του ΚΚΕ και του "Ριζοσπάστη", μπόρεσαν ν' ανοίξουν το δρόμο εκδημοκρατισμού του εργατικού κινήματος.

Υποκύπτοντας σ' αυτό το κλίμα, "συναίνεσε" σε μια καθορισμένη πορεία προς το 8ο Συνέδριο και ο αυτοχρισθείς αρχηγός της ρεφορμιστικής Δεξιάς Φώτης Μακρής, που πήρε μέρος στην προετοιμασία του και στην επιτροπή πληρεξουσίων. Οταν όμως φάνηκε η γύμνια του - σε αντιπροσώπους - και αφού απέσπασε υποσχέσεις απ' τη Δεξιά, για βουλευτοποίησή του στις 31.3.46, κουρέλιασε τις δεσμεύσεις του και ξεκίνησε τον άθλιο πόλεμό του στο συνέδριο με... αποχή.

Ο αείμνηστος σ. Κ. Θέος,μιλώντας στο συνέδριο, παρουσίασε επίσημα ντοκουμέντα για τον προδοτικό ρόλο συνεργατών του Μακρή στην κατοχή (Θεοδώρου, Χαρισιάδη κ. ά.). "Οσο μπορεί να συμβιβαστεί η εργατική τάξη με την κεφαλαιοκρατία, είπε, τόσο κι εμείς μπορούμε να τα βρούμε με τα όργανά της, του Φ. Μακρή. Η αντίθεσή μας είναι ταξική, όχι προσωπική".Ταυτόχρονα, εκφράζοντας τις ανησυχίες του, ο Κ. Θέος, για τη δολιότητα του Μακρή, κάλεσε το προεδρείο και τους τρεις εκπροσώπους της ΠΣΟ, στο 8ο Συνέδριο να κάνουν διαβήματα στην κυβέρνηση "για κατοχύρωση του κύρους της διοίκησης που θα βγει".

 

Αντιπρόσωποι του ΕΡΓΑΣ στο 8ο Συνέδριο της ΓΣΕΕ

Οι εργασίες του συνεδρίου

Σύμφωνα με τα ρεπορτάζ και τις περιγραφές του "Ρ" της εποχής, στο συνέδριο πήρε μέρος 3μελής αντιπροσωπεία της Παγκόσμιας Συνδικαλιστικής Ομοσπονδίας (ΠΣΟ). (Δεν είχε ιδρυθεί ακόμα, διασπώντας την ΠΣΟ, η ΔΣΕΕΣ). Στο συνέδριο προσήλθε επίσης, ο τότε υπουργός Εργασίας, Ανδρ. Ζάκκας.

Ωσπου να 'ρθουν οι εκπρόσωποι της ΠΣΟ σ. Λινέ (Γάλλος), σ. Μπαγνιάλ (Αγγλος), σ. Βεσνικόφ (Ρώσος), οι αντιπρόσωποι τραγουδούν εργατικά τραγούδια. Το συνέδριο ανοίγει με το τραγούδι τους: ΤΗ ΔΙΕΘΝΗ. Ενα λεπτό σιγή για τα αμέτρητα θύματα των αγώνων της εργατικής τάξης.

Ο σ. Δ. Στρατής κηρύσσει την έναρξη εργασιών. Αναφέρεται στην περίοδο από το 1934 (7ο Συνέδριο), την 4η Αυγούστου, την ίδρυση του Εργατικού ΕΑΜ. Στο "Ρ" δημοσιεύονται "τριπλά" σκίτσα (του Πρωτοπάτση) με τους 3 της ΠΣΟ, τους Θέο - Στρατή - Καλομοίρη, τους Β. Νεφελούδη - Χρ. Μαχαιρόπουλο - Σ. Μαστρογιαννάκο. Ο Β. Νεφελούδης ανακοινώνει ότι στο συνέδριο παίρνουν μέρος 1.790 αντιπρόσωποι, από 50 Εργατικά Κέντρα, 12 ανεξάρτητες οργανώσεις (8 πανελλαδικές) και 8 πανελλαδικές ομοσπονδίες. Εκπροσωπούνται 1.259 σωματεία. Την πρώτη μέρα προσήλθαν 1.745 και αναμένονται 250. Υπάρχουν αμφισβητήσεις για 30 αντιπροσώπους.

Εκλέγεται επιτροπή (8μελής) πληρεξουσίων για το συνέδριο (Καραλής, Λυκούρης, Πριόβολος, Σαπουντζάκης, Πιτιανούδης, Μουζενίδης, Ρήγα, Αλμπάνης). Μένουν δυο θέσεις κενές για τυχόν επιστροφή του Φ. Μακρή και μια στο προεδρείο.

Ο Δ. Παπαρήγας,πρόεδρος του ΕΚ Βόλου και του 8ου Συνεδρίου, εξηγεί τους "λόγους" απουσίας του Φ. Μακρή: Χάσιμο πλειοψηφίας, διασπαστική νοοτροπία. (Σημ: Εκτός απ' την ίδια τη ΓΣΕΕ και το 8ο γνήσιο Συνέδριό της, η ελληνική εργατική τάξη έμελλε να βιώσει οδυνηρά, για 25 τουλάχιστον χρόνια, αυτόν τον εγκάθετο). Καλεί τους οπαδούς του που παρασύρθηκαν να μετάσχουν στο συνέδριο.

Δυο επιτροπές εκλέγονται για επίσκεψη στους υπουργούς Μεταφορών και Επισιτισμού. Η πρώτη για να ζητήσει δωρεάν εισιτήρια για επιστροφή των αντιπροσώπων στα σπίτια τους και η δεύτερη τρόφιμα από την ΟΥΝΡΑ. Στο συνέδριο παίρνουν το λόγο ο σ. Ι. Καλομοίρης, ο σ. Ι. Πλαπούτας, ο σ. Ι. Γουλιμάρης (Ξάνθη) ο σ. Ελληνούδης (Δράμα) ("Ρ" 3.3.). Ο "Ρ" της 3.3. δημοσιεύει ιστορικό των 8 Συνεδρίων της ΓΣΕΕ.

Ο προϊστάμενος ελέγχου πληρεξουσίων δηλώνει ότι γίνονται δεκτοί αντιπρόσωποι εκεί που ανάξιοι δικαστικοί από σκοπιμότητα αρνήθηκαν να νομιμοποιήσουν την εκλογή τους, μη παίρνοντας μέρος στις γενικές συνελεύσεις σωματείων. (Ισχυε και τότε η ρήση: "Από τότε που 'γινε το ελληνικό γκουβέρνο, δικαστές και χωροφύλακες κάνουν ό,τι θέλει το ντοβλέτι").

Ο σ. Ι. Καλομοίρης προχωρεί σε λογοδοσία από το 7ο Συνέδριο του 1934-'36. Αναφέρεται στην 4η Αυγούστου, την κατοχή, την ίδρυση του Εργατικού ΕΑΜ. Στην 4η μέρα του συνεδρίου μιλούν οι σ. Στεργίου (ασφαλιστικές επιχειρήσεις). Μιλάει ο σ. Δ. Μαργιόλης για την εργατική νομοθεσία (Νόμος 2000 του 1939 για την εκ περιτροπής εργασία και 118/φλ. 45, που οδηγεί σε απολύσεις). Για το ωράριο που βρίσκεται στις 8 ως 10 ώρες, απαιτεί 40ωρο και για την πνευματική εργασία 6 ώρες τη μέρα. Ψηφίζεται νέο καταστατικό της ΓΣΕΕ. Γίνονται διαμαρτυρίες γιατί η κυβέρνηση εμπόδισε τις συνδικαλιστικές αντιπροσωπείες Βουλγαρίας και Γιουγκοσλαβίας να μπουν στην Ελλάδα για το συνέδριο, στο οποίο είχαν προσκληθεί όλα τα συνδικάτα της Ευρώπης (συνομοσπονδίες). Ο σ. Νεφελούδης κάνει ανασκόπηση της κατάστασης και αναφέρεται στις προοπτικές ανοικοδόμησης.

Γίνεται εισήγηση για τους καταναλωτικούς συνεταιρισμούς. Ο σ. Γιαγκτζόγλου υποστηρίζει ότι οι αγώνες έχουν δυο στηρίγματα: Το σωματείο και το συνεταιρισμό (λειτουργούσαν 300 καταναλωτικοί συνεταιρισμοί με 150.000 μέλη). Εκλέγεται επιτροπή για την αναγνώριση των αγωνιστών της Εθνικής Αντίστασης.

Στο συνέδριο μίλησε ο σ. Απ. Γκρόζος.Πήρε μέρος και ο συνδικαλιστής Λάσκαρης, πατέρας του κατοπινού νεοδημοκράτη υπουργού. Διαβάστηκαν ποιήματα του Κωστή Παλαμά,"Στους εργάτες" και "Πατρική κληρονομιά". Με το κλίμα εκείνων των ημερών δημοσιεύεται στο "Ρ" μελέτη για τον Κωστή Παλαμά και το ποίημά του "ΝΤΡΕΠΟΜΑΙ"!

"Στην εργατιά στη χωριατιά, το χιόνι, η γρίπη, η πείνα, οι λύκοι,

ποτάμια, πέλαγα, στεριές, ξολοθρεμός και φρίκη.

Χειμώνας άγριος

κι η φωτιά, καλοκαιριά στην κάμαρά μου.

Ντρέπομαι για τη ζέστα μου και για την ανθρωπιά μου".

Στο συνέδριο μιλά ο Σερίφ Αλί από τη Θράκη. "Χέρι με χέρι με τους Ελληνες εργάτες, θα παλέψουμε γι' ανθρώπινη ζωή. Δε θέλουμε φασίστες στη διοίκηση των συνδικάτων, όπως κάνει η τουρκική κυβέρνηση".

Διαβάζοντας χαιρετιστήρια των αντιστασιακών πολιτικών κρατουμένων Χατζηκώστα (φυλακές Αθήνας), Λάρισας κ. ά. Γίνεται δεκτό με ενθουσιασμό χαιρετιστήριο της ΚΕ του ΕΑΜ, της ΣΚ ΕΛΔ κ. ά.

Ο Αγγλος εκπρόσωπος της ΠΣΟ στην ομιλία του λέει: "Αν ο Μακρής πίστευε ότι αδικήθηκε, θα 'πρεπε να' ρθει να πει τη γνώμη του στο συνέδριο".

Στις αρχαιρεσίες που ακολουθούν ψήφισαν 1.436, πάνω από το 71% των εκλεγμένων αντιπροσώπων.Το κοινό ψηφοδέλτιο για την επταμελή εκτελεστική επιτροπή (Δ. Παπαρήγας, Γ. Δημητρίου, Στ. Μαστρογιαννάκος, Κ. Θέος, Ν. Αραμπατζής, Δ. Στρατής και Ι. Καλομοίρης) συγκέντρωσε από 1.425 σταυρούς (Παπαρήγας) έως 1.211 (Καλομοίρης).

Πριν τις αρχαιρεσίες ο σ. Δ. Στρατής δηλώνει: "Σαν έμπρακτη εκδήλωση του πνεύματος ΕΝΟΤΗΤΑΣ δηλώνουμε ότι ο ΕΡΓΑΣ, η σοσιαλιστική συνδικαλιστική και η σοσιαλεργατική παράταξη, κατεβαίνουμε σε κοινό ψηφοδέλτιο".

Στην Εποπτική Επιτροπή εκλέχτηκαν οι: Κ. Λυκούρης, Φ Καμπλάτος, Ι. Χάλαρης, Ν. Αποστολίδης, Γ. Στρουντζάκης. Στο Γενικό Συμβούλιο: Π. Τσαπόπουλος, Σ. Γιαγκτζόγλου, Μ. Ξαγοράρης. Στο Παγκρατικό Συμβούλιο εκλέχτηκαν: 35 τακτικά και 26 αναπληρωματικά μέλη (θα άξιζε να μάθαινε ο αναγνώστης πόσοι απ' αυτούς τους ηγέτες της τάξης μας χάθηκαν στον κατοπινό εμφύλιο, στις φυλακές, στην εξορία, στην αρρώστια και στη δυστυχία).

Στη σχετική απόφασή του, το ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΕ χαιρέτιζε τα αποτελέσματα του 8ου Συνεδρίου και τόνιζε: "Οι εργάτες της χώρας (... ) πήραν τα συνδικάτα και τις ανώτερες συνδικαλιστικές οργανώσεις στα χέρια τους".

Η αντεπίθεση της αντίδρασης

Σε λίγους μόνο μήνες, με την υπονομευτική δουλιά των Μακρήδων, την ξενόδουλη κυβέρνηση, τους ξένους και τους ανάξιους δικαστές, το μόνο γνήσιο και αντιπροσωπευτικό συνέδριο της ΓΣΕΕ - στα 20 χρόνια απ' το 1926 (Γ νόθο συνέδριο) ως το 1946 και από το 1946 ως το 1983 (22ο) - είχε ΑΚΥΡΩΘΕΙ.

Στην ίδια, ολιγόμηνη περίοδο, οι περισσότεροι αιρετοί συνδικαλιστές είχαν συλληφθεί, διωχτεί, βασανιστεί. Ο Γενικός Γραμματέας είχε κρεμαστεί. Ενα χρόνο αργότερα, μπαίνει σε ισχύ το δόγμα Τρούμαν του αμερικανικού ιμπεριαλισμού. Στο μεταξύ, ήταν τέτοια η αλληλοφαγωμάρα των εγκάθετων εργατοπατέρων εγκληματιών, που οι ντόπιοι και ξένοι κουμανταδόροι (Μπράουν, κυβερνήσεις κ. ά.) χρειάστηκαν δυο χρόνια για "να τα βρουν" και να φτάσουν στο 9ο "συνέδριο" του εμφυλίου πολέμου (1948). Κι όμως, η τριμελής επιτροπή της ΠΣΟ, πριν επιστρέψει στη διεθνή οργάνωση, βεβαίωνε ότι "η σύνθεση του συνεδρίου ήταν απόλυτα σύμφωνη με τους νόμους και το καταστατικό της ΓΣΕΕ, τις οδηγίες και κατευθύνσεις της ΠΣΟ. Οι αποφάσεις του συνεδρίου εκφράζουν τη θέληση της εργατικής τάξης, στην Ελλάδα και η διοίκηση της ΓΣΕΕ που εκλέχτηκε θεωρείται η μόνη νόμιμη διοίκηση" (περίληψη).