Η «Μάχη της Σοδειάς»...

Η νικηφόρα μάχη της Στυμφαλίας

Εκατοντάδες είναι οι μάχες που έδωσε ο ΕΛΑΣ, κατά τη διάρκεια του Εθνικοαπελευθερωτικού μας αγώνα, ενάντια στο γερμανικό στρατό κατοχής. Οι πιο πολλές από αυτές ήσαν νικηφόρες και συνέβαλαν θετικά στη γενικότερη έκβαση του Β Παγκόσμιου Πολέμου και τη συντριβή του φασισμού.

Την 1 - 7 - 1944 δίνεται, από τον γενναίο επιτελικό Ταγματάρχη Δημήτρη Παπαϊωάννου,η εντολή στον ατρόμητο μαχητή Διμοιρίτη του 7ου Λόχου Αναστάση Πυργάκη να εξουδετερώσει φυλάκιο στον κάμπο της Στυμφαλίας, όπου το είχε καταλάβει ολόκληρη δύναμη γερμανική 1.000 περίπου ανδρών.

Η πληροφορία που είχε πάρει το Αρχηγείο του 6ου Συντάγματος του ΕΛΑΣ ήταν πως οι Γερμανοί σχεδίαζαν να κάψουν τα σιτάρια και γενικά τα σπαρτά ολόκληρης της ορεινής περιοχής του νομού. Επρεπε πάση θυσία να ματαιωθούν τα σχέδια των εχθρών.

Το φυλάκιο μετά από σκληρή μάχη πέφτει στα χέρια των Ελασιτών, καθώς και πολλά λάφυρα. Οι Γερμανοί σε απώλειες είχαν 16 σκοτωμένους και 16 αιχμαλώτους, ενώ η Διμοιρία έχασε 3 Ελασίτες. 

Ηταν η αρχή της περίλαμπρης και νικηφόρας μάχης της Στυμφαλίας που ολοκληρώθηκε στις 3 του Ιούλη με μεγάλες απώλειες από μέρους του εχθρού, 420 Γερμανοί σκοτωμένοι και πνιγμένοι στους βάλτους της λίμνης, καθώς και 56 αιχμάλωτοι. Επίσης σκοτώθηκαν 15 και πιάστηκαν αιχμάλωτοι 5 ταγματασφαλίτες. Συνολικές απώλειες του ΕΛΑΣ 16 νεκροί και 7 τραυματίες.

Ετσι οι κατακτητές όχι μόνο δεν κάψανε τα σπαρτά, αλλά όσοι σώθηκαν έφυγαν σωστά ερείπια. Η μάχη της σοδειάς κερδήθηκε και μια ακόμα νικηφόρα μάχη που έδωσε ο ηρωικός ΕΛΑΣ πέρασε στις σελίδες της ιστορίας.

Η «Μάχη της Σοδειάς»...

 

«Σφάζουν, δέρνουν κι ατιμάζουν / και μας καίνε τα χωριά, κι ό,τι βρουν όλα τ' αρπάζουν /, μαθημένοι στην κλεψιά». («Η σκλαβιά πικρό φαρμάκι». Εναρμόνιση: Ανδρόνικος Κουρούκλης)

Στη μάχη οι ΕΠΟΝίτες και οι ΕΠΟΝίτισσες. Για να φάει η φτωχολογιά. Να φάνε τα ροζιασμένα χέρια. Να συντηρηθεί ο ΕΛΑΣ, να γιγαντώσει η Αντίσταση. Αυτοί οι μαχητές της Σοδειάς, έγραψαν ιστορία. Ο αείμνηστος Σπύρος Μελετζής, ο φωτογράφος της Εθνικής μας Αντίστασης, γράφει: «Ηταν Ιούνης του 1944. Οταν κατηφορίζω προς τον κάμπο. Ενιωθα τη ζέστη να μου φλογίζει το σώμα. Είχα ξεμάθει πάνω στ' Αγραφα. Μουζάκι, μόλις πρόφτασα το ομαδικό αλώνισμα. Η μάχη της σοδειάς ήταν ένα κατόρθωμα του λαού και των ανταρτών. Ο κάμπος της Θεσσαλίας κατάσπαρτος με στάχυα. Ενας κάμπος σπαρμένος από το πολύτιμο χρυσάφι. Γι' αυτό το χρυσάφι έπλαθαν όνειρα οι Γερμανοί. 

Αν το άρπαζαν και τόκαναν δικό τους, η Αντίσταση του ελληνικού λαού δε θα λύγιζε βέβαια, αλλά θα υπέφερε πολύ. Οι καταχτητές το ήθελαν όλο δικό τους. Ο ελληνικός λαός το ήθελε και κείνος δικό του. Το στρατηγείο του ΕΛΑΣ, που είχε τόσο σωστά εκτιμήσει την αξία του, έβγαλε τούτη τη διαταγή: Ούτε σπυρί, ούτε στάρι στους κατακτητές. Και η διαταγή αυτή πραγματοποιήθηκε. Χιλιάδες άντρες και γυναίκες μαζί και αντάρτες, πήραν μέρος σ' αυτή τη μάχη της σοδειάς. Νύχτα θερίστηκαν τα χωράφια. Μεταφέρθηκαν τα δεμάτια με εκατοντάδες βοδάμαξες προς τα ριζά των βουνών για το αλώνισμα. Ετσι, όλη η παραγωγή που ήταν κόπος του ελληνικού λαού, έγινε δική του. Κι ήταν τόση η σοδειά, που όταν έγινε η απελευθέρωση, λαός και στρατός είχαν για πολλούς μήνες ακόμα στάρι...».

Αυτοί οι αντάρτες που αγκαλιασμένοι με τους γεωργούς, τραγουδούσαν τον «γέρο Πεύκο»: «Εχασε μεγάλους κλώνους, είδε αρματολούς / γνώρισε πολέμους, μπόρες, μπόρες, κεραυνούς... / Μα κρατά σαν παλικάρι όσο κι αν γερνά / κι αγναντεύει πέρα, ως πέρα τα βουνά...», έγιναν με τη «Μάχη της Σοδειάς», οι θεριστές, τα δρεπάνια για την απελευθέρωση της πατρίδας μας...