ΕΔΕΣ, ένοπλο στήριγμα της ελληνικής αστικής τάξης

Ιδρύεται στην Αθήνα, 9/9/1941, ο Εθνικός Δημοκρατικός Ελληνικός Σύνδεσμος (ΕΔΕΣ) με επικεφαλής τον συνταγματάρχη Ν. Ζέρβα.

Ο ΕΔΕΣ υπήρξε το κυριότερο ένοπλο στήριγμα της ελληνικής αστικής τάξης και του βρετανικού ιμπεριαλισμού στον ελλαδικό χώρο την περίοδο της Κατοχής.

Βασικός του στόχος δεν ήταν οι δυνάμεις Κατοχής, αλλά ο ΕΑΜ - ΕΛΑΣ, ενώ, όπως αναφέρουν διάφορες γερμανικές πηγές, ήδη από τα τέλη του 1943 είχε «κλειστεί μια σιωπηρή συμφωνία να μη γίνονται αμοιβαία εχθροπραξίες στην περιοχή των εθνικών ανταρτών» (δηλαδή μεταξύ Γερμανών και ΕΔΕΣ).

Ωστόσο, παρά την καταλυτική βρετανική υποστήριξη (σε χρήμα, οπλισμό, κλπ.), ο ΕΔΕΣ δεν κατάφερε να αναπτυχθεί σε ουσιαστικό αντίβαρο του ΕΛΑΣ, με τη δράση του να περιορίζεται στην Ήπειρο και σε μικρής κλίμακας και σημασίας επιχειρήσεις.

Την περίοδο που διεξάγονταν οι μάχες της Αθήνας και του Πειραιά (Δεκέμβρης του 1944) ο ΕΛΑΣ συνέτριψε τον ΕΔΕΣ, τα υπολείμματα του οποίου φυγαδεύτηκαν όπως - όπως από τους Βρετανούς στην Κέρκυρα.

Ντοκουμέντα για τον Ν. Ζέρβα – ΕΔΕΣ

Ποιος ήταν πραγματικά ο Ναπολέων Ζέρβας; Τι ήταν ο ΕΔΕΣ; Ποια ήταν η δράση του Ζέρβα και του ΕΔΕΣ στα χρόνια της τριπλής φασιστικής κατοχής 1941 - 1944; Μια ουσιαστική συζήτηση για το θέμα αυτό αποτέλεσε η χτεσινή παρουσίαση (στην ΕΣΗΕΑ), από τις εκδόσεις «Φιλίστωρ» του βιβλίου «ΝΑΠΟΛΕΩΝ ΖΕΡΒΑΣ ("Ο μισθοφόρος" - Από τα απόρρητα αρχεία του ΕΔΕΣ)», με ομιλητές τους Γ. Μπανιά, Φ. Οικονομίδη, Θ. Σφήκα, Θ. Σαμπατακάκη, Αλ. Ρήγο, ενώ παρενέβη και ο δημοσιογράφος του «Ρ» Γ. Πετρόπουλος.

Το βιβλίο, περιλαμβάνει άγνωστα ντοκουμέντα από τα αρχεία του ΕΔΕΣ, τα οποία είχαν περιέλθει στην κυριότητα του ΕΛΑΣ, ενώ μέρος τους δημοσιεύτηκε μετά την απελευθέρωση στην εφημερίδα του ΕΑΜ «ΕΛΕΥΘΕΡΗ ΕΛΛΑΔΑ». Οι ομιλητές αναφέρθηκαν στον «τυχοδιωκτισμό», «καιροσκοπισμό» και την εμπλοκή του Ζέρβα με τους Αγγλους, καθώς στη δράση του μετά την απελευθέρωση, όταν είχε μετατραπεί σε μανιώδη διώκτη των κομμουνιστών και ΕΑΜιτών. 

Αναφέρθηκαν και σε ιστορικά στοιχεία, που δείχνουν τη μισθοφορική του δράση από το μεσοπόλεμο ακόμα και μέσα από το βιβλίο τεκμηριώνεται και το γεγονός ότι στην Κατοχή τον πατριωτισμό, τις ικανότητες, τις αγαθές προθέσεις του αμφισβητούσαν ακόμη και η Αγγλία και οι Ελληνες αστοί πολιτικοί.