Χωρίς αναδρομική ισχύ οι αποφάσεις για τις περικοπές στις επικουρικές συντάξεις

Αποφάσεις του ΣτΕ για τον νόμο Κατρούγκαλου

Νέα δεδομένα για βασικές παραμέτρους του νόμου Κατρούγκαλου δημιουργούν οι πέντε αποφάσεις της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας που εκδόθηκαν χτες σχετικά με τη λειτουργία του ΕΦΚΑ (εισφορές αυτοαπασχολούμενων, ύψος ανταποδοτικής σύνταξης), τη δημιουργία του ενιαίου ταμείου

επικουρικών συντάξεων (ΕΤΕΑΕΠ) και τις περικοπές που επιβλήθηκαν το καλοκαίρι του 2016 στις επικουρικές συντάξεις, με τη σχετική ΚΥΑ της κυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ για όσους συνταξιούχους είχαν άθροισμα κύριας και επικουρικής σύνταξης πάνω από 1.300 ευρώ μεικτά.

Οσον αφορά τον ΕΦΚΑ, το ΣτΕ κρίνει ότι το ύψος των εισφορών για την κύρια σύνταξη αυτοαπασχολούμενων, ελεύθερων επαγγελματιών και αγροτών είναι υψηλό, καθώς είναι τριπλάσιο σε σύγκριση με αυτό των μισθωτών (20% έναντι 6,33%). Αντίστοιχη κρίση διατυπώνει και για την εισφορά Υγείας. Το ΣτΕ παραπέμπει το ζήτημα αναπροσαρμογής των εισφορών σε νέο νόμο, χωρίς όμως να θέτει ζήτημα αναδρομικότητας σε αυτήν την προσαρμογή. Ταυτόχρονα, κρίνει συνταγματική την ένταξη όλων των παραπάνω ασφαλισμένων, καθώς και των δημοσίων υπαλλήλων, σε ένα ενιαίο Ταμείο μαζί με τους μισθωτούς (ΕΦΚΑ).

Ενστάσεις διατυπώνει το ΣτΕ όσον αφορά τη συγκρότηση και τη λειτουργία του ΕΤΕΑΕΠ, αναφέροντας ότι δεν υπήρξε σχετική αναλογιστική μελέτη για τη βιωσιμότητα του κλάδου της επικουρικής ασφάλισης και ότι σύμφωνα με τον νόμο 4387/2016 και όσα προβλέπει για το ύψος των επικουρικών συντάξεων, δεν εξασφαλίζεται η επάρκεια των παροχών, δηλαδή των χορηγούμενων συντάξεων.

Αντισυνταγματική κρίνει το ΣτΕ τη μείωση των «παλιών» επικουρικών συντάξεων σε περίπου 260.000 συνταξιούχους, οι οποίοι λάμβαναν άθροισμα κύριας και επικουρικής ποσό άνω των 1.300 ευρώ μεικτά. Η συγκεκριμένη απόφαση αφορά επιπλέον 130.000 περίπου «νέους» συνταξιούχους, που έχουν υποβάλει αίτηση συνταξιοδότησης στο ΕΤΕΑΕΠ από την ψήφιση του νόμου Κατρούγκαλου και μετά, καθώς κρίθηκαν αντισυνταγματικά τόσο ο επανυπολογισμός και η περικοπή των ήδη καταβαλλόμενων συντάξεων το 2016, όσο και ο τρόπος υπολογισμού των νέων συντάξεων.

Ωστόσο, παρά την ακυρότητα της σχετικής ΚΥΑ, το ΣτΕ δεν δίνει τη δυνατότητα αναδρομικής ισχύος στην απόφασή του και ως εκ τούτου δεν δίνει τη δυνατότητα στους συγκεκριμένους συνταξιούχους να απαιτήσουν τις μέχρι τώρα απώλειές τους.

Επιπλέον, το ΣτΕ αμφισβητεί το ύψος της ανταποδοτικής σύνταξης (μέρος της κύριας σύνταξης) που καθορίζει ο νόμος Κατρούγκαλου, θεωρώντας τους συντελεστές αναπλήρωσης χαμηλούς και μη ανταποδοτικούς με βάση τις εισφορές των ασφαλισμένων. Οπως σημειώνει στην απόφασή του, ο ν. 4387 με τα συγκεκριμένα ποσοστά αναπλήρωσης «οδηγεί στη χορήγηση ανταποδοτικής συνταξιοδοτικής παροχής, η οποία τελεί σε προφανή δυσαναλογία προς τις ανωτέρω αποδοχές, ενόψει του ότι το υψηλότερο ποσοστό αναπληρώσεως των εν λόγω αποδοχών είναι κατώτερο του 50%, και προς τις καταβληθείσες με βάση τις αποδοχές αυτές εισφορές».

Αποπροσανατολιστικές τοποθετήσεις ενόψει του νέου γύρου της αντιασφαλιστικής επίθεσης

Αξιοποιώντας τις αποφάσεις του ΣτΕ, ο υπουργός Εργασίας Γ. Βρούτσης έσπευσε να επαναφέρει την αποπροσανατολιστική κριτική ότι «είναι προφανείς η προχειρότητα και η ιδεοληπτική προσέγγιση με τις οποίες νομοθέτησαν η προηγούμενη πολιτική ηγεσία του υπουργείου Εργασίας και η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ». Στην πραγματικότητα, βέβαια, η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ με τον νόμο Κατρούγκαλου ενσωμάτωσε όλη την προηγούμενη αντιασφαλιστική νομοθεσία των κυβερνήσεων ΝΔ - ΠΑΣΟΚ, συνέχισε την ίδια επίθεση και έστρωσε το έδαφος για τις νέες ανατροπές που ετοιμάζει η σημερινή κυβέρνηση.

Ο Γ. Βρούτσης πρόσθεσε ότι «προετοιμαζόμαστε μεθοδικά ώστε να οικοδομήσουμε πάνω στις αποφάσεις της Δικαιοσύνης ένα δίκαιο, βιώσιμο και ανταποδοτικό ασφαλιστικό σύστημα», σε μια τοποθέτηση σχεδόν ίδια με αυτές που έκαναν οι πρώην υπουργοί του ΣΥΡΙΖΑ όταν ετοίμαζαν τον νόμο - λαιμητόμο. Το «νέο Ασφαλιστικό» που προωθεί η ΝΔ είναι η παραπέρα ιδιωτικοποίηση της επικουρικής ασφάλισης, ενώ οι όποιες προσαρμογές σε εισφορές κ.λπ. δεν οδηγούν σε πραγματική ανακούφιση και ανάκτηση απωλειών για συνταξιούχους και ασφαλισμένους, καθώς είναι δεδομένη η θέση της κυβέρνησης - όπως και του ΣΥΡΙΖΑ - για συνολική μείωση της συνταξιοδοτικής δαπάνης τα επόμενα χρόνια.

Η θέση των συνταξιούχων

Μετά την προχτεσινή συνάντηση με τον υφυπουργό Εργασίας Νότη Μηταράκη ο Δ. Κουμπούρης ενημέρωσε τους συγκεντρωμένους για τα αποτελέσματα: «Θέσαμε, είπε, στον υφυπουργό όλα τα αιτήματα του υπομνήματος. Του κάναμε καθαρό ότι εμείς διεκδικούμε ό,τι μας έχει αφαιρεθεί. Δεν κάνουμε εκπτώσεις. Δεν αφαιρούμε τίποτε απ’ το υπόμνημά μας και όσα αυτοί μας αφαίρεσαν γιατί είναι πληρωμένα από εμάς με τους κόπους μιας ζωής. Δεν χρωστάμε τίποτε σε κανένα δανειστή και τα διεκδικούμε μέχρι το τέλος. Ο υφυπουργός είπε ότι η κυβέρνηση εκτιμά πως έχουμε φτάσει στο τέλος μιας κρίσης, ότι θα αρχίσει η ανάκαμψη και ότι τα πράγματα θα πάνε καλύτερα κλπ. Έφερε ως παράδειγμα την αποκατάσταση των συντάξεων χηρείας, για την οποία –όπως και για τη διατήρηση της προσωπικής διαφοράς στους παλιούς συνταξιούχους- χρειάστηκαν 160 κινητοποιήσεις μέσα στο 2018, που συνεχίζουμε και τώρα. Με αυτές τις κινητοποιήσεις καταφέραμε κάποια πράγματα.

Ουσιαστικά μας είπε ακόμα ο υφυπουργός οτι ο νόμος Κατρούγκαλος θα συνεχίσει να εφαρμόζεται και η προσωπική διαφορά θα συνεχίσει να υπολογίζεται. Για τους παλιούς συνταξιούχους θα ισχύσουν αυτά που ψηφίστηκαν μετά τις κινητοποιήσεις μας. Για τα αναδρομικά είπε ότι τα δημοσιονομικά της κυβέρνησης δεν αντέχουν να δώσουν τίποτε. Θα αντιμετωπίσουν το θέμα στο μέλλον και θα δούν αυτό που είπε και ο πρωθυπουργός: Ότι μετά τους 12 μισθούς θα υπάρξει ένας μηχανισμός στήριξης. Αυτό που λέμε εμείς για τα δώρα μας. Εμείς ζητάμε τα δώρα μας. Δεν ζητάμε μηχανισμούς στήριξης, ούτε επιδόματα. Για τα αναδρομικά είπε ότι περιμένει όλες τις αποφάσεις του ΣτΕ για να δεί “τι χρωστάει η κυβέρνηση”. Και στη συνέχεια, μας είπε, όποτε υπάρχουν τα δημοσιονομικά δεδομένα αυτές οι αποφάσεις θα εφαρμοστούν. Επομένως συνάδελφοι καταλαβαίνετε ότι τα προβλήματα δεν είναι ζητήματα δικαστηρίων ούτε δικαστικών αποφάσεων. 

Είναι προβλήματα πολιτικά. Με πολιτικές αποφάσεις έκοψαν τις συντάξεις μας και με πολιτικές αποφάσεις πρέπει να τις αποδώσουν. Για το ζήτημα της Κοινωνικής Ασφάλισης η κυβέρνηση είναι ξεκάθαρη: Ξεκινώντας από εκεί που σταμάτησε η προηγούμενη κυβέρνηση, προχωράει στην παραπέρα ιδιωτικοποίηση των επικουρικών με την παράδοση των αποθεματικών στις ασφαλιστικές εταιρίες. Επομένως η Κοινωνική Ασφάλιση θα ακολουθήσει αυτή τη γραμμή και λογική».

Και ο Δήμος Κουμπούρης κατέληξε: «Έχουμε μπροστά μας ένα μαραθώνιο και πολύ μεγάλα προβλήματα, που για να τα αντιμετωπίσουμε χρειάζεται πιό μεγάλη ενότητα και πιο μεγάλη μαζικότητα μέσα απ’ τα σωματεία μας με τις εγγραφές και τη συμμετοχή των συνταξιούχων. Πρέπει να συνεχίσουμε αυτούς τους αγώνες μας. Δίνουμε ραντεβού στις άλλες κινητοποιήσεις του δεκαημέρου. Θα κάνουμε εκτίμηση αυτής προσπάθειας και της συνέχισης αυτών των αγώνων για να μπορέσουμε να αποκρούσουμε και στη συνέχεια να αντιστρέψουμε αυτές τις πολιτικές. Θα συμμετέχουμε στις κινητοποιήσεις του εργατικού κινήματος. Είμαστε επί ποδός πολέμου και θα συνεχίσουμε αυτόν τον αγώνα».