Στην τελική ευθεία το νέο χτύπημα στην Κοινωνική Ασφάλιση

«ΠΟΡΙΣΜΑ» ΤΗΣ «ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΣΟΦΩΝ» ΓΙΑ ΤΙΣ ΕΠΙΚΟΥΡΙΚΕΣ ΣΥΝΤΑΞΕΙΣ

Με την παράδοση του «Πορίσματος» για το νέο σύστημα επικουρικών συντάξεων από την «Επιτροπή Σοφών» που έστησε το υπουργείο Εργασίας, η κυβέρνηση μπαίνει στην τελική ευθεία για το νέο χτύπημα της δημόσιας Κοινωνικής Ασφάλισης, για την παραπέρα ιδιωτικοποίησή της.

Η επίθεση αυτή, που σήμερα επικεντρώνεται στις επικουρικές συντάξεις, αποτελεί συνέχεια και εμβάθυνση της αντιασφαλιστικής πολιτικής όλων των προηγούμενων χρόνων από τις κυβερνήσεις ΝΔ - ΣΥΡΙΖΑ - ΠΑΣΟΚ, «κορωνίδα» της οποίας μέχρι σήμερα αποτελεί ο νόμος Κατρούγκαλου. 

Ουσιαστικά, η νέα κλιμάκωση της επίθεσης σηματοδοτεί την κατάργηση της επικούρησης ως μέρους της δημόσιας Ασφάλισης, με την απόλυτη παράδοση των εισφορών και των επικουρικών συντάξεων στις ιδιωτικές ασφαλιστικές εταιρείες και τον χρηματιστηριακό τζόγο.

Το περιεχόμενο του νέου γύρου της αντιασφαλιστικής επίθεσης καθορίζεται από την ίδια τη στρατηγική του κεφαλαίου και τις αντιλαϊκές κατευθύνσεις της ΕΕ, του ΔΝΤ και του ΟΟΣΑ. Με βάση αυτές, τα ιδιωτικά και αμιγώς κεφαλαιοποιητικά συστήματα αντικαθιστούν τα δημόσια, η κρατική δέσμευση για συγκεκριμένες παροχές στο τέλος του εργάσιμου βίου αντικαθίσταται από το τζογάρισμα των εισφορών των ασφαλισμένων χωρίς καμία εγγύηση. Η χρηματοδότηση από την εργοδοσία και το κράτος της (η οποία έτσι κι αλλιώς προκύπτει από το μόχθο των εργαζομένων) συρρικνώνεται ακόμα περισσότερο, ενώ το ύψος της δημόσιας σύνταξης περιορίζεται σε ένα ελάχιστο επίπεδο προνοιακού επιδόματος πείνας.

Οι αντιλαϊκές αυτές κατευθύνσεις και ο στόχος της ενίσχυσης των επιχειρηματικών συμφερόντων και στο πεδίο της Ασφάλισης εκφράστηκαν και στην ίδια τη σύνθεση της «Επιτροπής Σοφών» που παρέδωσε το «Πόρισμα», στην οποία κατείχαν περίοπτη θέση εκπρόσωποι της Ενωσης Ασφαλιστικών Εταιρειών, της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς καθώς και των Επαγγελματικών Ταμείων μαζί και της Τράπεζας της Ελλάδας...

Στο έλεος του «επενδυτικού κινδύνου» για τη στήριξη των κερδών του κεφαλαίου

Ολος ο παραπάνω αντιλαϊκός σχεδιασμός αποτυπώθηκε καθαρά και στο «Πόρισμα» της Επιτροπής που παραδόθηκε στο υπουργείο Εργασίας.

Οι βασικές «ιδέες» του «Πορίσματος» προβλέπουν τα εξής:

1. Οι επικουρικές συντάξεις των νέων ασφαλισμένων δεν θα είναι εγγυημένες, καθώς το ύψος τους θα εξαρτάται από το τζογάρισμα στις αγορές και γενικώς από την «απόδοση» του ρίσκου που αναλαμβάνει ο κάθε ασφαλισμένος ατομικά! Είναι χαρακτηριστικό ότι γίνεται λόγος για «επιλογή» ανάμεσα σε «τρία επενδυτικά πακέτα», «χαμηλού», «μεσαίου» και «υψηλού επενδυτικού κινδύνου»... Στην πρόταση ως εναλλακτικοί πάροχοι διαχείρισης υποδεικνύονται «οι ΑΕΔΑΚ, οι ΕΠΕΥ, τα Πιστωτικά Ιδρύματα και οι Ασφαλιστικές Επιχειρήσεις».

Ιδιαίτερα χαρακτηριστική είναι και η αναφορά του «Πορίσματος» ότι στην Ομάδα Εργασίας «εκφράστηκαν απόψεις πως η παραμονή σε προϊόντα χαμηλού κινδύνου (σήμερα αρνητικά επιτόκια) καθ' όλη τη διάρκεια σώρευσης κεφαλαίου (ιδιαίτερα τα αρχικά έτη ασφάλισης) ενέχει συνολικά κίνδυνο χαμηλών αποδόσεων κατά την περίοδο αποθησαύρισης...».

Τι σημαίνουν όλα αυτά; Οτι τα πακέτα του λεγόμενου «χαμηλού ρίσκου» θα υπάρχουν μόνο για... «ξεκάρφωμα», αφού στην πραγματικότητα με τα χαμηλά επιτόκιά τους - ακόμα και αν δεν μεσολαβήσουν παραπέρα πιο αρνητικές εξελίξεις - στο τέλος του εργάσιμου βίου θα αποδίδουν στην κυριολεξία ψίχουλα. Κατά συνέπεια, αν ο ασφαλισμένος θέλει να ελπίζει σε κάποια στοιχειώδη απόδοση θα υποχρεώνεται να αναλάβει «υψηλό επενδυτικό κίνδυνο», θα κινδυνεύει δηλαδή ανά πάσα στιγμή μέσα στον εργάσιμο βίο του να τα χάσει όλα!

Αυτή είναι η πραγματικότητα του τζόγου στον οποίο ρίχνουν το μόχθο των εργαζομένων και όχι η ειδυλλιακή εικόνα που επιχειρούν να καλλιεργήσουν τα κυβερνητικά στελέχη, με τις περιγραφές τους περί «ατομικού κουμπαρά», μέσω του οποίου ο κάθε ασφαλισμένος «θα εξασφαλίζει τα γηρατειά του»... Στην πράξη, η προωθούμενη παραπέρα ιδιωτικοποίηση της Ασφάλισης οδηγεί σε μια κατάσταση όπου οι ασφαλισμένοι «μονά - ζυγά» χάνουν και οι μόνοι κερδισμένοι είναι αυτοί που θα έχουν στα χέρια τους τις εισφορές τους για να κερδοσκοπούν.

2. Ολοι οι νέοι ασφαλισμένοι που πρωτοασφαλίζονται μετά την 1/1/2021 υπάγονται υποχρεωτικά στο νέο ιδιωτικό ασφαλιστικό σύστημα και καταβάλλουν το 6,5% επί των αποδοχών τους. Με άλλα λόγια, το κράτος διευρύνει την πελατεία των επιχειρηματικών ομίλων που δραστηριοποιούνται στην Ασφάλιση, εντάσσοντας υποχρεωτικά στο νέο σύστημα ομάδες κλάδων και επαγγελμάτων που με το ισχύον σύστημα δεν διαθέτουν επικουρική Ασφάλιση. Τέτοιες μεγάλες κατηγορίες είναι οι ασφαλισμένοι στα πρώην ταμεία του ΟΑΕΕ και του ΟΓΑ. Να σημειωθεί ότι την ίδια περίοδο που η κυβέρνηση υπόσχεται στους αυτοαπασχολούμενους μείωση των εισφορών τους για την κύρια σύνταξη προς το δημόσιο σύστημα Ασφάλισης (ΕΦΚΑ), υποχρεώνει τους νέους να ασφαλίζονται στο ιδιωτικό σύστημα για επικουρική, επιβαρύνοντάς τους με επιπλέον 6,5% επί του εισοδήματός τους. Στην ίδια κατεύθυνση εξετάζεται και το ενδεχόμενο στη νέα υποχρεωτική επικουρική Ασφάλιση να ασφαλίζονται και όσοι μέχρι σήμερα, ενώ έχουν ήδη μπει στην παραγωγή και ασφαλίζονται για κύρια σύνταξη, δεν έχουν επικουρική Ασφάλιση, καθώς προέρχονται από κλάδους που δεν έχουν επικούρηση (π.χ. αυτοαπασχολούμενοι, ελεύθεροι επαγγελματίες).

3. Στο πλαίσιο του σημερινού Ενιαίου Ταμείου Επικουρικής Ασφάλισης και Εφάπαξ Παροχών (ΕΤΕΑΕΠ) δημιουργείται ξεχωριστός νέος κλάδος ιδιωτικής επικουρικής Ασφάλισης και το Ταμείο θα είναι υπεύθυνο για την είσπραξη των εισφορών.

4. Παρά τις σκόπιμες ασάφειες για το «κόστος μετάβασης» στο νέο σύστημα, το «Πόρισμα» παραδέχεται ότι τουλάχιστον μετά τα πρώτα δέκα χρόνια, η διακοπή ροής εισφορών στο ΕΤΕΑΕΠ από τους νέους ασφαλισμένους θα προκαλέσει ελλείμματα, τα οποία με τη σειρά τους θα φορτωθούν σε παλιούς συνταξιούχους και ασφαλισμένους.

Αποφεύγοντας να προσδιορίσει ή να εκτιμήσει το ύψος των εν λόγω ελλειμμάτων, το «Πόρισμα» περιορίζεται να αναφέρει γενικώς ότι η Εθνική Αναλογιστική Αρχή συνεχίζει τις εργασίες της για την εκτίμηση των επιπτώσεων...

Στην πραγματικότητα, η προσπάθεια της κυβέρνησης και των επιτελείων της είναι να κουκουλωθούν για την ώρα οι κίνδυνοι που ελλοχεύουν, καθώς σύμφωνα με ορισμένες εκτιμήσεις το κόστος μετάβασης από το ένα σύστημα στο άλλο υπολογίζεται ότι θα ξεπεράσει τα 55 δισ. ευρώ...

Σε κάθε περίπτωση, το ίδιο το «Πόρισμα» αναφέρει χαρακτηριστικά ότι «θα μπορούσαν να εξεταστούν τρόποι τυχόν συνεισφοράς των ασφαλισμένων με βάση την αρχή της διαγενεακής αλληλεγγύης», που σημαίνει ότι και οι σημερινοί συνταξιούχοι και ασφαλισμένοι θα πληρώσουν το «μάρμαρο» για να λειτουργήσει απρόσκοπτα η ιδιωτικοποίηση. Είναι, πάντως, προκλητικό το γεγονός ότι οι θιασώτες των ατομικών ιδιωτικών ασφαλιστικών συστημάτων που αναθεματίζουν τον ρόλο της δημόσιας Κοινωνικής Ασφάλισης και τις αρχές της αλληλεγγύης που υπάρχουν σε αυτήν, είναι οι ίδιοι που επικαλούνται τη «διαγενεακή αλληλεγγύη» μόνο όταν πρόκειται πάλι οι ασφαλισμένοι να αναλάβουν το κόστος...

Αντίστοιχη είναι η περίπτωση της κάλυψης των συντάξεων αναπηρίας ή θανάτου στο ιδιωτικό σύστημα επικουρικής Ασφάλισης, με το «Πόρισμα» να σημειώνει πολύ χαρακτηριστικά ότι στις περιπτώσεις αυτές (αναπηρία ή θάνατος) «σημειώνεται ο κίνδυνος να επέλθει η θεμελίωση του δικαιώματος πολύ νωρίτερα από την αναμενόμενη περίοδο, με συνέπεια το σωρευμένο ποσό στον ατομικό κεφαλαιοποιητικό λογαριασμό διαμορφώνεται σε πολύ χαμηλά επίπεδα»!

Για να αντιμετωπιστεί και αυτό το πρόβλημα, προτείνεται «να δημιουργηθεί ένας "κουμπαράς αλληλεγγύης" ο οποίος να τροφοδοτείται με ειδική κράτηση επί των καταβαλλόμενων εισφορών του κάθε ασφαλισμένου»... Και εδώ δηλαδή το κόστος θα επωμίζονται οι ασφαλισμένοι, ενώ και πάλι γίνεται λόγος για «ειδική πρόβλεψη ελάχιστης συνταξιοδοτικής παροχής».

Να σημειωθεί εξάλλου ότι, σύμφωνα με πληροφορίες, εξετάζεται η συμπερίληψη αναφοράς ότι το εύρος ηλικίας απόδοσης της νέας επικουρικής σύνταξης θα οριστεί από το 62ο έως το 70ό έτος, κάτι που σημαίνει ότι τα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης για την καταβολή των επικουρικών συντάξεων στους νέους θα αυξηθούν μέχρι και το 70ό έτος, αντί του 62ου έως του 67ου που ισχύει σήμερα για την κύρια σύνταξη και την ταυτόχρονη απόδοση της επικουρικής στα ίδια ηλικιακά όρια.

Οργανωμένος αγώνας απέναντι στη νέα επίθεση και τον αποπροσανατολισμό

Από τα παραπάνω προκύπτει ξεκάθαρα το νέο έγκλημα που επιχειρείται σε βάρος ασφαλισμένων και συνταξιούχων, κυρίως ενάντια στη νέα γενιά ασφαλισμένων.

Για να κρυφτεί η ουσία της επίθεσης, η κυβέρνηση της ΝΔ και από κοντά ο ΣΥΡΙΖΑ που επιχειρεί να συσκοτίσει τη στρατηγική του ταύτιση, στρέφουν σκόπιμα αλλού τη συζήτηση. Ετσι, όλη την προηγούμενη βδομάδα, με επαναλαμβανόμενες παρεμβάσεις της ηγεσίας του υπουργείου Εργασίας και άλλων κυβερνητικών στελεχών διαφημίζονται οι «αυξήσεις που έρχονται στις επικουρικές», ενώ την ίδια στιγμή αναζωπυρώθηκε και ο χαρτοπόλεμος μεταξύ ΝΔ και ΣΥΡΙΖΑ για τις καθυστερούμενες συντάξεις.

Στην πραγματικότητα, βέβαια, οι «αυξήσεις» που διαφημίζει η κυβέρνηση αφορούν στην εφαρμογή της απόφασης του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ) για τις περικοπές των επικουρικών σε περίπου 250.000 συνταξιούχους, η οποία μάλιστα δεν έχει αναδρομική ισχύ. Αυτό σημαίνει ότι για τους 40 μήνες που μεσολάβησαν μεταξύ Ιούνη 2016 (που επιβλήθηκαν οι συγκεκριμένες περικοπές) και Οκτώβρη 2019 (που εκδόθηκε η απόφαση του ΣτΕ), οι εν λόγω συνταξιούχοι χάνουν αμετάκλητα 1 δισ. ευρώ!

Αλλά και ο καβγάς για τις καθυστερούμενες συντάξεις είναι άσφαιρος, καθώς τόσο η ΝΔ όσο και ο ΣΥΡΙΖΑ είναι εξίσου υπεύθυνοι για το πρόβλημα, για τις τεράστιες ελλείψεις δυναμικού και υποδομών στον μηχανισμό των Ταμείων που εκδίδει τις συντάξεις.

Σε κάθε περίπτωση, απέναντι στον νέο γύρο της αντιασφαλιστικής επίθεσης και τον αποπροσανατολιστικό κουρνιαχτό που τον συνοδεύει, ο εργαζόμενος λαός πρέπει να αντιτάξει τον δικό του οργανωμένο αγώνα, τη δική του πάλη για Δημόσια Υποχρεωτική Κοινωνική Ασφάλιση, για κατάργηση όλων των αντιασφαλιστικών νόμων, για διεκδίκηση συντάξεων που εξασφαλίζουν αξιοπρέπεια στα γηρατειά, στη βάση των σύγχρονων εργατικών - λαϊκών αναγκών.

Γ. Ζαχ.