Υπήρχαν νεκροί στο Πολυτεχνείο;

Ακόμα κι η χούντα απαντούσε «Ναι»

Φτάσαμε να συζητάμε ακόμα κι αυτό. Η φασιστική συνήθεια της ηλίθιας εμμονής σε φήμες που μπορούν να τις πιστεύουν μόνο homus chrisavgulus trampucenchis (βγαίνει και από το Τραμπ και από το τραμπούκος). «Η γη είναι επίπεδη», «τα εμβόλια σκοτώνουν», «οι πρόσφυγες θα αλλοιώσουν τον πολιτισμό μας», «οι Αμερικάνοι δεν πήγαν στο φεγγάρι» και «στο πολυτεχνείο δεν είχε νεκρούς».
Α! Και «μας ψεκάζουν». (Πλάκα-πλάκα, ποιος μπορεί να πει με βεβαιότητα ότι αυτούς δεν τους ψεκάζουν ή ότι δεν τους έχουν κάνει λοβοτομή;)
Αφού λοιπόν συζητιέται, ακόμα και σε σχολεία εν όψει σχολικών γιορτών, ας πούμε κι εμείς μερικές «ειδήσεις», και μάλιστα από πηγές που εκείνοι εμπιστεύονται (Χούντα, Αστική δικαιοσύνη κλπ.). Όλα αυτά, είναι εύκολο να τα βρείτε στο ίντερνετ. Αρκεί να ψάχνετε έγκυρα στοιχεία και επίσημες εκθέσεις κι όχι φασιστοφήμες και χουντοδιαδόσεις.
Η ΙΔΙΑ ΧΟΥΝΤΑ
Αμέσως μετά την εισβολή του στρατού και την εκκένωση του Πολυτεχνείου, η χούντα ανακοίνωσε ότι κατά τη διάρκεια των αιματηρών επεισοδίων υπήρξαν 4 νεκροί. Την πρώτη μέρα (17/11/73) οι εφημερίδες, έγραφαν όλες περί «νεκρών», «τραυματιών» και «αίματος».
Αργότερα στις 19 Νοεμβρίου 1973, σε συνέντευξη τύπου του υφυπουργού παρά τω πρωθυπουργώ, Σπύρου Ζουρνατζή, μαζί με τον ιατροδικαστή Καψάσκη, ανακοινώθηκε ότι «υπήρχαν 11 νεκροί και 138 τραυματίες».

Στη συνέχεια ο κατάλογος συμπληρώθηκε σταδιακά κι ο συνολικός αριθμός των επίσημα αναγνωρισμένων από τη χούντα νεκρών έγινε 15.
Άρα; Άρα νεκροί υπήρχαν και με τη «βούλα» της χούντας. Δείτε στις εικόνες πρωτοσέλιδα της εποχής. Όλα αναφέρουν κάποιο αριθμό νεκρών. Και να θυμάστε ότι τότε όλες οι εφημερίδες έγραφαν μόνο ό,τι ήθελε κι ό,τι επέτρεπε η χούντα.
 

ΕΡΕΥΝΑ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ ΤΣΕΒΑ

Ο Δημήτρης Τσεβάς, εισαγγελέας πρωτοδικών, διεξήγαγε προκαταρκτική εξέταση «προς διακρίβωσιν τυχόν τελέσεως, αξιοποίνων πράξεων εξ αφορμής των περί το Πολυτεχνείον γνωστών αιματηρών εκδηλώσεων του Νοεμβρίου 1973». (Σεπτέμβρη – Οκτώβρη 1974). Εξέτασε σειρά μαρτύρων. Μερικές σημαντικές καταθέσεις ήταν του «δημοσιογράφου» Γρηγόρη Παπαδάτου, που είχε κατά τα γεγονότα ταυτότητα αξιωματικού και στενές σχέσεις με παρακρατικούς και βαθμοφόρους του Στρατού και της Χωροφυλακής. Του Παντελή Τσαγκουρνή, που υπηρετούσε στο Πεντάγωνο κατά τα γεγονότα του Πολυτεχνείου. Του πρώην πράκτορα της ΚΥΠ Δημήτρη Πίμπα, που είχε δράσει στο Πολυτεχνείο ως προβοκάτορας.

ΤΟ ΠΟΡΙΣΜΑ

(Ολόκληρο το πόρισμα κατεβάστε το από δω).
Στο πόρισμα της προκαταρκτικής εξέτασης, που κατέθεσε στις 14 Οκτωβρίου 1974 στον προϊστάμενό του, ο εισαγγελέας Τσεβάς εκτιμούσε ότι ο αριθμός των νεκρών μπορεί να φθάνει και τους 34 : 15 ταυτοποιημένοι νεκροί. 3 πλήρως επιβεβαιωμένοι. Και 16 ανώνυμοι «νεκροί βασίμως προκύπτοντες», για τους οποίους υπήρξαν επώνυμες καταθέσεις. Σε αυτούς συγκαταλέγονται 10 που προέκυψε ότι διακομίστηκαν στο Ρυθμιστικό Κέντρο Αθηνών, χωρίς να καταχωρηθούν επισήμως. Οι τραυματίες ήταν (πάντα σύμφωνα με το πόρισμα) 1.103.
Εκτίμηση του πορίσματος ήταν ότι «Ανεξιχνίαστος παραμένει εισέτι ο ακριβής αριθμός των νεκρών… Κατά την διαδρομήν της ερεύνης εβεβαιώθησαν ή και απλώς επιθανολογήθησαν περιστατικά εδραιούντα παρ’ εμοί την πεποίθησιν ότι οι νεκροί εκ των γεγονότων του Πολυτεχνείου υπήρξαν περισσότεροι των επισήμως ανακοινωθέντων».

Ο ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑΣ ΖΑΓΚΙΝΗΣ

Εν όψει της «δίκης του πολυτεχνείου», εισάγοντας τη δικογραφία στο Συμβούλιο Εφετών (28.7.1975), ο αντιεισαγγελέας Ιωάννης Ζαγκίνης πρότεινε την παραπομπή των κατηγορουμένων για 23 ανθρωποκτονίες και 126 απόπειρες ανθρωποκτονίας.

Η ΔΙΚΗ

Κατά τη διάρκεια της δίκης για τα γεγονότα του Πολυτεχνείου (Οκτώβριο – Δεκέμβριο 1975) τεκμηριώθηκαν 24 θάνατοι. Το πού καταλογίστηκαν οι ευθύνες και ποιοι καταδικάστηκαν, μέσα στο κλίμα αθώωσης της αστυνομίας, που επικρατούσε εκείνη την εποχή, είναι άλλο θέμα. Η δίκη αποφάνθηκε πάντως ότι υπήρξαν νεκροί.

Η ΠΡΟΟΔΕΥΤΙΚΗ ΕΝΩΣΗ ΜΗΤΕΡΩΝ ΕΛΛΑΔΑΣ

Σύμφωνα με τον επίσημο κατάλογο των νεκρών, που συντάχθηκε με μέριμνα της Προοδευτικής Ένωσης Μητέρων Ελλάδας, 52 άνθρωποι σκοτώθηκαν στο πλαίσιο των γεγονότων της εξέγερσης του Πολυτεχνείου.

Ο ΤΥΠΟΣ

Προφανώς μια αναφορά σε δημοσιεύματα, μπορεί να είναι μόνο ενδεικτική. Και να μην περιέχει απλά τα πρώτα δημοσιεύματα της μεταπολίτευσης που υπήρχαν αναφορές και μαρτυρίες για εκατοντάδες νεκρούς και ομαδικούς τάφους στου Ζωγράφου, για το θάνατο τουλάχιστον τριών ατόμων που συνεθλίβησαν από το άρμα μάχης που εισέβαλε στο Πολυτεχνείο, για την εκτέλεση των τραυματιών που νοσηλεύονταν στο πρόχειρο ιατρείο, κλπ. Που μάλλον ήταν πραγματικά γεγονότα, αλλά δεν έχουν αποδειχθεί.

Αρκετά αποκαλυπτικά για το θέμα μας ήταν πολλά δημοσιεύματα του ξένου τύπου. Όπως π.χ. της γαλλική «Le Figaro» που την επομένη των γεγονότων έκανε λόγο για «ακόμη και 100 νεκρούς».

Αλλά και συνεντεύξεις, όπως π.χ. στην αμερικάνικη εφημερίδα «Cincinnati Enquirer» (27/5/1974), όπου ο ταγματάρχης Γεώργιος Σφακιανάκης, στρατιωτικός γιατρός που είχε υποβάλει την παραίτησή του μετά τα γεγονότα, έκανε λόγο «για 400 ή 500 συνολικά νεκρούς στο Πολυτεχνείο».

Αλλά και σε τηλεοπτικές εκπομπές (π.χ. Μηχανή Του Χρόνου κ.ά.), που πολλές φορές έχουν αναφερθεί με στοιχεία και συνεντεύξεις στο μυστικό σχέδιο της χούντας που παγίδευσε όλη την περιοχή με ελεύθερους σκοπευτές (π.χ. επιβεβαιωμένα στο κτήριο του ΟΤΕ και στο Υπουργείο Δημόσιας Τάξης) και αιματοκύλισε το Πολυτεχνείο. Συνεντεύξεις γιατρών που πρόσφεραν πρώτες βοήθειες επί τόπου, μπροστά στο πολυτεχνείο ή σε διπλανούς δρόμους. Άλλους γιατρούς που ήταν στα νοσοκομεία που παρέλαβαν νεκρούς και τραυματίες (π.χ. ο γιατρός Κώστας Χαρώνης που υπήρξε διευθυντής της χειρουργικής κλινικής του «Ρυθμιστικού» και περιγράφει με μεγάλη λεπτομέρεια τα περιστατικά που χειρούργησε).

ΕΡΕΥΝΑ ΚΑΛΛΙΒΡΕΤΑΚΗ – ΕΘΝΙΚΟΥ ΙΔΡΥΜΑΤΟΣ ΕΡΕΥΝΩΝ

Αρκετά χρόνια αργότερα (2002-2003), ο ιστορικός Λεωνίδας Καλλιβρετάκης (που συμμετείχε στα γεγονότα του Πολυτεχνείου ως φοιτητής της Φιλοσοφικής), διευθυντής ερευνών του Ινστιτούτου Ιστορικών Ερευνών του Ε.Ι.Ε. πραγματοποίησε τη δική του έρευνα και συνέταξε έναν κατάλογο, στον οποίο περιλαμβάνονται 24 επώνυμοι και 16 ανώνυμοι νεκροί, για τους οποίους η έρευνα συνεχίστηκε, για την ταυτοποίησή τους. Επίσης η έρευνα είχε θέσει στο μικροσκόπιο τριάντα (30) επώνυμες περιπτώσεις, που εμφανίζονται επίμονα στους περισσότερους καταλόγους από το 1974 μέχρι και σήμερα, προκειμένου να διερευνηθούν περισσότερο.

Όπως αναφέρει ο κ. Καλλιβρετάκης, σχετικά με τους αρνητές της ύπαρξης νεκρών κατά τη διάρκεια της χούντας: «δεν θα πείθονταν ποτέ, ακόμη και αν τους έβαζες μπροστά στους νεκρούς και τους άφηνες να βάλουν «τον δάκτυλον εις τον τύπον των ήλων». Η στάση τους, όταν δεν είναι κακόβουλη, είναι πάντως ιδεολογική και δεν έχει να κάνει με την πειστικότητα των τεκμηρίων».
Είναι χαρακτηριστικές οι περιγραφές των συνθηκών θανάτου των νεκρών, από την έκθεση. Δείτε τες στον Ριζοσπάστη.

ΤΑ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΤΙΚΑ ΘΑΝΑΤΟΥ
Αποδεικτικά φυσικά είναι και τα πιστοποιητικά θανάτου, όπως π.χ. αυτό του Διομήδη Κομνηνού που αναφέρει «ημερομηνία 16/11/73», «ώρα 10:15», «τυφλό τραύμα από πυροβόλο όπλο» και τόπος «Πολυτεχνείο». Θέλει κι άλλα;

Πιστοποιητικό θανάτου του Κομνηνού

Κι αν δεν σας φτάνουν αυτά, σαν αποδεικτικά του ότι ΥΠΗΡΞΑΝ ΝΕΚΡΟΙ ΣΤΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ, ΚΑΙ ΜΕΣΑ, ΚΑΙ ΜΠΡΟΣΤΑ ΚΑΙ ΑΠ’ ΕΞΩ, ορίστε και δυο χαρακτηριστικά παραδείγματα θύτη – θύματος:

ΜΥΡΟΓΙΑΝΝΗΣ – ΝΤΕΡΤΙΛΗΣ

Ο εισαγγελέας Δημήτρης Τσεβάς αναφέρει ότι ο Μιχάλης Μυρογιάννης «εφονεύθη εις την διασταύρωσιν των οδών Πατησίων και Στουρνάρη, περί ώραν 13.30’ της 18.11.1973, βληθείς δια περιστρόφου εις την κεφαλήν».

Ο αντιεισαγγελέας Ιωάννης Ζαγκίνης, παραπέμπει τον ταξίαρχο Νικόλαο Ντερτιλή γι’ αυτό το φόνο, με τις κατηγορίες ότι «κατά τας πρώτας μεταμεσημβρινάς ώρας της 18ης Νοεμβρίου 1973, απέκτεινεν εκ προθέσεως τον Μιχαήλ Μυρογιάννη του Δημητρίου, ηλικίας 20 ετών».

Το Συμβούλιο Εφετών, αναφέρει ότι ο Νικόλαος Ντερτιλής «εθεάθη εις διάφορα σημεία (και εις το Πολυτεχνείον), όπου εγένετο χρήσις όπλων υπό των στρατιωτικών τμημάτων και μάλιστα με το περίστροφόν του ανά χείρας, και είναι εκείνος ο οποίος παρώτρυνε τα στρατιωτικά τμήματα να πυροβολούν κατά των διαδηλωτών. Ως κατέθεσεν ο μάρτυς Βασίλειος Πετροπουλάκης, ο Ντερτιλής, επειδή οι διαδηλωταί προέτειναν τα στήθη των εις τα άρματα μάχης και οι στρατιώται και αξιωματικοί εδίσταζον να πυροβολήσωσιν, ούτος έσυρε το περίστροφόν του και δι’ αυτού περί την μεσημβρίαν της 18ης.11.73 επυροβόλησε νέον, τον οποίον και απέκτεινεν. Ο νέος ούτος ωνομάζετο Μυρογιάννης Μιχαήλ».

«Βαράτε στο ψαχνό», παρότρυνε ο Ντερτιλής τους στρατιώτες, όπως κατέθεσαν οι Κωνσταντίνος Αθουσάκης και Παναγιώτης Παπαελευθέριος.

Το Πενταμελές Εφετείο Αθηνών (16 Οκτωβρίου-30 Δεκεμβρίου 1975) κήρυξε παμψηφεί ένοχο τον Νικόλαο Ντερτιλή και τον καταδίκασε σε ισόβια κάθειρξη, καθώς «εκ προθέσεως απέκτεινεν τον Μιχαήλ Μυρογιάννην του Δημητρίου, ηλικίας 20 ετών, και δη διερχόμενος δια της οδού Πατησίων επί μικρού στρατιωτικού οχήματος, εστάθμευσε προ του Εθνικού Μετσοβείου Πολυτεχνείου και κατελθών… επυροβόλησεν δις δια του όπερ έφερε περίστροφου προς την κατεύθυνσιν του… παθόντος, όστις ίστατο επί του πεζοδρομίου… πλήξας αυτόν εις την κεφαλή, με αποτέλεσμα να προκαλέση εις αυτόν διαμπερές τραύμα εξ ου επήλθεν ο θάνατός του».

«Ο νεαρός έπεσε σαν κοτόπουλο», περιγράφει στην κατάθεσή του ένα χρόνο αργότερα ο οδηγός του Ντερτιλή (ο 21 ετών τότε Αντώνης Αγριτέλης) και συνεχίζει: «Μετά το φόνο ο Ντερτιλής σαν να μη συνέβαινε τίποτα μπήκε στο τζιπ και χτυπώντας με στην πλάτη μου είπε: “Με παραδέχεσαι, ρε; Σαράντα πέντε χρονών άνθρωπος και με τη μία στο κεφάλι!”».
ΜΑΡΚΟΣ ΚΑΡΑΜΑΝΗΣ ΚΑΙ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΣΠΑΡΤΙΔΗΣ – ΙΩΑΝΝΗΣ ΛΥΜΠΕΡΗΣ

Ο Μάρκος Καραμανής «εφονεύθη από αδέσποτη σφαίρα, ευρισκόμενος εις ταράτσαν οικίας επί της διασταυρώσεως των Λεωφόρου Αλεξάνδρας και Πατησίων», ανέφερε στη δήλωσή του ο προϊστάμενος της Ιατροδικαστικής Υπηρεσίας Αθηνών, Δημήτριος Καψάσκης, το βράδυ της 18ης Νοεμβρίου 1973.

Ο Μάρκος Καραμάνης και ο αδελφός του, Εμμανουήλ, βρίσκονταν στο Πολυτεχνείο, όπου είχαν βοηθήσει στη μεταφορά πολλών τραυματιών. Την επόμενη μέρα ανέβηκαν στην ταράτσα μιας πολυκατοικίας, απέναντι στον ΟΤΕ, για να παρατηρήσουν τα διαδραματιζόμενα στην περιοχή. Στο ΟΤΕ όμως υπήρχε με δύναμη 50 ανδρών του Πεζικού. Ένας από αυτούς ήταν ο έφεδρος ανθυπολοχαγός της ΕΣΑ Ιωάννης Λυμπέρης. Αυτός, από τον πέμπτο όροφο του ΟΤΕ, σημαδεύει και πυροβολεί επανειλημμένα εναντίον των παιδιών στην ταράτσα, αλλά και εναντίον μιας κοπέλας που περνούσε. Αδιάκριτα και εν ψυχρώ. Τον ένα τον σκότωσε. Τον άλλο τον τραυμάτισε.
Πυροβολώντας έτσι από ψηλά, σκότωσε και το 16χρονο μαθητή Αλέξανδρο Σπαρτίδη.

«Ο αξιωματικός αυτός πυροβολούσε οποιονδήποτε τολμούσε να εμφανιστεί στο οπτικό του πεδίο», ανέφερε στην κατάθεσή του ο Εμμανουήλ Μαρουφίδης, υπάλληλος του ΟΤΕ. Τον Λυμπέρη κατονόμασαν στη δίκη οι μάρτυρες Παν. Ασδεράκης, Εμ. Μαρουφίδης, Ιωάννης Χατζηχριστόφης και Αλ. Βερνάρδος. Αλλά και ο Παν. Δούκας, έφεδρος επιλοχίας της φρουράς ΟΤΕ, καθώς και ο έφεδρος λοχίας Αλέξ. Φλώρος.

Το Εφετείο κήρυξε παμψηφεί ένοχο τον Ιωάννη Λυμπέρη, γι’ αυτά τα εγκλήματα.

Μάνος Δούκας