«ΤΣΕΚΑ»: Μύθοι και πραγματικότητα

Το ζήτημα της υπεράσπισης της σοσιαλιστικής επανάστασης, του δικαιώματος που έχει για κάτι τέτοιο και των μέσων-μεθόδων για το σκοπό αυτό, χρόνια τώρα τροφοδοτεί συζητήσεις, αλλά και προκαλεί το μένος κάθε είδους εκπροσώπων της αστικής τάξης. Ξεχωριστό κομμάτι στο κεφάλαιο αυτό της σοσιαλιστής οικοδόμησης στην ΕΣΣΔ αποτελεί η δημιουργία και λειτουργία μηχανισμών από το νεαρό σοβιετικό κράτος υπεράσπισης της επανάστασης.

Πιο συγκεκριμένα κάνουμε λόγο για την πολυδιαφημισμένη «Πανρώσικη Έκτακτη Επιτροπή ή αλλιώς «ΒΕΤΣΕΚΑ», γνωστότερη και ως «ΤΣΕΚΑ» (Τσεντράλι Κομιτέτ). Ορισμένες πλευρές-επετειακού χαρακτήρα- παρουσιάζουμε στο σημείωμα αυτό:

-Για την περιφρούρηση της επαναστατικής δημόσιας τάξης δημιουργήθηκε στις πρώτες κιόλας μέρες της Σοβιετικής εξουσίας εργατοαγροτική πολιτοφυλακή. Σε αντίθεση προς την αστυνομία που στις καπιταλιστικές χώρες στέκει πάνω από το λαό η σοβιετική πολιτοφυλακή όπως τόνιζε ο ΛΕΝΙΝ εκφράζει τα συμφέροντα του λαού και τον υπηρετεί.

-Στις 20 Δεκέμβρη 1917 (με το νέο ημερολόγιο) ύστερα από πρόταση του ΛΕΝΙΝ και διάταγμα των Επιτρόπων του Λαού συγκροτήθηκε η Πανρωσσική Έκτακτη Επιτροπή (ΠΕΕ) για την καταπολέμηση της αντεπανάστασης και των σαμποτάζ. Επικεφαλής της τέθηκε ο Φέλιξ Εντμουντοβιτς Τζερζίνσι. Η δράση της Έκτακτης Επιτροπής όπως υπογράμμιζε ο ΛΕΝΙΝ κατευθυνόταν από της Κεντρική Επιτροπή του Κόμματος και από τη Σοβιετική κυβέρνηση.

Να σημειώσουμε εδώ ότι η ένοπλη δράση της αντεπανάστασης ενάντια στη νεαρή σοβιετική εξουσία, η ένταση της ταξικής πάλης και η ενίσχυση της ανατρεπτικής δραστηριότητας των συνωμοτών, των δολιοφθορέων και των κερδοσκόπων, ανάγκασε τη σοβιετική κυβέρνηση να συγκροτήσει ειδικό όργανο για την εξουδετέρωση των εχθρών των εργαζομένων. Στην ΠΕΕ ανατέθηκε η καταστολή και η διάλυση της αντεπανάστασης ,η εξουδετέρωση της δολιοφθοράς και η παράδοση των δολιοφθορέων και αντεπαναστατών στο Επαναστατικό Στρατοδικείο καθώς και η καταπολέμηση της κερδοσκοπίας και των υπηρεσιακών παραπτωμάτων κτλ.

-Το 1918 συγκροτήθηκαν τοπικά όργανα της ΠΕΕ: ΠΕΕ επαρχίας, περιφερείας (καταργήθηκαν τον Γενάρη του 1919) μεταφορών, μετώπου και στρατού. Οι κανονισμοί της ΠΕΕ και των τοπικών της οργάνων επικυρώθηκαν από την Κεντρική Εκτελεστική Επιτροπή της Σοβιετικής Σοσιαλιστικής Δημοκρατίας της Ρωσίας (ΣΟΣΔΡ) στις 28/10/1918. Στην αρχή τα όργανα της ΠΕΕ δεν είχαν το δικαίωμα να παίρνουν άμεσα μέτρα τιμωρίας. Το Φεβρουάριο του 1918 μετά την έναρξη της μαζικής λευκής τρομοκρατίας από την αντεπανάσταση η ΠΕΕ απέκτησε τοπ δικαίωμα εκτός της παραπομπής στα δικαστήρια, και να εκτελεί επιτόπου κατασκόπους, δολιοφθορείς και άλλους εχθρούς της Επανάστασης. –Στα 1919 σύμφωνα με ένα διάταγμα της ΠΚΕΕ της ΣΟΣΔΡ η αρμοδιότητα λήψης αποφάσεων για όλες τις περιπτώσεις της ΠΕΕ μεταβιβάστηκε στα δικαστήρια. Η ΠΕΕ διατήρησε το δικαίωμα της επιβολής άμεσων κυρώσεων μόνο στις περιοχές όπου είχε κηρυχθεί ο στρατιωτικός νόμος και μόνο για εγκλήματα που περιλαμβάνονταν στην απόφαση της κήρυξης στρατιωτικού νόμου. Μπορούσε επίσης να εφαρμόζει καταδικαστικές αποφάσεις για την καταστολή των ενόπλων αντεπαναστατικών εξεγέρσεων.

-Το 9ο Πανρωσικό Συνέδριο των Σοβιέτ τονίζοντας τις υπηρεσίες της ΠΕΕ για την υπεράσπιση και εδραίωση των κατακτήσεων της επανάστασης ,πήρε απόφαση για τον περιορισμό της δικαιοδοσίας των οργάνων της ΠΠΕ και την αναδιοργάνωσή της. Στις 6 Φλεβάρη του 1922 η ΠΚΕΕ αφού εξέτασε το θέμα αυτό αποφάσισε τη δημιουργία της Κρατικής Πολιτικής Διεύθυνσης (Γκε-Πε-Ου) μέσα στο πλαίσιο τους Λαϊκού Επιτροπάτου των Εσωτερικών (Νι-κα-Βε-Ντέ)

Τι λένε σύγχρονοι «κατήγοροι»:

1. Διαβάζουμε στην «Μηχανή του Χρόνου»: «…Η δράση της Τσέκα ξεσήκωσε αντιδράσεις συντηρητικών, δημοκρατικών, σοσιαλιστών και αναρχικών του εξωτερικού, που είχαν χαιρετήσει το θρίαμβο του μπολσεβικισμού. Χαρακτήριζαν την Τσέκα ως «άκρον άωτον του ηθικού αίσχους». Ο διάσημος αναρχικός Κροπότκιν, όταν γύρισε από την εξορία και αντελήφθη τη δράση της μυστικής υπηρεσίας, έγραψε γράμμα στον Λένιν: «πως είναι δυνατόν κανείς σας να μην καταλαβαίνει, ότι τα συστήματα αυτά αποτελούν μια επιστροφή στο σκοτεινό Μεσαίωνα;»… Το Φεβρουάριο του 1922, ο ρωσικός λαός δέχθηκε με ανακούφιση την απόφαση του Λένιν να διαλύσει την Τσέκα. Τη θέση της θα έπαιρνε η Κρατική Πολιτική Διεύθυνση που έμεινε γνωστή ως Γκε Μπε Ου (O.G.P.U)…. (.mixanitouxronou.gr/i-proti-mistiki-astinomia-tis-sovietikis-enosis-ta-vasanistiria-sto-parthenagogio-ke-i-katangelies-gia-epistrofi-sto-meseona/

2. Διαβάζουμε στο protagon.gr (14 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2013): «…Κάθε ολοκληρωτισμός, όποιο κι αν είναι το χρώμα του, χωρίς τρόμο δεν υφίσταται. Έξι εβδομάδες μετά την επέλαση στα Χειμερινά Ανάκτορα, ο Λένιν σφυρηλατεί τη μετεπαναστατική προοπτική της Σοβιετικής εξουσίας. Κάθε εξουσία απαιτεί μπουντρούμια ∙ όσο πιο ανελεύθερη, τόσο μεγαλύτερα ∙ όσο πιο αυθαίρετη, τόσο σκοτεινότερα… Κρατά σε ασφυκτική ομηρία κράτος και κοινωνία. Η απόφαση στοιχειοθετεί με ευκρίνεια την τοπογραφία του τρόμου, η οποία θα κυριαρχήσει στη Ρωσία τις επόμενες δεκαετίες: Δήμευση της ιδιοκτησίας, αφαίρεση ιθαγένειας, εξορία, δημοσίευση των ονομάτων των «εχθρών του λαού», μια σφαίρα στον αυχένα … Ο αμερικανός δημοσιογράφος Τζωρτζ Σέλντες σημείωσε:«Εξαιτίας της Τσεκά η ελευθερία έπαψε να υπάρχει στη Ρωσία. Δεν υπάρχει δημοκρατία. Δεν είναι πια επιθυμητή… Ελευθερία, δικαιοσύνη, όπως τα γνωρίζουμε, όλα τα θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα, για τα οποία η ανθρωπότητα αγωνίστηκε για χρόνια, όλα έχουν καταργηθεί για να πραγματοποιηθεί το κομμουνιστικό πείραμα. Πρόκειται για τεράστια επιτυχία. Ο τρόμος είναι στο μυαλό και τον μυελό της σημερινής γενιάς και τίποτα παρεκτός γενεών της ελευθερίας δε θα μπορέσει να τον ξεριζώσει…».

Κάθε ολοκληρωτισμός, όποιο κι αν είναι το χρώμα του, χωρίς τρόμο δεν υφίσταται. Κύτταρό του η αυθαιρεσία, τροφή του το αίμα…»  

Τι έλεγε ο Β. Ι. ΛΕΝΙΝ

Παρουσιάζουμε στη συνέχεια ορισμένα γραπτά του Β.Ι. ΛΕΝΙΝ για το όλο ζήτημα. Αξίζει να προσεχτεί ο τρόπος που αντιμετωπίζει συνολικά το ζήτημα της σχέση επανάστασης-αντεπανάστασης, του ρόλου της ΠΕΕ, του χαρακτήρα και του τρόπου ελέγχου της, την αντιμετώπιση τυχόν αυθαιρεσιών απ’ αυτήν ,καθώς και τις προτάσεις για αλλαγές σ’αυτήν.

1. Ο Β.Ι ΛΕΝΙΝ σε σημείωμα του για τον Φ.Ε Τζερζίνσκι, καταθέτει και σχέδιο διατάγματος «για την πάλη ενάντια στους αντεπαναστάτες και σαμποταριστές» που αναφέρει: «Η αστική τάξη, οι τσιφλικάδες και όλες οι πλούσιες τάξεις για να υποσκάψουν την επανάσταση που οφείλει να εξασφαλίσει τα συμφέροντα των εργατών, των εργαζομένων και εκμεταλλευομένων μαζών. Η αστική τάξη καταφεύγει στα χειρότερα εγκλήματα, εξαγοράζει τα αποβράσματα της κοινωνίας και τα διαφθαρμένα στοιχεία, τα μεθάει για να κάνουν πογκρόμ. Οι οπαδοί της αστικής τάξης, κυρίως από τους κύκλους των ανωτέρων υπαλλήλων, των τραπεζικών υπαλλήλων κτλ. σαμποτάρουν τη δουλιά ,οργανώνουν απεργίες, για να τορπιλίσουν τα μέτρα της κυβέρνησης που αποβλέπουν στην πραγματοποίηση των σοσιαλιστικών μετασχηματισμών. Τα πράγματα φτάνουν μάλιστα ως το σαμποτάρισμα της επισιτιστικής δουλιάς, που απειλεί με λιμό εκατομμύρια ανθρώπους. Πρέπει να παρθούν έκτακτα μέτρα για την καταπολέμηση των αντεπαναστατών και σαμποταριστών…» (Γράφτηκε 20/12/1917 και βρίσκεται 35ο τόμο των Απάντων, εκδόσεις Σ.Ε)

2. Ο Β.Ι ΛΕΝΙΝ στις 3/12/19188 με βάση τη υπάρχουσα εμπειρία κάνει προτάσεις για τη δουλειά της ΠΠΕ: « Επικεφαλής πρέπει να είναι μέλη του κόμματος που να έχουν όχι λιγότερο από δύο χρόνια κομματική ηλικία…να επικυρωθεί το δικαίωμα των συνδικάτων και των κομματικών οργανώσεων να δίνουν εγγύηση. Να καταδιώκονται αυστηρά και να τιμωρούνται με τουφεκισμό όσοι κάνουν ψεύτικες καταγγελίες. …Να διερευνηθεί αμέσως το Τμήμα παραπόνων και αιτήσεων της ΠΕΕ για την επιτάχυνση της δουλιάς». Σύμφωνα με τη σχετική απόφαση δικαίωμα συμμετοχής στην ανάκριση παραχωρούνταν στα λαϊκά Επιτροπάτα και στις κομματικές επιτροπές του ΚΚΡ (μπ) μέσω των αντιπροσώπων τους. (Τόμος 37 ΑΠΑΝΤΩΝ)

3. Στο 9ο Πανρωσικό Συνέδριο των Σοβιέτ (13-28/12/1921) στην εισήγηση του Β.Ι ΛΕΝΙΝ (τόμος 44 Απάντων- εκδόσεις Σ.Ε) εκ μέρους Πανρωσσικής Κεντρικής Εκτελεστικής Επιτροπής και του Συμβουλίου Επιτρόπων του Λαού κάνοντας έναν απολογισμό της δράσης της «ΤΣΕΚΑ» και καθορίζοντας ζητήματα για την παραπέρα δράση της σημειώνει: «…Πριν τελειώσω επιτρέψτε μου να επεκτείνω αυτό το δίδαγμα- ότι οι αδυναμίες είναι κάποτε επέκταση των αρετών μας – σε μια από τις υπηρεσίες και συγκεκριμένα στην ΠΕΕ (Προσωρινή Έκτακτη Επιτροπή).Σύντροφοι! Ξέρετε βέβαια όλοι τι άγριο μίσος προκαλεί αυτή η υπηρεσία στους ρώσους φυγάδες και στους πολυάριθμους εκπροσώπους των κυρίαρχων τάξεων των ιμπεριαλιστικών χωρών, όπου ζουν αυτοί οι ρώσοι φυγάδες. Και γιατί όχι; Η υπηρεσία αυτή ήταν το κοφτερό σπαθί μας ενάντια στις αναρίθμητες συνωμοσίες, τις αναρίθμητες απόπειρες που οργάνωναν ενάντια στη Σοβιετική εξουσία άνθρωποι ασύγκριτα πιο δυνατοί από εμάς. Στα χέρια τους, στα χέρια των καπιταλιστών και τσιφλικάδων, έμειναν όλοι οι διεθνείς δεσμοί, αυτοί είχαν όλη τη διεθνή υποστήριξη, την υποστήριξη κρατών ασύγκριτα πιο ισχυρών από το δικό μας. Από την ιστορία αυτών των συνωμοσιών ξέρετε πως ενεργούσαν οι άνθρωποι αυτοί. Ξέρετε ότι δεν μπορούσαμε να απαντήσουμε αλλιώς, παρά με αντίποινα αμείλικτα, κεραυνοβόλα, άμεσα που είχαν την επιδοκιμασία των εργατών και των αγροτών. Αυτή ήταν μια αρετή της Πανρωσσικής Έκτακτης Επιτροπής. Αυτό θα το τονίζουμε πάντα, όταν θα ακούμε άμεσα είτε έμεσσα όπως ακούμε συχνά από το εξωτερικό τις κραυγές των ρώσσων εκείνων εκπροσώπων που ξέρουν να χρησιμοποιούν σε όλες τις γλώσσες τη λέξη «Τσεκά» και να τη θεωρούν υπόδειγμα, τυπική μορφή της ρωσσικής βαρβαρότητας.

Κύριοι καπιταλιστές, ρώσσοι και ξένοι! Ξέρουμε πως ποτέ δεν πρόκειται να συμπαθήσετε αυτή την υπηρεσία. Και είναι εύλογο! Η υπηρεσία αυτή ήξερε, όπως κανείς άλλος, να ξεσκεπάζει τις σκευωρίες σας και τις ραδιουργίες σας, σε μια περίοδο που δοκιμάζατε να μας πνίξετε, που οργανώνατε επιδρομές εναντίον μας απ’ όλες τις μεριές, που σκαρώνατε συνομωσίες στο εσωτερικό και δεν σταματούσατε μπροστά σε κανένα έγκλημα, για να τορπιλίσετε την ειρηνική μας εργασία. Η απάντησή μας σε όλα αυτά δεν μπορούσε παρά να είναι η δημιουργία μιας υπηρεσίας που θα μπορούσε να παρακολουθεί το κάθε βήμα των συνωμοτών και θα χρησιμοποιούσε όχι μόνο τη μέθοδο της πειθούς αλλά τη μέθοδο της άμεσης τιμωρίας. Χωρίς μια τέτοια υπηρεσία ή εξουσία των εργαζομένων δεν μπορεί να υπάρχει, όσο θα υπάρχουν στον κόσμο εκμεταλλευτές που δεν έχουν καμία όρεξη essdνα προσφέρουν με το δίσκο τα δικαιώματα των τσιφλικάδων και των καπιταλιστών στους εργάτες και στους αγρότες. Αυτό το ξέρουμε πολύ καλά, μα ξέρουμε ταυτόχρονα πως οι αρετές του ανθρώπου μπορούν να γίνουν αδυναμίες και ξέρουμε πως η κατάσταση που δημιουργήθηκε στη χώρα μας απαιτεί επιτακτικά να περιορίσουμε την υπηρεσία αυτή σε μια σφαίρα καθαρά πολιτική, να συγκεντρώσουμε τη δραστηριότητα της στα καθήκοντα που την εκπλήρωση τους, υποβοηθούν η κατάσταση και οι συνθήκες που υπάρχουν. Εφόσον οι απόπειρες της αντεπανάστασης θα εξακολουθούν να είναι τέτοιες που ήταν ως τώρα- και δεν έχουμε αποδείξεις ότι στο σημείο αυτό η ψυχολογία των αντιπάλων μας άλλαξε-, δεν έχουμε λόγους να πιστέψουμε κάτι τέτοιο- θα είμαστε πάντα σε θέση να απαντούμε με τέτοιον τρόπο, ώστε να καταλάβουν ότι δεν παίζουμε. Το σοβιετικό κράτος μας δεν θα φτάσει σε μια τέτοια κατάσταση, χάρη στο γεγονός ότι θα εκτιμούμε πάντα και θα χρησιμοποιούμε μια τέτοια υπηρεσία σαν την ΠΕΕ. Μπορούμε να το εγγυηθούμε αυτό σε όλους. Μα παράλληλα τονίζουμε κατηγορηματικά πως πρέπει να αναδιοργανώσουμε την ΠΕΕ,να καθορίσουμε τις λειτουργίες της, τις αρμοδιότητές της και να περιορίσουμε τη δουλιά της στα πολιτικά ζητήματα. Μπροστά μας στέκει το καθήκον να αναπτύξουμε τις συναλλαγές ανάμεσα στους πολίτες-αυτό είναι απαίτηση της νέας οικονομικής πολιτικής- κι ‘αυτό επαιτεί μια πιο μεγάλη επαναστατική νομιμότητα. Είναι αυτονόητο πως, όταν δεχόμασταν πολεμικές επιθέσεις, όταν τη σοβιετική εξουσία την έπιαναν από το λαιμό, αν βάζαμε το καθήκον αυτό πρώτο, θα ήμασταν σχολαστικοί, θα παίζαμε με την επανάσταση, επανάσταση όμως δεν θα πραγματοποιούσαμε. Όσο προχωρούμε σε συνθήκες που δημιουργούνται από μια στερεωμένη και εδραιωμένη εξουσία, όσο προχωρεί η ανάπτυξη των συναλλαγών ανάμεσα στους πολίτες, τόσο πιο επιτακτική είναι η ανάγκη να προβάλουμε σταθερά το σύνθημα της εφαρμογής μιας μεγάλης επαναστατικής νομιμότητας και τόσο στενεύουν τα πλαίσια δράσης της υπηρεσίας που απαντά με αντιχτύπημα σε κάθε χτύπημα των συνωμοτών. Σ’αυτό το συμπέρασμα κατάληξε η κυβέρνηση το χρόνο που εξετάζει η εισήγηση , με βάση την πείρα της, τις παρατηρήσεις της και τις μελέτες της…»

Αλέκος Χατζηκώστας