«Φεμινιστική απεργία»

Με ατζέντα κομμένη και ραμμένη στις αντιλαϊκές κατευθύνσεις

ΕΕ, κυβερνήσεων, επιχειρηματικών κολοσσών

Σε εξέλιξη βρίσκεται η προσπάθεια αστικών και οπορτουνιστικών δυνάμεων για την οργάνωση «φεμινιστικής απεργίας» στις 8 Μάρτη, στα βήματα του αντίστοιχου περσινού εγχειρήματος αλλά και παρόμοιων πρωτοβουλιών που οργανώνονται τα τελευταία χρόνια σε άλλες χώρες.


Χαρακτηριστικά, από το 2017 υπάρχει κλιμάκωση της προσπάθειας για την αναθέρμανση του φεμινιστικού ρεύματος στο γυναικείο κίνημα, με επίκεντρο τις ΗΠΑ, την Ισπανία και άλλες χώρες της Λατινικής Αμερικής.

Σε αυτήν την κατεύθυνση πρωτοστατεί το «Ελληνικό Δίκτυο για τη φεμινιστική απεργία της 8ης Μάρτη», κάτω από την «ομπρέλα» του οποίου «συστεγάζονται» τα πολιτικά κόμματα της παλιάς και νέας σοσιαλδημοκρατίας (ΣΥΡΙΖΑ, ΚΙΝΑΛ, ΚΙΔΗΣΟ, Οικολόγοι Πράσινοι), εκπρόσωποί τους από την Περιφερειακή και Τοπική Διοίκηση, μαζί με φίλα προσκείμενες σε αυτά συνδικαλιστικές και φεμινιστικές οργανώσεις. Παράλληλες πρωτοβουλίες οργανώνουν και άλλες κινήσεις, που συντονίζονται στην «Κίνηση για την απεργιακή 8η Μάρτη», στις οποίες συμμετέχουν συνδικαλιστές και συνδικαλίστριες από τον χώρο της ΑΝΤΑΡΣΥΑ. Οπως φαίνεται στο τέλος θα συναντηθούν, συνδιοργανώνοντας τη λεγόμενη «φεμινιστική απεργία».

Ποια είναι, όμως, η «φεμινιστική ομπρέλα» κάτω από τη σκέπη της οποίας συναντιούνται όλες αυτές οι οργανώσεις και τα πολιτικά κόμματα; «Οι γυναίκες μαζί για κοινωνική και κλιματική δικαιοσύνη και ισότητα, παλεύοντας μέσα από την απεργία της 8ης Μάρτη», είναι το σύνθημα που προβάλλει στη διακήρυξή του το «Ελληνικό Δίκτυο», βάζοντας πολλές ...τρικλοποδιές για τον αγώνα των γυναικών εργατοϋπαλλήλων και ανέργων, αυτοαπασχολούμενων και αγροτισσών, συνταξιούχων και φοιτητριών, μεταναστριών και προσφύγων για μια ζωή χωρίς εκμετάλλευση και καταπίεση.

 

«Ενότητα» του φεμινιστικού κινήματος... στις ανάγκες της καπιταλιστικής κοινωνίας

Το σύνθημα «οι γυναίκες μαζί» αποτελεί μια επανάληψη των αστικών απόψεων που προτάσσουν την ενότητα των γυναικών με αποκλειστικό κριτήριο το φύλο. Επανέρχεται δηλαδή η διαπάλη ανάμεσα στα φύλα, και όχι στη βάση της κοινωνικοταξικής ένταξης ή καταγωγής. Στο φόντο αυτό, δεν παραλείπουν να αναφέρονται στη συμμετοχή των γυναικών στα «Κέντρα Λήψης Αποφάσεων», δηλαδή σε θεσμούς του αστικού κράτους και των καπιταλιστικών επιχειρήσεων. Στην ίδια άλλωστε κατεύθυνση, η πρόσφατη εκλογή γυναίκας Προέδρου της Δημοκρατίας συνοδεύτηκε από πανηγυρισμούς για τη «νίκη» των γυναικών, κρύβοντας το γεγονός ότι ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, ανεξαρτήτως φύλου, βάζει φαρδιά πλατιά υπογραφή σε αντιλαϊκές αποφάσεις και νόμους που προσθέτουν νέα βάρη στους εργαζόμενους, στο λαό, άνδρες και γυναίκες.

Ποια είναι η αιτία για τις κοινωνικές διακρίσεις σε βάρος των γυναικών; Σύμφωνα με τη διακήρυξή τους, η αιτία βρίσκεται στην πολιτική του «νεοφιλελευθερισμού», που στη χώρα μας εκπροσωπείται από την κυβέρνηση της ΝΔ, αλλά και «στο ανδρικό φύλο που κυριαρχεί στην εξουσία». Νερό στον ίδιο μύλο ρίχνει και το κάλεσμα της «Κίνησης για την απεργιακή 8η Μάρτη», που κατακεραυνώνει την κυβέρνηση της ΝΔ ως «κυβέρνηση σεξιστική και ρατσιστική, κυβέρνηση των ιδιωτικοποιήσεων», που εξαπολύει «ιδεολογική επίθεση» στα δικαιώματα των γυναικών.

Με αυτόν τον τρόπο «θάβονται» οι ενιαίες στρατηγικές κατευθύνσεις που υλοποιούνται από τις αστικές κυβερνήσεις - είτε σοσιαλδημοκρατικών, είτε νεοφιλελεύθερων, είτε κυβερνήσεις συμμαχίας αστικών πολιτικών δυνάμεων - για την ένταση της εκμετάλλευσης και καταπίεσης των μισθωτών γυναικών, ως μέσο για τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας των επιχειρηματικών κολοσσών. Τα «έργα και οι ημέρες» των κυβερνήσεων στην Ελλάδα και σε άλλα κράτη - μέλη της ΕΕ δεν αφήνουν περιθώρια για αμφιβολίες, ανεξάρτητα από την «ποσόστωση» των γυναικών στο Υπουργικό Συμβούλιο.

Οσες γυναίκες κι αν αναδειχθούν στη σύνθεση των αστικών θεσμών και σε αξιώματα, παραμένει ο ταξικός χαρακτήρας της αστικής εξουσίας, του αστικού κράτους, ως δικτατορίας του κεφαλαίου που υπερασπίζεται την καπιταλιστική ιδιοκτησία, το μέγιστο καπιταλιστικό κέρδος, τη συμμετοχή του κράτους στις ιμπεριαλιστικές συμμαχίες.

Με αυτόν τον τρόπο, το περιεχόμενο, τα συνθήματα της «φεμινιστικής απεργίας», ανεξάρτητα από επιμέρους διαφοροποιήσεις των διοργανωτριών οργανώσεων, ενισχύουν την αντίληψη ότι το γυναικείο ζήτημα είναι έξω από τις δοσμένες κυρίαρχες οικονομικές, κοινωνικές, πολιτικές σχέσεις, με κύριες τις εκμεταλλευτικές σχέσεις παραγωγής, κατανομής. Απομακρύνουν, έτσι, από την ανάγκη να συνδεθεί η πάλη για την ισοτιμία και τη χειραφέτηση των γυναικών με την ανατροπή των καπιταλιστικών σχέσεων.

Αυτή είναι η βάση πάνω στην οποία στηρίζονται και τα αιτήματα της «φεμινιστικής απεργίας». Τόσο το «Ελληνικό Δίκτυο» όσο και η «Κίνηση για την απεργιακή 8η Μάρτη» υπερασπίζονται την «ισότητα των φύλων». Κρύβουν όμως το περιεχόμενο που δίνουν στην «ισότητα» ΕΕ και κυβερνήσεις, αξιοποιώντας την ως εργαλείο για να καταργούν ρυθμίσεις για την προστασία της μητρότητας και του γυναικείου οργανισμού, για να εξισώνουν προς τα κάτω τα δικαιώματα ανδρών και γυναικών. Στο όνομα της «ισότητας» διαχρονικά οι κυβερνήσεις, η ΕΕ, οι επιχειρηματικοί όμιλοι επιδιώκουν να γενικευτεί στο σύνολο του εργατικού δυναμικού η πλήρης ευελιξία του χρόνου εργασίας, ακόμα και του χώρου εργασίας.

 

Μια «παγκόσμια» κινητοποίηση... με αντιδραστικά συνθήματα

Η φετινή 8η Μάρτη πέφτει Κυριακή και οι διοργανώτριες της φεμινιστικής κινητοποίησης προσανατολίζονται σε προτάσεις για την προκήρυξη κάποιας στάσης εργασίας στις 6 Μάρτη. Πέρα από τα εμπόδια που θέτει το ημερολόγιο, είναι αμφίβολο αν έχουν την πρόθεση και τη δυνατότητα να μετατρέψουν τη συγκεκριμένη μέρα σε μέρα απεργίας. Εξάλλου, ο όρος «φεμινιστική απεργία» σηματοδοτεί κάτι πολύ διαφορετικό από μια απεργιακή κινητοποίηση.

Ορισμένες από τις διοργανώτριες «παίρνουν μαθήματα» από τις αντίστοιχες πρωτοβουλίες που οργανώθηκαν σε άλλες χώρες, με χαρακτηριστική την Ισπανία. Το σύνθημα που προτάσσεται στις ισπανικές φεμινιστικές κινητοποιήσεις είναι «Απεργία στο σπίτι, απεργία στη δουλειά». Καλούν τις γυναίκες να απέχουν από κάθε δραστηριότητα, με στόχο να αναδειχθεί η «απλήρωτη δουλειά» στη φροντίδα των παιδιών, των ηλικιωμένων, των ΑμεΑ, του σπιτιού.

Μέσα από το συγκεκριμένο περιεχόμενο και τη μορφή της κινητοποίησης, ταυτίζεται η μη παραγωγική εργασία στο σπίτι με την κοινωνική παραγωγή. Περιγράφεται η εργασία στο σπίτι ως ταυτόσημη με την «εργασία που γίνεται στα εργοστάσια». Η εργασία στο πλαίσιο του ατομικού νοικοκυριού αποτελεί μη παραγωγική εργασία στον καπιταλισμό, δεν παράγει προϊόντα που μπαίνουν στην κοινωνική ανταλλαγή, δεν παράγει εμπορεύματα. Με αυτήν την έννοια, δεν μπορεί να ταυτίζεται με την εκμετάλλευση της γυναικείας εργατικής δύναμης που γίνεται στη σφαίρα της κοινωνικής παραγωγής και κυκλοφορίας, με την παραγωγή υπεραξίας, κέρδους.

Προβληματισμούς για τη «μη αμειβόμενη» εργασία που συνοδεύονται μάλιστα από ανάλογες... συνταγές έχουν αναπτύξει οργανισμοί όπως το ΔΝΤ, η Παγκόσμια Τράπεζα και η ΕΕ. Οι «εναλλακτικές» λύσεις που προτείνουν αντιμετωπίζουν τη φροντίδα της οικογένειας ως μια ατομική ευθύνη, η οποία το πολύ πολύ να μοιράζεται πιο ισότιμα ανάμεσα στις γυναίκες και τους άνδρες. Σε αυτό το πλαίσιο, καλούν τις γυναίκες να αποδεχτούν ότι η κρατική προστασία περιορίζεται σε ορισμένα επιδόματα, που είναι πολύ πίσω από τις ανάγκες, αποτελώντας ένα ελάχιστο δίχτυ για την εκτόνωση της λαϊκής δυσαρέσκειας.

Στη λογική της αντίθεσης μεταξύ των φύλων κινούνται και οι καταγγελίες ορισμένων αστών φεμινιστριών στα «σεξιστικά, μισογυνικά» σωματεία, που ευθύνονται για την απουσία γυναικών από το συνδικαλιστικό κίνημα. Οχι μόνο δεν υπάρχει αναφορά στα πραγματικά εμπόδια που συναντά μια εργαζόμενη κάτω από την έλλειψη ελεύθερου χρόνου, την εργοδοτική τρομοκρατία. Αλλά απουσιάζει κάθε κριτική στον προσανατολισμό του εργοδοτικού - κυβερνητικού συνδικαλισμού, σε βάρος των σύγχρονων εργασιακών, ασφαλιστικών δικαιωμάτων, ανδρών και γυναικών. Εξάλλου, ο δρόμος που άνοιξαν οι Ισπανίδες φεμινίστριες ανάγει τη συμμετοχή των αντρών στην πάλη για τη χειραφέτηση της γυναίκας, στην ανάληψη των «καθηκόντων της γυναίκας» όσο εκείνη απεργεί. Εχει, λοιπόν, αντιδραστικό περιεχόμενο, καθώς καλλιεργεί τον ανταγωνισμό ανάμεσα στα φύλα, σπέρνοντας κάλπικες αξίες που οδηγούν στην εξίσωση προς τα κάτω τα εργασιακά, ασφαλιστικά δικαιώματα των γυναικών και των ανδρών.

Συγκαλυμμένα απορρίπτεται ότι ο αγώνας για την ισότιμη θέση της γυναίκας στην εργασία, στην οικογένεια, σε κάθε πλευρά της κοινωνικής ζωής και δράσης είναι ανάγκη να στηρίζεται στην κοινή πάλη γυναικών και ανδρών για την κατάργηση της καπιταλιστικής εκμετάλλευσης και καταπίεσης.

 

Απάντηση η κοινή δράση της ΟΓΕ με εργατικές, συνδικαλιστικές οργανώσεις

Απάντηση στις σημερινές αγωνίες και στη χαμηλή συμμετοχή των γυναικών στο κίνημα μπορεί να δώσει η κοινή δράση της ΟΓΕ με το εργατικό, συνδικαλιστικό κίνημα με ταξικό προσανατολισμό.

Για να δυναμώσουν η πάλη και η διεκδίκηση για τις σύγχρονες κοινωνικές ανάγκες, που δεν περιορίζονται στο μισθό, στις συνθήκες εργασίας, αλλά αφορούν κάθε πλευρά της ζωής της εργατικής - λαϊκής οικογένειας. Σταθμός στην προσπάθεια αυτή μπορεί να είναι μια μαζική και μαχητική κινητοποίηση με αφορμή την Παγκόσμια Μέρα της Εργαζόμενης Γυναίκας, που θα γίνει υπόθεση κάθε συλλόγου γυναικών της ΟΓΕ, κάθε σωματείου, Ομοσπονδίας, Εργατικού Κέντρου που συσπειρώνεται στο ΠΑΜΕ, μαζί με τους άλλους φορείς του εργατικού - λαϊκού κινήματος.

Ι. Γ