Πέθανε ο τελευταίος σοβιετικός στρατάρχης Ντμίτρι Γιαζόφ

Ο τελευταίος στρατάρχης της Σοβιετικής Ένωσης, ο Ντμίτρι Γιαζόφ, απεβίωσε σήμερα σε ηλικία 95 ετών. «Στις 25 Φλεβάρη, ο στρατάρχης της ΕΣΣΔ Ντμίτρι Τιμοφέιεβιτς Γιαζόφ απεβίωσε στη Μόσχα έπειτα από μακρά ασθένεια», μετέδωσαν τα πρακτορεία επικαλούμενα ανακοίνωση του ρωσικού υπουργείου Άμυνας.


Υπουργός Άμυνας της ΕΣΣΔ από το 1987 έως το 1991, ο Ντμίτρι Γιαζόφ, ένα μήνα μετά την προαγωγή του στο βαθμό του Στρατάρχη, συμμετείχε στην Κρατική Επιτροπή Έκτακτης Ανάγκης (ΚΕΕΑ) που συγκρότησαν οι συνεπείς κομμουνιστικές δυνάμεις του Κομμουνιστικού Κόμματος Σοβιετικής Ένωσης, σε μια προσπάθεια να ανακόψουν την πλήρη επικράτηση των δυνάμεων της αντεπανάστασης και την κοινωνική οπισθοδρόμηση στην οποία οδήγησε η περεστρόικα.
Στις 19 Αυγούστου 1991, μια ομάδα ανώτατων στελεχών του σοβιετικού κράτους ανακοίνωσε τη δημιουργία της ΚΕΕΑ, δηλώνοντας πως για «λόγους υγείας» ο Μ. Γκορμπατσόφ δεν μπορεί να ασκήσει τα καθήκοντά του. Έτσι, επί της ουσίας, η ΚΕΕΑ δεν άνοιξε την ιδεολογικοπολιτική αντιπαράθεση με την οπορτουνιστική - αντεπαναστατική γραμμή της περεστρόικα, ούτε επεδίωξε να αποκαλύψει στους εργαζόμενους τις στοχεύσεις της. Επιπλέον, δεν απευθύνθηκε στις υγιείς κομμουνιστικές δυνάμεις μέσα στο ΚΚΣΕ, ούτε στις πλατιές μάζες των εργαζομένων που επιθυμούσαν τη διαφύλαξη της ΕΣΣΔ και του σοσιαλισμού, όπως είχαν εκφραστεί πριν λίγους μήνες στο πανενωσιακό δημοψήφισμα.

Στην ΚΕΕΑ συμμετείχαν επίσης ο Γκενάντι Γιανάεφ, αντιπρόεδρος της ΕΣΣΔ, ο Βαλεντίν Παβλόφ, πρωθυπουργός της ΕΣΣΔ, ο Βλαντιμίρ Κριουτσκόφ, πρόεδρος της KGB, ο Όλεγκ Μπακλάνοφ, πρώτος αντιπρόεδρος του Συμβουλίου Άμυνας, ο Αλεξάντρ Τιζιακόφ, πρόεδρος της Ένωσης των κρατικών βιομηχανικών επιχειρήσεων, ο Βασίλι Σταροντούμπτσεφ, πρόεδρος της Αγροτικής Ένωσης.

Κατά της ΚΕΕΑ τάχτηκε ο Μπορίς Γιέλτσιν, πρόεδρος τότε της Ρωσικής Σοβιετικής Ομοσπονδιακής Σοσιαλιστικής Δημοκρατίας, που κάλεσε σε κινητοποιήσεις κατά της «χούντας», όπως τη χαρακτήρισε. Στο πλευρό του βρέθηκαν οι ιμπεριαλιστικές δυνάμεις και τα ΜΜΕ, που παρουσίασαν τα γεγονότα ως «στρατιωτικό πραξικόπημα».

Η ΚΕΕΑ, πέρα από τη διακήρυξη ότι εργάζεται για τη σωτηρία της ΕΣΣΔ και την είσοδο στη Μόσχα ορισμένων στρατιωτικών μονάδων (που εκ των υστέρων αποδείχτηκε πως ήταν άοπλες), δεν προχώρησε σε κάποιες σαφείς πολιτικές ή άλλες ενέργειες και μετά από λίγα εικοσιτετράωρα οδηγήθηκε σε παραίτηση, σηματοδοτώντας την επίσημη «αρχή του τέλους» της ΕΣΣΔ.

Τα μέλη της και άλλα στελέχη του σοβιετικού κράτους και του Κομμουνιστικού Κόμματος Σοβιετικής Ένωσης (ΚΚΣΕ), όπως ο πρόεδρος του Ανωτάτου Σοβιέτ της ΕΣΣΔ, Ανατόλι Λουκιάνοφ, και το μέλος του ΠΓ του ΚΚΣΕ Όλεγκ Σένιν, συνελήφθησαν. Ενώ ορισμένα άλλα στελέχη του σοβιετικού κράτους και του ΚΚΣΕ «αυτοκτόνησαν» με περίεργους τρόπους εκείνες τις μέρες. Ο Ντμίτρι Γιαζόφ συνελήφθη, αποφυλακίσθηκε το 1993 και αμνηστεύθηκε το 1994.
Μετά τον θάνατό του, απομένει ακόμη εν ζωή μόνον ένας από τα μέλη της ΚΕΕΑ, ο Όλεγκ Μπακλάνοφ.

(Με πληροφορίες από ΑΠΕ-ΜΠΕ, AFP και ιστορικά στοιχεία από την εφημερίδα «Ριζοσπάστης»)