Στο Μεταλλικό Κιλκίς η αστυνομία πυροβολεί και σκοτώνει 2 αγρότες

Στο χωριό Μεταλλικό Κιλκίς η αστυνομία πυροβολεί, 19/4/1931, τους χωρικούς που ξεσηκώθηκαν για να διαμαρτυρηθούν για την αυθαίρετη σύλληψη δύο συγχωριανών τους. Από τις σφαίρες σκοτώθηκαν 2 αγρότες, ο Κώστας Σοφιανίδης κι ο Αναστάσιος Χαραλαμπίδης.

Το τσιφλίκι του Μεταλλικού

Το Κιλκίς ήταν ένας από τους κύριους τόπους για την αγροτική αποκατάσταση των προσφύγων, οι οποίοι αποτελούσαν το 72% του πληθυσμού του.

Τις παραμονές του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου υπήρχαν 35 μεγάλα τσιφλίκια στο Κιλκίς, ανάμεσά τους και το τσιφλίκι του Μεταλλικού (Γιάννες), το οποίο ανήκε στην οικογένεια Χατζηλαζάρου. Με ισχυρές διασυνδέσεις με την ελληνική βασιλική οικογένεια, ο Κωνσταντίνος Χατζηλαζάρου είχε λάβει δικαίωμα χρήσης των εκτάσεων του τσιφλικιού από τις οθωμανικές αρχές.

Από τα τέλη του 19ου αιώνα τη διαχείριση είχε αναλάβει ο γιος του, Χρήστος Χατζηλαζάρου, με τη Γερμανίδα γυναίκα του Εττη φον Στάιν (Θ. Βαφειάδης, «Κιλκίς 1914-1934.

Η ταυτότητα της πόλης μέσα από το Δημοτικό Αρχείο», Δήμος Κιλκίς 2000). Η έκταση δε της ιδιοκτησίας ήταν τόσο μεγάλη, ώστε όταν οι ιδιοκτήτες ήθελαν να περιοδεύσουν στο κτήμα τους σήκωναν μια κόκκινη σημαία και επιβιβάζονταν στο τρένο που το διέτρεχε απ’ άκρη σ’ άκρη.

Κατά τη διάρκεια του Μεγάλου Πολέμου μία βρετανική στρατιωτική δύναμη εγκαταστάθηκε για δύο χρόνια στο τσιφλίκι και ο φιλοβασιλικός Χατζηλαζάρου εγκατέλειψε το κτήμα το 1916 καταφεύγοντας στην Ιταλία. Με την επάνοδο του βασιλιά Κωνσταντίνου στην Ελλάδα, το 1920, ο Χατζηλαζάρου επέστρεψε στην ιδιοκτησία του, η οποία συνέχισε να παραμένει υπό την κατοχή του παρά τα κυβερνητικά μέτρα για τις απαλλοτριώσεις γης.

Η σύγκρουση

Εως το θάνατο του Χατζηλαζάρου το 1931, από τα 30.000 στρέμματα του κτήματος μόνο το 1/3 είχε απαλλοτριωθεί, ενώ η υπόλοιπη έκταση εξακολουθούσε να κατέχεται από τους κληρονόμους, οι οποίοι καλλιεργούσαν μόνο ένα τμήμα 100 ή 200 στρεμμάτων, ενοικιάζοντας το άλλο για βοσκή. Ο αγώνας των αγροτών θα στραφεί και εναντίον των νομάδων κτηνοτρόφων, με τους οποίους συναγωνίζονταν για τη χρήση των παραγωγικών πόρων. Επρόκειτο εξάλλου για κοινότητες με διαφορετικό γλωσσικό ιδίωμα, πολιτισμική παράδοση και πολιτική ένταξη, καθώς «οι Βλάχοι ήταν δεξιοί και με άκρες στην αστυνομία» (συνέντευξη με Θ. Τσιλιγκαρίδη). Η σύγκρουση θα οδηγήσει στη διάσπαση της αλληλεξάρτησης γεωργίας και κτηνοτροφίας και τη συρρίκνωση της νομαδικής κτηνοτροφίας.

Στην Κατοχή, στις εγκαταστάσεις του κτήματος λειτουργούσε συσσίτιο και σχολείο για τα παιδιά του χωριού, ενώ η τοπική οργάνωση της Εθνικής Αλληλεγγύης, με τη συναίνεση του επιστάτη, κατόρθωσε να εξασφαλίσει «από τις αποθήκες του κτήματος 3 τόνους κριθάρι και 5 σιτάρι για τον πεινασμένο λαό της Θεσσαλονίκης» (συνέντευξη Θ. Τσιλιγκαρίδη).

Το Μεταλλικό πλήρωσε βαρύ φόρο αίματος με συνολικά 63 νεκρούς στην Κατοχή και στον Εμφύλιο και μεγάλο μέρος του πληθυσμού του στην υπερορία. Ο αγώνας των κατοίκων του για ένα δικό τους κομμάτι γης δικαιώθηκε δεκαετίες μετά την άφιξή τους στη νέα τους πατρίδα. Ο αγώνας για μια κοινωνία ισότητας και δικαιοσύνης ακόμα συνεχίζεται…