Η έξοδος του Μεσολογγίου

Έπειτα από έναν σχεδόν χρόνο πολιορκίας από τους Οθωμανούς, οι υπερασπιστές του Μεσολογγίου επιχειρούν, 10/4/1826, ηρωική έξοδο. Μόλις 1.500 θα καταφέρουν τελικά να γλιτώσουν, αφήνοντας πίσω τους χιλιάδες νεκρούς. Πιθανολογείται ότι το σχέδιο της εξόδου είχε προδοθεί στους πολιορκητές.

Η ΕΞΟΔΟΣ ΤΟΥ ΜΕΣΟΛΟΓΓΙΟΥ

(και τα «Ελληνικά Χρονικά»)

ΤΟΥ Μεσολογγιού η ώρα σήμερα. Θυμόμαστε και τιμάμε ένα μεγάλο ολοκαύτωμα του απελευθερωτικού μας αγώνα. Μια μεγάλη στιγμή του Ιερού Αγώνα του ξεσηκωμού και της λευτεριάς. Στο «Φράχτη της λευτεριάς» και της δημοσιογραφίας το στεφάνι για να τιμήσει τον Ελβετό φιλέλληνα Ιωάννη Ιάκωβο Μάγερ και την εφημερίδα του τα «ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ» που σ' όλη τη διάρκεια της πολιορκίας στάθηκαν καθημερινά έπαλξη μάχης.

ΔΕΜΕΝΗ άρρηκτα με την ηρωική πάλη και την αγωνία της πόλης του Μεσολογγιού η εφημερίδα που έστησε ο Μάγερ έχει καταγράψει μοναδικά στιγμή με στιγμή όλες τις φάσεις της πολιορκίας. Η τετρασέλιδη εκείνη εφημεριδούλα, σπάνια εξασέλιδη, με το σύνθημα προμετωπίδα της «Η δημοσίευσις είναι ψυχή της δικαιοσύνης» πάλευε σθεναρά και για την ελευθεροτυπία και τα κυνηγητά του Α. Μαυροκορδάτου.

Ο ΜΑΓΕΡ είχε φτάσει στο Μεσολόγγι κυνηγημένος κι αυτός τότε από τη χώρα του - την Ελβετία - για τις δημοκρατικές του ιδέες για να πάρει μέρος στον Αγώνα. Από φτωχή αγροτική οικογένεια αναδείχτηκε ο υποδειγματικός μαχόμενος εργάτης του Τύπου, αλλά την ίδια ώρα και ο γιατρός, προσφέροντας πολύτιμες υπηρεσίες στους πολιορκημένους Μεσολογγίτες.

«ΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ - έγραφε ο Μάγερ - έχουν εις το να γράφωσιν ελευθέρως το αυτό επίσης δικαίωμα, καθώς και το να πνέωσι και να ζώσι και από κανένα νόμον το τοιούτον δεν απαγορεύεται. Οι δε περί του Τύπου νόμοι, πρέπει να είναι όμοιοι με τους περί του προφορικού λόγου, διότι η γραφή δεν είναι και αυτή άλλο τι ει μη τρόπος καθ' ον εκφράζομεν τα διανοήματα της ψυχής μας...». Κρυστάλλινος ο λόγος του δημοσιογράφου προσθέτει: «...Αι θύραι των δικαστηρίων μας είναι ανεωγμέναι. Και οι νόμοι θεωρούν τον δυστυχέστερον χωρικόν εξ ίσου με τον πλουσιότερον άρχοντα της Ελλάδος. Τουλάχιστον τοιουτοτρόπως εκφράζεται το εξαίρετον πολιτικόν ημών Σύνταγμα... Ξεύρομεν όλοι ότι είναι τόσαι αι βδέλαι, αι οποίαι όσο ρουφούν τόσο διψούν... τόσαι αι σακούλαι, αι οποίαι όσο γεμίζουν τόσο ζητούν». Και γι' αυτό, παρατηρεί, πρέπει «η Βουλή να επαγρυπνή...».

ΔΥΟ ΦΟΡΕΣ τα κανόνια του Ιμπραΐμ χτύπησαν το τυπογραφείο του Μάγερ. Ο δεύτερος βομβαρδισμός (Οχτώβρης 1826) το κατέστρεψε ολότελα. Ομως ο δημοσιογράφος ήταν και πολεμιστής. Καθημερινά βρισκόταν στις ντάπιες. Πολεμιστής και ρεπόρτερ. Πολεμούσε κι έγραφε κρατούσε της πολιορκίας το «Ημερολόγιο» για το οποίο ο Μάγερ, καθώς προαισθανόταν πως έφτανε το τέλος, σημείωνε: «... Είθε να μη χαθή μετ' εμού το διήγημα (το Ημερολόγιο) της πολιορκίας του Μεσολογγίου, το οποίον συνέγραψα...». Τετρακόσια μέτρα από το φράχτη την ώρα της Εξόδου με τη γυναίκα και το παιδί του σκοτώθηκαν όλοι. Μαζί τους χάθηκε και ο θησαυρός του που είχε μαζί του το «Ημερολόγιο», που 'χε κρυμμένο στον κόρφο της η γυναίκα του. Ο αγωνιστής Α. Ν. Μίχος γράφει στο βιβλίο του: «... Ο θάνατός του εστέρησεν την ιστορίαν και του πολυτίμου αυτού "Ημερολογίου", το οποίον έφερε πάντοτε εφ' εαυτού. Τον συναντήσαμεν εξερχόμενον μετ' άλλων δύο φιλελλήνων, ολίγα λεπτά προ του θανάτου του, ζωηρόν και εύθυμον».

ΑΣ ξαναθυμίσουμε επίκαιρα σήμερα ότι το 1926 στο γιορτασμό των 100 χρόνων της Εξόδου η Ενωση Συντακτών στο σημείο που είχε εγκαταστήσει ο Μάγερ το τυπογραφείο, ακριβώς απέναντι στη λιμνοθάλασσα, έστησε μαρμάρινη στήλη τιμής για τον πολεμιστή δημοσιογράφο, αλλά και για την αγωνιστική δημοσιογραφία. Να θυμίσουμε επίσης ότι στα αποκαλυπτήρια της στήλης ομιλητής της ΕΣΗΕΑ ήταν ο Ζαχαρίας Παπαντωνίου: «Η στήλη αυτή, είπε, υψώνεται εις τιμήν του ελεύθερου πολιορκημένου, ο οποίος έγραψε τη φλογεράν επικαιρότητα, την ιστορία "εν κινήσει". Η δημοσιογραφία και η ελευθερία γεννήθηκαν την ιδίαν στιγμήν από την ιδίαν φλόγα...».

Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ αγωνιστική δημοσιογραφία με το στεφάνι της στο μνημείο του Μάγερ βεβαιώνει σήμερα τα λαμπερά μηνύματα που μας έχει εμπιστευθεί ο Μάγερ. Τα νιάτα της δημοσιογραφίας μας γράφουν κι αυτά τη φλογερή επικαιρότητα μέσα στη φοβερή δοκιμασία που έζησαν πρόσφατα στο Ιράκ. Αυτό το ανήκουστο έγκλημα των Αμερικάνων ιμπεριαλιστών κατά του ιρακινού λαού και της ανθρωπότητας. Και των δημοσιογράφων προμελετημένος στόχος θανάτου και εξόντωσης για να τους αναγκάσουν να φύγουν και οι εισβολείς - εγκληματίες να συνεχίσουν το «έργο» τους στο σκοτάδι. Εμειναν οι συνάδελφοι όρθιοι, αμετακίνητοι στο έργο της ενημέρωσης. Με αρετήν και τόλμην. Αμετακίνητοι στο χρέος.

Του
Νίκου ΚΑΡΑΝΤΗΝΟΥ