Τα Δωδεκανήσου στην Ελλάδα

Η διάσκεψη, 27/6/1946, των τεσσάρων υπουργών Εξωτερικών (Σοβιετικής Ένωσης, ΗΠΑ, Βρετανίας, Γαλλίας) αποφάσισε ομόφωνα, μετά από πρόταση της Σοβιετικής Ένωσης, την απόδοση της Δωδεκανήσου στην Ελλάδα.

Τι προηγήθηκε 

 

Το Μάης του 1945, που ολόκληρος ο δωδεκανησιακός λαός χαιρέτισε την αποχώρηση των Γερμανών και τον ερχομό των Αγγλων. "Γρήγορα όμως, οι δίκαιες ελπίδες του λαού μας διαψεύστηκαν από τη σκληρή πραγματικότητα. Κρατήθηκε σε ισχύ και εφαρμόστηκε σκληρά η ιταλική φασιστική νομοθεσία.

Οι προκηρύξεις της βρετανικής στρατιωτικής διοίκησης συμπλήρωναν το φασιστικό νόμο, όπου τον έβρισκαν ελλιπή. Οι Ιταλοί έμειναν στις θέσεις τους. Υποστηρίχθηκαν οι δοσίλογοι.

Καμία προσπάθεια για οικονομική ανασυγκρότηση. Ξεπούλημα του πλούτου του τόπου.

Με την καινούρια κατοχή, ο λαός μας διαπίστωσε πως και το ζήτημα της ένωσης δεν ήταν λυμένο. Μάλιστα, όλο και πιο έντονα αποκαλύπτονταν προσπάθειες των Αγγλων για αυτονόμηση της Δωδεκανήσου. Μπήκε έτσι το ζήτημα ίδρυσης μιας παλλαϊκής οργάνωσης, που θα ενσάρκωνε τις καλύτερες ελληνικές παραδόσεις της Δωδεκανήσου. Ετσι γεννήθηκε, στα τέλη του 1945 με αρχές του 1946, το ΕΜΠΑ, Εθνικό Μέτωπο Πανδωδεκανησιακής Απελευθέρωσης, με σκοπούς:

- Να συνενώσει, να οργανώσει και να καθοδηγήσει τον δωδεκανησιακό λαό για την άμεση και οριστική ένωσή του με τη μητέρα Ελλάδα.

- Να εξασφαλίσει, κάτω από την αγγλική κατοχή, τη λειτουργία των δημοκρατικών θεσμών.

- Να καλυτερεύσει το βιοτικό επίπεδο και να ανεβάσει το εκπολιτιστικό επίπεδο του λαού.

Με τέτοιο περιεχόμενο εθνικο-πατριωτικό κάλεσε όλους τους Δωδεκανήσιους να μπουν στην οργάνωση, ανεξάρτητα από τις πολιτικές τους πεποιθήσεις και γρήγορα δένονται οργανωτικά τα νησιά, οι πόλεις και τα χωριά. Κυκλοφορούν προκηρύξεις, που ξεσκέπαζαν τις ενέργειες εις βάρος της εθνικής υπόστασης του λαού και του ψωμιού του. Με συνθήματα και κινητοποιήσεις, πέτυχε να καλυτερεύσει τον επισιτισμό του. Κυκλοφορεί την παράνομη εφημερίδα "ΕΝΩΣΗ", που αγαπήθηκε και διαβαζόταν πλατιά, γιατί ήταν το μοναδικό φύλλο που έβγαινε στα νησιά χωρίς εγγλέζικη λογοκρισία και σάλπιζε την ένωση με τη μητέρα Ελλάδα.

Το ΕΜΠΑ δούλεψε με όλες του τις δυνάμεις για τη σωματειακή οργάνωση του λαού και παρά την αντίδραση των Αγγλων πέτυχε την αναγνώριση απ' αυτούς πολλών εργατικών και επαγγελματικών σωματείων. Γι' αυτή τη δράση, το ΕΜΠΑ δέχτηκε πολλές φορές τα χτυπήματα των Αγγλων καταχτητών και τη συγκεντρωμένη προσπάθεια για τη διάλυσή του, σύλληψη των στελεχών του κλπ.".

Με απόφαση του ΚΚΕ

Η απόφαση για την ίδρυση του ΕΜΠΑ πάρθηκε από το ΚΚΕ. Ο Π. Μιχαηλίδης ήρθε στη Ρόδο από τη Μ. Ανατολή, όπου το 1943, σε ηλικία 17 χρόνων, είχε καταταγεί εθελοντής στο Ναυτικό. Ομως, μετά τα γεγονότα της Μέσης Ανατολής, συλλαμβάνεται μαζί με άλλους πατριώτες και κρατείται μέχρι τη λήξη του πολέμου το 1945 και έρχεται στη Ρόδο. Της ίδρυσης του ΕΜΠΑ προηγήθηκε, τον Ιούλη του 1945, η ίδρυση κομμουνιστικής οργάνωσης. Ο ίδιος θυμάται τον αγώνα για να τυπωθεί και να κυκλοφορήσει η εφημερίδα του ΕΜΠΑ η "ΕΝΩΣΗ".Το ΕΜΠΑ δρούσε σαν παράνομη οργάνωση. Τότε στα Δωδεκάνησα δεν υπήρχε γραφομηχανή με ελληνικά γράμματα. Η λύση δόθηκε με τη χρήση της γραφομηχανής, που είχαν φέρει οι Αγγλοι και τη χρησιμοποιούσε στρατιωτική διοίκηση και ο δήμος. Αλλά και το υπόλοιπο υλικό εκτύπωσης προερχόταν από τους Αγγλους, ενώ ρόλο πολυγράφου έπαιζε ένα τάβλι.

"Το ΕΜΠΑ, τονίζει, έδρασε επί 15 μήνες. Με την άφιξη της ελληνικής στρατιωτικής διοίκησης τον Μάρτη του 1947, βγήκε ντεφάκτο στη νομιμότητα. Μάλιστα, κάναμε υποδοχή στον στρατιωτικό διοικητή ναύαρχο Ιωαννίδη. Ο γραμματέας ο Μανώλης Παπαναστασίου συναντήθηκε μαζί του για τον συγχαρεί και να του εκθέσει τις απόψεις της οργάνωσης για την κατάσταση στα Δωδεκάνησα. Υπέβαλε, μάλιστα, αίτημα για νομιμοποίηση της εφημερίδας μας. Επίσης είχαμε επαφή με τον εκπρόσωπο του διοικητή, έναν ταγματάρχη της Χωροφυλακής για το θέμα των δοσιλόγων και των ανθελληνικών στοιχείων. Η απάντησε δεν άργησε να έρθει. Στις 13 Μάη 1947 αρχίζουν οι συλλήψεις, 43 μέρες μετά την άφιξη του Ιωαννίδη. Η κατηγορία ήταν ότι είμαστε μέλη της παράνομης οργάνωσης που είχαμε σκοπό να κάνουμε εμφύλιο πόλεμο".

Για εσχάτη προδοσία!

Ο Π. Μιχαηλίδης συνεχίζει: "Συλλάβανε πέντε μέλη της επιτροπής του ΕΜΠΑ. Ομως, είχαν δυσκολίες να προχωρήσουν σε δίκη, γιατί όλοι μας είχαμε μια ιστορία. Ηταν δύσκολο γι' αυτούς να μας καταδικάσουν. Κάναμε απεργία πείνας, ζητώντας να γίνει το δικαστήριο, καθώς ήμασταν σίγουροι ότι θα αθωωθούμε, αφού το μόνο που κάναμε ήταν πατριωτική δράση. Ετσι, το Συμβούλιο Πλημμελειοδικών Ρόδου, με βούλευμα της 9ης Ιούλη 1947, κηρύσσει "εαυτόν αναρμόδιον" και μας παραπέμπει στο στρατοδικείο "δοθέντος ότι η Δωδεκάνησος τυγχάνει χώρα εχθρική Στρατιωτικώς υπό της Ελλάδας κατεχόμενη".Στο έκτακτο στρατοδικείο παραπεμπόμαστε για εσχάτη προδοσία. Οι αντιδράσεις από έξω ήταν τόσο έντονες και αναγκάστηκε να έρθει στη φυλακή για να μας δει ο ίδιος ο στρατιωτικός διοικητής, ο οποίος και μας πρότεινε να μπούμε στο καράβι να φύγουμε από τη Ρόδο για να κλείσει η υπόθεση. Φυσικά, και δε δεχτήκαμε να πάμε εξορία στην ...Ελλάδα.

Δικαστήκαμε στις 12 Δεκέμβρη 1947.Στη δίκη βάλαμε τις φωνές, γιατί ήμασταν χωρίς δικηγόρους και διορίζει ο στρατοδίκης αυτεπάγγελτα, οι οποίοι αναλώθηκαν σε φιλολογίες. Για μάρτυρες κατηγορίες είχαν μόνο ασφαλίτες, δε βρήκαν κανένα Δωδεκανήσιο. Ο επίτροπος πρότεινε θάνατο. 

Πριν τη σύσκεψη του δικαστηρίου, σηκώνεται ο πρόεδρος και μας ρωτάει αν αποκηρύττουμε τον Μάρκο και το Δημοκρατικό Στρατό. Η άρνησή μας τον εκνεύρισε. Η απόφαση ήταν ισόβια και 20 χρόνια. Στη συνέχεια, μας πήραν ένα βράδυ ξαφνικά από τις φυλακές και μας πήγαν στον Πειραιά. 

Μείναμε στο Μεταγωγών περίπου ένα μήνα και στη συνέχεια μας στείλανε στη Γιούρα, όπου και μείναμε περίπου 12 χρόνια. Είχε γίνει το 1953 αναθεώρηση της δίκης, όπου μειώθηκαν οι ποινές. 

Μετά την καταδίκη μας έγιναν και άλλες συλλήψεις γνωστών αριστερών, 30 περίπου, που τους στείλανε εξορία στην Ικαρία".