Στην υπηρεσία της αστικής τάξης και των ιμπεριαλιστικών σχεδιασμών

Στις 9 Ιούνη υπογράφτηκε η Ελληνο-Ιταλική Συμφωνία για τη χάραξη θαλάσσιων ζωνών στο Ιόνιο Πέλαγος, ως συνέχεια της συμφωνίας για την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας των δύο κρατών του 1977. Η κυβέρνηση της ΝΔ, έχοντας «αβανταδόρους» τον ΣΥΡΙΖΑ και το ΚΙΝΑΛ, μίλησε για «ιστορικό γεγονός», κάνοντας για άλλη μια φορά, όπως κάθε αστική κυβέρνηση, κατάχρηση του όρου, προκειμένου η συμφωνία αυτή να μπει στην υπηρεσία των κυβερνητικών επιδιώξεων και του αστικού πολιτικού συστήματος, να χρησιμοποιηθεί ως μέσο χειραγώγησης του λαού και εφαλτήριο της λεγόμενης «εθνικής ομοψυχίας».

Όμως, η συμφωνία αυτή δεν αφορά τα λαϊκά συμφέροντα, είναι ένα ακόμα εργαλείο στην υπηρεσία των συμφερόντων των ενεργειακών και άλλων οικονομικών ομίλων, των αστικών τάξεων των δύο κρατών, ενταγμένη στα πολιτικοστρατιωτικά σχέδια των ΗΠΑ, του ΝΑΤΟ και της ΕΕ, που διαθέτουν τις δικές τους υποδομές στην περιοχή.

Αυτό το πραγματικό στίγμα επιχειρεί να αποκρύψει η κυβέρνηση με τη στήριξη του ΣΥΡΙΖΑ και των άλλων κομμάτων, γιατί ακριβώς αυτό το βασικό ζήτημα τονίζει ότι όσο το κουμάντο θα το κάνουν οι αστικές τάξεις που έχουν την εξουσία στα χέρια τους, η πολιτική των κρατών και των κυβερνήσεων θα υπηρετεί τα μεγάλα συμφέροντα και γι' αυτά θα υπογράφονται διμερείς και πολυμερείς συμφωνίες και θα αξιοποιούνται για επιχειρηματικές δραστηριότητες, για την οργάνωση της έρευνας και την εκμετάλλευση των θαλάσσιων πόρων.

Πέρασαν 43 χρόνια από τότε που υπογράφτηκε η συμφωνία Ελλάδας - Ιταλίας για την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας. Μεσολάβησε η Διεθνής Σύμβαση για το Δίκαιο της Θάλασσας του 1982 που εισήγαγε την έννοια της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης (ΑΟΖ) και η καθυστέρηση τόσων χρόνων για την υπογραφή της νέας συμφωνίας ομολογεί τις αντιθέσεις των αστικών τάξεων της Ελλάδας και της Ιταλίας και τα ερωτήματα που προκύπτουν δεν έχουν απαντηθεί.

Ποια είναι τα βασικά προβλήματα που δεν επέτρεψαν την υπογραφή συμφωνίας για τέσσερις (4) δεκαετίες; Η κυβέρνηση αποδίδει την καθυστέρηση σε ιταλικές διεκδικήσεις στο θέμα των αλιευτικών ζωνών, ή λέγεται πως υπήρξε προβληματισμός για τον υπολογισμό της επήρειας των νησιών της περιοχής, π.χ. των Διαπόντιων νησιών και των Στροφάδων. Πώς ξεπεράστηκαν αυτά; Οι συμβιβασμοί δεν μένουν κρυφοί, κάθε κίνηση επιβάλλεται να τίθεται καθαρά για να ενημερώνεται ο λαός. Αυτό υποστηρίζει το ΚΚΕ.

Ασφαλώς όταν δοθεί στα κόμματα ο πλήρης φάκελος (και τα «ψιλά γράμματα»), θα μπορέσουμε να εξετάσουμε πιο ειδικά τα θέματα αυτά. Με τα σημερινά δεδομένα μπορούμε να πούμε ότι με το άνοιγμα των αλιευτικών ζωνών και την επέκταση του χώρου κίνησης του μεγάλου ιταλικού αλιευτικού στόλου, θα οξυνθεί ο ανταγωνισμός και οι συνέπειες των ρυθμίσεων για την αλιεία θα φανούν στην πράξη. Ούτε, βεβαίως, η αποδοχή π.χ. της μειωμένης επήρειας των Διαπόντιων ή άλλων νησιών είναι μια απλή υπόθεση, η οποία δεν αξίζει συζήτηση, όπως λέγεται. Αντίθετα, θα ωφελούσε να τεθούν τα συγκεκριμένα κριτήρια υπολογισμού της επήρειας των νησιών και να ελεγχθεί ακόμα και η προηγούμενη συμφωνία του 1977, γιατί είναι γνωστό πως το παράδειγμα του Ιονίου Πελάγους μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε άλλες θαλάσσιες ζώνες, στο Αιγαίο και τη Μεσόγειο, να καθορίσει π.χ. παρόμοιες ρυθμίσεις για το Καστελόριζο, ή ακόμα και για τη Γαύδο και τέτοια θέματα δεν μπορούν να καλυφθούν πίσω από πανηγυρισμούς σκοπιμότητας. Η πρόσφατη τοποθέτηση του υπουργού Εξωτερικών της Τουρκίας, Μ. Τσαβούσογλου, για το θέμα της μειωμένης επήρειας των νησιών είναι μια προειδοποιητική βολή.

Οι αστικοί πανηγυρισμοί έχουν χρεοκοπήσει

Το ΚΚΕ καυτηρίασε εξαρχής την πρακτική των πανηγυρισμών και θέτει συγκεκριμένα παραδείγματα που αποδεικνύουν ότι η συνθετότητα των εξελίξεων δεν χωράει στα καλούπια που επιχειρούν να της βάλουν οι αστικοί χειρισμοί.

·         Η Κύπρος αντιμετωπίστηκε ως παράδειγμα οριοθέτησης ΑΟΖ με το Ισραήλ, την Αίγυπτο και το Λίβανο, περίσσεψαν οι πανηγυρισμοί για το μοίρασμα των «οικοπέδων» και την αδειοδότηση των ενεργειακών μεγαθηρίων, της αμερικανικής «ExxonMobil», της γαλλικής «Total» και της ιταλικής «Eni», αλλά το πρόβλημα της κατοχής διατηρείται. Η Κύπρος έχει χωθεί πιο βαθιά στους ιμπεριαλιστικούς ανταγωνισμούς που τροφοδοτούν διχοτομικές λύσεις νομιμοποίησης της τουρκικής κατοχής. Τα λαϊκά προβλήματα στην Κύπρο, στην Αίγυπτο και το Ισραήλ οξύνονται και οι τρεις χώρες έχουν μπλεχτεί στο κουβάρι των αντιπαραθέσεων ισχυρών παιχτών, είναι προ πολλού σε πολεμική κατάσταση.

·         Πριν από λίγες μέρες στη Βουλή έγινε πολύ λόγος για την αποκαλούμενη «ιστορική συμφωνία» μεταξύ Ελλάδας, Κύπρου και Ισραήλ (με το «καπέλο» των ΗΠΑ), για τον αγωγό «East Med». Ακούστηκαν πολλά ευτράπελα για τα οφέλη που θα φέρει, αλλά τα οφέλη αφορούν μόνο τους μεγάλους ενεργειακούς ομίλους και τις κατασκευαστικές εταιρείες. Ο αγωγός είναι ένα επιπλέον στοιχείο των ιμπεριαλιστικών αναμετρήσεων με τη συμμετοχή της Τουρκίας.

·         Υπογράφτηκε η Συμφωνία των Πρεσπών. Ο ΣΥΡΙΖΑ πανηγύριζε, αλλά αυτή αποτέλεσε το διαβατήριο για την ένταξη της Βόρειας Μακεδονίας στο ΝΑΤΟ και την ενίσχυσή του στην περιοχή στον ανταγωνισμό με τη Ρωσία.

·         Το 2009 «στήθηκε χορός» για την υπογραφή της Ελληνο-Αλβανικής Συμφωνίας για την οριοθέτηση των θαλάσσιων ζωνών και ειπώθηκε ότι αυτή θα είναι «πιλότος» για τις επόμενες κινήσεις, όπως γίνεται σήμερα με την Ιταλο-Ελληνική Συμφωνία. Όμως, μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα, με επιλογή τμήματος της αλβανικής αστικής τάξης που εξέφρασε το Σοσιαλιστικό Κόμμα και με τουρκική παρέμβαση, η συμφωνία οδηγήθηκε στο Συνταγματικό Δικαστήριο και ακυρώθηκε.

Μην πάμε μακριά. Προχτές, η κυβέρνηση της ΝΔ χαιρέτισε θερμά την αποκαλούμενη «Συμφωνία του Καΐρου» για εκεχειρία στη Λιβύη και έναρξη ειρηνευτικών διαδικασιών, όπως αναφέρθηκε και μέσα σε λίγες ώρες η συμφωνία παραμερίστηκε, οι πολεμικές συγκρούσεις στη Λιβύη κλιμακώθηκαν με πρωταγωνιστή την Τουρκία που στηρίζεται από το ΝΑΤΟ, όπως ανέφερε πρόσφατα ο γγ του, Γ. Στόλτενμπεργκ.

Αυτή είναι η ιμπεριαλιστική ειρήνη και εναλλάσσεται με τον πόλεμο. Οι διεθνείς σχέσεις μέσα στο ιμπεριαλιστικό σύστημα έχουν πολλά «φαρμάκια» και οι αστικές κυβερνήσεις που καταφεύγουν σε ακροβατισμούς εκτίθενται ανεπανόρθωτα. Η Συμφωνία Ελλάδας - Ιταλίας δεν μπορεί να αυτονομηθεί από τις γενικότερες και επικίνδυνες εξελίξεις στην περιοχή. 

Υπογράφτηκε μεταξύ δύο κρατών - μελών του ΝΑΤΟ και της ΕΕ που είναι μπλεγμένα μέχρι το λαιμό στο ιμπεριαλιστικό κουβάρι των ανταγωνισμών, με πόλεμο στην περιοχή, με ετοιμοπόλεμες αμερικανικές βάσεις στο έδαφος και των δύο κρατών, με συμμετοχή στις επιχειρήσεις στη Λιβύη (επιχείρηση «IRINI» της ΕΕ) και τις τουρκικές φρεγάτες να αποδιώχνουν «κακήν κακώς» ελληνικό ελικόπτερο που επιχείρησε να ελέγξει φορτηγό πλοίο για τη μεταφορά όπλων, αλλά η αστική πολιτική «το βιολί της».

Οι εξελίξεις διαψεύδουν τους κυβερνητικούς ισχυρισμούς

Αυτές τις μέρες κυβερνητικά και γενικότερα αστικά στελέχη και αναλυτές λένε πολλά και αντιφατικά για τις εξελίξεις στην περιοχή. Η αλήθεια στενάζει μέσα στις συμπληγάδες των αστικών επιδιώξεων, των κυβερνητικών επιλογών και σκοπιμοτήτων.

Πρώτον, η Συμφωνία Ελλάδας - Ιταλίας παρουσιάζεται με «μαγικές ιδιότητες», (σχεδόν) ως πρωτογενής πηγή διεθνούς δικαίου, με το αιτιολογικό πως γίνεται αναφορά στο δικαίωμα των νησιών σε υφαλοκρηπίδα και ΑΟΖ. Όμως, τα δικαιώματα των νησιών προβλέπονται στη Διεθνή Σύμβαση για το Δίκαιο της Θάλασσας του 1982 και η συμφωνία του 1977 είχε προσδιορίσει την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας στη βάση της Μέσης Γραμμής.

Η κυβέρνηση με τη συνδρομή αστών αναλυτών υποστηρίζει ότι η συμφωνία έχει δυναμική η οποία μπορεί να δημιουργήσει θετικό, πολιτικό - νομικό προηγούμενο που μπορεί να στείλει ηχηρό μήνυμα στην Τουρκία και να αλλάξει την κατάσταση στο Αιγαίο και την Ανατ. Μεσόγειο.
Αυτό δεν είναι απλά υπερβολή, αλλά εντελώς εξωπραγματική ερμηνεία της κατάστασης που επικρατεί στην περιοχή, των στρατηγικών στοχεύσεων της κυβέρνησης Ερντογάν.

Δυστυχώς αυτά λέγονται όταν:

·         Έχει τεθεί θέμα αναθεώρησης της Συνθήκης της Λοζάνης, έχουν αμφισβητηθεί τα ελληνικά σύνορα στο Αιγαίο και τον Έβρο, όπως έγινε πρόσφατα με την αμφισβήτηση του Πρωτοκόλλου του 1926 που καθορίζει τη χερσαία συνοριακή γραμμή Ελλάδας - Τουρκίας, έχουν πυκνώσει οι υπερπτήσεις πάνω από ελληνικά νησιά.

·         Είναι σε εξέλιξη η στρατηγική της «Γαλάζιας Πατρίδας» και η Τουρκία αξιοποιεί πολύμορφα την απαράδεκτη συμφωνία Ερντογάν - Σάρατζ για τον καθορισμό θαλάσσιων ζωνών στην Ανατ. Μεσόγειο. Συνεχίζεται η τουρκική κατοχή εδαφών της Συρίας και παραμένουν τα γεωτρύπανα στην Κυπριακή ΑΟΖ, είναι διάχυτες οι απειλές για έρευνες ή και γεωτρήσεις νότια της Κρήτης, ή σε άλλο σημείο στην ελληνική υφαλοκρηπίδα, σε «οικόπεδα» που προβλέπεται να κινηθεί η Κρατική Εταιρεία Πετρελαίου, η οποία έλαβε σχετική αδειοδότηση από τις τουρκικές αρχές.

Η κυβερνητική και οι άλλες αστικές δυνάμεις επιμένουν στην πεπατημένη σε συνθήκες που είναι υπαρκτός ο κίνδυνος θερμού επεισοδίου και η ελληνική κυβέρνηση έφτασε μέχρι του σημείου να μιλάει επίσημα για πολεμική προετοιμασία!

Δεύτερον, η κυβέρνηση της ΝΔ προσανατολίζεται σε συμφωνία με την Αίγυπτο για μερική οριοθέτηση της ΑΟΖ, με το αιτιολογικό πως η Αίγυπτος έχει πρόβλημα για συνολική συμφωνία, δεν επιθυμεί αντιπαράθεση με το τουρκικό κράτος. Επί της ουσίας προσβλέπει και αυτή, όπως και το Ισραήλ, σε βελτίωση των σχέσεων με την Τουρκία για την αποτελεσματική αξιοποίηση των υδρογονανθράκων προς όφελος των αστικών τάξεων και παίρνει μέρος στα παζάρια για τον έλεγχο της περιοχής.

Τι σημαίνει όμως μερική οριοθέτηση της ΑΟΖ Ελλάδας - Αιγύπτου; Σημαίνει εξαίρεση του συμπλέγματος της Μεγίστης, του Καστελόριζου που είναι βασικό «κλειδί» στην υπόθεση στην οριοθέτηση των ΑΟΖ στην περιοχή αυτή. Στελέχη της ΝΔ και αστοί αναλυτές που αντιτάχθηκαν σ' αυτήν τη λύση την προηγούμενη περίοδο, σήμερα την υιοθετούν αντιστρέφοντας τα δικά τους επιχειρήματα, όπως δείχνουν σχετικές δηλώσεις.

Διάφοροι αναλυτές (ορισμένοι του οπορτουνιστικού ρεύματος) μειώνουν τη σημασία των δικαιωμάτων των νησιών σε υφαλοκρηπίδα και ΑΟΖ και τα παρουσιάζουν υποτιμητικά ως «μαξιμαλισμό». Όμως, με την πρακτική της «διαγραφής» ελληνικών νησιών και με κανόνα τη μειωμένη επήρεια βάλλεται ο ενιαίος χαρακτήρας της ελληνικής επικράτειας και των νησιωτικών συμπλεγμάτων (π.χ. Δωδεκάνησα), πράγμα που οδηγεί στην ακύρωση του δικαιώματος των νησιών σε ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδα, όπως ισχύει για την ηπειρωτική χώρα, σύμφωνα με τη Σύμβαση για το Δίκαιο της Θάλασσας. Με την εξαίρεση του Καστελόριζου από μια συμφωνία με την Αίγυπτο παύει η Ελλάδα να έχει σύνορα με την Κύπρο.

Συνολικά, μέσα από τις διάφορες κινήσεις που είναι σε εξέλιξη, προετοιμάζεται το κλίμα για συμβιβασμούς χωρίς αρχές, με πολλούς κινδύνους για τα κυριαρχικά - εδαφικά δικαιώματα της χώρας. Διαμορφώνεται το έδαφος για προσφυγή στο Δικαστήριο της Χάγης (με άγνωστο το περιεχόμενο του σχετικού συνυποσχετικού που θα συμφωνηθεί ανάμεσα στην Τουρκία και την Ελλάδα) με στόχο τη συνεκμετάλλευση του Αιγαίου και θαλάσσιων ζωνών της Ανατ. Μεσογείου. Σε αυτό συγκλίνουν οι απανωτές τοποθετήσεις του αμερικανοΝΑΤΟικού παράγοντα και οι κινήσεις του πρέσβη των ΗΠΑ Τζ. Πάιατ, που από κοινού με την ΕΕ, πάνω και κάτω από το τραπέζι, προσπαθούν πάση θυσία να εξασφαλίσουν την παραμονή της Τουρκίας στο δυτικό στρατόπεδο.

Ο ΣΥΡΙΖΑ εκτίμησε την Ελληνο-Ιταλική Συμφωνία ως θετική γιατί παίζει στο συνολικό παιχνίδι των αστικών παζαριών. Μιλάει για την επέκταση της αιγιαλίτιδας ζώνης (χωρικών υδάτων) από τα 6 στα 12 μίλια για την περιοχή του Ιονίου Πελάγους. Η Διεθνής Σύμβαση για το Δίκαιο της Θάλασσας δίνει το δικαίωμα στην Ελλάδα, όπως και στις άλλες χώρες, στην επέκταση των χωρικών υδάτων στα 12 μίλια, ανεξάρτητα από το αν ένα κράτος θα το ασκήσει ή όχι. Φυσιολογικά, η επέκταση της αιγιαλίτιδας ζώνης θα έπρεπε να γίνει πριν από την οριοθέτηση της ΑΟΖ, ώστε να καθοριστεί το τμήμα που έχει πλήρη κυριαρχία (αιγιαλίτιδα ζώνη) και το τμήμα που ασκούνται κυριαρχικά δικαιώματα (ΑΟΖ), αλλά λόγω των γενικότερων επιπλοκών και τριβών εκτιμήθηκε διαφορετικά και μετατέθηκε για ύστερο χρόνο. Όμως, η επέκταση της αιγιαλίτιδας ζώνης στο Ιόνιο Πέλαγος και η εξαίρεση της περιοχής του Αιγαίου (που ισχύει το τουρκικό casuς belli - αιτία πολέμου) μπορεί να δημιουργήσουν κακό προηγούμενο, «νομιμοποιώντας» τουρκικές διεκδικήσεις στο Αιγαίο και τα θέματα αυτά απαιτούν πολύ προσεκτική εξέταση.

Η πάλη του ΚΚΕ, υπερασπιστής των λαϊκών συμφερόντων

Η πολιτική του ΚΚΕ θέτει ως βασικό ζήτημα την τήρηση των συνόρων, των συνθηκών που τα καθορίζουν και την εφαρμογή της Διεθνούς Σύμβασης για το Δίκαιο της Θάλασσας. Αντιμετωπίζει τα γεγονότα -συμπεριλαμβανομένης της Συμφωνίας Ελλάδας - Ιταλίας- στη σύνδεσή τους με τις γενικότερες εξελίξεις.

Το Κόμμα μας μελετά καλά τη μεγάλη εικόνα, την κατάσταση που έχει διαμορφώσει στην περιοχή το πλέγμα των ενδοϊμπεριαλιστικών αντιθέσεων και ανταγωνισμών ανάμεσα στις ΗΠΑ, στο ΝΑΤΟ, στην ΕΕ, στη Ρωσία και την Κίνα, που οξύνονται στις συνθήκες της καπιταλιστικής κρίσης και η εμπλοκή της χώρας στους ιμπεριαλιστικούς σχεδιασμούς συνιστά καθοριστικό παράγοντα όξυνσης των προβλημάτων και στις ελληνοτουρκικές σχέσεις.

Οι εξελίξεις αυτές αφορούν άμεσα την εργατική τάξη, τα λαϊκά στρώματα, τους νέους και τις νέες, που τα συμφέροντά τους συνδέονται με την ανάπτυξη της πάλης, μαζί με το ΚΚΕ, για την απεμπλοκή της Ελλάδας από τους ιμπεριαλιστικούς σχεδιασμούς, το κλείσιμο των αμερικανοΝΑΤΟικών βάσεων, την αποδέσμευση από το ΝΑΤΟ και την ΕΕ, τη μη συμμετοχή των ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων σε ιμπεριαλιστικές αποστολές στο εξωτερικό.

Η πολιτική της κυβέρνησης και των άλλων αστικών κομμάτων είναι στην υπηρεσία της αποκαλούμενης στρατηγικής αναβάθμισης της αστικής τάξης, των οικονομικών ομίλων και των ιμπεριαλιστικών επιδιώξεων. Αυτή η πολιτική είναι συνένοχη για ενδεχόμενο θερμό επεισόδιο ή ακόμα και πολεμική εμπλοκή και ο λαός καλείται να της την καταλογίσει.

Τα δεινά που γεννάει ο καπιταλισμός στους ανθρώπους του μόχθου πολλαπλασιάζονται. Ο κίνδυνος εμπλοκής της χώρας σε ιμπεριαλιστικό πόλεμο συναντιέται με την υψηλή ανεργία, τις ελαστικές μορφές απασχόλησης, τους άθλιους μισθούς και συντάξεις, την εμπορευματοποίηση και τις τραγικές ελλείψεις στην Υγεία, τη συνεχή υποβάθμιση της μόρφωσης των παιδιών των λαϊκών οικογενειών και τόσα άλλα προβλήματα.

Αυτό είναι εκρηκτικό μείγμα, γεμίζει βάσανα το λαό μας και απαιτεί αποφασιστική απάντηση. 
Θέτει στην ημερήσια διάταξη το δυνάμωμα της πάλης κατά του πραγματικού αντιπάλου, της αστικής τάξης και της εξουσίας της, για την ανατροπή της καπιταλιστικής βαρβαρότητας, για το σοσιαλισμό, που μπορεί να αξιοποιήσει τις παραγωγικές δυνατότητες της χώρας, να εγγυηθεί την ικανοποίηση των λαϊκών αναγκών και να εργαστεί για την οικοδόμηση αμοιβαία επωφελών σχέσεων με τα άλλα κράτη και τους λαούς της περιοχής, δίνοντας λύσεις στην οδυνηρή κληρονομιά του εκμεταλλευτικού συστήματος.

Του  Γ. Μαρίνου μέλος του ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΕ