Τίθεται σε λειτουργία το στρατόπεδο συγκέντρωσης του Μαουτχάουζεν

Τίθεται σε λειτουργία, 8/8/1938, το στρατόπεδο συγκέντρωσης του Μαουτχάουζεν στην Αυστρία.

Στα χρόνια του χιτλερικού φασισμού το Μαουτχάουζεν υπήρξε συνώνυμο του θανάτου και τόπος μαρτυρίου για περισσότερους από 200.000 κρατούμενους από σχεδόν όλες τις χώρες της Ευρώπης.

Για τους 122.797 από αυτούς, ανάμεσά τους και 3.700 Ελληνες, η απελευθέρωση του στρατοπέδου στις 5 Μάη 1945 από τα συμμαχικά στρατεύματα, ήρθε πολύ αργά, αφού είχαν ήδη αφήσει την τελευταία τους πνοή στα κρεματόρια του Μαουτχάουζεν.

Όταν το στρατόπεδο άρχισε να λειτουργεί, σχεδόν αποκλειστική εργασία των κρατουμένων ήταν η κατασκευή του, αφού τον Ιανουάριο του 1939 μόνον 375 κρατούμενοι εργάζονταν στο λατομείο. 

Από το φθινόπωρο του 1939, όμως, σταδιακά άρχισαν να μεταφέρονται περισσότεροι στις εξορυκτικές εργασίες. Τον Δεκέμβριο του ίδιου έτους απασχολούνταν 1.066 και τον Ιούλιο του 1940 ο αριθμός είχε φθάσει τους 3.581.

 

Στα τέλη του 1939 η DESt αγόρασε τα λατομεία Γκούζεν και Κάστενχοφ (Kastenhof). Για την εκμετάλλευσή τους μεταφέρθηκαν στο νέο στρατόπεδο του Γκούζεν οι πρώτοι κρατούμενοι (αρχές 1940). Τον χειμώνα του 1942/43 στα λατομεία του Γκούζεν εργάζονταν 2.800 κρατούμενοι, στην πλειοψηφία τους Πολωνοί, και σε αυτά του Μαουτχάουζεν περίπου 2.000.

Το Μαουτχάουζεν ως επιχείρηση

Το Μαουτχάουζεν ξεπέρασε, συγκριτικά, σε παραγωγή και τα πέντε άλλα στρατόπεδα καταναγκαστικής εργασίας, αποφέροντας στην SS μεγάλα κέρδη (οι κρατούμενοι μισθώνονταν από την SS στις εταιρείες που τους χρησιμοποιούσαν και οι "μισθοί" δεν κατέληγαν, ασφαλώς, στους κρατούμενους αλλά στα ταμεία της SS).

Χαρακτηριστικά αποτιμάται ότι, μόνο το 1944, η παραγωγή από το σύμπλεγμα του Μαουτχάουζεν ανήλθε στο ποσόν των 11 εκατομ. γερμανικών μάρκων. Κρατούμενοι χρησιμοποιήθηκαν τόσο από εθνικές και μεγάλες ιδιωτικές εταιρείες όσο και από μικρότερες και τοπικές.

Συνολικά 45 ιδιωτικές εταιρείες χρησιμοποίησαν κρατούμενους στις εργασίες τους. Ανάμεσα σε αυτές συγκαταλέγονται οι:

• DESt
• Accumulatoren-Fabrik AFA (ο βασικός προμηθευτής συσσωρευτών για τα υποβρύχια (U-Boote))
• Bayer (ο κύριος προμηθευτής φαρμακευτικού υλικού στην Γερμανία)
• Deutsche Bergwerks- und Hüttenbau
• Eisenwerke Oberdonau (εταιρεία με έδρα το Λιντς, από τους μεγαλύτερους προμηθευτές χάλυβα για την κατασκευή θωρακισμένων)
• Flugmotorenwerke Ostmark (κατασκευαστής κινητήρων αεροσκαφών)
• Otto Eberhard Patronenfabrik (εταιρεία παραγωγής πυρομαχικών)
• Heinkel και Messerschmitt (εταιρείες κατασκευής αεροσκαφών, κατασκεύαζαν επίσης τις ατράκτους των βλημάτων V-2)
• Hofherr und Schranz (εταιρεία κατασκευής γεωργικών μηχανημάτων)
• Österreichische Sauerwerks (κατασκευάστρια εταιρεία όπλων)
• Rax-Werke (μηχανές και κατευθυνόμενα βλήματα V-2)
• Steyr (εργοστάσιο μικρών όπλων)
• Steyr-Daimler-Puch (οχήματα και οπλικά συστήματα)
• Quarz GmbH (παράρτημα της Στάγιερ-Ντάιμλερ-Πουχ στην περιοχή της Μελκ, απασχολούσε περίπου 10.500 άτομα)
• Puch (εταιρεία κατασκευής οχημάτων)
• Arnold-Fischer-Forschungsstätten (έρευνες για υποβρύχιο ενεργειακό σταθμό, Passau I)
• Universale Hoch und Tiefbau (κατασκευή σηράγγων στο πέρασμα Loibl)

Μαουτχάουζεν