Χιλιάδες απολύσεις σε όλη την Ευρώπη και τεράστια στήριξη στους ομίλους

ΦΟΡΤΩΝΟΥΝ ΤΗΝ ΚΡΙΣΗ ΣΤΟΥΣ ΛΑΟΥΣ

Χαρακτηριστικά τα παραδείγματα από την Ισπανία, τη Δανία, τη Γαλλία

Απ' άκρη σ' άκρη σε όλη την Ευρώπη η νέα καπιταλιστική κρίση, που επισπεύσθηκε εξαιτίας της πανδημίας, «δείχνει τα δόντια της» στους εργαζόμενους. Την ώρα που αμέτρητα δισ. ευρώ δίνονται για τη στήριξη στους επιχειρηματικούς ομίλους, στην παραγωγή με σκοπό το κέρδος,
καθημερινά ανακοινώνονται χιλιάδες απολύσεις, αναγκαστικές αργίες, δεκάδες εκατομμύρια είναι οι άνεργοι.

Στην Ισπανία συμφωνία για την «επανενεργοποίηση της οικονομίας» και τη «δημιουργία απασχόλησης» υπέγραψαν πρόσφατα (3 Ιούλη) η ισπανική κυβέρνηση, επικεφαλής των επιχειρήσεων και του εργοδοτικού - κυβερνητικού συνδικαλισμού. Το νέο πρόγραμμα στήριξης της καπιταλιστικής οικονομίας από τη σοσιαλδημοκρατική κυβέρνηση PSOE - «Unidas Podemos» (Ουνίδας Ποδέμος) προβλέπει δεκάδες δισ. ευρώ σε δάνεια και επιχορηγήσεις για τους επιχειρηματικούς ομίλους, ενώ το κράτος αναλαμβάνει το μισθολογικό και ασφαλιστικό «κόστος» για εκατομμύρια εργαζόμενους που βρίσκονται σε καθεστώς αναγκαστικής αργίας (ERTE), το οποίο επεκτείνεται.

Και με την υπογραφή των συμβιβασμένων συνδικαλιστικών ηγεσιών των συνομοσπονδιών (CCOO και UGT), η νέα καπιταλιστική κρίση φορτώνεται στις πλάτες του ισπανικού λαού για την «επιτάχυνση της ανάκαμψης». Τα νέα οικονομικά μέτρα περιλαμβάνουν χρηματοδότηση του ψηφιακού μετασχηματισμού των επιχειρήσεων - μια από τις προτεραιότητες που θέτει η ΕΕ στον ανταγωνισμό της με ΗΠΑ και Κίνα - και στήριξη των ομίλων του τουρισμού. Η συμφωνία, όπως λένε, ανοίγει το δρόμο για διαπραγμάτευση μεταξύ εργοδοτών, συνδικάτων και κυβέρνησης για τον καθορισμό βασικών ζητημάτων για την ανάκαμψη.

Στο μεταξύ, το εθνικιστικό - ακροδεξιό κόμμα «Vox» ανακοίνωσε την ίδρυση της δικής του συνδικαλιστικής ένωσης, η οποία θα είναι «ένωση για όλους τους Ισπανούς και όχι για να οργανώσει έναν ανύπαρκτο ταξικό αγώνα. Ο στόχος της δεν θα είναι να υποστηρίξει τους εργαζόμενους από εργοδότες, αλλά να τους υπερασπιστεί και να τους προστατεύσει από την "κομμουνιστική νομενκλατούρα" και τα ισχυρά παγκόσμια συμφέροντα».

Δισεκατομμύρια σε ψηφιοποίηση και τουρισμό

Μεταξύ των μέτρων είναι ένα σχέδιο στήριξης 40 δισ. ευρώ σε δάνεια, «που στοχεύουν στον ψηφιακό μετασχηματισμό των εταιρειών», καθώς και ένα ταμείο 10 δισ. ευρώ για τη στήριξη εταιρειών - εκτός του χρηματοπιστωτικού τομέα - που «έχουν πληγεί από την πανδημία» και θεωρούνται «στρατηγικές για διάφορους λόγους».

Ιδιαίτερα για τον τουριστικό τομέα εγκρίθηκε σχέδιο χρηματοδότησης με χαμηλότοκα δάνεια ύψους 216 εκατ. ευρώ το 2020 για επιχειρηματικά «πρότζεκτ» που προωθούν την ψηφιοποίηση τουριστικών εταιρειών και προορισμών, καθώς και όσα επικεντρώνονται στη διεθνοποίηση του κλάδου. Ενα άλλο από τα κυβερνητικά σχέδια στοχεύει στην ανάπτυξη αγροτικών και εσωτερικών προορισμών για τουρίστες, με χρηματοδότηση 23 εκατ. ευρώ το 2020 και 30 εκατ. ευρώ το 2021 και το 2022.

Ενισχύεται δηλαδή η επιχειρηματικότητα στον τουρισμό, όπου τα ταξίδια και η αναψυχή δεν είναι δικαίωμα, αλλά ακριβοπληρωμένο εμπόρευμα, ενώ οι εργαζόμενοι του κλάδου δουλεύουν με όρους σύγχρονης σκλαβιάς. Εξάλλου, η ψηφιοποίηση της οικονομίας και της παραγωγής στον καπιταλιστικό τρόπο παραγωγής δεν οδηγεί στη βελτίωση των όρων εργασίας και διαβίωσης για την πλειοψηφία του λαού, αλλά αξιοποιείται για τη μείωση του εργασιακού «κόστους», σε απολύσεις, αντιασφαλιστικές μεταρρυθμίσεις, πιο ελαστική εργασία με ακόμη μικρότερους μισθούς.

ERTE και τηλεργασία

Μάλιστα, ο τουριστικός κλάδος ζητά την επέκταση του συστήματος ERTE (Κανονισμός Προσωρινής Παύσης Απασχόλησης) για τις τουριστικές επιχειρήσεις, έτσι ώστε να εκμηδενιστεί το εργασιακό «κόστος», καθώς το κράτος αναλαμβάνει σχεδόν το σύνολο του μισθού και απαλλάσσει τους εργοδότες από τις ασφαλιστικές εισφορές. Κατά τη διάρκεια της καραντίνας, περισσότεροι από 3,7 εκατ. εργαζόμενοι εντάχθηκαν στο πρόγραμμα και 1,6 εκατ. έχουν επιστρέψει στη δουλειά τους.

Χωρίς να υπολογίζονται αυτοί οι εργαζόμενοι, ο αριθμός των επίσημα ανέργων στην Ισπανία ανέρχεται σε 3,86 εκατ., ο υψηλότερος από τον Μάη του 2016.

Η συμφωνία κυβέρνησης - επιχειρήσεων - συνδικάτων προβλέπει επέκταση του ERTE έως τις 30 Σεπτέμβρη. Εξάλλου, η ισπανική κυβέρνηση ανακοίνωσε πως προτίθεται να μετατρέψει το ERTE σε «διαρθρωτικό εργαλείο», έτσι ώστε να αποτελεί μέρος της «απασχόλησης του μέλλοντος». Ο σοσιαλδημοκράτης πρωθυπουργός, Πέδρο Σάντσεθ, υπερασπίστηκε τη μονιμοποίηση αυτών των εργαλείων ως μέσων ευελιξίας για τις εταιρείες με στόχο τον «εκσυγχρονισμό της οικονομίας».

Η Επιθεώρηση Εργασίας εντόπισε 20.000 εταιρείες στις οποίες το ERTE χρησιμοποιείται καταχρηστικά, δηλαδή οι εργαζόμενοι εργάζονται κανονικά παρόλο που έχουν ενταχθεί στο καθεστώς.
Επιπλέον, το «σύμφωνο για την απασχόληση» μεταξύ εργοδοτών, συνδικαλιστικών οργανώσεων και κυβέρνησης - αν και δεν έχει εξειδικευτεί ακόμη - περιλαμβάνει βασικά ζητήματα που θα αποτελέσουν αντικείμενο διαπραγμάτευσης, όπως η τηλεργασία, η προσαρμογή του ERTE, ένα μεγάλο σύμφωνο για τη βιομηχανοποίηση, την ψηφιοποίηση της οικονομίας, την ενίσχυση των δημόσιων υπηρεσιών, τη μεταρρύθμιση του συνταξιοδοτικού συστήματος, την ενεργειακή μετάβαση κ.ά.

Χιλιάδες απολύσεις στη Δανία

Στην αναπτυγμένη καπιταλιστικά σκανδιναβική χώρα ανακοινώνονται καθημερινά χιλιάδες απολύσεις. Οι «Σκανδιναβικές Αερογραμμές» (SAS) ανακοίνωσαν ηλεκτρονικά σε 1.700 υπαλλήλους ότι απολύονται. Ηδη από τις αρχές του Μάρτη με αφορμή την πανδημία οι εργαζόμενοι είχαν υποχρεωθεί σε μείωση των αποδοχών τους κατά 20%.

Στο αεροδρόμιο της Κοπεγχάγης, με ρεκόρ κερδών το 2019, στο άμεσο μέλλον αναμένονται 4.000 απολύσεις, ενώ ήδη έχουν απολυθεί 313 απολύσεις από τους συνολικά 342 υπαλλήλους της «Jet Time» και 289 από τους 480 υπαλλήλους της «Aviator». Ακόμα η «Sodexo Airport Service» ανακοίνωσε 180 απολύσεις. Ο πρόεδρος της Ομοσπονδίας υπαλλήλων του αεροδρομίου προβλέπει ότι θα συνεχιστούν οι απολύσεις και ότι θα ασκηθούν πιέσεις σε αυτούς που θα μείνουν πίσω για ακόμα μεγαλύτερες μειώσεις σε μισθούς και δικαιώματα.

Στη μεγαλύτερη τράπεζα της Δανίας, Danske Bank, με καθαρά κέρδη το 2019 15,1 δισ. κορόνες, ανακοινώθηκαν άλλες 400 απολύσεις.
Η δανέζικων συμφερόντων πολυεθνική παροχής υπηρεσιών «ISS», με κέρδη το 2019 που ξεπερνούν τα 1,4 δισ. κορόνες, ανακοίνωσε με αφορμή τη μείωση των παραγγελιών το τελευταίο διάστημα 300 απολύσεις. Η ακτοπλοϊκή DFDS, που απασχολεί 8.600 εργαζόμενους, με κέρδη 3,6 δισ. το 2019, ανακοίνωσε 650 απολύσεις, εκ των οποίων οι 200 στη Δανία.

Ενδεικτική τού τι σημαίνει για τους εργαζόμενους η λεγόμενη «πράσινη ανάπτυξη» είναι και η περίπτωση της «Vestas» (κατασκευές ανεμογεννητριών και αιολικών πάρκων), που απέλυσε 400 εργαζόμενους. Πολύ χαρακτηριστικές είναι οι δηλώσεις του γενικού διευθυντή της εταιρείας: «Βρισκόμαστε σε μια περίοδο υψηλής αβεβαιότητας και (...) προσπαθούμε να παραμείνουμε ανταγωνιστικοί στο μέλλον και να διασφαλίζουμε την ευέλικτη προσαρμογή στις προκλήσεις του Covid-19 (...) Καθιστώντας τη "Vestas" και την αιολική ενέργεια πιο ανταγωνιστική, θέλουμε να παρέχουμε τις λύσεις που κάνουν την ενεργειακή μετάβαση αναπόσπαστο μέρος της ανοικοδόμησης των κοινωνιών και των οικονομιών και τελικά τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας»...

«Αναδιαρθρώσεις» σε «Airbus» και «Air France»

Ο ευρωπαϊκός κολοσσός αεροναυπηγικής «Airbus» (συμμετέχουν γαλλικά, γερμανικά, ισπανικά κεφάλαια) ανακοίνωσε πως προχωρά σε 15.000 απολύσεις (το 11% του συνολικού εργατικού δυναμικού), παρά την κρατική στήριξη 15 δισ. ευρώ που δέχτηκε. Μάλιστα, η γαλλική κυβέρνηση θέλει να αποφύγει όσο το δυνατόν περισσότερο τις «ευθείες» απολύσεις και θα ενθαρρύνει την «Airbus» να προχωρήσει σε ...«εθελούσιες».

Η «Airbus» έχει ανακοινώσει ότι μέχρι το 2021 θα μειώσει κατά 15.000 τις θέσεις εργασίας διεθνώς, στο πλαίσιο αναδιάρθρωσης που ξεκινάει για να προστατεύσει το μέλλον της. Περίπου 5.000 από τις απολύσεις αφορούν το δυναμικό της στη Γαλλία (πάνω από 3.300 αφορούν τη μονάδα της Τουλούζης), άλλες 5.000 αφορούν τη Γερμανία. Στην Ισπανία οι εργαζόμενοι βρίσκονται σε κινητοποιήσεις, καθώς το σχέδιο αναδιάρθρωσης προβλέπει 900 απολύσεις στο εργοστάσιο κοντά στη Μαδρίτη, σχέδιο που υπήρχε πριν από την πανδημία και προέβλεπε την κατάργηση περίπου 700 θέσεων στην Ισπανία.
Αντίστοιχα, η μεγάλη γαλλική αεροπορική εταιρεία «Air France» ανακοίνωσε πως θα περικόψει περισσότερες από 7.500 θέσεις εργασίας μέχρι το τέλος του 2022, εκ των οποίων 1.000 από την περιφερειακή εταιρεία «Hop!». Οι απολύσεις θα είναι άμεσες, που δεν θα αντικατασταθούν (περίπου 3.500) και οι υπόλοιπες «εθελούσιες».

Από τη μεριά της, η κυβέρνηση Μακρόν έχει εξαγγείλει «πρόγραμμα στήριξης» της αεροναυπηγικής βιομηχανίας συνολικά και έταξε σε ομίλους του κλάδου («Airbus», «Air France») τουλάχιστον 15 δισ. ευρώ, ώστε να «συνδράμει» την αντιμετώπιση των «δυσκολιών» που μεγάλωσαν για τον κλάδο, υπό το βάρος και της πανδημίας. Πρόσφατα, ο υπουργός Οικονομίας, Μπρουνό Λεμέρ, δήλωσε ότι η κυβέρνηση θα έκανε «οτιδήποτε για να στηρίξει αυτόν τον τομέα της γαλλικής βιομηχανίας, που είναι τόσο κρίσιμος για την κυριαρχία, τις θέσεις εργασίας και την οικονομία μας». Μεταξύ άλλων, αναφέρθηκε στην ανάγκη να στηριχτεί η θέση της «Airbus» απέναντι στην αμερικανική εταιρεία «Boeing» αλλά και την κινεζική «Comac».

Ε.Μ