Στις «μυλόπετρες» του εκμεταλλευτικού συστήματος Η «σκυτάλη» των ιμπεριαλιστικών επεμβάσεων κατέληξε σε αυτήν τη χώρα της πρώην ΕΣΣΔ

ΛΕΥΚΟΡΩΣΙΑ

Στις 10 Αυγούστου, την επομένη των λευκορωσικών προεδρικών εκλογών, στο λιμάνι της λιθουανικής πόλης Κλάιπεντα έδεσε τάνκερ με 76 χιλιάδες τόνους ακατέργαστου αμερικανικού πετρελαίου, που είχε παραγγείλει ο «τελευταίος δικτάτορας της Ευρώπης», όπως δυτικά ΜΜΕ αποκαλούν τον Πρόεδρο της Λευκορωσίας, Αλεξάντερ Λουκασένκο.

Αυτό ήταν το δεύτερο αμερικανικό φορτίο, που παρέλαβε η Λευκορωσία. Αρχές καλοκαιριού παραλήφθηκαν, μέσω σιδηροδρομικού δικτύου κι από το ίδιο λιμάνι, 77 χιλιάδες τόνοι. Η Λευκορωσία εξέταζε το ενδεχόμενο να παραλαμβάνει μέσω και πολωνικών λιμανιών αμερικανικό ή σαουδαραβικό πετρέλαιο, στο πλαίσιο της «απεξάρτησής» της από το ρωσικό πετρέλαιο. Αυτά είχαν καταληχθεί στην επίσκεψη του Αμερικανού ΥΠΕΞ, Μ. Πομπέο, στη Λευκορωσία τον περασμένο Φλεβάρη. Βεβαίως, μετά τις τελευταίες εξελίξεις, που ακολούθησαν τις προεδρικές εκλογές, όλα αυτά τα σχέδια δείχνουν μετέωρα. `Η μήπως όχι;

Ας εξετάσουμε, όμως, ορισμένα στοιχεία για τη Λευκορωσία.

Για τη Λευκορωσία

Η χώρα αυτή έχει περίπου 10 εκατομμύρια κατοίκους. Συνορεύει δυτικά με 3 χώρες της ΕΕ (Λιθουανία, Λετονία, Πολωνία), νότια με Ουκρανία και ανατολικά με Ρωσία. Θεωρείται το μεγαλύτερο περίκλειστο κράτος της Ευρώπης, μιας και δεν βρέχεται από θάλασσα.

Προήλθε από τη διάλυση της Σοβιετικής Ενωσης και «κληρονόμησε» ανεπτυγμένες υποδομές αγροτοκτηνοτροφικής και βιομηχανικής παραγωγής. Διατηρεί πολύ στενές πολιτικοοικονομικές και στρατιωτικές σχέσεις με τη Ρωσία. Σύναψε μαζί της συμφωνία για ίδρυση ενιαίου κράτους, ωστόσο παρά διάφορους «οδικούς χάρτες» που έχουν συμφωνηθεί, αυτή η διαδικασία βρίσκεται στις ελληνικές καλένδες. Συμμετέχει σε περιφερειακές ενώσεις, στις οποίες «ατμομηχανή» είναι η Ρωσία, όπως η Ευρασιατική Οικονομική Ενωση (ΕΟΕ) και ο Οργανισμός του Συμφώνου Συλλογικής Ασφάλειας (ΟΣΣΑ).

Μετά από πρόταση του Αλ. Λουκασένκο, εγκρίθηκε σε δημοψήφισμα (1996) η μεταφορά της Μέρας της «Ανεξαρτησίας» από τις 27/7 (μέρα εξόδου της από την ΕΣΣΔ) στις 3/7, τη μέρα που ο Κόκκινος Στρατός απελευθέρωσε την πρωτεύουσα Μινσκ (3/7/44) στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, κατά τη διάρκεια του οποίου η Λευκορωσία απώλεσε το 1/3 του πληθυσμού της.

 

Ο ΥΠΕΞ των ΗΠΑ, Μ. Πομπέο, σε στιγμή ευφορίας

με τον Πρόεδρο της Λευκορωσίας, Αλ. Λουκασένκο,

στη συνάντησή τους στο Μινσκ το φετινό Φλεβάρη

Οι σχέσεις με Ρωσία και Κίνα

Η Λευκορωσία εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από ρωσικές ενεργειακές πηγές και παίζει σημαντικό ρόλο στην εξαγωγή ρωσικών υδρογονανθράκων στην Ευρώπη. «Κληρονόμησε» από την ΕΣΣΔ σημαντικό τμήμα αγωγών πετρελαίου και φυσικού αερίου από τους οποίους ετησίως εξάγονταν περίπου το 50% του ρωσικού πετρελαίου και το 30% του ρωσικού φυσικού αερίου προς Ευρώπη.

Ταυτόχρονα, κερδίζει σημαντικά έσοδα από την επεξεργασία ρωσικού ακατέργαστου πετρελαίου, αφού διαθέτει μεγάλα διυλιστήρια, τα οποία παράγουν βενζίνη και ντίζελ, που μεταπωλεί σε ευρωπαϊκές χώρες, εξασφαλίζοντας έως και το 25% των εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού (8 δισ. ευρώ το χρόνο). Επίσης, έχει λάβει μια σειρά από οικονομικές ενισχύσεις και δάνεια από τη Ρωσία, που φτάνουν σήμερα το 40% του εξωτερικού χρέους της, ενώ ο δεύτερος χρηματοδότης είναι η Κίνα (26%). Την ίδια ώρα, η Ρωσία είναι ο βασικός εισαγωγέας των λευκορωσικών προϊόντων (π.χ. γαλακτοκομικά, τρακτέρ, λεωφορεία), ενώ η Κίνα είναι ο 2ος μεγαλύτερος εισαγωγέας.

Οι βασικοί ξένοι επενδυτές το 2019 προέρχονταν από Ρωσία (44,2% όλων των επενδύσεων), κι ακολουθούν Βρετανία (19,7%), Κύπρος (6,6%), χώρες όπου δραστηριοποιείται έντονα το ρωσικό κεφάλαιο.

Η Κίνα αντιμετωπίζει τη Λευκορωσία ως την «τελευταία στάση» του «Δρόμου του μεταξιού» πριν από την ΕΕ. Ετσι και αυτή τα τελευταία χρόνια προχωρά σε επενδύσεις και χρηματοδότηση της λευκορωσικής οικονομίας, προς όφελος των δικών της μονοπωλίων.

Οι σχέσεις Λευκορωσίας - Ρωσίας, τα τελευταία 26 χρόνια, που Πρόεδρος της χώρας είναι ο Αλ. Λουκασένκο, θυμίζουν εναλλαγή «κρύου και ζεστού ντους». Από τη μια, η Λευκορωσία έχει αναδειχτεί ο στενότερος «σύμμαχος» της Ρωσίας. Από την άλλη, οι δύο χώρες έχουν αυτά τα χρόνια εμπλακεί σε μια σειρά από εμπορικούς «πολέμους». Πότε για τις τιμές τράνζιτ των ρωσικών υδρογονανθράκων, ή για τις τιμές με τις οποίες η Λευκορωσία αγοράζει τους ρωσικούς υδρογονάνθρακες, πότε για τις εισαγωγές των λευκορωσικών γαλακτοκομικών στη Ρωσία (τα ρωσικά ΜΜΕ θεωρούν πως το λευκορωσικό κράτος πριμοδοτεί την παραγωγή τους σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό απ' ό,τι το ρωσικό κράτος, με αποτέλεσμα τον άνισο ανταγωνισμό για τις αντίστοιχες ρωσικές εταιρείες). Ενώ τα φιλοκυβερνητικά λευκορωσικά ΜΜΕ εστιάζουν στις επιδιώξεις του ρωσικού κεφαλαίου να «απλώσει χέρι» σε τομείς της οικονομίας της χώρας, που δεν έχουν ακόμη ιδιωτικοποιηθεί.

Ο Αλ. Λουκασένκο έχει βάλει αρκετές φορές «φουρνέλο» στα ρωσικά σχέδια εμβάθυνσης της καπιταλιστικής ενοποίησης των χωρών της Ευρασιατικής Οικονομικής Ενωσης (ΕΟΕ), π.χ. τινάζοντας στον αέρα τα σχέδια για κοινό νόμισμα. Στην τελευταία τηλεδιάσκεψη κορυφής της ΕΟΕ (Μάης 2020), Λευκορωσία και Αρμενία εμπόδισαν τη ρωσική πρόταση για «στρατηγική ανάπτυξη έως το 2025», προβάλλοντας την ανάγκη πρωτίστως να υπάρχουν ίδιες τιμές για τους υδρογονάνθρακες στα εδάφη της ΕΟΕ.

Επιπλέον, ο Λουκασένκο σε κρίσιμες πολιτικές αποφάσεις δεν στήριξε τη Ρωσία, όπως π.χ. ήταν η ενσωμάτωση της Κριμαίας στη σύνθεση της Ρωσικής Ομοσπονδίας, ή η στρατιωτική επιχείρηση της Ρωσίας στη Νότια Οσετία, ή στη Συρία.

Η Ρωσία, όλα αυτά τα χρόνια, συνειδητοποιούσε τη σημασία της στρατηγικής συμμαχίας της με τη Λευκορωσία, που αποτελεί έναν φραγμό στον «εναγκαλισμό» των ρωσικών εδαφών από το ΝΑΤΟ κι από την άλλη είναι το δυτικότερο «φιλικό έδαφος», μέσω του οποίου η Ρωσία προσεγγίζει το «θύλακα» του Καλίνινγκραντ, όπως και «δίοδος» των υδρογονανθράκων της στην Ευρώπη. 

Καταλάβαινε την προσπάθεια της λευκορωσικής αστικής τάξης και της ηγεσίας της να ελιχθεί, να παζαρέψει καλύτερους όρους στη διαδικασία καπιταλιστικής ενοποίησης, που βρίσκεται σε εξέλιξη στα εδάφη της πρώην ΕΣΣΔ, ωστόσο, θεωρούσε πολύ περιορισμένα τα γεωπολιτικά περιθώρια αυτών των ελιγμών. Δεν έλειψαν και στιγμές όπου η ρωσική πλευρά φαινόταν να χάνει την ψυχραιμία της σε αυτό το «παζάρι», όπως για παράδειγμα το καλοκαίρι του 2002, όταν ο Βλ. Πούτιν πρότεινε τη διάλυση της Λευκορωσίας σε 7 περιφέρειες και την ενσωμάτωσή τους στη Ρωσική Ομοσπονδία.

Οι σχεδιασμοί του ευρωατλαντικού ιμπεριαλισμού

Σαφώς πολύχρονες επιδιώξεις έχει και το δυτικό (ευρωπαϊκό και αμερικανικό) κεφάλαιο, που επί Προεδρίας Λουκασένκο δυσκολεύεται περισσότερο από το ρωσικό και κινεζικό κεφάλαιο να διεισδύσει στη χώρα.

ΕΕ και ΗΠΑ χρόνια τώρα βλέπουν τη Λευκορωσία ως «απαγορευμένο καρπό». Ετσι πίεζαν τον Λουκασένκο να «ανοίξει» τη χώρα του στη Δύση, να προχωρήσει σε πολιτικές και οικονομικές «μεταρρυθμίσεις». Πίεζαν για δεκαετίες, πότε με το «καρότο» (βλέπε «Ανατολική Εταιρική Σχέση της ΕΕ»), αλλά κυρίως με το «μαστίγιο», χρηματοδοτώντας και εκπαιδεύοντας δυνάμεις της αντιπολίτευσης, επιβάλλοντας κυρώσεις στην ηγεσία της Λευκορωσίας, αναπτύσσοντας και ενισχύοντας τις ΝΑΤΟικές δυνάμεις στα σύνορά της. Αυτές οι προσπάθειες δεν είχαν ορατό αποτέλεσμα. Μάλιστα, σε πρόσφατες εκθέσεις της ΕΕ υπήρχαν εκτιμήσεις πως δεν αναμένουν άμεσα πολιτικές αλλαγές στη χώρα αυτή.

Την ίδια ώρα που η κρίση σε όλο τον καπιταλιστικό κόσμο δυναμώνει, την όξυνση που παρατηρήθηκε στις σχέσεις της Λευκορωσίας με τη Ρωσία έγινε προσπάθεια να εκμεταλλευτούν οι ΗΠΑ. Κάτι ανάλογο, δηλαδή, με αυτό που κάνει η Ρωσία με την Τουρκία, αξιοποιώντας τη διατάραξη των σχέσεών της με τις ΗΠΑ.

Το Φλεβάρη 2020 τη Λευκορωσία επισκέφτηκε ο Αμερικανός ΥΠΕΞ, Μ. Πομπέο, δηλώνοντας πως οι ΗΠΑ μπορούν να εξασφαλίσουν το 100% των ενεργειακών αναγκών της χώρας σε υδρογονάνθρακες. Ο Αλ. Λουκασένκο δήλωσε πως η Λευκορωσία θα περιορίσει τις εισαγωγές ρωσικών υδρογονανθράκων στο 30-40% των αναγκών της, προχωρώντας στην αγορά αμερικανικού, ακόμη και σαουδαραβικού πετρελαίου. Η επίσκεψη Πομπέο συνοδεύτηκε από συγκεκριμένα βήματα, όπως ήδη γράψαμε, και σε χαλάρωση, αλλά όχι άρση των κυρώσεων, που έχουν επιβάλει οι ΗΠΑ στη Λευκορωσία. Η συγκεκριμένη επίσκεψη είχε περισσότερο πολιτική, απ' ό,τι οικονομική, σημασία. Εδειξε πως η ηγεσία της Λευκορωσίας επιδιώκει να αξιοποιήσει την προσέγγιση με τις ΗΠΑ ως «εργαλείο» πίεσης στη Ρωσία.

Η πολιτική Λουκασένκο και το κομμουνιστικό κίνημα

Πριν από 26 χρόνια το κομμουνιστικό κίνημα στη Λευκορωσία χαιρέτισε την ανάδειξη του Λουκασένκο στην Προεδρία, την άρνησή του να οδηγήσει τη χώρα σε ΝΑΤΟ και ΕΕ, να απορρίψει τις «οδηγίες» του ΔΝΤ για ραγδαίες μεταρρυθμίσεις της αγοράς. Χαιρέτισε φιλοσοβιετικές δηλώσεις του Προέδρου, αλλά την ίδια ώρα στάθηκε επιφυλακτικό και κριτικό απέναντι στην επιδίωξή του να ενισχύσει τις αρμοδιότητές του έναντι του Κοινοβουλίου, να διολισθήσει σε έναν όλο και πιο προσωποπαγή και αυταρχικό τρόπο διαχείρισης.

Στα 1996 στη βάση αυτή προέκυψε διάσπαση στο Κόμμα των κομμουνιστών της Λευκορωσίας (ΚκΛ), που πέρασε στην αντιπολίτευση, ενώ το Κομμουνιστικό Κόμμα Λευκορωσίας (ΚΚΛ), που προέκυψε από τη διάσπαση, μέχρι και σήμερα στηρίζει τον Αλ. Λουκασένκο. Το ΚκΛ μετεξελίχθηκε σε ένα σοσιαλδημοκρατικό κόμμα, που τελικά άλλαξε και τίτλο σε «Λευκορωσικό αριστερό κόμμα Δίκαιος Κόσμος» και εντάχθηκε στο «Κόμμα της Ευρωπαϊκής Αριστεράς». Αντίθετα, το ΚΚΛ συμμετέχει στις Διεθνείς Συναντήσεις των ΚΚ και στην Ενωση ΚΚ-ΚΚΣΕ, στηρίζει ανεπιφύλακτα τον Λουκασένκο, έχει 11 στους 110 βουλευτές, ενώ στελέχη του, όπως ο πρώην Α' Γραμματέας του, Ι. Καρπένκο, που τώρα είναι υπουργός Παιδείας, έχουν αναλάβει κυβερνητικές θέσεις. Ανάλογη στάση έχουν και άλλα κόμματα, από την πρώην ΕΣΣΔ, όπως το Κομμουνιστικό Κόμμα Ρωσικής Ομοσπονδίας (ΚΚΡΟ), η Ενωση ΚΚ-ΚΚΣΕ (ΕΚΚ-ΚΚΣΕ), που αποτελεί μορφή συνεργασίας τους και τα οποία στηρίζονται στην παλαιά στρατηγική του διεθνούς κομμουνιστικού κινήματος, των «σταδίων», της συμμετοχής σε κυβερνήσεις της «κεντροαριστεράς», στο πλαίσιο του καπιταλιστικού συστήματος, στη βάση ισχυρού κρατικού τομέα, που θα «ελέγχει» και θα «ρυθμίζει» την αγορά.

Βεβαίως, η καπιταλιστική πραγματικότητα και στη Λευκορωσία, όπου ένα μεγάλο κομμάτι της οικονομίας παραμένει στα χέρια του κράτους, είναι αδυσώπητη. Οι κατακτήσεις που υπήρχαν επί ΕΣΣΔ, ίσως με μικρότερη ταχύτητα από άλλες χώρες, συρρικνώνονται ή εξανεμίζονται. Ετσι, π.χ. τα όρια συνταξιοδότησης και σε αυτήν τη χώρα αυξήθηκαν, η εμπορευματοποίηση κοινωνικών αναγκών, όπως η Υγεία και η Παιδεία, προχωρά κι εκεί. Χιλιάδες άνθρωποι αναγκάζονται να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους και να ψάξουν για δουλειά σε Ρωσία, Πολωνία, Λιθουανία, Τσεχία κ.α. 

Τα επίσημα στοιχεία δείχνουν πως περίπου το 60% των εργαζομένων εργάζονται σήμερα σε μη κρατικές επιχειρήσεις, που είναι μεγαλύτερο από το αντίστοιχο ποσοστό στη Ρωσία. Μάλιστα, σε σχέση με πριν από 20 χρόνια, είναι σαφείς αυτή η μεταστροφή και η άνοδος του ιδιωτικού τομέα, όπως και η αύξηση των κοινωνικών ανισοτήτων στη χώρα. Μόνο το 2020 στη λίστα των ιδιωτικοποιήσεων βρίσκονται δεκάδες επιχειρήσεις.

Στη χώρα υπάρχουν και άλλες μικρότερες κομμουνιστικές δυνάμεις, όπως το Κομμουνιστικό Εργατικό Κόμμα Λευκορωσίας, που συνδέεται με το Κομμουνιστικό Εργατικό Κόμμα Ρωσίας (ΚΕΚΡ), το οποίο κρατά στάση «κριτικής στήριξης» στον Λουκασένκο, δεν έχει αναγνωριστεί από τις αρχές ως πολιτικό κόμμα και δεν μπορεί να λάβει μέρος σε πολιτικές διαδικασίες, αντιμετωπιζόταν το προηγούμενο διάστημα, όπως και οι όποιοι εργατικοί αγώνες, με πρακτικές καταστολής από το αστικό κράτος.

Οι προεδρικές εκλογές 2020. Παρασκήνιο και αποτελέσματα

Κατά τη διάρκεια της προεκλογικής περιόδου οι αρχές της Λευκορωσίας απέκλεισαν με διάφορα προσχήματα αρκετούς υποψήφιους Προέδρους από την κάθοδο στις εκλογές.

Ετσι, π.χ. αποκλείστηκε ο Βίκτωρ Μπαμπάρικο, τραπεζίτης, πρόεδρος έως το Μάη 2020 της τράπεζας «Belgazprombank», που κατά 49% ανήκει στη ρωσική εταιρεία «Gazprom» και κατά 49% στην επίσης ρωσική τράπεζα Gazprombank. Ο συγκεκριμένος, μετά την απόρριψη της υποψηφιότητάς του, φυλακίστηκε από τις αρχές της Λευκορωσίας για εμπλοκή σε οικονομικό σκάνδαλο.

Επίσης, δεν επιτράπηκε η κάθοδος στις εκλογές στον Βαλέρι Τσεπκάλο, πρώην διπλωμάτη, πρώην πρέσβη της Λευκορωσίας στις ΗΠΑ, πρώην υφυπουργό Εξωτερικών και νυν επιχειρηματία, που βρήκε καταφύγιο όχι σε κάποια δυτική χώρα αλλά στη Ρωσία, από την οποία κι εξαπέλυσε «μύδρους» για τον Λουκασένκο.

Λίγες μέρες πριν από τις προεδρικές εκλογές συνελήφθησαν από τις λευκορωσικές αρχές 32 Ρώσοι πολίτες, «τουρίστες του πολέμου», όπως είναι το παρατσούκλι όσων στελεχώνουν ιδιωτικούς στρατούς. Οι αρχές της Λευκορωσίας ευθέως τους κατηγόρησαν για «τρομοκρατία», προσπάθεια να δημιουργήσουν κλίμα «αποσταθεροποίησης», ζητώντας εξηγήσεις από τη Ρωσία, μιας και είναι γνωστό πως οι διάφοροι «ιδιωτικοί στρατοί», που έχουν εμφανιστεί στη Ρωσία, όπως και στις ΗΠΑ, συνδέονται πολυπλόκαμα με επίσημες κρατικές δομές. Μάλιστα, ο Λουκασένκο κατηγόρησε τη ρωσική ολιγαρχία και τις νεοφιλελεύθερες πολιτικές δυνάμεις της Ρωσίας για προσπάθεια ανατροπής του. Η όλη πλοκή αυτής της υπόθεσης, τα διάφορα «γαργαλιστικά» σενάρια θα μπορούσαν να πιάσουν σελίδες, οπότε εδώ θα σημειώσουμε μόνο πως η επίσημη εκδοχή, που έγινε γνωστή μετά την παράδοσή τους στις ρωσικές αρχές, είναι πως έπεσαν «θύματα» των ουκρανικών μυστικών υπηρεσιών, που εξαπατώντας τους, τους κατεύθυναν στη Λευκορωσία, ώστε να προκαλέσουν κρίση στις σχέσεις Λευκορωσίας - Ρωσίας.

Τελικά οι εκλογές πραγματοποιήθηκαν και σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία έλαβε μέρος πάνω από το 84% των εγγεγραμμένων, επανεκλέχτηκε με 80,1% των ψήφων ο Αλεξάντερ Λουκασένκο, που εκλέγεται αδιάλειπτα Πρόεδρος της χώρας από το 1994.

Η βασική αντίπαλός του, Σβετλάνα Τιχανόφσκαγια, σύζυγος του επίσης αποκλεισμένου από τις εκλογές Σεργκέι Τιχανόφσκι, κατέγραψε το 10,1%, αλλά αμφισβητεί πλήρως τα αποτελέσματα που δίνει η Εκλογική Επιτροπή της χώρας και ισχυρίζεται ότι είναι η νικήτρια με βάση την καταμέτρηση των αντιπροσώπων της αντιπολίτευσης. Το επιχειρηματικό ζεύγος Τιχανόφσκι έχει σαφώς πιο φιλοδυτική «ατζέντα» απ' ό,τι οι δύο άλλοι αποκλεισμένοι υποψήφιοι, που τάσσονταν «υπέρ της διεθνούς συνεργασίας με όλες τις πλευρές». Ολοι τους, όμως, προβάλλουν ως «πανάκεια» την εμβάθυνση των ιδιωτικοποιήσεων. Τελικά η Τιχανόφσκαγια κατέφυγε στη Λιθουανία, όπου συγκρότησε «Συντονιστικό Συμβούλιο», το οποίο ζητά από τον Αλ. Λουκασένκο να της παραδώσει την εξουσία.

Μετεκλογικές εξελίξεις

Μετά από την ανακοίνωση της επανεκλογής του Αλ. Λουκασένκο ξέσπασαν πολυήμερες καθημερινές διαδηλώσεις στο κέντρο του Μινσκ και σε άλλες πόλεις, με εθνικιστικές σημαίες και αντικυβερνητικά συνθήματα, όπως «Φύγε!». Υπήρξαν συγκρούσεις μεταξύ διαδηλωτών και αστυνομίας, έντονη καταστολή και χρήση χειροβομβίδων κρότου - λάμψης, γκλομπ, πλαστικών σφαιρών κ.ά., με περίπου 6.000 - 7.000 συλλήψεις και το θάνατο 2 διαδηλωτών. Ταυτόχρονα, σε αρκετές μεγάλες επιχειρήσεις της χώρας οι δυνάμεις της αντιπολίτευσης μπόρεσαν να οργανώσουν μαζικές απεργίες.

Στοιχείο που καταγγέλθηκε από τις αρχές ως επιδίωξη «έγχρωμης επανάστασης» ήταν η ανάμειξη άλλων κρατών στη στήριξη των δυνάμεων της αντιπολίτευσης, κυρίως των Βαλτικών Χωρών, πρωτίστως της Λιθουανίας, καθώς και της Πολωνίας, δηλαδή χωρών της ΕΕ, στις οποίες σημειώνονται κατάφωρες παραβιάσεις δημοκρατικών δικαιωμάτων και ελευθεριών, όπως είναι οι διώξεις σε βάρος των κομμουνιστών. Μάλιστα, στις 13/8 οι πρεσβευτές των χωρών της ΕΕ και των ΗΠΑ κατέθεσαν λουλούδια στο σημείο όπου έπεσε νεκρός αντικυβερνητικός διαδηλωτής.

Σε ό,τι αφορά τη διεθνή αναγνώριση των αποτελεσμάτων των εκλογών, μέχρι στιγμής, οι ηγέτες Ρωσίας, Κίνας, Καζακστάν, Ουζμπεκιστάν, Μολδαβίας, Αζερμπαϊτζάν, Τατζικιστάν, Κιργιστάν, Συρίας, Βενεζουέλας, Νικαράγουας, Βιετνάμ, Τουρκίας, Αρμενίας (ο πρωθυπουργός, αλλά όχι ο Πρόεδρος) έστειλαν συγχαρητήρια μηνύματα στον Αλ. Λουκασένκο. Σε αντίθετη κατεύθυνση κινήθηκε η ΕΕ, που δεν αναγνωρίζει το αποτέλεσμα, επιβάλλοντας κυρώσεις, όπως και οι ΗΠΑ, αν και με χαμηλότερους τόνους απ' ό,τι είχαμε συνηθίσει τα προηγούμενα χρόνια.

Να σημειωθεί πως και οι δυνάμεις που στηρίζουν τον Λουκασένκο, ξεπερνώντας τον πρώτο αιφνιδιασμό, οργάνωσαν συγκεντρώσεις με τις κρατικές σημαίες και το σύνθημα «Δεν θα αφήσουμε να διαλυθεί η χώρα».

Ο Αλ. Λουκασένκο μίλησε σε μια από αυτές, ενώ πήγε και μίλησε και σε απεργούς σε μια μεγάλη επιχείρηση στο Μινσκ. Πήγε και έφυγε με ελικόπτερο, κατά τη διάρκεια της ομιλίας του κάλεσε τους εργάτες να κοιτάξουν να μη χάσουν τη δουλειά τους, για «να μη διαλυθεί η χώρα» και να μείνουν «μακριά από την πολιτική». Βεβαίως, δεν απέφυγε τις αποδοκιμασίες από τμήμα των απεργών.

Ταυτόχρονα, ο Λευκορώσος Πρόεδρος, μετά την όξυνση της πολιτικής κατάστασης, έκανε διάφορες «φιλορωσικές» δηλώσεις και επιπλέον τόνισε πως είναι σε σταθερή επαφή με τον Ρώσο Πρόεδρο, Βλ. Πούτιν, και δυνάμεις του ΟΣΣΑ θα μπορούσαν να επέμβουν στη Λευκορωσία, εάν κλιμακωθεί η επέμβαση της Δύσης. Αφησε, τέλος, ένα «παράθυρο» επανάληψης των εκλογών, μετά από έγκριση νέου Συντάγματος της χώρας σε δημοψήφισμα.

Ο Λευκορώσος Πρόεδρος κινητοποίησε τις στρατιωτικές δυνάμεις της χώρας στα δυτικά, επικαλούμενος ενίσχυση των δυνάμεων του ΝΑΤΟ και ταυτόχρονα έδειξε αποφασισμένος να διώξει ποινικά όσους εντάχθηκαν στο «Συντονιστικό Συμβούλιο», που ίδρυσε η Τιχανόφσκαγια, ζητώντας την «παράδοση της εξουσίας».

Βεβαίως, την ώρα που γράφουμε αυτό το άρθρο τα πράγματα είναι ακόμη ρευστά, υπάρχει μεγάλη κινητικότητα. Ετσι π.χ. επιστολή στον Πούτιν έστειλε ο φυλακισμένος Β. Μπαμπάρικο, ενώ και το λεγόμενο «Συντονιστικό Συμβούλιο» δεσμεύτηκε πως δεν προτίθεται να διαταράξει τις σχέσεις με τη Ρωσία. Αξίζει εδώ να αναφέρουμε τη δήλωση του πρώην Προέδρου της Πολωνίας, Α. Κβασνιέφσκι, που είχε παίξει «ειδικό ρόλο» στη βίαιη ανατροπή στην Ουκρανία. Ο συγκεκριμένος προειδοποίησε την ΕΕ πως «παλεύοντας για την ανατροπή του Λουκασένκο, μπορεί, απροσδόκητα γι' αυτήν, να αναδείξει στη Λευκορωσία κάποιον φιλορώσο ηγέτη».

Ορισμένα χρήσιμα συμπεράσματα

Οι εξελίξεις στη Λευκορωσία σαφώς και αναδεικνύουν πως η «σκυτάλη» στη σειρά των ιμπεριαλιστικών επεμβάσεων των ΗΠΑ, ΕΕ, ΝΑΤΟ στην περιοχή της Ευρασίας έφτασε και στη Λευκορωσία. Στόχος τους είναι να «σφίξει» ακόμη περισσότερο ο «κλοιός» γύρω από τη Ρωσία, να κερδηθούν από τις δυνάμεις του ευρωατλαντισμού οικονομικά και γεωπολιτικά «στηρίγματα» στους σκληρούς ενδοϊμπεριαλιστικούς ανταγωνισμούς με τις άλλες δυνάμεις της ιμπεριαλιστικής «πυραμίδας», όπως είναι Ρωσία και Κίνα.

Για άλλη μια φορά αξιοποιούν δυνάμεις που χρηματοδότησαν αδρά κι εκπαίδευσαν γι' αυτήν τη δουλειά, όπως έκαναν και στην Ουκρανία και «κουβαλούν» μαζί τους ό,τι το πιο αντιδραστικό και εθνικιστικό υπάρχει στη Λευκορωσία. Ολες αυτές οι δυνάμεις «φούντωσαν», μαζί με την αστική τάξη, που «εκτράφηκε» στα χρόνια διακυβέρνησης του Λουκασένκο.

«Εύφλεκτη ύλη» βρήκαν κάμποση στα κοινωνικά προβλήματα και αδιέξοδα, που δημιούργησε ο καπιταλιστικός δρόμος και στη Λευκορωσία τα τελευταία 26 χρόνια, επί Προεδρίας Λουκασένκο, ενώ το «φιτίλι» άναψαν η κυνικότητα και η καταστολή με την οποία η κυρίαρχη πολιτική ελίτ επιδίωξε να διαχειριστεί τις αστικές εκλογές και το εκλογικό αποτέλεσμα.

Επιπλέον, η ηγεσία της Λευκορωσίας «σφήνωσε» και κοντεύει να συντριβεί μέσα στις ενδοϊμπεριαλιστικές αντιθέσεις ισχυρότερων δυνάμεων, τις οποίες επιδίωξε να εκμεταλλευθεί.

Σ' αυτές τις συνθήκες ιδιαίτερη σημασία έχει η αλληλεγγύη στους κομμουνιστές και στον εργαζόμενο λαό της Λευκορωσίας, που μπορεί και πρέπει να οργανώσει τη δική του αυτοτελή πάλη με κριτήριο τα συμφέροντά του, να αποκρούσει τις ξένες επεμβάσεις, να διεκδικήσει την ικανοποίηση των σύγχρονων λαϊκών αναγκών του, να χαράξει το δρόμο για το σοσιαλισμό, που αποτελεί τη μοναδική εναλλακτική λύση στα αδιέξοδα του καπιταλιστικού δρόμου ανάπτυξης.

Του Ελισαίου ΒΑΓΕΝΑ*
*Ο Ελισαίος Βαγενάς είναι μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ και υπεύθυνος του Τμήματος Διεθνών Σχέσεων της ΚΕ