Σπρώχνουν ολοταχώς συνεκμετάλλευση και «διευθετήσεις»

Τη σφραγίδα των επικίνδυνων σχεδίων των ΗΠΑ - ΝΑΤΟ - ΕΕ και των ανταγωνισμών τους με Ρωσία και Κίνα φέρουν οι διεργασίες για τις «διευθετήσεις» σε Ανατολική Μεσόγειο και Ελληνοτουρκικά, που «τρέχουν» σε προσκήνιο και παρασκήνιο. Την ίδια ώρα τα κυριαρχικά δικαιώματα Ελλάδας και Κύπρου μπαίνουν στο «χειρουργικό τραπέζι» των παζαριών ΕΕ και Τουρκίας, που ανοίγουν σε όλο το εύρος - Ενεργειακά, Μεταναστευτικό, Συρία, Λιβύη.

Αποκαλυπτικός ήταν ο αναπληρωτής ΥΠΕΞ των ΗΠΑ, Στίβεν Μπίγκαν, ο οποίος μιλώντας σε συνδιάσκεψη που οργάνωσαν το Αμερικανοτουρκικό και το Τουρκοαμερικανικό Επιμελητήριο, χτες, εξήγησε ότι «μια ισχυρή Τουρκία, αγκυροβολημένη στη Δύση, δημιουργεί ένα ισχυρό ΝΑΤΟ, μια ισχυρή διμερή οικονομική σχέση» και επέμεινε πως «στη διάρκεια των 7 δεκαετιών που η Τουρκία εντάχτηκε στο ΝΑΤΟ, σχεδόν κάθε πλευρά του κόσμου άλλαξε σημαντικά... Μια ισχυρή σχέση ΗΠΑ - Τουρκίας είναι σήμερα πιο σημαντική από ποτέ».

Αναφερόμενος στην Ανατολική Μεσόγειο και την ουσία της αντιπαράθεσης, ο Μπίγκαν μίλησε για τις «κακόβουλες δραστηριότητες της Ρωσίας σε όλη την Ανατολική Μεσόγειο, που λειτουργούν αποσταθεροποιητικά και γεννούν κινδύνους και για την Τουρκία και για τις ΗΠΑ», ενώ ενδεικτικές ήταν οι ανησυχίες της Ουάσιγκτον όπως περιγράφηκαν για μια κρίσιμη εστία της ευρύτερης αντιπαράθεσης, τη Λιβύη: Ο Μπίγκαν κατηγόρησε τη Ρωσία ότι μαζί με τους συμμάχους της «τροφοδότησε τη σύγκρουση» με την εταιρεία μισθοφόρων «Wagner» «ώστε να προχωρήσουν οι γεωπολιτικοί της στόχοι και να αποκτήσει μία σταθερή βάση στη Βόρεια Αφρική, απειλώντας δυνητικά τα συμφέροντα τα δικά μας και των συμμάχων μας στο ΝΑΤΟ».

Μίλησε για «κρίσιμο σταυροδρόμι στο οποίο βρισκόμαστε τώρα» στη Λιβύη και, κατηγορώντας τη Μόσχα ότι θα επιδιώξει «να εκτροχιάσει τις προσπάθειες» που γίνονται για την «πολιτική μετάβαση» στη Λιβύη, κάλεσε την Τουρκία «να συνεχίσει να δρα μέσα από διεθνώς καθιερωμένους μηχανισμούς και συμμαχίες, και όχι με μονομερείς συμφωνίες. Αν η Τουρκία αναζητήσει μια θετική επιρροή στην περιοχή, τα συμφέροντά της θα εξυπηρετηθούν καλύτερα, με το όραμα της διεθνούς κοινότητας για ειρήνη».

Υπεράνω όλων η ΝΑΤΟική συνοχή

Χαρακτηριστικά ήταν όμως και όσα ανέφερε για τα Ελληνοτουρκικά, εκφράζοντας ελπίδες «για περαιτέρω μείωση των εντάσεων» μεταξύ Τουρκίας και Ελλάδας, τονίζοντας ότι «οι χώρες της περιοχής πρέπει να επιλύσουν τις διαφωνίες τους διπλωματικά και ειρηνικά». Αναφέρθηκε στη διαδικασία οριοθέτησης θαλάσσιων συνόρων που πρέπει να χρησιμοποιούν οι χώρες «μέσω ειρηνικού διαλόγου και όχι μέσω προκλητικής, μονομερούς δράσης», για να καταλήξει σε ένα βασικό για τον ευρωατλαντικό άξονα ζητούμενο: «Η σύγκρουση μεταξύ των συμμάχων μας στο ΝΑΤΟ, Τουρκίας και Ελλάδας, ωφελεί μόνο τους κοινούς μας αντιπάλους, που επιδιώκουν να σπείρουν διατλαντική διαίρεση». Σε αυτό το πλαίσιο, χαιρέτισε την «επιστροφή των τουρκικών πλοίων από περιοχές που υπόκεινται σε ανταγωνιστικές αξιώσεις», επαναφέροντας δηλαδή τα περί «αμφισβητούμενων υδάτων», και εξέφρασε ανησυχία για «τις γεωτρήσεις της Τουρκίας στα ανοιχτά της Κύπρου».

Να σημειωθεί ότι ανάμεσα σε άλλα ο Μπίγκαν στάθηκε πολύ και στο οικονομικό σκέλος της αμερικανοτουρκικής συνεργασίας, τονίζοντας ότι πλέον η Τουρκία αποτελεί τον 3ο μεγαλύτερο εισαγωγέα αμερικανικού LNG στην Ευρώπη, κάτι που «μειώνει την εξάρτηση της Τουρκίας από τους ρωσικούς και ιρανικούς πόρους».

«Μορατόριουμ» και κοινοπραξίες για τα σχέδια συνεκμετάλλευσης

Την ίδια στιγμή, ενδεικτικές είναι και αναλύσεις που τονίζουν πως η συνεκμετάλλευση στο Αιγαίο και σε όλη τη Μεσόγειο είναι απαραίτητη για να προχωρήσουν μπίζνες ενεργειακών και άλλων μονοπωλίων, εγείροντας ταυτόχρονα και θέμα «αποστρατιωτικοποίησης» της περιοχής, που αναμοχλεύεται και μετά από τις πρόσφατες δηλώσεις Πομπέο (15/9) περί ανάγκης «να μειωθεί το στρατιωτικό αποτύπωμα παντού και να γίνεται προσφυγή σε διπλωματικά και όχι στρατιωτικά μέσα».

Αρθρο της αμερικανικής «δεξαμενής σκέψης» «Crisis Group» με τίτλο «Πώς να μειωθούν οι εντάσεις στην Ανατολική Μεσόγειο» ανέφερε, ενόψει της έναρξης των ελληνοτουρκικών διερευνητικών, ότι «ένα μορατόριουμ στις γεωτρήσεις σε αμφισβητούμενα ύδατα θα βοηθούσε επίσης», επισημαίνοντας πως αντίστοιχη συμφωνία είχε εφαρμοστεί και παλιότερα (2002 - 2016). «Διπλωμάτες και από τις δύο πλευρές αναφέρουν ότι είναι ανοιχτοί σε αυτό το βήμα εφόσον σημειωθεί πρόοδος στις συνομιλίες», συνεχίζει η ανάλυση, εκτιμώντας για την παρούσα περίοδο μάλιστα τα εξής: «Θα πρέπει να είναι πιο εύκολο να ληφθεί, σε μια εποχή που η πανδημία Covid-19 έχει ακρωτηριάσει τη ζήτηση φυσικού αερίου και οι εταιρείες Ενέργειας σε όλο τον κόσμο βρίσκονται υπό αυξανόμενη πίεση για να γίνουν "πράσινες". Η βιωσιμότητα της εξόρυξης φυσικού αερίου από ορισμένα κοιτάσματα του βυθού ήταν ήδη αμφίβολη και η Τουρκία είχε περισσότερη τύχη με την εξερεύνηση στη Μαύρη Θάλασσα». Επισημαίνει δε ότι «αν οι παγκόσμιες ενεργειακές αγορές μεγαλώσουν και οι εντάσεις χαλαρώσουν, τα μέρη θα μπορούσαν να εξετάσουν το ενδεχόμενο κοινοπραξιών, κατανομής εσόδων από φυσικό αέριο στην Κύπρο ή νομικής διαιτησίας για την επίλυση των διαφορών τους».

«Οι συνομιλίες θα μπορούσαν επίσης να αντιμετωπίσουν ζητήματα πέραν των θαλάσσιων ζωνών, για την κάλυψη στρατιωτικών υπερφραγμάτων και την αποστρατιωτικοποίηση των νησιών του Αιγαίου», σημειώνεται χαρακτηριστικά στην ανάλυση της «δεξαμενής σκέψης», δίνοντας το στίγμα για το πώς τα σχέδια συνεκμετάλλευσης δίνουν «αέρα στα πανιά» όλων των απαράδεκτων διεκδικήσεων της τουρκικής αστικής τάξης.

Ενώ καταλήγει και αυτή η ανάλυση ότι «οποιαδήποτε σύγκρουση στην Ανατολική Μεσόγειο θα είχε υψηλό κόστος: Θα διαταράξει τις ενεργειακές επενδύσεις, θα υπονομεύσει τη διατλαντική ασφάλεια και θα βλάψει ζωτικούς δεσμούς μεταξύ Τουρκίας και ΕΕ. Εάν τα μέρη δεν βρουν τρόπους για τη διαχείρισή τους, οι διαφορές σχετικά με τα θαλάσσια σύνορα θα μπορούσαν να έχουν καταστροφικές συνέπειες για όλους».

Εντείνονται οι παρεμβάσεις προς την Κύπρο

Με ζητούμενο τη θωράκιση της διατλαντικής ασφάλειας και ενότητας, εντείνονται και οι παρεμβάσεις προς την Κύπρο, μετά και τις ενστάσεις της για τον τρόπο αντιμετώπισης της Τουρκίας και την επιμονή της να συνταχθούν ευρωπαϊκές κυρώσεις, όπως και στην περίπτωση της Λευκορωσίας.

Σύμφωνα με το Γαλλικό Πρακτορείο, λοιπόν, ο αναπληρωτής υφυπουργός Ευρωπαϊκών Υποθέσεων των ΗΠΑ, Τζορτζ Κεντ, δήλωσε πως «οι Ηνωμένες Πολιτείες κάλεσαν τη Λευκωσία να συναινέσει στο θέμα επιβολής κυρώσεων κατά της Λευκορωσίας και να συμμετάσχει στην επιβολή περιοριστικών μέτρων», προσθέτοντας ότι οι ΗΠΑ περιμένουν να ανακοινώσουν δικές τους κυρώσεις κατά της κυβέρνησης Λουκασένκο αλλά περιμένουν να το πράξουν ταυτόχρονα με την ΕΕ.

Οι παρεμβάσεις αυτές έρχονται στο φόντο και όσων δρομολογούνται πίσω από κλειστές πόρτες, με δημοσιεύματα όπως της γερμανικής εφημερίδας «Die Welt» να επιμένουν ότι η αναβολή της Συνόδου της ΕΕ οφείλεται στο ότι «τα κράτη της ΕΕ είναι διχασμένα στα θέματα εξωτερικής πολιτικής». «Λευκορωσία, Τουρκία, υπόθεση Ναβάλνι, το ανεπίλυτο μεταναστευτικό πρόβλημα - εδώ και βδομάδες η ΕΕ μάταια αναζητεί απάντηση σε έναν σπάνια μεγάλο αριθμό διενέξεων», αναφέρει χαρακτηριστικά η εφημερίδα, που μάλιστα αναφέρεται ειδικά σε Γαλλία, Πολωνία, Ιταλία και Σουηδία ως παραδείγματα για το «πόσο πολύ διαφέρει ο τρόπος θεώρησης του κόσμου εντός της ευρωπαϊκής ηπείρου...».

Στο μεταξύ, χτες, και ενώ «ξαναζεσταίνονται» οι διεργασίες για το Κυπριακό με βάση τα διχοτομικά σχέδια που βρίσκονται στο τραπέζι, ο Κύπριος Πρόεδρος Ν. Αναστασιάδης σε τηλεδιάσκεψή του με τον γγ του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες δήλωσε ότι «για να υπάρξει ένας εποικοδομητικός διάλογος θα πρέπει να δημιουργηθεί το κατάλληλο κλίμα, για το οποίο είναι αναγκαίος ο τερματισμός των παρανόμων ενεργειών της Τουρκίας». Ακόμα, μιλώντας στη «Φιγκαρό», ο Κύπριος ηγέτης επανέλαβε πως «ζητήσαμε διάλογο με την Αγκυρα, διευκρινίζοντας ότι διαφορετικά θα ήμασταν έτοιμοι να παραπέμψουμε το θέμα στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης. Δυστυχώς η Τουρκία δεν απάντησε και προτίμησε να παραβιάσει την ΑΟΖ της Κυπριακής Δημοκρατίας».

Τέλος, στην Αγκυρα, μετά από πολύωρη συνεδρίαση, το Συμβούλιο Ασφαλείας της Τουρκίας ανακοίνωσε χτες ότι «το τουρκικό έθνος δεν θα παραιτηθεί ποτέ από τα δικαιώματά του σε γη, νερό και αέρα» αλλά και ότι «είναι πρόθυμο για διάλογο μέσα από κάθε πλατφόρμα, με στόχο τον δίκαιο διαμοιρασμό των ενεργειακών πόρων».