Λαϊκή Πολιτοφυλακή

Το Γενικό Αρχηγείο του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας εκδίδει διάταγμα, 20/10/1947, για τη συγκρότηση της Λαϊκής Πολιτοφυλακής.

Η Λαική Πολιτοφυλακή απαρτίζονταν από πολίτες όλων των φύλων που είτε κατείχαν κάποια σημαντική θέση στην κοινώτητα είτε είχαν την εμπιστοσύνη της ΠΔΚ.

Οι πολιτοφύλακες δέχονταν ελαφρύ οπλισμό και βασική εκπαίδευση. Καθήκοντα τους ήταν η τήρηση της τάξης ανάμεσα στους πολίτες, η διευκόλυνση της ζωής τους και η εφαρμογή του αναδασμού γης που πραγματοποιούσε η ΠΔΚ στις περιοχές ελέγχου της.

Σημαντικό είναι να ειπωθεί ότι δεν πρέπει η Λαική Πολιτοφυλακή να συγχαίεται με τα Κέντρα Πληροφοριών (ΚΠ), αφού έτσι και αλλιώς η δράση της δεν ήταν στρατιωτική ή πολιτική.

Οι λαογέννητοι θεσμοί στις ελεύθερες περιοχές

Η διήκηση και οργάνωση της ζωής στις ελεύθερες περιοχές της χώρας άρχισε μετά τη δημοσίευση των «καταστατικών διατάξεων» και τις πρώτες Πράξεις του Γενικού Αρχηγείου του ΔΣΕ. Με τον όρο «λαϊκή εξουσία» εννούσαν τη δράση των λαογέννητων θεσμών (Λαϊκά Συμβούλια, Λαϊκή Πολιτοφυλακή, Λαϊκά Δικαστήρια),που οργανώθηκαν στις περιοχές που επικράτησε ο ΔΣΕ.

Η εφημερίδα του Γενικού Αρχηγείου «Εξόρμηση» γράφει για το κλίμα των πρώτων ημερών:

«Ο λαός με ενθουσιασμό ρίχτηκε στο έργο κι άρχισε να εφαρμόζει στη ζωή τις σχετικές διατάξεις. Ανδρες και γυναίκες, νέοι και νέες πάνω από 18 χρόνων, στις ελεύθερες περιοχές, με γιορτές και συγκεντρώσεις οργανώνουν εκλογές για την ανάδειξη των οργάνων της Λαϊκής Εξουσίας, των Λαϊκών Συμβουλίων, των Λαϊκών Δικαστηρίων κ.τ.λ. Ετσι στο χωριό Περιβόλι των Γρεβενών, στις 31 Αυγούστου - μέρα Κυριακή - μέσα σε εκδηλώσεις χαράς, συμφιλίωσης και αδελφοσύνης των κατοίκων γίνανε εκλογές. 

Οι χωρικοί χωρίς πια το χωροφύλακα του Ζέρβα, τον τραμπούκο χίτη, τον παλαιοκομματικό παράγοντα και εκβιαστή, ελεύθερα και δημοκρατικά με την ψήφο τους ανέδειξαν τους πιο άξιους του χωριού για το Λαϊκό Συμβούλιο και το Λαϊκό Δικαστήριο. Σε 32 χωριά της επαρχίας Κόνιτσας (Ηπειρος) γίνανε συγκεντρώσεις του λαού όπου αναλύθηκαν οι βασικές διατάξεις των Πράξεων του Γ.Α. του ΔΣΕ. Ο λαός με εκδηλώσεις χαράς και ενθουσιασμού υποδέχτηκε και επιδοκίμασε τις διατάξεις του Γ.Α. του ΔΣΕ και ζήτησε τη γρήγορη εφαρμογή τους. 

Αμέσως άρχισαν προετοιμασίες για τη διενέργεια εκλογών. Στις συγκεντρώσεις αυτές έγιναν προτάσεις για την εφαρμογή μέτρων για ορισμένα τοπικά ζητήματα».

Σχετικά με την οργάνωση των λαϊκών θεσμώνστην Ελεύθερη Ελλάδα, ενδεικτικά είναι ορισμένα στοιχεία για την ανάδειξη των λαϊκών οργάνων. Εκλογές έγιναν: Στο Αρχηγείο Ρούμελης, τουλάχιστον σε 120 κοινότητες. 

 Στο Αρχηγείο Θεσσαλίας, τουλάχιστον σε 20 κοινότητες. Στο Αρχηγείο Μακεδονίας, τουλάχιστον σε 90 κοινότητες. Στο Αρχηγείο Ηπείρου, τουλάχιστον σε 20 κοινότητες και στο Αρχηγείο Ανατολικής Μακεδονίας - Θράκης, τουλάχιστον σε 20 κοινότητες.