«Νέες ιδέες» πάνω στα ίδια διχοτομικά σχέδια

ΚΥΠΡΙΑΚΟ

Στην Κύπρο φτάνει την 1η Δεκέμβρη η ειδική απεσταλμένη του ΟΗΕ, ενώ πολλοί μιλούν για την ανάγκη «νέων ιδεών»

Την ερχόμενη Τρίτη, 1η Δεκέμβρη, η ειδική απεσταλμένη του γγ του ΟΗΕ, Τζέιν Χολ Λουτ, αναμένεται για διαπραγματεύσεις στην Κύπρο, με στόχο να ανοίξει τον δρόμο για μια νέα 5μερή Διάσκεψη για το Κυπριακό.

Το τελευταίο δίμηνο, τα επιτελεία σε Βρυξέλλες, Ουάσιγκτον, Λευκωσία, Αθήνα και Αγκυρα επανέρχονται σταθερά στην ανάγκη «επίλυσης» του Κυπριακού, ως προϋπόθεση για την «ενίσχυση της σταθερότητας» σε όλη την περιοχή, όπου επιταχύνονται μια σειρά ιμπεριαλιστικών σχεδιασμών, σε Ενέργεια, Ασφάλεια κ.λπ.

Είναι ενδεικτικό το αυξανόμενο ενδιαφέρον αμερικανικών κολοσσών (π.χ. «Chevron») για τους υδρογονάνθρακες της Ανατολικής Μεσογείου αλλά και η συζήτηση για την αξία των πολυμερών «σχημάτων συνεργασίας» που αναπτύσσονται, στα οποία εμπλέκονται όλο και πιο άμεσα δυνάμεις όπως οι ΗΠΑ και η Γαλλία.

Τη βδομάδα που πέρασε υπήρξε πλήθος αναφορών στις «νέες ιδέες» που πρέπει να πέσουν στο τραπέζι για το Κυπριακό, ενώ ο εκπρόσωπος του γγ του ΟΗΕ, Στέφαν Ντουζάρικ, όταν κλήθηκε να σχολιάσει τις επαναλαμβανόμενες αναφορές της Αγκυρας σε «δύο κράτη», απάντησε ότι «κάθε μέρος έχει το δικαίωμα να αναλαμβάνει τις πρωτοβουλίες που θέλει...».

Αλλά και ο Βρετανός πρέσβης στη Λευκωσία, Στίβεν Λίλι, επαναλαμβάνει την «ανάγκη» να συζητηθούν εναλλακτικές μορφές λύσης επειδή υπάρχουν διαφορετικές προσεγγίσεις. Αλλες παρεμβάσεις ασκούν πιέσεις για «μέσες λύσεις» μεταξύ προτάσεων που έχουν ήδη συζητηθεί, όπως για «πιο χαλαρή» ή και «αποκεντρωμένη» ομοσπονδία που στο παρελθόν έχει καταθέσει η ελληνοκυπριακή πλευρά, και της «ακραίας στάσης» της Αγκυρας.

Την ανάγκη «να υπάρξουν νέες ιδέες» στο Κυπριακό συζήτησε πρόσφατα στις Βρυξέλλες και ο εκπρόσωπος της τουρκικής προεδρίας, Ιμπραχίμ Καλίν, σε επαφές του με υψηλόβαθμους αξιωματούχους της ΕΕ.

Η «προίκα» του Κραν Μοντανά

Την ίδια στιγμή, με επιμονή επανέρχονται «τα όσα επιτεύχθηκαν» στο Κραν Μοντανά το 2017, απ' όπου τώρα γίνεται προσπάθεια να ξαναπιαστεί το νήμα.

Το λεγόμενο «πλαίσιο Γκουτέρες» - όπως επικράτησε να λέγεται η δέσμη προτάσεων που τέθηκε υπό την «αιγίδα» του γγ του ΟΗΕ μετά τις διαπραγματεύσεις στην Ελβετία - περιελάμβανε μεταξύ άλλων τη διαμόρφωση ενός «μηχανισμού εφαρμογής» της όποιας συμφωνίας, με την εμπλοκή και «κάτι εκτός Κύπρου», ανοίγοντας απροκάλυπτα τη συζήτηση για πιο διακριτή ανάμειξη ισχυρών ιμπεριαλιστικών κέντρων στην ασφάλεια της Κύπρου.

Στη διάρκεια των 10ήμερων συνομιλιών του Ιούνη - Ιούλη 2017, με το επιχείρημα ότι το σημερινό καθεστώς εγγυήσεων για την Κύπρο είναι «αναχρονιστικό», στο τραπέζι είχαν πέσει προτάσεις (μεταξύ άλλων και από την ελληνική πλευρά) για τη δημιουργία «μηχανισμού επιτήρησης της εφαρμογής», που θα αποτελείται από μια «Διεθνή Ομάδα δημοκρατικών κρατών». Μάλιστα, η Αθήνα επανέφερε και παλιότερες προτάσεις για τη δημιουργία «τριμερούς συμφώνου φιλίας» (Ελλάδας - Τουρκίας - Κύπρου), που θα απαντά στις «ανησυχίες Τουρκοκυπρίων και Ελληνοκυπρίων» για ζητήματα ασφάλειας.

Στο πλαίσιο του παζαριού, η Αγκυρα εμφανιζόταν έτοιμη να «νερώσει το κρασί της», αποδεχόμενη την αποχώρηση μέρους των στρατευμάτων της από την Κύπρο και τη δημιουργία ενός «μηχανισμού εποπτείας» για τη «λειτουργία της λύσης», στον οποίο θα μετέχουν οι δύο «συνιστώσες πολιτείες», αλλά και οι σημερινές «εγγυήτριες δυνάμεις».

Θυμίζουμε όμως ότι και στη Λευκωσία, με στόχο «να ξεπεραστούν αδιέξοδα που είχαν δημιουργηθεί», αντικείμενο επεξεργασίας είχαν γίνει ακόμα και προτάσεις για σταδιακή απόσυρση όσων τουρκικών στρατευμάτων απέμεναν στην Κύπρο μετά από μια πρώτη, «δραστική μείωση» και ταυτόχρονα συμμετοχή Τούρκων σε «πολυεθνική» στρατιωτική δύναμη που θα συγκροτούνταν για την ασφάλεια του νησιού.

Είχαν συζητηθεί επίσης προτάσεις για «ευελιξία» σε πλευρές του Περιουσιακού και «εναλλακτικά μέσα αποκατάστασης» σε περιπτώσεις που ιδιοκτήτες δεν θα μπορούν να επιστρέψουν σε τμήματα των Κατεχόμενων. Αλλά και «διευκολύνσεις» για Τούρκους υπηκόους και τουρκικά εμπορεύματα που θα φτάνουν στην Κύπρο, συζητώντας ουσιαστικά την υπό προϋποθέσεις εφαρμογή των «τεσσάρων ελευθεριών» της ΕΕ.

«Ειλικρίνεια και ρεαλισμός»

Στο νέο γύρο συνομιλιών που προετοιμάζεται, η Τουρκία αξιοποιεί τις πλάτες ΗΠΑ, ΝΑΤΟ, ΕΕ και επενδύει στην αναβάθμιση του ψευδοκράτους, ενισχύοντας τις προσπάθειες για την αναγνώριση της «Τουρκικής Δημοκρατίας Βόρειας Κύπρου» από άλλες χώρες (Λιβύη, Πακιστάν, Αζερμπαϊτζάν), μετά και την προκλητική φιέστα που οργανώθηκε στα Βαρώσια της Αμμοχώστου.

Δεν είναι άλλωστε τυχαίο ότι η κυβέρνηση Ερντογάν επιμένει στη διοργάνωση «Διάσκεψης για τη Μεσόγειο», με προαπαιτούμενο τη συμμετοχή της «Τουρκικής Δημοκρατίας Βόρειας Κύπρου».

«Εχουμε μπει σε μια περίοδο που θα πειστούν η περιοχή και ο κόσμος για την πραγματικότητα της Τουρκικής Δημοκρατίας Βόρειας Κύπρου», δήλωσε πρόσφατα ο Τούρκος Πρόεδρος, Ρ. Τ. Ερντογάν, και πρόσθεσε ότι «λόγω της αδιάλλακτης στάσης του δίδυμου Ελληνοκυπρίων - Ελλάδας σηκώνουμε μαζί τα μανίκια για την εγκαθίδρυση ενός νέου μέλλοντος αφήνοντας στην άκρη τη συζήτηση και διαπραγμάτευση των στοιχείων που έφτασαν σε σημείο να μην έχουν νόημα».

Ενώ ο ηγέτης του ψευδοκράτους, Ερσίν Τατάρ, υπογράμμισε ότι «η πολιτική ισότητα είναι ένα από τα θεμέλια και τις προϋποθέσεις για μια μόνιμη και βιώσιμη λύση». Επανέλαβε τα περί «δύο χωριστών λαών» και «δύο χωριστών κρατών» που υπάρχουν στο νησί, λέγοντας ότι στο εξής οι προσπάθειες για το Κυπριακό θα πρέπει να επικεντρωθούν σε αυτήν τη «λύση», προσθέτοντας πάντως ότι τα «δύο κράτη» στο νησί θα μπορούσαν να συνεργαστούν σε θέματα όπως η Υγεία και η αντιμετώπιση της πανδημίας, αλλά και σε πολλούς ακόμα τομείς. Κατέληξε λέγοντας ότι θα πρέπει να υπάρξουν «ειλικρίνεια και ρεαλισμός» και ότι «δεν υπάρχει νόημα να χαθεί άλλος χρόνος».

Μεσοβδόμαδα μάλιστα ο Τατάρ είπε ότι «ήρθε ο καιρός να χαράξουμε έναν νέο οδικό χάρτη, ενισχύοντας είτε τις σχέσεις μας με την Τουρκία είτε τις διεθνείς μας σχέσεις. Η ελληνοκυπριακή πλευρά να καθίσει πια και να σκεφτεί, πού έχει διαπράξει λάθη μέχρι σήμερα. Επειδή εμείς δεν έχουμε ούτε χρόνο να σπαταλήσουμε σε συνομιλίες χωρίς χρονοδιάγραμμα, ούτε κίνητρο σε αυτό το θέμα...».

Α. Μ.