Απαντάμε συλλογικά και από κάθε μετερίζι στα σχέδια κυβέρνησης - εργοδοσίας

Δηλώσεις δικηγόρων που ασχολούνται ενεργά με το Εργατικό Δίκαιο

Θέλουν να ξεμπερδεύουν από τα ταξικά σωματεία

Βασίλης ΑΡΧΙΜΑΝΔΡΙΤΗΣ, δικηγόρος, υποψήφιος διδάκτωρ Εργατικού Δικαίου

Είναι να αναρωτιέται κανείς τι έχει απομείνει στο Εργατικό Δίκαιο μετά από τόσες, κυριολεκτικά δεκάδες, νομοθετικές παρεμβάσεις - ακόμα και στον σκληρό πυρήνα του Εργατικού Δικαίου (κατάργηση αρχή εύνοιας, Συλλογικές Συμβάσεις, διαμόρφωση αποδοχών, ΠΥΣ 6/2012 κ.λπ.).

Γιατί θεωρητικά γνωρίζουμε ότι το άρθρο 23 του Συντάγματος ορίζει πως η συνδικαλιστική ελευθερία διασφαλίζεται «μέσα στα όρια του νόμου», περιλαμβάνοντας έτσι ρήτρα νομοθετικής επιφύλαξης - υπό την έννοια ότι το κράτος πρέπει να την περιφρουρεί και όχι να την περιορίζει κατά το δοκούν - η οποία σήμερα έχει ήδη υλοποιηθεί με την εφαρμογή του Ν. 1264/1982.

Στην πράξη όμως τι ισχύει;

• Στο 95% των περιπτώσεων το δικαστήριο κρίνει την απεργία παράνομη ή καταχρηστική. Τα παραπάνω, φυσικά, αν καταφέρει το σωματείο να ξεπεράσει τους υφιστάμενους και επερχόμενους σκοπέλους της ηλεκτρονικής ψηφοφορίας, της συμμετοχής του 50% των οικονομικά τακτοποιημένων μελών κ.ά. Αν τα παραπάνω δεν είναι αρκετά, υπάρχει και ο άσος στο μανίκι, της επίταξης προσωπικών υπηρεσιών, για να καταπνίξει την απεργία, παρά τις προβλέψεις του άρθρου 18 παρ. 3 του Συντάγματος.
• Η ίδια η καθημερινότητα θα μας διδάξει ότι ο πρωτοπόρος εργαζόμενος που διεκδικεί τα εργασιακά του δικαιώματα, ο οποίος όμως δεν προστατεύεται ως συνδικαλιστικό στέλεχος, όταν απολυθεί από τον εργοδότη, φέρει το βάρος απόδειξης της εκδικητικής απόλυσης, όταν είναι γνωστό ότι η απόδειξη των αναγκαίων στοιχείων, που ανήκουν κατά κύριο λόγο στη σφαίρα του εργοδότη, είναι εξαιρετικά δυσχερής, ώστε με αυτόν τον τρόπο να ματαιώνεται πρακτικά η ουσιαστικού δικαίου προστασία που θεωρητικά προβλέπει ο νόμος.
• Η ίδια η καθημερινότητα της ενασχόλησης με το Εργατικό Δίκαιο θα μας διδάξει ότι το σωματείο είναι η στέγη, η φροντίδα, η δύναμη, η οργάνωση, για την κατοχύρωση των εργασιακών και εν γένει δικαιωμάτων των εργαζομένων.

Γιατί ένα από τα σωματεία με ταξικό προσανατολισμό στάθηκε δίπλα:

- Στον με νοητική υστέρηση εργαζόμενο στην Alpha Bank, ο οποίος υποχρεώθηκε να υπογράψει την παραίτησή του μέσα σε ένα γραφείο με την προϊσταμένη του.

- Στην εργαζόμενη στη «Mellon», που προσλήφθηκε ως υπάλληλος γραφείου και υποχρεώθηκε να απασχοληθεί ως τηλεφωνήτρια, παρά το γεγονός ότι είχε 50% βλάβη στην ακοή της και σήμερα 85%.

- Στους εργαζόμενους σε ΟΤΕ και «Cosmote», άνω των 55 ετών, που τους ζήτησαν να μεταφερθούν από θέσεις διοικητικού προσωπικού, όπου απασχολούνταν επί 30 και πλέον έτη εργασίας, στα τηλεφωνικά κέντρα.

- Σε εργαζόμενο στη «European Dynamics», ο οποίος τόλμησε να διαμαρτυρηθεί για απόλυση συναδέλφου του που διεκδικούσε τα εργασιακά δικαιώματά του, ενώ μέλη του ΔΣ δέχτηκαν μήνυση της εργοδοσίας.

- Σε εργαζόμενη με μωρό 6 μηνών, η οποία ζητούσε μέτρα προστασίας γιατί δεν είχε πού να αφήσει το παιδί της και η απάντηση που λάμβανε ήταν «αν δεν σου αρέσει, να παραιτηθείς».

- Στους εργαζόμενους στη «Cepal Hellas» («κόκκινα» δάνεια), τους οποίους η εργοδοσία καλεί να υπογράψουν μεσαιωνικές συμβάσεις, με βάση τις οποίες ο μισθός, το ωράριο, ο τόπος παροχής της εργασίας θα καθορίζονται μονομερώς από τον εργοδότη, όπως μονομερώς θα ασκείται και το διευθυντικό δικαίωμα.

- Σε εργαζόμενο σε επιχείρηση στο χώρο του Μετάλλου, ο οποίος απολύθηκε από την εργασία του την ίδια μέρα που πραγματοποίησε εξόρμηση με το φυλλάδιο του ΠΑΜΕ για τη δίκη της ΧΑ.

Αυτά τα σωματεία ενοχλούν και «δεν ανταποκρίνονται στη σύγχρονη κοινωνική και οικονομική πραγματικότητα», όπως διαβάζουμε μονότονα αυτές τις μέρες. Από αυτά θέλει να ξεμπερδεύει η εργοδοσία.

Απαντάμε με την πεποίθηση ότι ο καθένας και η καθεμιά, από το μετερίζι του/της, θα δώσουμε τον καλύτερο εαυτό μας στον καθημερινό αγώνα της διεκδίκησης των συλλογικών δικαιωμάτων μας.

Η εχθρότητα του αστικού συστήματος απέναντι στο δικαίωμα της απεργίας

Ζαχαρίας ΜΑΜΜΑΤΑΣ, δικηγόρος

Η διαδικασία κήρυξης απεργίας και το πλαίσιο δικαστικής επίλυσης των σχετικών με την απεργία διαφορών ρυθμίζονται από τον Ν.1264/1982. Σύμφωνα με το άρθρο 22 παρ. 3 του Ν.1264/1982 «δεν επιτρέπεται η δικαστική απαγόρευση απεργίας με ασφαλιστικά μέτρα». Η απαγόρευση αυτή τέθηκε προκειμένου να μην αρκεί πιθανολόγηση για να γίνει δεκτό το αίτημα του εργοδότη ή της εργοδοτικής οργάνωσης να κηρυχθεί η απεργία παράνομη, αλλά να απαιτείται πλήρης δικανική πεποίθηση. Η ρύθμιση όμως αυτή συμπληρώνεται από τη διάταξη της παρ. 4 εδ. β' του ίδιου άρθρου, με βάση την οποία «σε επείγουσες περιπτώσεις οι πρόεδροι των αρμοδίων πρωτοβαθμίων και δευτεροβαθμίων δικαστηρίων προσδιορίζουν σύντομη δικάσιμη και συντέμνουν τις προθεσμίες επίδοσης των δικογράφων, ώστε η συζήτηση να πραγματοποιηθεί μέσα σε τρεις (3) ημέρες από την κατάθεσή τους, ανεξάρτητα από τον αριθμό των υποθέσεων που εκκρεμούν». Στο ίδιο δηλαδή άρθρο του νόμου θεσπίζεται η δυνατότητα παράκαμψης της απαγόρευσης που έχει τεθεί. Πρακτικά, η συζήτηση προσδιορίζεται το αργότερο την επόμενη μέρα από την υποβολή της αγωγής του εργοδότη, αποτελώντας την πιο γρήγορη διαδικασία εκδίκασης ενδίκου βοηθήματος στα ελληνικά δικαστήρια.

(...) Η ταχύτητα ανταπόκρισης της ελληνικής Δικαιοσύνης στις περιπτώσεις απεργίας, αλλά και το συντριπτικό ποσοστό στο οποίο γίνονται δεκτές οι αγωγές των εργοδοτών - εργοδοτικών οργανώσεων για την κήρυξη των απεργιών ως παράνομων ή καταχρηστικών, είναι στοιχεία που επιβεβαιώνουν την εχθρότητα του αστικού καπιταλιστικού συστήματος απέναντι στο δικαίωμα της απεργίας.

Κανένα άλλο δικαίωμα δεν έχει προσβληθεί σε τέτοιο βαθμό στον πυρήνα του με τόσες δικαστικές αποφάσεις. Τούτο οφείλεται στο ότι για τον δικαστή αρκεί να διαγνώσει ότι με την απεργία θα προκληθεί ζημία στον εργοδότη, ώστε να κρίνει ότι η απεργία είναι καταχρηστική. Ωστόσο, η απεργία από τη φύση της είναι δικαίωμα η άσκηση του οποίου προκαλεί ζημία στον εργοδότη και λειτουργεί αντισταθμιστικά στη διαπραγματευτική ανισότητα των μερών στη σύμβαση εργασίας. Με αυτό το επιχείρημα, αντίστοιχη ζημία αναλαμβάνει και ο εργαζόμενος που συμμετέχει σε απεργία και χάνει το μισθό του. Η απώλεια αυτή του μισθού μάλιστα είναι πολύ πιο ουσιώδης για τον εργαζόμενο που εργάζεται για να εξασφαλίσει τον βιοπορισμό του, σε σύγκριση με την ενδεχόμενη απώλεια κερδών του εργοδότη.

Η στάση αυτή της ελληνικής Δικαιοσύνης επιδρά περαιτέρω στην ουσιαστική ανισότητα εργοδότη - εργαζόμενου, καθώς στερεί από την πλευρά του εργαζόμενου το πλέον ισχυρό όπλο και ενισχύει έμπρακτα την πλευρά του εργοδότη, ο οποίος γνωρίζει ότι απολαμβάνει την προστασία της ελληνικής Δικαιοσύνης, που με ελάχιστες εξαιρέσεις θα τον βοηθήσει στο να μη δεχτεί τα αιτήματα των εργαζομένων.

 

Νέοι περιορισμοί στο απεργιακό δικαίωμα

Αλέξανδρος ΜΙΧΑΣ, δικηγόρος

Οι εξελίξεις του τελευταίου χρονικού διαστήματος επιβεβαιώνουν ότι η αντιλαϊκή οικονομική πολιτική είναι νύχι κρέας με την κρατική καταστολή και τον αυταρχισμό. Η κυβέρνηση της ΝΔ, μετά τον νόμο για τον περιορισμό των διαδηλώσεων, έρχεται με τον νέο συνδικαλιστικό νόμο να συμπληρώσει τον απεργοκτόνο νόμο του ΣΥΡΙΖΑ.

Στο στόχαστρο μπαίνει ιδιαίτερα το δικαίωμα της απεργίας. Οι κυοφορούμενες αλλαγές, σύμφωνα με την παρουσίαση του νομοσχεδίου στο υπουργικό συμβούλιο, αφορούν στη γενίκευση της πρόβλεψης για προσωπικό ασφαλείας και στον ιδιωτικό τομέα, στην εφαρμογή της ηλεκτρονικής ψηφοφορίας για την πραγματοποίηση απεργίας, σε συνδυασμό με την ισχύουσα διάταξη για υποχρεωτική συμμετοχή στη Γενική Συνέλευση που αποφασίζει απεργία τουλάχιστον του 50% των οικονομικά ενεργών μελών του πρωτοβάθμιου συνδικάτου κ.ά., συνιστούν περιορισμούς που ουσιαστικά οδηγούν στην κατάργηση του δικαιώματος της απεργίας.

Ειδικότερα:

• Με την πρόβλεψη για ορισμό προσωπικού ασφαλείας με ευθύνη των συνδικάτων στις επιχειρήσεις, ουσιαστικά εκμηδενίζεται η πίεση στον εργοδότη από την πραγματοποίηση της απεργίας καθώς θα συνεχίζεται αδιατάρακτη η παραγωγική διαδικασία, καθιστώντας την απεργιακή κινητοποίηση άνευ αντικειμένου.
• Η εφαρμογή της ηλεκτρονικής ψηφοφορίας για την πραγματοποίηση απεργίας σε συνδυασμό με την ισχύουσα διάταξη για υποχρεωτική συμμετοχή στη Γενική Συνέλευση που αποφασίζει απεργία τουλάχιστον του 50% των οικονομικά ενεργών μελών του πρωτοβάθμιου συνδικάτου υπονομεύει τη συλλογική δράση των εργαζομένων και ουσιαστικά ανοίγει διάπλατα το δρόμο για όξυνση των πιέσεων και παρεμβάσεων της εργοδοσίας.

(...) Ο νέος συνδικαλιστικός νόμος έρχεται ουσιαστικά να σαρώσει ό,τι έχει απομείνει όρθιο από τα συνδικαλιστικά δικαιώματα των εργαζομένων.

Ωστόσο και χωρίς τις κυοφορούμενες αλλαγές και υπό την ισχύ του ν. 1264/1982 τα δικαστήρια έχουν διαμορφώσει «πλούσια» νομολογία ως προς την κήρυξη των απεργιών ως παράνομων και καταχρηστικών.

Ετσι έχουμε απεργίες που κηρύσσονται παράνομες επειδή τα αιτήματα δεν είχαν κοινοποιηθεί «έγκαιρα» στους εργοδότες, επειδή δήθεν οι εργοδότες δεν είχαν ενημερωθεί εγγράφως και αναλυτικά για τα αιτήματα και επειδή την απόφαση για απεργία είχε πάρει «αναρμόδιο» όργανο. Επίσης απεργίες που κηρύχθηκαν καταχρηστικές επειδή κρίθηκε ότι τα αιτήματά τους δεν μπορούσαν να ικανοποιηθούν από τον εργοδότη, αλλά μόνο από την κυβέρνηση. Τέλος, πρόσφατη απόφαση έκρινε απεργία καταχρηστική επειδή μέσα στην πανδημία θα προκαλούσε δήθεν επιβάρυνση του κοινωνικού συνόλου. Με αυτόν τον τρόπο η Δικαιοσύνη συμβάλλει με τη σειρά της στην προσπάθεια επιβολής «σιγής νεκροταφείου» με πρόσχημα την πανδημία.

Και όλα αυτά μέσα σε ένα δικονομικό πλαίσιο που δίνει τη δυνατότητα στους εργοδότες να κοινοποιούν τη σχετική αγωγή στα σωματεία μία μόλις ώρα πριν τη συζήτησή της, αποκλείοντας ουσιαστικά κάθε δυνατότητα αντίκρουσής της.