Γεννιέται ο Θύμιος Καρακατσάνης

Γεννήθηκε στις 8 Δεκέμβρη 1940, στα Ταμπούρια του Πειραιά, ο  Θύμιος Καρακατσάνης.

Μοναχοπαίδι κομμουνιστή αγωνιστή της ΕΑΜικής Αντίστασης, στερημένος κάμποσα χρόνια τον εξόριστο πατέρα του, μετά το γυμνάσιο, ο Θύμιος Καρακατσάνης σπούδασε στη σχολή του «Θεάτρου Τέχνης».

Δάσκαλός του, αλλά και εκτιμητής του πηγαίου κωμικού ταλέντου του, ο Κάρολος Κουν. Μετά τη θρυλική και «σκανδαλώδη» παράσταση των «Ορνίθων», το 1959, που απαγόρευσε η τότε κυβέρνηση, το 1960 ο Κουν τολμά να την επαναλάβει με νέα διανομή, δίνοντας το ρόλο του «Εποπα» στον σπουδαστή ακόμα Θ. Καρακατσάνη.

Από την πρώτη στιγμή, εντυπωσιάζει η κωμικότητα του Καρακατσάνη. Ετσι ο Κουν, στο νέο ανέβασμα των «Ορνίθων» (1964 - 1965), του αναθέτει το ρόλο του «Ποιητή». Σπαρταριστή αυτή η ερμηνεία του τον καθιέρωσε σαν πρωταγωνιστή κωμικών ρόλων.

Μέχρι το 1972 που παρέμεινε στο «Θέατρο Τέχνης», με το πηγαίο ταλέντο, την αυτοσχεδιαστική του δεινότητα, το ευφυές λαϊκό του ένστικτο και χιούμορ, «κόσμησε» μοναδικά πολλούς ρόλους. Τους μικρούς του καθιστούσε μεγάλους και τους μεγάλους γιγάντιους.

Μεταξύ άλλων, αλησμόνητες θα μείνουν οι ερμηνείες του στα έργα «Ο Μπίτερμαν και οι εμπρηστές», «Ο επιστάτης», «Οι νταντάδες» και σε αριστοφανικές κωμωδίες.

Το 1973 άρχισε η συνεργασία του με το Εθνικό Θέατρο, όπου πρωταγωνίστησε στο «Φάντασμα του κυρίου Ραμόν Νοβάρο» του Παύλου Μάτεσι. Το 1974 έπαιξε στον «Κύκλωπα» και στην «Αλκηστη» του Ευριπίδη, που παρουσίασε στην Επίδαυρο το Εθνικό Θέατρο, σε σκηνοθεσία Σπύρου Ευαγγελάτου, με του οποίου το «Αμφι-Θέατρο» έκανε μεγάλες ερμηνευτικές επιτυχίες σε αριστοφανικές κωμωδίες.

Ο Καρακατσάνης είχε στο ενεργητικό του όλους σχεδόν τους πρωταγωνιστικούς ρόλους των αριστοφανικών κωμωδιών, ενώ σκηνοθέτησε και ο ίδιος αρκετά αριστοφανικά έργα, με δικούς του θιάσους.

Το 1978 δημιούργησε τη «Νέα Ελληνική Σκηνή», που ανέβασε με τεράστια επιτυχία ελληνικά έργα: «Φον Δημητράκης», «Ο χαρτοπαίκτης», «Ενας ήρωας με παντούφλες», «Η βίδα», «Ο Στέλιος», «Ούρσουλα» κ.ά., αλλά και τον «Καλό στρατιώτη Σβέικ» του Χάσεκ, «Επιστάτη» του Πίντερ, το «Θάνατο του εμποράκου» του Μίλερ (τιμήθηκε με βραβείο γι' αυτήν την ερμηνεία του), τον «Ταρτούφο» του Μολιέρου, κ.ά. Τελευταίες μεγάλες επιτυχίες του ήταν η επανάληψη του «Εμποράκου» και «Οι νταντάδες» του Γ. Σκούρτη.

Επαιξε στις ταινίες «Το πιο λαμπρό αστέρι», «Η χαρτορίχτρα», «Μπουμ ταρατατζούμ», «Η γυναικοκρατία», «La faille», «Ιδού η Μήλος ιδού και το πήδημα». Σπουδαία ήταν η ερμηνεία του στην ταινία του Τάσου Ψαρρά «Καραβάν σεράι».

Βαθιά πολιτικοποιημένος

Κύριο μέλημα για τον καλλιτέχνη Θύμιο Καρακατσάνη ήταν να ανεβάζει, όπως ο ίδιος έλεγε, «έργα που αφυπνίζουν συνειδήσεις. Στους "Μικρούς Φαρισαίους" που ανεβάζω, αυτό λέω, "μην πιστεύετε στα μεγάλα λόγια, στους μεγάλους σταυρούς. Μην πιστεύετε στο προφίλ που τους φτιάχνουν οι ίματζ μέικερ. Πίσω από αυτό το προφίλ υπάρχει ένας βρώμικος, ανήθικος και επικίνδυνος άνθρωπος". Βέβαια, ο κόσμος γελάει πολύ. Αμα γελάει, όμως, να ξέρεις, σκέφτεται. Και μ' αυτήν την ελπίδα πηγαίνω κάθε βράδυ στο θέατρο. Πιστεύω ότι κάποτε θα βγαίνουμε στους δρόμους για τα συμφέροντά μας. Πιστεύω ότι αυτή τη στιγμή έχει φτιαχτεί ένας κλοιός που λίγο λίγο μας οδηγούν όπως τα άγρια θηρία στις παγίδες εκείνες που τα εγκλωβίζουν. Είναι ζούγκλα ο κόσμος. Κι εμείς άγρια ζώα που τα βάζουν στα κλουβιά. Τα κλουβιά είναι τα σπίτια μας, είναι οι πόλεις μας, η ανοχή μας, το άδειο μυαλό μας. Κι αυτό το άδειο μυαλό προσπαθώ μέσα από το θέατρο να μη μείνει άδειο και να αντιδράσει».

Ανθρωπος ευαίσθητος και βαθιά πολιτικοποιημένος έπαιρνε πάντα θέση σε όλα τα πολιτικά ζητήματα που προέκυπταν. «Κι αν σκεφτείτε ότι σ' όλον τον πλανήτη σκοτώνονται κάθε μέρα πάνω από χίλια άτομα στους πολέμους! Και δε μιλάω για τον "πόλεμο της ασφάλτου" που γίνεται πάλι για τα συμφέροντα καθώς φτιάχνονται αυτοκίνητα που δεν αντέχουν σ' αυτούς τους δρόμους... θα έπρεπε να είσαι ντυμένος όπως οι οδηγοί των ράλι... Μιλάω για τους θανάτους που προκαλούνται σε όλες τις ηπείρους με πόλεμο. Αλλού τον εμφανίζουν ως εμφύλιο πόλεμο, αλλού ως ανθρωπιστική παρέμβαση, κι αλλού ως πόλεμο ενάντια στην τρομοκρατία! Δεν ξέρω αν η τρομοκρατία έχει προκαλέσει τόσα θύματα, όσα οι πόλεμοι. Πάντως, όπως και να τους αποκαλούν, οι πόλεμοι αυτοί γίνονται για τα συμφέροντα των ολίγων και των πολεμοκάπηλων. Οπως λέει στην "Ειρήνη" και ο Αριστοφάνης, μόλις γίνεται ειρήνη τρελαίνονται. Αυτοί που φτιάχνουν τα σπαθιά, τα ακόντια, τις ασπίδες και πάνε να παρέμβουν και λένε "τι θα γίνουμε, χανόμαστε". Αυτά έλεγε ο Αριστοφάνης πριν 2.500 χρόνια, τα ίδια ισχύουν και σήμερα. Αυτοί οι άνθρωποι μόλις σταματήσει ο ένας πόλεμος ετοιμάζουν τον άλλο. Αυτή τη στιγμή είναι μια ματωμένη Γη. Ενας μικρός πλανήτης είναι ματωμένος! Κι όλα αυτά γίνονται ενάντια στα συμφέροντα των λαών, ενάντια στη ζωή τους... Να "σκίζεσαι" για τα συμφέροντα των ολίγων είναι πραγματική δουλεία»...

Χτυπημένος βαρύτατα από τη νόσο του Πάρκινσον, καθηλωμένος και «ασκούμενος στη σιωπή» τους τελευταίους μήνες, «έφυγε σαν πουλάκι», όπως είπαν η συντρόφισσά του, Ρούλα, και οι κόρες του, Κατερίνα (ζωγράφος) και Αλεξάνδρα (ηθοποιός). 

 Στις 30/6/2012 πεθαίνει  Θύμιος Καρακατσάνης, «Εφυγε» για να ... σμίξει με τον Αριστοφάνη.

 Οπως πάντα, με δύναμη και αξιοπρέπεια «πέταξε», σαν τον «Εποπα» των αριστοφανικών «Ορνίθων» (αυτός ήταν ο πρώτος αριστοφανικός ρόλος του, πριν 52 χρόνια) - θλίβοντας τους οικείους του και φτωχαίνοντας πάρα πολύ το ελληνικό θέατρο.

Θύμιος Καρακατσάνης

ΘύμιοςΚαρακατσάνης