Διώξεις ηγετών και μελών του ΕΑΜ/ΕΛΑΣ με την κατηγορία του δωσιλογισμού.

Τον Ιανουάριο του 1946 δικάστηκε ο από τον Οκτώβριο του 1944 γραμματέας του ΕΑΜ Αν. Μακεδονίας Γεώργιος Καραμίχας – Γρίβας, στον οποίο αποδόθηκαν οι ίδιες κατηγορίες: Ότι από το 1942 μέχρι το Σεπτέμβριο του 1944 στις περιοχές της Βέροιας, Νάουσας, Έδεσσας και Καβάλας ανέλαβε υπηρεσία «παρά ταις αρχαίς Κατοχής», ότι υπήρξε όργανο του εχθρού προς διάδοση της προπαγάνδας του, εξαίροντας το έργο του κατακτητή και την υπεροχή των Βουλγάρων κ.ο.κ., και ότι «εν συνεργασία και με την βοήθειαν του εχθρού, Βουλγάρων και Σλαύων, έγινεν αρχηγός και οδηγός κινήσεως τεινούσης εις την προσβολήν της ακεραιότητος της χώρας, διά της αυτονομήσεως της Μακεδονίας και Θράκης»[38].

Η διαδικασία της παραπομπής του Καραμίχα – Γρίβα είναι αποκαλυπτική των μεθοδεύσεων: Το κατηγορητήριο κατασκευάστηκε από την Αστυνομία της Καβάλας και από ακροδεξιούς κύκλους της Βέροιας, όπου έδρασε ο Καραμίχας μέχρι το τέλος της Κατοχής. Οι μάρτυρες κατηγορίας από την Καβάλα είχαν καταθέσει κατά την προανάκριση ότι ο κατηγορούμενος «μιλούσε περί αυτονομήσεως». Στη δίκη όμως υπαναχωρούν, τονίζουν ότι οι αρχικές τους καταθέσεις ήταν αποτέλεσμα πιέσεων και βίας της Αστυνομία και της Εθνοφυλακής (γεγονός που είχαν ήδη καταγγείλει και στον τότε επίτροπο δοσιλόγων Περιστερίδη) και διευκρινίζουν ότι ο κατηγορούμενος δε μιλούσε «περί αυτονομήσεως», αλλά «περί αυτοδιοικήσεως». Οι μάρτυρες κατηγορίας από τη Βέροια είχαν καταθέσει προανακριτικά και επανέλαβαν και ενώπιον του δικαστηρίου ότι ο Καραμίχας συμμετείχε στην αυτονομιστική κίνηση των Κουτσόβλαχων της Ημαθίας και της Πέλλας και ότι ήταν υπεύθυνος για το φόνο δεκάδων πολιτών[39].

Την αποτελεσματικότερη υπεράσπισή του και εντός και εκτός του δικαστηρίου, ο Καραμίχας τη βρήκε στο πρόσωπο ενός πολιτικού του αντιπάλου. Ο δημοσιογράφος του Ταχυδρόμου Ι. Πριμικίδης, που κατά τη διάρκεια της Κατοχής είχε διαφύγει στην γερμανοκρατούμενη Ελλάδα, έζησε στη Βέροια και γνώριζε πρόσωπα και πράγματα της περιοχής, κατέθεσε ότι ο Καραμίχας ήταν ο φανατικότερος πολέμιος και διώκτης των Βλάχων αυτονομιστών, ενώ με δημοσίευμά του στον Ταχυδρόμο, τις παραμονές της δίκης, αποκάλυψε το ποιόν των ψευδομαρτύρων:

«Είναι γνωστοί δοσίλογοι και ταγματασφαλίται, διαπράξαντες κατά την περίοδον της Κατοχής πολλά εγκλήματα εις βάρος του ελληνικού λαού. Δικαία επομένως υπήρξεν η προκληθείσα αγανάκτησις… ιδίως του κατηγορουμένου, ο οποίος κρατείται εννέα ολοκλήρους μήνας εις τας φυλακάς. Οφείλομεν –παρά τας ριζικάς πολιτικάς μας αντιθέσεις προς τον κατηγορούμενον– να τονίσωμεν ότι έχομεν σαφή αντίληψιν του εγκληματικού ποιού των κυριωτέρων εκ Βεροίας μαρτύρων της κατηγορίας. Υπήρξαν κατά την Κατοχήν ο φόβος και ο τρόμος μιας ολοκλήρου περιφερείας. Έλαβον τα όπλα από τον εχθρόν. Απηρνήθησαν επισήμως την πατρίδα των και συνετέλεσαν εις την θανάτωσιν Ελλήνων… δεν είναι παραδεκτόν να εμφανίζονται σήμερον ως πατριώται…»[40]

Ο Καραμίχας – Γρίβας αθωώθηκε. Αθώοι κρίθηκαν και οι υπόλοιποι αριστεροί που δικάστηκαν στο Δικαστήριο Δωσιλόγων Καβάλας μέχρι τα μέσα του 1946. Στα τέλη του 1948, κατά τη διάρκεια του Εμφυλίου Πολέμου, δικάστηκε ερήμην ο ανθυπίατρος Γιάννης Πετρίδης, αρχηγός τάγματος και αρχίατρος του 26ου Συντάγματος του ΕΛΑΣ. Κατηγορήθηκε ότι ανέλαβε υπηρεσία «παρά ταις αρχαίς Κατοχής…»[41] και ότι υπήρξε συνειδητό όργανο της βουλγαρικής προπαγάνδας. Για την παραπομπή του Πετρίδη υπήρχε κάποιο νομικό έρεισμα: Ο ποντιακής καταγωγής αρχίατρος του ΕΛΑΣ είχε εγκατασταθεί στο Ζυγό το 1942 ως κοινοτικός γιατρός.

Στη δίκη κατέθεσαν εννέα μάρτυρες κατηγορίας από το Ζυγό, το Κρυονέρι και τις Κρηνίδες, εκ των οποίων οι τρεις ήταν οπλαρχηγοί τμημάτων του Αντών Τσαούς και από τις αρχές του Εμφυλίου είχαν κληθεί στα όπλα με βαθμό υπολοχαγού και ανθυπολογαχού. Διαβάστηκαν επίσης οι ένορκες καταθέσεις δύο ατόμων (η μία ήταν του Αντών Τσαούς), οι οποίες όμως δεν καταχωρίστηκαν στα πρακτικά και συνεπώς δε γνωρίζουμε το περιεχόμενό τους[42].

Μάρτυρες υπεράσπισης δεν υπήρξαν.

ΣτέλιοςΔόργας

Δίκες στο Ειδικό Δικαστήριο Δωσιλόγων Καβάλας
(1945-1948).