Υπερασπίσου το παιδί...υπάρχει ελπίδα;... Σίγουρα ΝΑΙ!

Αυτός ο κόσμος ο μικρός ...ο μέγας. Με τι κριτήρια να ζυγιάσεις τη μικρότητα και τη μεγαλοσύνη γύρω σου; Καταιγισμός πληροφοριών καθημερινά, με κυριαρχία τα της πανδημίας του νέου κορονοϊού, σχεδόν παντού, τη χρονιά που μόλις πέρασε, και συνεχίζεται.

Πληροφορίες ελεγχόμενες, επιλεκτικές, αντικρουόμενες μερικές φορές, φοβίζουσες ως επί το πολύ, με στόχο κυρίως τη χειραγώγηση της «κοινής» γνώμης.

Μια κοινή γνώμη που φαίνεται να ξεχνάει εύκολα, ακόμα και τα διακηρυγμένα δικαιώματά της από τους υπέρτατους θεσμούς εγγύησης της ασφάλειάς του, της ειρήνης και της προόδου.

Στη Διακήρυξη για τα Θεμελιώδη Οικουμενικά Δικαιώματα του Ανθρώπου, του ΟΗΕ, θεμελιώδες δικαίωμα θεωρείται η υγεία του καθενός και της καθεμιάς.

Στη Διακήρυξη της Άλμα - Άτα (Σοβιετική Ένωση, Σεπτέμβρης 1978), της Διεθνούς Διάσκεψης για την Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας (Primary Health Care), όπου συμμετείχαν 134 χώρες και 67 διεθνείς οργανισμοί, με επικεφαλής τον ΠΟΥ (Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας) και τη ΓΙΟΥΝΙΣΕΦ, αναγνωρίστηκε η πολύπλευρη έννοια της λέξης υγεία (ως ατομικό και κοινωνικό δικαίωμα) και προωθήθηκε το «σλόγκαν» Υγεία για Όλους το 2000! (https://www.who.int/publications/almaata_declaration_en.pdf)

Παρεμπιπτόντως, ο συμμετέχων τότε εκπρόσωπος των ΗΠΑ, Senator Edward Kennedy, υπερασπίστηκε τη Διακήρυξη της Άλμα - Άτα και το σχετικό σλόγκαν στην 25η επέτειό της σε συνεδρίαση του Παναμερικανικού Οργανισμού Υγείας το 2003 (https://www.paho.org/English/DD/PIN/alma-ata_kennedy.htm).

Στην 40ή επέτειο της Διακήρυξης της Άλμα - Άτα έγινε το 2018 στην πρωτεύουσα του Καζακστάν, Αστάνα, νέα Διεθνής Διάσκεψη και προέκυψε καινούρια Διακήρυξη (https://www.who.int/docs/default-source/primary-health/declaration/gcphc-declaration.pdf). Έχει αρκετό ενδιαφέρον να συγκρίνει κανείς τα δυο κείμενα, ειδικά κάτω από τις νέες συνθήκες που δημιουργήθηκαν στα 40 αυτά χρόνια. Πρωταρχικά με τη διάλυση της Σοβιετικής Ενώσεως και του συστήματος καθολικής περίθαλψης που ήταν βασικό χαρακτηριστικό γνώρισμά της, την αχαλίνωτη επικράτηση των καπιταλιστικών σχέσεων σε όλο σχεδόν τον πλανήτη, τη μετατροπή της Υγείας σε εμπορευματικό είδος, τη διεύρυνση των ανισοτήτων σε οικονομικό επίπεδο, και όχι μόνο, τον σταδιακό επανακαθορισμό της έννοιας της Υγείας κλπ.

Καλές είναι βέβαια οι διακηρύξεις, οι συμφωνίες, τα ψηφίσματα για κρίσιμα ζητήματα που επηρεάζουν την καθημερινή ζωή των κατοίκων του πλανήτη μας, αναφορικά με την Υγεία, την Αλλαγή του Κλίματος, τις Περιφερειακές Συγκρούσεις κλπ. Η πραγματικότητα όμως βιώνεται διαφορετικά από την ανθρωπότητα. Ουσιαστικά ζούμε υπό την απόλυτη εξουσία του συγκεντρωμένου, με κίνδυνο να «μουχλιάσει», κεφαλαίου και αυτή η εξουσία συντηρείται με μια πληθώρα μέσων, από άμεσα κατασταλτικά έως άλλα επενδεδυμένα με δημοκρατικό μανδύα.

Κυβερνήσεις, αντιπολιτεύσεις, πολυεθνικές εταιρείες (παραγωγής και διάθεσης προϊόντων, διάθεσης μισθοφόρων στρατιωτικών), Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης και Επικοινωνίας διαπλέκονται, νομοθετούν, παρεμβαίνουν στην εκπαίδευση και χειραγώγηση των ανθρώπων με πολυποίκιλους τρόπους. Κυρίαρχα «όπλα» τους η ενστάλαξη του φόβου, της αβεβαιότητας, του ατομικισμού, της επιδίωξης προσωπικών λύσεων και μόνο.

Σε κάθε περίπτωση, και λόγω της εκθετικής, πλέον, αύξησης των πληροφοριών που μπορεί να ανευρίσκονται στο διαδίκτυο (από κλασικές ή πιστοποιημένες ιστοσελίδες μέχρι απροσδιόριστης προέλευσης), προκύπτει ή μάλλον επανέρχεται το επείγον πολλαπλό ερώτημα: Αυτό λοιπόν ήταν; Τελείωσε η ιστορία; Δεν γίνεται τίποτα πια;

Θα το ήθελαν πάρα πολύ να γίνει έτσι. Ποιοι; Μα, όλοι οι υπηρέτες της κατεστημένης άρχουσας τάξης! Η πλουτοκρατία, οι χρηματιστές/ασφαλιστές/τραπεζίτες, οι ιδιοκτήτες των πολυεθνικών, τα τσιράκια τους (εν γνώσει τους ή όχι, αδιάφορο), δηλαδή οι εθνικοί και διεθνείς κατασταλτικοί μηχανισμοί (στρατοί, χωροφύλακες), οι μεγαλοδικαστές και άλλοι παράγοντες διατήρησης και ενίσχυσης του συστήματος εκμετάλλευσης (μέσα ενημέρωσης, εκπαιδευτικά ιδρύματα, επιστημονική ηγεσία, κυρίαρχη «πολιτιστική» παραγωγή) κ.ο.κ.

Κυριαρχούν στην προσφορά και έλεγχο εργασίας, στην προπαγάνδιση όλων των πτυχών της ιδεολογικής κυριαρχικής αντίληψης, στην προσπάθεια για αποδοχή από τους ...υπολοίπους της «παντοδυναμίας» τους.

Όμως! Παρά τα όσα μέσα διαθέτουν, είναι η ισχνή μειοψηφία! Τρέμουν στην ιδέα του ξεσηκωμού του κόσμου εναντίον τους! Τρέμουν την αλήθεια!

Είναι η αναγκαιότητα του σήμερα πλέον. Να τους αμφισβητήσουμε. Να αναρωτηθούμε ποια είναι η έννοια της ζωής μας, τι πραγματώνει την ύπαρξή μας; Γιατί υπάρχουν ταξικοί φραγμοί, ανισότητες, εκμετάλλευση και απαξίωση της ζωής;

Στην κυρίαρχη αντίθεση κεφαλαίου - εργασίας, που χαρακτηρίζει την εποχή μας, υπάρχει και ένας αστερίσκος που χρησιμοποίειται κυρίως όταν αρχίζει να εκδηλώνεται η αμφισβήτηση, να διατυπώνονται ερωτήματα. Είναι ένας δυναμικός αστερίσκος. Προτείνει τάσεις, διατυπώνει λύσεις, στοχεύει στο λεγόμενο εφικτό, ώστε να υπάρξει εκτόνωση της αγανάκτησης, εφησυχασμός, και βέβαια με έναν τρόπο ώστε να εγκλωβίσει τη μεγάλη πλειοψηφία των εργαζομένων, της νεολαίας στις προτεινόμενες λύσεις.

Αυτός ο αστερίσκος είναι η απανταχού σοσιαλδημοκρατία, οι διάφορες Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις, οι «πράσινες» εκδοχές της καπιταλιστικής οικονομίας, οι φιλάνθρωποι εκατομμυριούχοι, όλο γενικά το πλέγμα των υποστηρικτών του «status quo» που βοηθούν να σηκώνεται για λίγο το καπάκι από τον τέντζερη για να μην εκραγεί.

Υπερθέρμανση του πλανήτη και καταστροφικές για τον πλανήτη ενέργειες (ενεργειακές πρώτες ύλες κλπ.); Μα, θα λυθεί το πρόβλημα με την πράσινη πολιτική οικονομία. Πολλαπλασιάζονται οι φωνές για την αναγκαιότητα προστασίας της βιόσφαιρας ταυτόχρονα με την εξάλειψη των ανισοτήτων και της αδικίας (https://www.nature.com/articles/d41586-019-02738-7 ).

Αναγνώριση της ύπαρξης υπερχρεωμένων φτωχών χωρών; Προτάσεις για ελάφρυνση του χρέους τους από ...το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και την Παγκόσμια Τράπεζα (!) (https://www.reuters.com/article/us-health-coronavirus-world-bank-imf/world-bank-imf-urge-debt-relief-for-poorest-countries-idUSKBN21C2G0), που μάλιστα υποστηρίζεται τελευταία και από τον ΓΓ του ΟΗΕ και τη Μη Κυβερνητική Οργάνωση avaaz (avaaz@avaaz.org).

Μάλιστα σχετικές προτάσεις θεωρητικοπούνται στη βιβλιογραφία (https://www.globalpolicyjournal.com/articles/health-and-social-policy/global-common-goods-health-towards-new-framework-global-financing).

Και βέβαια, μιας και πληθαίνουν οι αποκαλύψεις, από την τρέχουσα πανδημία, των ανισοτήτων στην πρόσβαση σε υπηρεσίες Υγείας (π.χ. https://monthlyreview.org/2020/11/01/the-covid-19-pandemic-exposes-fatal-health-inequities/), διάφοροι οργανισμοί ή πολιτικοί (βλέπε ΠΟΥ, Αλέξης Τσίπρας, https://www.capital.gr/politiki/3523503/tsipras-i-ee-anoigei-ti-suzitisi-gia-tis-patentes-ton-embolion-o-k-mitsotakis-tha-surthei-piso-apo-tis-exelixeis) προτείνουν «λύσεις» προσωρινές, σε συνεννοήσεις πάντοτε με τα φαρμακευτικά μεγαθήρια, για πρόσβαση (sic) στις πατέντες τους. Τροφοδοτώντας έτσι την κοινή γνώμη με την άποψη ότι βεβαίως η επιχειρηματικότητα, που όλοι αυτοί ομνύουν την πίστη τους, προϋποθέτει την ύπαρξη πατεντών, αλλά σε έκτακτες καταστάσεις μπορούν και πρέπει οι πολυεθνικές του Φαρμάκου να φερθούν πιο «ανθρώπινα».

Κουβέντα για τη διαχρονική κλοπή και ιδιοποίηση της συσσωρευμένης σχετικής γνώσης της ανθρωπότητας!

Να προσέξουμε, επομένως, τα παιδιά! Να προσπαθήσουμε να τα εμβολιάσουμε από νωρίς ενάντια στους «ιούς» της απάθειας, του εγκλωβισμού στα δίκτυα (τα αντικοινωνικά με όλη τη σημασία της λέξης), του φόβου που τους ενσταλάζουν καθημερινά οι εντεταλμένοι φορείς, αλλά με τους «ιούς» του βλέπε - άκου - μίλα - μάθαινε. Είναι η ελπίδα της ανθρωπότητας.

Του Γιάννη Μισιρλή, καθηγητή Τμ. Μηχανολόγων Μηχανικών Παν. Πατρών