Η Αμερικανική πρεσβεία δίνει «γραμμή» για τα Ελληνικά πανεπιστήμια

Μετάφραση της επιστολής της αμερικάνικης πρεσβείας που δημοσιοποίησε το Wikileaks *

1. Σύνοψη: Αυτή είναι το πρώτο από τα δύο μέρη και αφορά τις προκλήσεις του Ελληνικού Εκπαιδευτικού Συστήματος προς τη δημόσια διπλωματία των Η.Π.Α. Αυτό το μέρος θα περιγράψει την κατάσταση στον τομέα και τις παρούσες προσπάθειες για να τον αναδιαρθρώσει. Το δεύτερο μέρος θα περιγράψει πως προσπαθούμε να πλησιάσουμε την ελληνική νεολαία παρά τα εμπόδια.

2. Το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα βρίσκεται σε αταξία, είναι θύμα των χρόνων της δημοσιονομικής παραμέλησης, της πολιτικής πάλης, και μία στενάχωρη εξέλιξη προς έναν μίνιμουμ κοινό παρανομαστή, όπου τα δικαιώματα των σπουδαστών να διαδηλώνουν και να διακόπτουν μαθήματα εμποδίζουν τα δικαιώματα όλων σε μία ποιοτική εκπαίδευση. Οι πολιτικά επηρεασμένες φοιτητικές ομάδες-σύλλογοι χειρίζονται μία αυξανόμενη δύναμη, οι οποίες παίρνουν μέρος σε αποφάσεις οι οποίες σε άλλες χώρες κανονικά αφήνονται στις διοικήσεις των σχολών. Οι φοιτητές οι οποίοι στα σοβαρά προσπαθούν να επιτύχουν στη σχολή και να κερδίσουν την είσοδο σε ένα καλό πανεπιστήμιο πιέζονται να ενδώσουν σε ένα κοστοβόρο ιδιαίτερο μάθημα προκειμένου να επιτύχουν. Τα ιδιωτικά σχολεία και πανεπιστήμια αντιμετωπίζουν τα δικά τους προβλήματα, λόγω του ότι κάθε κυβέρνηση υποχωρεί μπροστά στις πολιτικές πιέσεις ώστε τα ιδιωτικά πανεπιστήμια και τα πτυχιά αυτών να κρατιούνται στο περιθώριο έτσι ώστε να μην υπονομεύσουν περαιτέρω το αδύναμο δημόσιο εκπαιδευτικό σύστημα. Οι καθηγητές είναι χαμηλόμισθοι, οι πρυτάνεις και οι διοικητές είναι εκφοβισμένοι, οι γονείς είναι εξοργισμένοι, οι φοιτητές γίνονται συνεχόμενα πιο εχθρικοί και πιο προκλητικοί. Αυτά τα στοιχεία, θεωρούμε, έπαιξαν ένα ρόλο στις βίαιες νεολαιίστικες διαδηλώσεις του τελευταίου Δεκέμβρη (σημ. 2008).

3. Ο νέος Υπουργός Παιδείας Σπηλιωτόπουλος έχει δεσμευτεί να προσπαθήσει να εξουδετερώσει αυτήν την ωρολογιακή βόμβα με μία σειρά από ομιλίες που αναφέρουν ένα ‘’νέο ξεκίνημα’’ που στοχεύουν στο να εξομαλύνουν τις σχέσεις ανάμεσα στην κυβέρνηση, τους φοιτητικούς συλλόγους και εκπαιδευτικούς με ελπίδες να βρεθούν λύσεις, αλλά παραμένει να δούμε αν το κόμμα της Νέας Δημοκρατίας έχει το θάρρος, τα μέσα και τη δύναμη να εφαρμόσει τις απολύτως αναγκαίες μεταρρυθμίσεις. Τέλος περίληψης.

Το Ελληνικό Δημόσιο Εκπαιδευτικό Σύστημα: Απλά πόσο κακό είναι;

4. Το ελληνικό δημόσιο σχολικό σύστημα βρίσκεται σε φθίνουσα πορεία ήδη εδώ και ένα διάστημα. Τα χρόνια δημοσιονομικής αμέλειας έχουν επιδράσει στις υποδομές, στις σχολές και στα προγράμματα σπουδών. Πολλά δημόσια σχολεία είναι παλιά και υποφέρουν από το βανδαλισμό και την παραμέληση. Δεν είναι ανήκουστο το να βλέπεις δημόσιο σχολείο με σπασμένα παράθυρα, ανεπαρκή θέρμανση ή ελλιπή υδραυλική εγκατάσταση. Δεν υπάρχουν αίθουσες και υποδομές για τα άτομα με ειδικές ανάγκες όπως επίσης δεν υπάρχουν και σύμβουλοι πανεπιστημίων. Τα περισσότερα δημόσια σχολεία δεν προσφέρουν εξωσχολικές δραστηριότητες όπως αθλήματα ή μουσικές σπουδές ως μία θετική διέξοδο για την ενέργεια των νέων. Ενώ κατά μέσο όρο μια χώρα της ΕΕ ξοδεύει το 5% του συνολικού προϋπολογισμού της στην εκπαίδευση κάθε χρόνο, το 2008 η Ελλάδα ξόδεψε μονάχα το 3% από το 3,61% που ξόδεψε το 2004.

5. Οι καθηγητές είναι χαμηλόμισθοι αλλά έντονα οργανωμένοι στα σωματεία. Το ελληνικό σωματείο δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης – ΟΛΜΕ – δε διστάζει να διαμαρτυρηθεί ή να κλείσει σχολεία μέσω διεξαγωγής απεργιών. Οι καθηγητές δημοτικών και δευτεροβάθμιων σχολείων δίνουν εθνικές εξετάσεις ώστε να αξιολογηθούν αλλά μόλις προσληφθούν, δεν υπάρχει μηχανισμός μέσω του οποίου να αξιολογείται η απόδοσή τους (το ίδιο συμβαίνει στη πραγματικότητα και με τους καθηγητές πανεπιστημίου). Ένας τυπικός αρχικός μισθός για έναν καθηγητή δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης είναι 1200 ευρώ το μήνα (περίπου 1600 δολάρια – σημ. αναλογία της εποχής ), ενώ ένας μέσος μισθός για έναν καθηγητή λυκείου με δεκάχρονη εμπειρία είναι 1500 ευρώ (2000 δολάρια περίπου – σημ. αναλογία της εποχής ). Εξαιτίας των χαμηλών μισθών τους, οι καθηγητές απεργούν συχνά και απαιτούν αυξήσεις μισθών. Μία μεγάλη πλειοψηφία επίσης, καταφεύγει στο να προσφέρει ιδιαίτερα μαθήματα, είτε σε μία βάση ένας-προς-έναν είτε μέσω ιδιωτικών ινστιτούτων ( φροντιστήρια ) προκειμένου να συμπληρώσουν τα έσοδα τους.

Φροντιστήρια και Παράλληλη Εκπαίδευση

6. Τα φροντιστήρια έγιναν γνωστά τη δεκαετία του 1970 ως ένας τρόπος για να βοηθηθούν μαθητές με χαμηλότερες επιδόσεις να συμβαδίσουν με τους συμμαθητές τους. Σήμερα, εκτιμάτε πως το 90% των μαθητών λυκείου πάνε σε φροντιστήριο για τουλάχιστον ένα μάθημα (συγκεκριμένα για ξένες γλώσσες και για προετοιμασία εισαγωγής στα πανεπιστήμια). Το Υπουργείο Παιδείας σημειώνει πως σε όλη τη χώρα υπάρχουν 2.642 φροντιστήρια για εξετάσεις εισαγωγής σε πανεπιστήμια και 7.360 φροντιστήρια ξένων γλωσσών. Οι ετήσιες αμοιβές των φροντιστηρίων, ανάλογα τις ανάγκες των μαθητών, μπορούν να φτάσουν και πάνω από τα 5000 ευρώ (6600 δολλάρια – σημ. αναλογία της εποχής), κάνοντας τα εξαιρετικά επικερδή για τους καθηγητές και τους ιδιοκτήτες των φροντιστηρίων. Οι τιμές διαφέρουν ανάλογα με το είδος, το επίπεδο και την τοποθεσία των φροντιστηρίων, τα μαθήματα για την προετοιμασία εισαγωγής στα πανεπιστήμια (σημ. πανελληνίων εξετάσεων) μπορούν να φτάσουν από 40 έως 70 ευρώ (53-93 δολάρια – σημ. αναλογία της εποχής) ανά ώρα. Σύμφωνα με το Υπουργείο Παιδείας, το 2007 οι ελληνικές οικογένειες πλήρωσαν 569 εκατομμύρια ευρώ (περίπου 757 εκατομμύρια δολάρια – σημ. αναλογία της εποχής) στα φροντιστήρια ώστε να προετοιμάσουν τα παιδιά για τις εξετάσεις ένταξης στο πανεπιστήμιο και 437 εκατομμύρια ευρώ (περίπου 595 εκατομμύρια δολάρια – σημ. αναλογία της εποχής) για μαθήματα ξένων γλωσσών στα φροντιστήρια.

7. Το φαινόμενο των φροντιστηρίων σήμερα είναι μία αυτο-αναπαραγούμενη μαύρη αγορά. Χαμηλόμισθοι καθηγητές δημοσίων σχολείων έχουν ελάχιστα κίνητρα να δουλέψουν σκληρά στις αίθουσες διδασκαλίας όταν μπορούν να βγάλουν περισσότερα χρήματα διδάσκοντας σε φροντιστήρια. Το επίπεδο της διδασκαλίας στις κανονικές αίθουσες μειώνεται και οι μαθητές προσέχουν λιγότερο και η απόδοση τους πέφτει. Οι γονείς, ανήσυχοι ότι τα παιδιά τους δε θα είναι ανταγωνιστικά, τα γράφουν στα φροντιστήρια, όπου το επίπεδο διδασκαλίας (από τους ίδιους τους καθηγητές) και το επίπεδο εκμάθησης (από τους ίδιους μαθητές) είναι υψηλότερο. Δυστυχώς, παρά την παράλληλη εκπαίδευση, οι Έλληνες μαθητές δεν συμβαδίζουν με τους Ευρωπαίους ομόλογους τους. Μία έρευνα του OECD (Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης) το 2006 βρήκε πως από τις 27 χώρες τις Ε.Ε που ερευνήθηκαν, ένας 15χρονος Έλληνας μαθητής βγήκε 25ος, 26ος και 27ος στην ανάγνωση, στις επιστήμες και τα μαθηματικά αντίστοιχα.

8. Η θέση που κατέχουν τα φροντιστήρια στην ελληνική ζωή – εργοδοτών, μισθωτών και παρόχων εκπαίδευσης – κάνει υπερβολικά δύσκολο για οποιαδήποτε κυβέρνηση να εγείρει το ζήτημα των σοβαρών εκπαιδευτικών μεταρρυθμίσεων. Το να βελτιώσεις το εκπαιδευτικό σύστημα θα σήμαινε το να μειώσεις την ανάγκη για φροντιστήρια, με σημαντικό πολιτικό κόστος για την κυβέρνηση και οικονομικό κόστος για το κράτος.

Ελληνικά Πανεπιστήμια: Δυνατοί Φοιτητικοί Σύλλογοι και Άσυλο

9. Η κατάσταση στα πανεπιστήμια επίσης είναι ενοχλητική, αλλά για διαφορετικούς λόγους. Η μεγαλύτερη πρόκληση για τα ελληνικά πανεπιστήμια είναι τα εξαιρετικά δυνατά, πολιτικά επηρεασμένα φοιτητικά σωματεία. Το κίνημα των πανεπιστημίων της Ελλάδας έχει διογκωθεί σταθερά σε δύναμη και επιρροή από το 1973, όταν οι σπουδαστές του Πολυτεχνείου της Αθήνας έγιναν σύμβολο της λαϊκής αντίστασης και καταλύτης για την πτώση της περιφρονημένης στρατιωτικής δικτατορίας που κυβερνούσε την Ελλάδα εκείνη την εποχή. Η εξέγερση του Πολυτεχνείου του 1973, στην οποία αριθμός φοιτητών τσακίστηκε από τα τανκ της Χούντας στο έδαφος του Πολυτεχνείου, γέννησε την ιδέα του πανεπιστημιακού «ασύλου» το οποίο είναι ακόμα σε ισχύ και χρησιμοποιείται σήμερα ως πολιτικό κεφάλαιο. Απίστευτα, η αστυνομία και άλλα σώματα επιβολής του νόμου απαγορεύεται να εισέλθουν σε οποιοδήποτε δημόσιο σχολείο ή πανεπιστήμιο, για οποιονδήποτε λόγο, εκτός αν το εισαγγελικό γραφείο το αιτηθεί και δοθεί η άδεια για τέτοια δράση από τη διοίκηση του πανεπιστημίου (στην οποία περιλαμβάνεται εκπρόσωπος των φοιτητών, οπότε η έγκριση δε δίνεται ποτέ). Ως αποτέλεσμα υπάρχει κατάχρηση του ασύλου από εγκληματίες, αναρχικούς και άλλες ομάδες που έχουν αναπτυχθεί μέσα στα χρόνια. Κατά τη διάρκεια των εκτεταμένων βίαιων διαδηλώσεων στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη το Δεκέμβριο του 2008, αναρχικοί επιτέθηκαν στην αστυνομία, κατέστρεψαν και βανδάλισαν επιχειρήσεις, έβαλαν φωτιά σε οχήματα και μετέπειτα κρύφτηκαν πίσω από την ασφάλεια των πανεπιστημιακών τοίχων όπου προχώρησαν ώστε να καταστρέψουν βιβλιοθήκες, να βανδαλίσουν αίθουσες διδασκαλίας και να κλέψουν υπολογιστές. Πανεπιστημιακές επαφές μας είπαν πως κατά τη διάρκεια μίας συγκεκριμένης βίαιης νύχτας, ένας πανεπιστημιακός πρύτανης και φιλικό προσωπικό σχημάτισαν μία ανθρώπινη αλυσίδα γύρω από τη βιβλιοθήκη του πανεπιστημίου ώστε να προστατεύσουν τη σπάνια συλλογή βιβλίων της. Η έκταση της καταστροφής το Δεκέμβρη ήταν τόσο αποκρουστική που τα κοινωνικά καλέσματα για κατάργηση του ασύλου ξεκίνησαν. Ακόμα και το κόμμα του ΠΑΣΟΚ, το οποίο παραδοσιακά ήταν υποστηρικτής του ασύλου, φέρεται να αναγνωρίζει πως η κατάσταση δεν μπορεί να συνεχιστεί. Η Λούκα Κατσέλη, η επικείμενη Υπουργός Οικονομικών του ΠΑΣΟΚ, πρόσφατα είπε στο PAO πως τα πανεπιστήμια πρέπει να ξεκινήσουν να προσλαμβάνουν πανεπιστημιακή αστυνομία ώστε να σταματήσει ο βανδαλισμός και η βία στα ιδρύματα. Περισσότερα αριστερίστικα κόμματα, συμπεριλαμβανομένου του ΣΥΡΙΖΑ και του κομμουνιστικού (ΚΚΕ) κόμματος, παρ’ όλα αυτά, έχουν ορκιστεί να προστατέψουν το άσυλο με οποιοδήποτε κόστος.

10. Οι φοιτητικοί σύλλογοι αποφασίζουν για τα πάντα από συγκεντρώσεις (σύνηθες) ως συναντήσεις με το καθηγητικό προσωπικό (υψηλά πολιτικοποιημένο). Το προσωπικό, συμπεριλαμβανομένων των πρυτάνεων, επιλέγονται από μία επιτροπή όπου οι εκπρόσωποι των φοιτητικών συλλόγων έχουν ίσο λόγο και δύναμη άσκησης βέτο. Διαφορετικά τμήματα και σχολές ελέγχονται από διαφορετικές πολιτικές ομάδες και οι ηγεσίες των πανεπιστημίων είναι συχνά απρόθυμες να τις αντιμετωπίσουν. Σε πολλές περιπτώσεις, το προσωπικό το ίδιο ανήκει σε πολιτικά κόμματα και στηρίζει ενεργά τους φοιτητικούς συλλόγους, συχνά στηριζόμενο σε αυτούς για την προαγωγή του.

Δεν υπάρχει «χαλί καλωσορίσματος» για την Πρεσβεία

11. Ο αντι-αμερικανισμός είναι ακόμα δημοφιλής στα ελληνικά πανεπιστήμια και οι φοιτητικές διαδηλώσεις συχνά περνούν από την Πρεσβεία. Η υψηλά πολιτικοποιημένη και συχνά αριστερίστικη φύση πολλών πανεπιστημίων στην Ελλάδα κάνει επικίνδυνο για το προσωπικό της Πρεσβείας το να επισκεφτεί τα ιδρύματα και απίθανο για την Πρεσβεία να αναγνωρισθεί σε κοινά προγράμματα. Στα λίγα παραδείγματα όπου φιλικοί καθηγητές μπορούν να πεισθούν να εκμεταλλευτούν τα προγράμματα και τη βοήθεια της Πρεσβείας, πρέπει να κρατάμε «χαμηλό προφίλ» ή να ρισκάρουμε διακοπή του προγράμματος, ή χειρότερα, από τη φοιτητική αριστερά. Ακόμα και επίσημα κρατικά πρόσωπα αντιμετωπίζουν δυσκολίες στην είσοδο στα πανεπιστήμια. Ο πρώην Υπουργός Παιδείας του ΠΑΣΟΚ Βενιζέλος, επιχείρησε πριν δύο χρόνια, όταν ήταν απλό μέλος του Κοινοβουλίου, να επισκεφθεί το Πολυτεχνείο της Αθήνας και να συναντηθεί με τους φοιτητές. Ο ίδιος εκδιώχτηκε και τα οχήματα των σωματοφυλάκων του βανδαλίστηκαν.

Είναι η Ιδιωτική Εκπαίδευση η απάντηση σε ένα αποτυχημένο σύστημα;

12. Το Άρθρο 16 του Ελληνικού Συντάγματος ορίζει πως το ελληνικό κράτος είναι υπεύθυνο για να παρέχει δωρεάν ανώτερη εκπαίδευση για όλους. Αυτό έχει ερμηνευτεί πως σημαίνει ότι μόνο τα πτυχία από τα δημόσια ιδρύματα μπορούν να αναγνωριστούν από το ελληνικό κράτος. Τα Ιδιωτικά κολέγια και πανεπιστήμια στην Ελλάδα, συμπεριλαμβανομένων των σχολών που έχουν σχέση με τις Η.Π.Α, λειτουργούν ως «εκπαιδευτικά κέντρα», και τα πτυχία τους δεν αναγνωρίζονται ούτε θεωρούνται αναγνωρισμένα για εργασία από το δημόσιο τομέα. Το τελικό αποτέλεσμα είναι ότι οι απόφοιτοι των ιδιωτικών ιδρυμάτων εμποδίζονται αποτελεσματικά από το να αναζητήσουν άδεια για συγκεκριμένα επαγγέλματα και δεν μπορούν να θεωρηθούν καθόλου ικανοί για εργασία στο δημόσιο τομέα. Η ντιρεκτίβα της Ε.Ε 2006/2007 απαιτεί αναγνώριση των επαγγελματικών προσόντων των απόφοιτων πανεπιστημίων που πήραν το πτυχίο τους σε τοπικά ιδιωτικά σχολεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Παρά την απόφαση που παραγγέλθηκε από το δικαστήριο της Ε.Ε πως η Ελλάδα πρέπει να συμμορφωθεί με αυτή (σημ. την απόφαση) ως τον Οκτώβριο του 2008, ως τώρα η Ελλάδα δεν έχει συμμορφωθεί με την εντολή της Ε.Ε. Αν τελικώς η Ελλάδα συμμορφωθεί με την εντολή της Ε.Ε αλλά δεν συμπεριλάβει συνεργαζόμενα με την Αμερική ινστιτούτα, αυτά τα ινστιτούτα θα υποστούν εξαιρετική υποβάθμιση, κάτι το οποίο η Πρεσβεία δουλεύει σκληρά ώστε να αποφευχθεί.

13. Η Πρεσβεία ξοδεύει ένα αξιοσημείωτο χρόνο συνηγορώντας εκ μέρους των ινστιτούτων των Η.Π.Α που λειτουργούν στην Ελλάδα. Είναι αξιοσημείωτο πως τα παιδιά πολλών Ελλήνων επισήμων από όλο το πολιτικό φάσμα πηγαίνουν σε ιδιωτικά δευτεροβάθμια σχολεία και/ή ιδιωτικά πανεπιστήμια στην Ελλάδα. Οι κρατικές αρχές φαίνονται να αναγνωρίζουν την αξία της εκπαίδευσης με το στυλ των Η.Π.Α που παρέχουν αυτά τα ιδρύματα και έχει επιδείξει θέληση να δουλέψει μαζί μας ώστε να κάνει κανονικό το καθεστώς αυτών των ιδρυμάτων και να εφαρμόσει ένα διαφανές σύστημα διαπίστευσης για την αναγνώριση των πτυχίων. Η κυβέρνηση προτιμάει να κρατάει αυτές τις συζητήσεις σε χαμηλούς τόνους, αλλά, δεδομένων των αναμενόμενων αρνητικών αντιδράσεων από την αριστερά και τους φοιτητικούς συλλόγους σχετικά με την θεωρούμενη διάβρωση του “δωρεάν και για όλους” ως εκπαιδευτικού όρκου.

Τι γίνεται με τη μεταρρύθμιση;

14. Η εκπαιδευτική μεταρρύθμιση αποτελεί ένα καυτό ζήτημα στην Ελλάδα εδώ και χρόνια. Τον Ιανουάριο του 2006, ο Πρωθυπουργούς Κωνσταντίνος Καραμανλής ανακοίνωσε ένα σχέδιο μεταρρυθμίσεων για την ανώτερη εκπαίδευση, οι επακόλουθες μαζικές φοιτητικές διαδηλώσεις και καταλήψεις πανεπιστημιακών κτηρίων έκλεισαν τις σχολές για εβδομάδες εκείνη την περίοδο. Η πρώην Υπουργός Παιδείας Μαριέττα Γιαννάκου έχασε την κοινοβουλευτική θέση της στις εκλογές του 2007 αφότου είχε εισηγηθεί μια μη δημοφιλή πανεπιστημιακή αναβάθμιση. Όμως, ο Πρωθυπουργός Καραμανλής επανέλαβε πως μία εκπαιδευτική μεταρρύθμιση παρέμενε κορυφαία προτεραιότητα για την κυβέρνησή του. Σε μία προσπάθεια να τονώσει την εικόνα της κυβέρνησης στο εκπαιδευτικό μέτωπό μετά τα γεγονότα του Δεκέμβρη του 2008, ο πρωθυπουργός Καραμανλής αντικατέστησε τον Υπουργό Παιδείας Στυλιανίδη με τον Άρη Σπηλιωτόπουλο. Ένας νέο μέλος της Νέας Δημοκρατίας που είχε υπηρετήσει στους φοιτητικούς συλλόγους ως εκπρόσωπος τύπου της Νέας Δημοκρατίας, ο Σπηλιωτόπουλος υποτίθεται πως θα ενσωματώσει στη νεολαία τις προσπάθειες της Νέας Δημοκρατίας. Ιδιαιτέρως, μας έχει ειπωθεί από πολιτικούς και των δύο πλευρών πως το φάσμα του Σπηλιωτόπουλου θεωρείται πως είναι πολιτικά “ελαφρών βαρών”. Παρ’ όλα αυτά, φαίνεται πως προωθείται μία συμφωνία ότι η κατάσταση δεν μπορεί να παραμείνει ως έχει. Μία δημοσκόπηση στις 9 Φεβρουαρίου έδειξε πως το 85% των Ελλήνων που απάντησαν σε αυτήν πιστεύει πως πρέπει να υπάρξουν αλλαγές στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση και ένα 75,9% υποστήριξε τις αλλαγές ένταξης στο σύστημα εισόδου στα πανεπιστήμια.

“ Διάλογος από καινούργια βάση ”

15. Η πρώτη ανακοίνωση του Σπηλιωτόπουλου ως Υπουργός Παιδείας ήταν ότι η κυβέρνηση επαναφέρει τον διάλογο κάνοντας μια ‘’καινούργια αρχή”. Ο διάλογος ξεκινάει από την αρχή για το μετασχηματισμό της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης και το σύστημα εισόδου στα πανεπιστήμια. Με την ανάληψη των καθηκόντων του, ο Σπηλιωτόπουλος δημιούργησε ένα υψηλού επιπέδου διακομματικό συμβούλιο για την πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση στο κοινοβούλιο. Αυτό το συμβούλιο, το οποίο είναι χρεωμένο με τη βελτίωση του συστήματος εισόδου στα πανεπιστήμια, προεδρεύεται από το σεβάσμιο πρώην πρύτανη του Πανεπιστημίου της Αθήνας και καθηγητή Γιώργο Μπαμπινιώτη. Όμως, η λειτουργία του επικαλύπτεται από το πρόγραμμα του Εθνικού Συμβουλίου Παιδείας, το οποίο είχε δημιουργηθεί από τον πρώην Υπουργό Παιδείας στο οποίο ηγούταν ο εξίσου σεβάσμιος Θάνος Βερέμης. Ήδη έχουν υπάρξει συγκρούσεις μεταξύ των ηγετών των δύο συμβουλίων σχετικά με το ποιος θα αναλάβει την ηγεσία στο διάλογο των εκπαιδευτικών μεταρρυθμίσεων.

16. Ο Βερέμης πρόσφατα απείλησε πως θα αφήσει τη θέση του αν η κυβέρνηση δεν είναι σοβαρή όσον αφορά τις μεταρρυθμίσεις, προσθέτοντας πως “κωλυσιεργούν”. Ο Βερέμης πρότεινε την ενσωμάτωση δημοσίων ( δωρεάν ) φροντιστηρίων στα Λύκεια και τη μείωση το αριθμού των μαθημάτων που διδάσκονται από τις 12μμ ως τις 6μμ, ούτως ώστε να καλύπτονται σε μεγαλύτερο βάθος. Οι προτάσεις του Μπαμπινιώτη, με τις οποίες ο Βερέμης διαφωνεί, στόχευαν στο να καταργηθεί το σύστημα εξετάσεων για τα πανεπιστήμια (σημ. εννοεί την εισαγωγή σε αυτά) και να επιτρέψει στους μαθητές να εισέλθουν στα πανεπιστήμια με βάση τους βαθμούς τους στην τελευταία τάξη του Λυκείου. Τότε τα πανεπιστήμια θα αξιολογούσαν το φοιτητή μετά το πρώτο έτος στο πανεπιστήμιο. Οι κριτικές και στις δύο προτάσεις ισχυρίζονται πως η “από τα πάνω προς τα κάτω” προσέγγιση της μεταρρύθμισης αποτελεί πισωγύρισμα, πως το εκπαιδευτικό σύστημα είναι στην ουσία του ελαττωματικό και απαιτεί σοβαρή ανανέωση από κάτω προς τα πάνω, ξεκινώντας από το δημοτικό σχολείο. Ο πρόεδρος της ΟΛΜΕ, Κώστας Μανιάτης, επιμένει ότι το κύριο πρόβλημα του ελληνικού συστήματος δευτεροβάθμιων σχολείων δεν είναι δομικό, αλλά οικονομικό και πως το κράτος πρέπει να παρέχει περισσότερη χρηματοδότηση αντί να ανοίγει ξανά ένα διάλογο για μεταρρυθμίσεις. Και όσον αφορά τα συνδεδεμένα με τις Η.Π.Α ιδρύματα, προς το παρόν, ο Σπηλιωτόπουλος έχει πάυσει το ζήτημα της διαπίστευσης των ιδιωτικών ινστιτούτων.

Σχολιασμός

17. Όποια βήματα και να κάνει ο Νέος Υπουργός Παιδείας τους επερχόμενους μήνες, η Νέα Δημοκρατία ακόμα προσπαθεί να επανέλθει από τα απότοκα των διαδηλώσεων του Δεκεμβρίου που είχαν σαν αποτέλεσμα και την πτώση στις δημοσκοπήσεις που έχουν θέσει το ΠΑΣΟΚ μπροστά κατά τουλάχιστον 3%. Ενώ ο Σπηλιωτόπουλος μπορεί να είναι χαρισματικός, η σχετική έλλειψη εμπειρίας του μπορεί να είναι εμπόδιο. Υπάρχει μία διαδεδομένη εντύπωση πως η επιλογή του Σπηλιωτόπουλου ως Υπουργού Παιδείας είναι ένα δείγμα πως ο Καραμανλής δεν ενδιαφέρεται για πραγματικές εκπαιδευτικές μεταρρυθμίσεις αλλά για να κρατήσει τις εντυπώσεις μέχρι τις εθνικές εκλογές. Οι γκουρού της εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης του Σπηλιωτόπουλου ήδη βρίσκονται σε διαμάχες και το σωματείο των καθηγητών δε θέλει να συζητήσει για μεταρρύθμιση. Το γεγονός πως οι συζητήσεις επικεντρώνονται ως τώρα στην είσοδο στα πανεπιστήμια παρά στην πραγματική αναδιάρθρωση που χρειάζεται η δευτεροβάθμια εκπαίδευση και σε μία κίνηση σε όλα τα επίπεδα από τη μάθηση μέσω της επανάληψης ως την κριτική σκέψη, προμηνύει πως η κυβέρνηση μπορεί να χάσει ακόμα μία ευκαιρία για αληθινή εκπαιδευτική μεταρρύθμιση.

SPECKHARD

 * Η μετάφραση της επιστολής της αμερικάνικης πρεσβείας που δημοσιοποίησε το Wikileaks για τα Ελληνικά Πανεπιστήμια από το ιστολόγιο, Από τη σπίθα στη φλόγα