«Η χαλέπιος πεύκη και ο χιονιάς»

Ο τελευταίος χιονιάς εκτός από τη διακοπή του ρεύματος και του νερού, είχε αποτέλεσμα και την πτώση τουλάχιστον 1.500 με 2.000 δέντρων, μόνο στα όρια του Δήμου Διονύσου.

Αυτά τα σπασμένα κλαριά και οι κορμοί παρέσυραν καλώδια της ΔΕΔΔΗΕ μέσης και χαμηλής τάσης, βυθίζοντας την πόλη και τις γειτονιές της στο σκοτάδι για τουλάχιστον μια εβδομάδα. Καταπλάκωσαν αυτοκίνητα, προκάλεσαν σοβαρότατες ζημιές σε σπίτια και υποδομές, έριξαν και ξερίζωσαν ολόκληρες μπετονένιες κολώνες της ΔΕΗ. Μέχρι και η νέα ηλεκτροκίνηση του ΟΣΕ χτυπήθηκε από σπασμένους κορμούς και διακόπηκε η ηλεκτρική κίνηση των συρμών. Η εικόνα ήταν τραγική.

Τα Βόρεια προάστια έμειναν στο σκοτάδι και χωρίς νερό. Τα βόρεια προάστια των αντιφάσεων. Μεταξύ των οποίων και ο καλλικρατικός Δήμος Διονύσου (Άγιος Στέφανος, Άνοιξη, Κρυονέρι, Δροσιά, Σταμάτα και Ροδόπολη).

Η περιοχή της οποίας οι πρώτοι κάτοικοι ήταν πρόσφυγες του Πόντου, της Μικράς Ασίας, οι οποίοι δεν έγιναν αποδεκτοί από άλλες περιοχές της Αθήνας και του Πειραιά και η περιοχή στην οποία αποτέλεσε πεδίο άσκησης πολεοδομικών αλχημειών, κατόπιν εορτής νομιμοποιήσεων, η "χαρά" των εργολάβων και των κτηματομεσιτών, του κατασκευαστικού κεφαλαίου. Η αντίληψη της γης-εμπόρευμα οδήγησε σε δημιουργία οικισμών μέσα σε δάση με ευθύνη και των εκάστοτε κυβερνήσεων και λόγω ακριβώς της ύπαρξης φυσικών οικοσυστημάτων που έγιναν οικόπεδα, μοσχοπουλήθηκαν, αλλοίωσαν τη σύνθεση του πληθυσμού των παλιών κατοίκων και αποτέλεσαν πόλο έλξης αστικών στρωμάτων.

Βασικό δασικό είδος στα φυσικά χερσαία οικοσυστήματα της Αττικής είναι η χαλέπιος πεύκη (ως δευτερογενής εγκατάσταση μετά τη Αριά). Είναι ένα από τα χαρακτηριστικότερα είδη δέντρων που συναντάμε στις περιοχές της Μεσογείου και στις περιοχές της κεντρικής και νότιας Ελλάδας, καθώς είναι πολύ ανθεκτικά στην ξηρασία και τα θερμά αυτά κλίματα.

Η χαλέπιος πεύκη συγκρατεί τα κουκουνάρια της κλειστά και ανοίγουν αμέσως μετά από φωτιά δημιουργώντας μια "βροχή" σπόρων που βοηθούν στην φυσική αναγέννηση του πευκοδάσους μετά από δασική πυρκαγιά που θεωρείται η φυσική αναγέννηση των συγκεκριμένων δασών. Η χαλέπιος πεύκη της οποίας το είδος έχει υποβαθμιστεί, ως αποτέλεσμα αρνητικής φυσικής επιλογής λόγω της ανθρωπογενούς δραστηριότητας στα αρχαία χρόνια, φύεται σε φτωχά από θρεπτικά συστατικά ασβεστολιθικά και αβαθή εδάφη. Δένδρο ευάλωτο στις καιρικές συνθήκες ώστε οι μεγάλες ποσότητες χιονιού να οδηγούν σε συχνά σπασίματα κλαδιών, μέχρι και του κορμού τους, ακόμη και σε ξερίζωμα του κορμού.

Όλα αυτά που είναι από παλιά γνωστά, τα γνωρίζει και η Πολιτική Προστασία και έπρεπε να οδηγούν στο πλαίσιο της πρόληψης σε συγκεκριμένο σχέδιο όλους τους αρμόδιους κρατικούς φορείς και πρώτα απ' όλα τις αστικές κυβερνήσεις. Πολύ περισσότερο όταν μιλάμε για ένα είδος το οποίο βρίσκεται κοντά και μέσα σε οικισμούς, κατοικημένες περιοχές, το οποίο χρειάζεται φροντίδα για να μειωθούν οι πιθανότητες μετάδοσης τις πυρκαγιάς το καλοκαίρι, να μην δημιουργούνται προβλήματα με τα σπασμένα κλαδιά ή και πεσμένα δέντρα το χειμώνα. Υπάρχει επιστημονική γνώση και τεχνογνωσία για τη διαχείριση και αντιμετώπιση τέτοιων καταστάσεων, αφού όσο υπάρχει ο καπιταλισμός και οι αντιφάσεις του, η μεικτή ζώνη κατοικίας και δάσους θα αποτελεί παράγοντα λειτουργίας της "αγοράς", πηγή κέρδους για τους εμπόρους της γης και το κατασκευαστικό κεφάλαιο.

Η "Μήδεια" πλούτισε τις εμπειρίες μας και επιβεβαίωσε τις εκτιμήσεις μας. Υπήρξαν ολόκληρες οικογένειες που έμειναν αβοήθητες για 4 συνεχόμενες ημέρες, εγκλωβισμένες σε περιοχές που οι δρόμοι ήταν αδιάβατοι ακόμα και για τα ειδικά οχήματα της ΕΜΑΚ και της πυροσβεστικής. Οικογένειες που έμειναν από νερό και ρεύμα για 6 ημέρες, αναγκάστηκαν να λιώνουν χιόνι για να έχουν νερό για τις βασικές ανάγκες. Αξιοποίησαν το χιόνι για να συντηρήσουν τρόφιμα και φάρμακα, οι μαρτυρίες είναι συγκλονιστικές.

Κυβέρνηση, Περιφέρεια και δήμος ήταν για άλλη μια φορά απλοί θεατές του φαινομένου, εφάρμοσαν την τακτική "η πυρκαγιά να φτάσει στην θάλασσα", περιμένοντας τη λήξη της κακοκαιρίας την Τετάρτη για να αναλάβουν δράση. Είναι κυριολεκτικά θαύμα που δεν θρηνήσαμε θύματα, έπαιξε ρόλο και η αλληλεγγύη που αναπτύχθηκε στις γειτονιές με ένα πιάτο ζεστό φαΐ, με τη φιλοξενία σε σπίτια με τζάκι και απόθεμα ξύλων, με τα πενιχρά μέσα που είχε ο κόσμος για τις δουλειές του κήπου να κόβει τα σπασμένα κλαριά και να απεγκλωβίζει οικογένειες από τα σπίτια του. Γιατί στο Διόνυσο υπάρχουν και λαϊκές οικογένειες...

Επιβεβαιώθηκαν οι θέσεις μας, αφού η τακτική είναι γνωστή από άλλες κυβερνήσεις, από άλλες καταστροφές. Κήρυξη έκτακτης ανάγκης, όλοι οι εργολάβοι μέσα και να βγάζουν κέρδη από τα προβλήματα που άφησε ο χιονιάς. Έφτασαν σε σημείο, εργολάβοι που έκοβαν τα σπασμένα δέντρα να απαγορεύουν στον κόσμο να παίρνει τα ξύλα για να τα κάψει στο τζάκι, ενώ οι ίδιοι τα φόρτωναν σε φορτηγά για να μας τα πουλήσουν ξανά με το κυβικό ως καύσιμη ύλη.

Από τους προαναφερόμενους εργολάβους, μέχρι και τα οχήματα της "Νέας Οδού", της εταιρείας που έχει αναλάβει την λειτουργία της Εθνικής Οδού, η εταιρεία που θέλει να βάλει τα διόδια στον κόμβο της Εθνικής Οδού και να χαρατσώνει τους κατοίκους και τους εργαζόμενους της περιοχής. Όλοι αυτοί δουλεύουν με γνώμονα το μέγιστο δυνατό κέρδος και όχι την εξυπηρέτηση των λαϊκών αναγκών, έτσι εξηγείται και το ότι 7 ημέρες μετά μέχρι και τώρα που γράφεται το άρθρο αυτό δεν έχει δοθεί οριστική λύση στην ύδρευση και την ηλεκτροδότηση των λαϊκών νοικοκυριών της περιοχής.

"Εμπλουτίστηκε η πείρα" μας, όπως και από τις δασικές πυρκαγιές που έχουν χτυπήσει πολλές φορές την περιοχή με χαρακτηριστικότερη αυτή του 2008, όπου η πυρκαγιά πέρασε μέσα στον οικισμό καίγοντας σπίτια και αυτοκίνητα.

Αυτά είναι τα αποτελέσματα της εμπορευματοποίησης της γης, που οδηγεί σε άναρχη συνύπαρξη πευκοδάσους και οικισμών, και αναδεικνύει ότι ένα κράτος είναι εντεταλμένο να εξυπηρετεί και να θωρακίζει την εξουσία και τα κέρδη των μονοπωλιακών ομίλων, που αφήνει στο έλεος της πανδημίας, της περιβαλλοντικής καταστροφής τα λαϊκά στρώματα, την ίδια στιγμή που σκορπάει εκατομμύρια για την ενίσχυση των κατασταλτικών δυνάμεων ενάντια στον "εχθρό λαό". Που δεν ενδιαφέρεται όχι μόνο για υποδομές και την εξασφάλιση των δικτύων ύδρευσης, ηλεκτρικού κλπ., αλλά ούτε τα στοιχειώδη, όπως είναι το συστηματικό, οργανωμένο και επιστημονικό κλάδεμα των πεύκων, οι καθαρισμοί από ξερά κλαδιά, η απομάκρυνση των επικίνδυνων για πτώση δένδρων.

Η ευθύνη όλων των κρατικών υπηρεσιών (δήμου, Περιφέρειας, Δασικής Υπηρεσίας) και πρώτα απ' όλα της κυβέρνησης είναι τεράστια.

Στο Δήμο Διονύσου αυτή η διαδικασία δεν υπήρξε ποτέ. Τα αιτήματα για απομάκρυνση δέντρων ξερών και επικίνδυνων προωθούνται αποσπασματικά σε εργολάβους, καθώς η ανταποδοτική λειτουργία των δήμων έχει οδηγήσει στην διάλυση των υποδομών σε έμψυχο δυναμικό, σε εργαλεία και μηχανήματα. Οι εργολάβοι παρέχουν με βάση το κέρδος τους, όπως πάντα, κακής ποιότητας ακριβοπληρωμένες υπηρεσίες, με αποτέλεσμα όλες αυτές οι απαραίτητες φροντίδες να μετατρέπεται πάλι σε "ατομική υπόθεση". Έτσι όσοι έχουν την οικονομική δυνατότητα να πληρώνουν υπέρογκα ποσά για γερανοφόρα και κλαδευτικά προστατεύονται. Η πλειοψηφία όμως τα αφήνει όλα στην μοίρα τους, με αποτέλεσμα να βλέπουμε αυτές τις εικόνες που περιγράψαμε παραπάνω.

Εδώ και τώρα απαιτείται:

- Να αποκατασταθούν άμεσα οι ζημιές σε περιουσίες και αυτοκίνητα.

- Να είναι αποκλειστική μέριμνα και ευθύνη του κράτους η οργάνωση της πολιτικής προστασίας με καθορισμένους ρόλους για όλες τις εμπλεκόμενες υπηρεσίες και κρατικά όργανα.

- Να χρηματοδοτηθούν από τον κρατικό προϋπολογισμό και να ενισχυθούν μαζικά με μόνιμο προσωπικό και με όλο τον απαιτούμενο εξοπλισμό όλες οι κρατικές δομές Πολιτικής Προστασίας.

* Ο Τ. Παντελόγλου είναι γεωπόνος - γεωτεχνικός, δημοτικός σύμβουλος Διονύσου με την «Λαϊκή Συσπείρωση» και μέλος του ΔΣ του ΓΕΩΤΕΕ