Γιατί επισημαίνεται η καθοριστική σημασία της ιδεολογικής - μορφωτικής δουλειάς στις ΚΟ; Πάντα δεν ήταν αυτό καθήκον «πρώτης γραμμής»;

Γιατί στο πρώτο κείμενο επισημαίνεται η καθοριστική σημασία της ιδεολογικής - μορφωτικής δουλειάς στις Κομματικές Οργανώσεις; Πάντα δεν ήταν αυτό καθήκον «πρώτης γραμμής»; Γιατί δίνεται τέτοια έμφαση;

Η ΚΕ στις Θέσεις για το 21ο Συνέδριο δεν επισημαίνει απλά την ανάγκη αναβάθμισης της ιδεολογικοπολιτικής παρέμβασης, αλλά ότι σήμερα, περισσότερο από ποτέ, είναι ανάγκη η ιδεολογική δουλειά να διαπερνά όλη την κομματική δραστηριότητα, να μην αντιμετωπίζεται ως «ένα ακόμα καθήκον» που αφορά κάποιο επιτελείο ή συγκεκριμένους συντρόφους χρεωμένους στο μέτωπο αυτό.

Κι αυτό γιατί κατ' αρχάς η σύγχρονη ταξική πάλη έχει ιδιαίτερες απαιτήσεις. Ένα από τα στοιχεία που την καθορίζουν και που ασκεί πιέσεις στις πρωτοπόρες δυνάμεις είναι η μεγάλη αντίφαση μέσα στην οποία δρούμε: Ενώ όλες οι εξελίξεις επιβεβαιώνουν με άμεσο τρόπο ότι η εποχή μας είναι εποχή περάσματος από τον καπιταλισμό στο σοσιαλισμό, την ίδια στιγμή εδώ και τριάντα χρόνια ζούμε το αντεπαναστατικό πισωγύρισμα, την υποχώρηση του κομμουνιστικού, αλλά και συνολικότερα του εργατικού - λαϊκού κινήματος. Το ζήτημα δηλαδή πρέπει να το δούμε και από τη σκοπιά αυτού που περιγράφουμε στις Θέσεις, ότι το Κόμμα διανύει ίσως την πιο δύσκολη περίοδο της Ιστορίας του ως μέρος του Διεθνούς Κομμουνιστικού Κινήματος (ΔΚΚ).

Στις Θέσεις διευκρινίζεται ότι το ζήτημα της ιδεολογικής - μορφωτικής δουλειάς στις γραμμές του Κόμματος και της ΚΝΕ δεν μπορεί να ταυτίζεται μόνο με τα οργανωμένα μορφωτικά συστήματα στις γραμμές μας (σχολές, σεμινάρια, διαλέξεις), στα οποία έχουν γίνει θετικά βήματα που όμως χρειάζεται να σταθεροποιηθούν, να έχουν επαναληπτικότητα, να δίνεται όλη η φροντίδα για την επιτυχή λειτουργία τους, ζητήματα που δεν είναι πάντα και παντού δεδομένα. Το ζήτημα που πρέπει να αντιμετωπιστεί είναι το ότι αυτά τα συστήματα λειτουργούν ως ένα «παράλληλο πρόγραμμα» που δεν συνδέεται ουσιαστικά με το περιεχόμενο της καθημερινής δράσης των Οργανώσεων του Κόμματος και της ΚΝΕ. Θέλουμε λοιπόν η μαρξιστική μόρφωση όχι μόνο να αποκτά διάρκεια και συνέχεια με όλους τους τρόπους, αλλά να αξιοποιείται στην τρέχουσα πολιτική δράση. Έτσι μπορούν να αντιμετωπίζονται καθοδηγητικές αδυναμίες σε σχέση με το πώς μπαίνουν στη ζωή και διαδίδονται οι σύγχρονες επεξεργασίες μας, το Πρόγραμμά μας, η στρατηγική μας για το σοσιαλισμό - κομμουνισμό, πώς αντιμετωπίζονται λαθεμένες αντιλήψεις. Άλλωστε, όπως εντοπίζουν οι Θέσεις, η ενίσχυση του ιδεολογικού στοιχείου στην εσωκομματική λειτουργία των Οργάνων και των Οργανώσεων θα βοηθήσει στο να αντιμετωπιστούν μια σειρά από αδύναμες πλευρές στην καθοδήγηση και λειτουργία στις οποίες εστιάζουμε. Όπως για παράδειγμα η αδύναμη και όχι σε βάθος κριτική εξέταση της πείρας από την ταξική πάλη, την ιδεολογικοπολιτική διαπάλη, τη δουλειά για τη συσπείρωση δυνάμεων με βάση τη στρατηγική μας, τη δουλειά για την ανασύνταξη του εργατικού κινήματος, την προώθηση της κοινωνικής συμμαχίας κ.λπ. Αυτό το ζήτημα συνδέεται και με την ανάπτυξη της ικανότητας τα μέλη των καθοδηγητικών οργάνων να συμβάλλουν ουσιαστικά με τις τοποθετήσεις τους γενικεύοντας συμπεράσματα από την πείρα της ιδεολογικοπολιτικής διαπάλης, από τη δράση μας στα μέτωπα πάλης κ.λπ. Άλλο κρίσιμο ζήτημα είναι το πόσο οι θεωρητικές - ιδεολογικές επεξεργασίες στις οποίες έχουμε προχωρήσει ως Κόμμα έχουν μπορέσει να αφομοιωθούν από το σύνολο των μελών και στελεχών του Κόμματος, πόσο το περιεχόμενο αυτών των επεξεργασιών διαπερνά όλη τη λειτουργία των Οργάνων και των Οργανώσεων. Ακριβώς γι' αυτόν το λόγο στη Θέση 12 ξεχωρίζονται κάποια από τα ζητήματα που χρειάζεται ακόμα καλύτερα να αφομοιωθούν από όλο το κομματικό δυναμικό, ώστε να υπηρετείται ο βασικός μας στόχος:

- Η κατανόηση της εκμεταλλευτικής σχέσης και ιδιαίτερα οι σύγχρονες μορφές που παίρνει η καπιταλιστική εκμετάλλευση, εξαιτίας της εφαρμογής νέων τεχνολογιών και άλλων μεθόδων οργάνωσης της εργασίας. Ζητήματα όπως η υπεραξία, το μέσο ποσοστό κέρδους, ο χρόνος εργασίας, η εφαρμογή της πληροφορικής, η επίδραση της τηλεργασίας πρέπει να είναι οργανικό στοιχείο της αρθρογραφίας, αλλά και των δημόσιων παρεμβάσεων, ώστε να γίνεται κατανοητή η λειτουργία του εκμεταλλευτικού καπιταλιστικού συστήματος.

- Η αντίληψή μας για τον χαρακτήρα της οικονομικής κρίσης στον καπιταλισμό, η εναλλαγή φάσεων οικονομικής κρίσης και ανάκαμψης, ζητήματα τα οποία βοηθούν στη σωστή κατανόηση και εκτίμηση των διαφόρων μορφών αστικής διαχείρισης.

- Η αντίληψή μας για τη σοσιαλιστική οικοδόμηση στον 20ό αιώνα, απαλλαγμένη από τον εξωραϊσμό της για τις γενιές κυρίως που την γνώρισαν, ενώ οι νέες γενιές έχουν τελείως διαστρεβλωμένη αντίληψη ή άγνοια. Η αντίληψή μας ιδιαίτερα για τις αιτίες της ανατροπής του σοσιαλιστικού συστήματος στην Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη, στην Κίνα και αλλού, κυρίως όμως της διάλυσης της ΕΣΣΔ και του ΚΚΣΕ, αφού είχε καθοριστικό ρόλο στην πορεία της σοσιαλιστικής οικοδόμησης και της γραμμής του ΔΚΚ, επιδρούσε αποφασιστικά και στο Κόμμα μας.

- Η κατανόηση μιας σειράς εξελίξεων στο αστικό εποικοδόμημα, τόσο αυτοτελώς όσο και από τη σκοπιά της σχέσης τους με αντίστοιχες αλλαγές και τάσεις στην καπιταλιστική οικονομία και την κοινωνική οργάνωση και δυναμική, όπως αλλαγές στους κρατικούς μηχανισμούς, στη συγκρότηση αστικών κομμάτων, στη νομοθεσία, στην Εκπαίδευση, στην οικογένεια, με επίδραση στις κοινωνικές και διαπροσωπικές σχέσεις, στην αξιοποίηση του ελεύθερου χρόνου κ.λπ.

- Η δυσκολία διαμόρφωσης γραμμής συσπείρωσης στο κίνημα, βασισμένης στην παρακολούθηση των εξελίξεων ανά κλάδο, αλλά και ανά εργασιακό χώρο ή κοινωνικό πρόβλημα.

Αν συνυπολογίσουμε τις απαιτήσεις της ιδεολογικοπολιτικής διαπάλης που προκύπτουν από την παρέμβαση της αστικής τάξης και του οπορτουνισμού γίνεται ακόμα περισσότερο κατανοητό ότι οι κομμουνιστές δεν έχουν την «πολυτέλεια», στο όνομα μιας πράγματι πιεστικής καθημερινότητας, να αναβάλλουν για αργότερα, όταν θα είναι τάχα πιο «ευνοϊκές» οι συνθήκες, την οργάνωση της ιδεολογικοπολιτικής αντεπίθεσης. Αντίθετα, όπως εντοπίζεται και στις Θέσεις της ΚΕ, πρέπει να γίνει στοιχείο της καθημερινότητας αυτή η προσπάθεια. Να μην περιορίζεται μόνο σε μια εκδήλωση ή σε μια καμπάνια, αλλά να διαπερνά όλη την κομματική ζωή και δράση, την παρέμβαση στο κίνημα.