Παζάρια και νέες προκλήσεις

Με φόντο τις δρομολογούμενες διευθετήσεις εντός ευρωατλαντικού πλαισίου, όπου τα ελληνικά και κυπριακά κυριαρχικά δικαιώματα μπαίνουν στο τραπέζι των ιμπεριαλιστικών παζαριών, δίνοντας κι άλλο «αέρα στα πανιά» των διεκδικήσεων της τουρκικής αστικής τάξης, ο υπουργός Εξωτερικών Ν. Δένδιας συναντήθηκε χτες στο ΥΠΕΞ με τον πρέσβη της Τουρκίας B. Οzugergin.

Επισήμως, εξετάστηκαν οι διμερείς σχέσεις και οι περιφερειακές εξελίξεις «ενόψει και της προοπτικής επίσκεψης» του Δένδια στην Τουρκία στις 14/4, για συνάντηση με τον ομόλογό του Μ. Τσαβούσογλου, «εφόσον το επιτρέψουν οι συνθήκες», όπως λένε από την ελληνική κυβέρνηση.

Σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, στη συνάντηση με τον Τούρκο πρέσβη, ο Δένδιας «επανέλαβε την ανάγκη όπως υπάρξει αποχή από προκλητικές ενέργειες», και στο πλαίσιο αυτό επεσήμανε ότι οι ανακοινώσεις σχετικά με όσα συζητήθηκαν κατά την προχτεσινή συνεδρίαση του Τουρκικού Συμβουλίου Ασφαλείας (MGK) «δεν βοηθούν στην εμπέδωση ενός εποικοδομητικού κλίματος μεταξύ των δύο χωρών».

Σημειωτέον, σύμφωνα με τη σχετική ανακοίνωση του Τουρκικού Συμβουλίου Ασφαλείας (περιλαμβάνει τον Αρχηγό του Γενικού Επιτελείου, επιλεγμένα μέλη του Υπουργικού Συμβουλίου και τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, Ρ. Τ. Ερντογάν), στη συνεδρίαση «συζητήθηκαν οι παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων κατά της τουρκικής (σ.σ. όπως χαρακτηρίζει τη μουσουλμανική) μειονότητας και οι απάνθρωπες πρακτικές της Ελλάδας με στόχο τους αιτούντες άσυλο».

Παραπέρα, με φουσκωμένα τα πανιά από την ...κατανόηση που βρίσκει η Τουρκία σε ΝΑΤΟ και ΕΕ, σε αλλεπάλληλα συμβούλια και συνόδους, το Συμβούλιο κατηγορεί την Ελλάδα ότι «κλιμακώνει την πολιτική της ενάντια στην Τουρκία παρά τις εκκλήσεις μας για διάλογο, να σεβαστεί το διεθνές δίκαιο και να συμπεριφέρεται με βάση τους κανόνες που διέπουν τις σχέσεις καλής γειτονίας».

Σύμφωνα, εξάλλου, με την ανακοίνωση, στο MGK αξιολογήθηκαν και οι τελευταίες εξελίξεις στο Κυπριακό και «δηλώθηκε ότι κατά τις διαπραγματεύσεις που θα πραγματοποιηθούν την προσεχή περίοδο (σ.σ. 27-29/4 στη Γενεύη υπό τον ΟΗΕ), αντί των προσεγγίσεων οι οποίες για μισό αιώνα δεν απέδωσαν αποτέλεσμα και που αγνοούν την τουρκοκυπριακή παρουσία, είναι απαραίτητο να τεθούν ολοκληρωμένες και μόνιμες λύσεις που θα λαμβάνουν υπόψη τις πραγματικότητες στο νησί στη βάση δύο ανεξάρτητων κρατών».

Εξάλλου, στο MGK συζητήθηκε και η κατάσταση ευρύτερα στην Ανατολική Μεσόγειο, με τους ανταγωνισμούς του κεφαλαίου για τα μερίδια της καπιταλιστικής λείας, και «εκφράστηκε για άλλη μια φορά η ειλικρινής έκκλησή μας για ανάπτυξη πολιτικών οι οποίες θα διασφαλίσουν τη σταθερότητα στην περιοχή (...) ενώ τονίστηκε η σημασία υιοθέτησης μιας κοινής προσέγγισης που θα παρακολουθεί τα αμοιβαία δικαιώματα και συμφέροντα των χωρών της περιοχής. Εχουν επίσης κληθεί οι χώρες εκτός περιοχής και οι διεθνείς παίκτες να υιοθετήσουν μια ουδέτερη και συνετή στάση», στέλνεται ξανά μήνυμα σε δρώντες όπως ΗΠΑ και ΕΕ να μην αγνοήσουν τις τουρκικές θέσεις.

Τέλος, στην ανακοίνωση χαιρετίζεται η πρόοδος που σημειώθηκε στη λεγόμενη πολιτική διαδικασία στη Λιβύη και ξεκαθαρίζεται ότι «η Τουρκία θα συνεχίσει να παρέχει κάθε στήριξη στον λαό της Λιβύης», όπου αναμένεται να μεταβεί την επόμενη βδομάδα ο Κυρ. Μητσοτάκης, καθώς η κυβέρνηση θέλει να αποκαταστήσει τις διμερείς σχέσεις, κόντρα και στην παρέμβαση εκεί της Αγκυρας.

Πέρα από όσα ειπώθηκαν στο MGK, και κόντρα σε όσα ζήτησε ο Δένδιας από τον Τούρκο πρέσβη, η Αγκυρα επανέφερε τις διεκδικήσεις της και επί του πεδίου, καθώς χτες ζεύγη τουρκικών «F-16» πραγματοποίησαν υπερπτήσεις πάνω από τις νησίδες Μακρονήσι και Ανθρωποφάγοι στο σύμπλεγμα των Φούρνων Ικαρίας.

Συνολικά, από το ΓΕΕΘΑ καταγράφηκαν χτες 34 παραβιάσεις του ελληνικού εναέριου χώρου στο Αιγαίο, ενώ σημειώθηκε και μία εμπλοκή με ελληνικά μαχητικά που σηκώθηκαν για αναγνώριση και αναχαίτιση.

«Στρατηγικό συμφέρον» για «αμοιβαία επωφελή σχέση με Τουρκία»

Ολα αυτά, λίγα 24ωρά απ' όταν η κυβέρνηση «πανηγύριζε» για το τηλεφώνημα Μπάιντεν στον πρωθυπουργό και συνυπέγραφε την απόφαση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου που κλιμακώνει τα ευρω-τουρκικά παζάρια, παρουσιάζοντάς τα ως «ασπίδα» απέναντι στις τουρκικές διεκδικήσεις.

Εξάλλου, ενόψει και των επίσημων επαφών που οι επικεφαλής Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και Κομισιόν, Σαρλ Μισέλ και Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, θα έχουν στην Αγκυρα την επόμενη Τρίτη, με νέες του αναρτήσεις ο επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Διπλωματίας Ζοζέπ Μπορέλ επανέλαβε πως «η EE έχει στρατηγικό συμφέρον για την ανάπτυξη μιας συνεργασίας και αμοιβαία επωφελούς σχέσης με την Τουρκία. Και αυτό ισχύει και για την Τουρκία».

Παραθέτοντας στοιχεία που βεβαιώνουν ότι «η EE είναι μακράν ο πρώτος εταίρος εισαγωγών και εξαγωγών της Τουρκίας, καθώς και πηγή επενδύσεων», αλλά και τονίζοντας ότι «με την ασφάλεια και την άμυνά της να είναι συνδεδεμένη με το ΝΑΤΟ», ο Μπορέλ χαρακτηρίζει «δύσκολο» το «να πιστέψουμε ότι η Τουρκία θα μπορούσε ρεαλιστικά να οραματιστεί καλύτερες επιλογές από το να ακολουθήσει έναν ευρωπαϊκό δρόμο». Την ίδια στιγμή, αναγνωρίζοντας ότι παραμένουν σοβαρές ευρωτουρκικές διαφωνίες σε κρίσιμα θέματα («θαλάσσιες διαφορές στην Ανατολική Μεσόγειο», Κυπριακό, «διαφορετικοί στόχοι σε περιφερειακές συγκρούσεις, ιδίως στη Λιβύη και τη Συρία» και «επιδείνωση των δημοκρατικών προτύπων στην Τουρκία»), ο επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Διπλωματίας σημειώνει πως «το έργο μπροστά δεν είναι εύκολο» και με φόντο και τα πρόσφατα Συμπεράσματα της Συνόδου Κορυφής της ΕΕ, επισημαίνει: «Οι ηγέτες της EE τόνισαν την ανάγκη για μια σταδιακή και αναλογική, αλλά και αναστρέψιμη προσέγγιση (...) Το θάρρος και η αποφασιστικότητα, αλλά και η ευελιξία και η κατανόηση, είναι απαραίτητα για την αποκατάσταση της σχέσης μας με βιώσιμο τρόπο».

Καθόλου τυχαία και ενώ οι ελληνοτουρκικές συνομιλίες αλλά και τα νέα παζάρια για το Κυπριακό «τρέχουν», επισημαίνει ότι «μερικά από τα εκκρεμή ζητήματα έχουν εμπλακεί σε δεκαετείς διαφωνίες και συγκρούσεις» και ότι «μια βασική διαφορά διακρίνει τις σημερινές προσπάθειες εξεύρεσης λύσεων από εκείνες του παρελθόντος: Υπάρχει αυξημένη συνειδητοποίηση του πώς οι παλαιές διαφορές επηρεάζουν βαθιά τα συμφέροντα ασφάλειας της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Δεν μπορούν πλέον να θεωρηθούν διμερή θέματα μεταξύ της Τουρκίας και ορισμένων κρατών - μελών».