ΜΑΘΕ ΤΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΣΟΥ

Πέμπτη 8 Απριλίου 2021

Απάντηση του Τμήματος Ιστορίας της ΚΕ του ΚΚΕ στο The Press Project

Πρόσφατα, η κυρία Λαμπρινή Θωμά (3/4/2021) δημοσιοποίησε ένα κείμενο στην ιστοσελίδα σας (thepressproject.gr) με τίτλο «Υπενθυμίζοντας στο ΚΚΕ τι υπήρξε το ΚΚΕ».

Το κύριο επιχείρημα του κειμένου δίνεται από το παρακάτω απόσπασμα:

«Η λαϊκή συμμετοχή, το "Εμείς" του Μακρυγιάννη, απουσιάζει πλήρως από τη σημερινή ανάλυση του ΚΚΕ. Ο λαός έρχεται δεύτερος, ή απουσιάζει τελείως. Οι αγροτικοί πληθυσμοί, οι ναύτες (οι πρόγονοι της εποποιίας της ΟΕΝΟ), της γης οι κολασμένοι, που έχυσαν αίμα, που οι χήρες τους περίμεναν τον Καποδίστρια για να του δώσουν τα παιδιά τους, τα νήπια χωρίς πατέρα, υποδεχόμενές τον ως πατέρα του γένους, οι ήρωές μας, από το Νικηταρά ως τον Καραϊσκάκη, όλοι αυτοί που μόνο αστική τάξη δεν τους λες…».

Πρόκειται για τοποθέτηση που παραποιεί εμφανώς τις θέσεις του Κόμματός μας. Για να το καταλάβει κανείς αρκεί να ανατρέξει στον πρόσφατο συλλογικό τόμο «1821. Η Επανάσταση και οι απαρχές του ελληνικού αστικού κράτους», που εκδόθηκε με επιμέλεια του Τμήματος Ιστορίας της ΚΕ του ΚΚΕ. Εκεί σημειώνεται ότι σε αντίθεση με ορισμένες αστικές μερίδες που ταλαντεύονταν απέναντι στην Επανάσταση:

«Από την άλλη πλευρά, οι λαϊκές δυνάμεις (αγρότες και κτηνοτρόφοι, εργάτες γης και ολιγάριθμη εργατική τάξη των πόλεων) αποτελούσαν το πιο γόνιμο έδαφος για την καλλιέργεια  ενός επαναστατικού σχεδίου. Η θέση τους στην παραγωγή  δεν τους παρείχε προνόμια που θα απειλούνταν από την επανάσταση. Ωστόσο, αυτό το αντικειμενικό γεγονός (το ίδιο αντικειμενικό και πριν έναν αιώνα) δεν έφτανε για να πυροδοτήσει τις επαναστατικές τους διαθέσεις. Όμως, τις παραμονές της επανάστασης οι ναυτικοί συσσωρεύονταν άνεργοι στα νησιά, το ίδιο συνέβαινε με όσους επηρεάζονταν από την κρίση της ναυτιλίας και του εμπορίου και την καταστροφή της βιοτεχνίας, ενώ οι φτωχοί αγρότες αντιμετώπιζαν την κακή σοδειά του 1820 και τις συνεχείς αυξήσεις της φορολογίας. Σε αυτές τις συνθήκες, οι επαναστατικές διακηρύξεις της αστικής Φιλικής Εταιρείας (ΦΕ) έδωσαν διέξοδο στις ανάγκες των λαϊκών δυνάμεων, που αδυνατούσαν να διαμορφώσουν αυτόνομη στρατηγική»[1].

«Σε κάθε περίπτωση ήταν εκείνοι οι "κσιπόλιτι και παρακιντέδες" -και ιδιαίτερα η φτωχή αγροτιά- που επάνδρωσαν τον κύριο όγκο των επαναστατικών ένοπλων δυνάμεων, προσφέροντας με "ζήλον και αφιλοκέρδειαν" ό,τι μπορούσε ο καθένας στην υπόθεση της Επανάστασης (…)» [2].

Αν και η κυρία Λαμπρινή Θωμά γνωρίζει το συγκεκριμένο συλλογικό τόμο (αφού ο συντάκτης της παρούσας επιστολής κλήθηκε να τον παρουσιάσει στη διαδικτυακή ραδιοφωνική εκπομπή που συμπαρουσιάζει με τον κύριο Δημήτρη Κουλαλή), επέλεξε να αγνοήσει το περιεχόμενό του. Φυσικά, ο οποιοσδήποτε δεν είναι αναγκασμένος να διαβάσει τις συλλογικές επεξεργασίες του ΚΚΕ για την Επανάσταση του 1821. Θα ήταν όμως δεοντολογικά σωστό να το πράξει η κυρία Θωμά, στο βαθμό που αρθρογραφεί για το συγκεκριμένο θέμα. Το ότι αναφέρθηκε στη Διακήρυξη της ΚΕ δεν δικαιολογεί τα αδικαιολόγητα. Γιατί, ακόμα και επικεντρώνοντας κανείς στη Διακήρυξη της ΚΕ του ΚΚΕ για τα 200 χρόνια από την Επανάσταση (η οποία ως πιο σύντομη δεν μπορεί να χαρακτηρίζεται από την ίδια πληρότητα που υπάρχει σε μια ολοκληρωμένη επεξεργασία), αντιλαμβάνεται με ευκολία ότι το ΚΚΕ σε καμιά περίπτωση δεν υποβαθμίζει τη συμμετοχή των φτωχών λαϊκών μαζών στην Επανάσταση, αφού σε αυτή σημειώνεται σε ανάλογο πνεύμα:

«Αντίθετα, την ίδια περίοδο, οι φτωχοί αγρότες και η περιορισμένη αριθμητικά εργατική τάξη βίωναν τις συνέπειες της κρίσης στο εμπόριο και στη ναυτιλία και της καταστροφής της βιοτεχνίας και έγιναν θερμοί αποδέκτες των επαναστατικών κελευσμάτων της Φιλικής Εταιρείας.

(…) Η φτωχή αγροτιά και η μικρή ακόμη εργατική τάξη, που στελέχωσαν με ανιδιοτέλεια τις ένοπλες επαναστατικές δυνάμεις, ρίχτηκαν με ηρωισμό στα πεδία των μαχών και έδωσαν απλόχερα το αίμα τους στην Επανάσταση, κατάφεραν να αποτινάξουν το καθεστώς του ραγιά. Δεν πέτυχαν όμως και την κοινωνική τους απελευθέρωση. Η ελευθερία που επικαλούνταν οι αστικές επαναστατικές δυνάμεις αφορούσε μόνο την απελευθέρωση από τις σχέσεις φυσικού καταναγκασμού και το διάπλατο άνοιγμα του δρόμου για την κυριαρχία των καπιταλιστικών σχέσεων παραγωγής.

Οι πολιτικά ανώριμες ακόμα λαϊκές δυνάμεις άργησαν να αντιληφθούν ότι η αστική εξουσία ήταν το αντικειμενικό αποτέλεσμα της επανάστασης και όχι της προδοσίας της. Παρ’ όλα αυτά, το σπάσιμο του φόβου τους, ο ξεσηκωμός τους (κόντρα στις παραινέσεις ή και τις απειλές των ισχυρών, των "συνετών" κ.λπ.), η ανιδιοτέλειά τους στον αγώνα, η αντοχή τους στις δυσκολίες, γενικότερα η ισχύς του επαναστατημένου λαού: Όλα αποτελούν διαχρονική πηγή έμπνευσης για τις σύγχρονες μάχες που έχει μπροστά του ο λαός μας».

Μάλιστα, η κυρία Θωμά ισχυρίζεται ότι η ανάλυση του ΚΚΕ ταυτίζεται με την προσέγγιση της κυβέρνησης Μητσοτάκη ή με τις θέσεις της Επιτροπής «Ελλάδα 2021»:

«Μέσα στα πολλά σοκ που συνόδεψαν τους εορτασμούς και τις αναφορές στα 200 χρόνια από την Επανάσταση του ’21, ήταν ίσως πιο γερό σοκ από όλα -φαντάζομαι όχι μόνο για μένα- η σχετική διακήρυξη του ΚΚΕ. Γιατί, από Γιάννες και Κατερίνες και Μητσοτάκηδες περιμένεις τα πάντα. Το ΚΚΕ να αναθεωρεί όμως τη στάση του ίδιου του ΚΚΕ απέναντι στην Επανάσταση του ΄21, ε, μάλλον όχι».

Παραθέτουμε ενδεικτικά ένα ακόμα απόσπασμα της Διακήρυξης και αφήνουμε στο αναγνωστικό σας κοινό να συμπεράνει αν οι θέσεις του ΚΚΕ μπορούν σε κάτι να θυμίσουν «Γιάννες, Κατερίνες και Μητσοτάκηδες»:

«Στη σημερινή εποχή, η σοσιαλιστική επανάσταση για την κατάκτηση της εργατικής εξουσίας είναι η μοναδική προοδευτική απάντηση απέναντι στο γερασμένο καπιταλιστικό σύστημα. Γι’ αυτό σήμερα προέχει η ολόπλευρη προετοιμασία της πρωτοπορίας, όλων των αγωνιστικών ριζοσπαστικών δυνάμεων για την αντεπίθεση. Προέχει η συστράτευση όλων των κοινωνικών - ταξικών δυνάμεων που έχουν συμφέρον από την ανατροπή της αστικής εξουσίας, η αντιμετώπιση όλων των ταλαντεύσεων.

Ηγετική δύναμη της επανάστασης θα είναι ο κοινωνικός φορέας του καινούριου, η εργατική τάξη, που με την επαναστατική της πάλη θα εμπνεύσει και θα συσπειρώσει και τα λαϊκά τμήματα των μεσαίων στρωμάτων, για την ανατροπή της αστικής εξουσίας και την οικοδόμηση της εργατικής, για την κατάργηση της εκμετάλλευσης ανθρώπου από άνθρωπο και κάθε μορφής κοινωνικής καταπίεσης και ανισοτιμίας, για την αποδέσμευση της χώρας από τις ιμπεριαλιστικές ενώσεις της ΕΕ και του ΝΑΤΟ και από κάθε ιμπεριαλιστική ένωση».

Βέβαια, η κυρία Θωμά επιχειρεί να καλύψει τις όποιες διαστρεβλώσεις με την παράθεση αποσπασμάτων παλαιότερων θέσεων του ΚΚΕ για την Επανάσταση του 1821, επισημαίνοντας τις διαφοροποιήσεις τους σε σχέση με τη σημερινή εκτίμηση περί αστικής εθνικοαπελευθερωτικής επανάστασης.

Η κυρία Θωμά και όποιος άλλος ανακαλύπτει ότι το ΚΚΕ, βασισμένο στην ιστορική έρευνα, διορθώνει παλιότερες μονομέρειες ή ανεπάρκειες επεξεργασιών του, παραβιάζει ανοικτές πόρτες. Και αυτό διότι στον προαναφερόμενο συλλογικό τόμο υπάρχει σχετικό κείμενο που αφιερώνεται ακριβώς σε αλλαγή κομβικών ζητημάτων στις ιστοριογραφικές επεξεργασίες του Κόμματός μας[3]. Αντίστοιχο άρθρο δημοσιεύτηκε στον «Ριζοσπάστη». Το ίδιο  επισημαίνεται και στο κείμενο της Διακήρυξης, όπου αναφέρεται:

«Το Κόμμα μας, από την ίδρυσή του, καταπιάστηκε επανειλημμένα με την Ιστορία του 1821, επιχειρώντας να αξιοποιήσει τα συμπεράσματα της μελέτης αυτής στη διαμόρφωση της στρατηγικής του. Βέβαια, αυτές οι προσεγγίσεις δεν στερούνταν αδυναμιών, που αντανακλούσαν κάθε φορά το ιδεολογικό - πολιτικό επίπεδο ωριμότητας του ίδιου του Κόμματος».

Με βάση τα προηγούμενα, η σημαντικότερη διαφοροποίηση σε σχέση με παλιότερες επεξεργασίες έγκειται στο ότι το ΚΚΕ, σε ένα διάστημα της υπερεκατοντάχρονης ιστορίας του (και όχι στο σύνολό της, όπως υπονοεί η κυρία Θωμά), αν και αναγνώριζε την ηγεμονία της αστικής τάξης στην επανάσταση, θεωρούσε ότι η Επανάσταση δεν οδήγησε στη συγκρότηση ενός σύγχρονου αστικού έθνους-κράτους, αλλά μέσα από τη συμφιλίωση της αστικής τάξης με τις παραδοσιακές κοινωνικές δυνάμεις (και κυρίως με τους κοτζαμπάσηδες) στη δημιουργία ενός αστοτσιφλικάδικου καθεστώτος.

Όμως, η συντάκτρια του άρθρου ούτε στέκεται ούτε προσπαθεί να ερμηνεύσει αυτή τη διαφοροποίηση. Και φυσικά δεν αναφέρει όλα τα δεδομένα στα οποία στηρίζεται η σημερινή τοποθέτηση του ΚΚΕ, τα οποία εν συντομία είναι τα ακόλουθα: α) Η εκτίμηση της αστοποίησης μερίδας των παραδοσιακών κοινωνικών δυνάμεων και ειδικότερα των Πελοποννησίων κοτζαμπάσηδων, που επέκτειναν τις οικονομικές τους δραστηριότητες στο εμπόριο, στη ναυτιλία κ.ά., ενώ παράλληλα κατεύθυναν την αγροτική παραγωγή τους στο εξωτερικό εμπόριο. β) Ο αστικός χαρακτήρας των επαναστατικών συνταγμάτων (που η κυρία Θωμά τα θεωρεί γενικά και αόριστα δημοκρατικά) που φανερώνεται κυρίως στην αναγνώριση της ατομικής ιδιοκτησίας, αλλά και στην κατοχύρωση της διάκρισης των εξουσιών, της ανεξιθρησκίας κλπ. γ) Το γεγονός ότι στους «εμφυλίους» πολέμους της Επανάστασης επικράτησε η πιο ριζοσπαστική μερίδα της αστικής τάξης, την οποία εξέφραζαν οι καραβοκυραίοι, οι αστοί διανοούμενοι, τα νέα αστικά στρώματα (γιατροί, δικηγόροι κλπ.), αλλά και οι πιο αστοποιημένοι κοτζαμπάσηδες και η οποία απαιτούσε και πέτυχε τη συγκρότηση ενός σύγχρονου για την εποχή του ανεξάρτητου και συγκεντρωτικού αστικού έθνους-κράτους, πολύ νωρίτερα μάλιστα από ό,τι αυτό συνέβη όχι μόνο στις υπόλοιπες βαλκανικές χώρες, αλλά ακόμα και σε χώρες της Κεντρικής Ευρώπης.

Αντί των προηγούμενων, η κυρία Θωμά, η οποία με το «Εμείς» του Μακρυγιάννη καταλαβαίνει ότι η επανάσταση ήταν λαϊκή εθνικοαπελευθερωτική, δεν αναφέρει παλιότερες κομματικές επεξεργασίες που τη διαψεύδουν, ενώ σε αυτές που αναφέρει αποκόβει τα κομμάτια τους που αφορούν τον εθνικοαπελευθερωτικό στοιχείο της Επανάστασης από αυτά που αφορούν τον αστικό χαρακτήρα της (τα οποία και δεν αναφέρει).

Για παράδειγμα στον «Ριζοσπάστη» της 25ης Μαρτίου 1921 (ο οποίος δεν παρατίθεται, αν και είναι η πρώτη επέτειος, κατά την οποία ο «Ριζοσπάστης» αποτελούσε όργανο του Σοσιαλιστικού Εργατικού Κόμματος Ελλάδας, μετέπειτα ΚΚΕ) σημειωνόταν αναφορικά με την Επανάσταση:

«Ότι η επανάστασις του 1821 ήτο μία επανάστασις, εις ην εσήκωσε το Έθνος, η συμφεροντολογία των μικροαστών και των εμπόρων της εποχής, οίτινες έχοντας εις τας χείρας την οικονομικήν ζωήν της χώρας -των Τούρκων φεουδαρχών μη ασχολούμενων με την εμπορικήν κίνησιν- είχαν συμφέρον να αποκτήσουν και την πολιτικήν εξουσίαν είναι αναμφισβήτητον και χιλιοειπωμένον ήδη. Ως επίσης αναντίρρητον είναι ότι προς επιτυχίαν της επαναστάσεως ταύτης, η αστική τάξις εξεμεταλλεύθη την διαφοράν της θρησκείας του υπόδουλου ως προς τον κατακτητήν, την παράδοσιν περί αναστάσεως του Βυζαντίου, το μίσος του αγρότου κολλίγου και υποτελούς κατά του αγά»[4].

Ενώ, στο άρθρο του «Ριζοσπάστη» του 1924, στο οποίο παραπέμπει, παραλείπει για ευνόητους λόγους την αρχή του, όπου σημειώνεται:

«Η αστική τάξις θα εορτάση σήμερον την "Εθνικήν" της εορτή. Η σημερινή ημέρα συμβολίζει το απελευθερωτικόν κίνημα του 21. Η επανάστασις εκείνη προοδευτική δια την εποχήν της από απόψεως ιστορικής ανάγκης ήτο καθαρώς κίνημα αστικόν»[5].

Φυσικά, ο προσδιορισμός του αστικού χαρακτήρα της Επανάστασης δεν αμφισβητεί τη λαϊκή συμμετοχή, όπως φαίνεται και από το απόσπασμα που παραθέτει η κυρία Θωμά (και όπως συμβαίνει και στην τωρινή Διακήρυξη):

«Οι αστοί έδωσαν το χρήμα, ο λαός έδωσε το αίμα.. ο λαός ο οποίος έδωσε το αίμα του δια την επιτυχίαν της Επανάστασης εγκαταλείφθη από την πρώτην ημέραν, ούτε οι αστοί ούτε οι κοτζαμπάσηδες σκέφτηκαν ποτέ τα λαϊκά συμφέροντα»,

Μόνο που ο συντάκτης του άρθρου πριν από 97 χρόνια, όπως και οι σημερινοί συντάκτες της Διακήρυξης, γνώριζε πολύ καλά ότι η ταξική σύνθεση των ένοπλων δυνάμεων μιας επανάστασης δεν προσδιορίζει και τον ταξικό της χαρακτήρα. Αντίθετα, σε όλες τις αστικές επαναστάσεις της εποχής, οι αστοί αποτελούσαν μια συντριπτικά μειοψηφούσα κοινωνική δύναμη, η οποία όμως αποτελούσε το φορέα των νέων σχέσεων παραγωγής και της νέας καπιταλιστικής εξουσίας και η οποία όφειλε να συμπαρασύρει τους εργάτες και τους φτωχούς αγρότες στα επαναστατικά της σχέδια, αν ήθελε να νικήσει τη φεουδαρχική εξουσία. Έτσι και αλλιώς, και οι εργάτες και οι φτωχοί αγρότες θα είχαν όφελος από την ανατροπή της φεουδαρχίας.

Εξάλλου, αν η ταξική σύνθεση των ενόπλων δυνάμεων έδινε και τον ταξικό χαρακτήρα μιας πολεμικής αναμέτρησης, τότε και η ιμπεριαλιστική Μικρασιατική Εκστρατεία, όπως και η συμμετοχή του ελληνικού στρατού στην επέμβαση στη σοβιετική Ρωσία και στην Κορέα, θα έπρεπε να θεωρούνται λαϊκοί πόλεμοι.

Θα μπορούσα να αναφέρω ακόμα πολλά παραδείγματα επιλεκτικής παρουσίασης παλιότερων επεξεργασιών (στα αποσπάσματα που παραθέτει) και άλλες τόσες επεξεργασίες που δεν παραθέτει, αλλά δεν επιθυμώ να κουράσω. Εξάλλου, το ουσιαστικό είναι ότι αυτή η κοπτοραπτική της κομματικής ιστοριογραφίας συνοδεύεται με διάφορες άλλες αναλύσεις, που επιχειρούν να προβληθούν ως παρελθούσες αναλύσεις του ΚΚΕ, ενώ στοχεύει να παρουσιάσει τις σημερινές αναλύσεις του ΚΚΕ ως ταυτόσημες με άλλες που καμία σχέση δεν έχουν μαζί του. Πιο συγκεκριμένα:

α) Η κυρία Θωμά ισχυρίζεται ότι το ΚΚΕ ψέγει την Επανάσταση του 1821 γιατί δεν ήταν σοσιαλιστική:

«μόνο μια ανιστορική ιδέα για το χρέος μιας "ταξικής επανάστασης" (που δεν έλαβε χώρα πουθενά αλλού την εποχή εκείνη) μπορεί να ψέξει τους ραγιάδες της οθωμανικής αυτοκρατορίας, υπό ζυγό αιώνων, ως προς το ότι αγωνίστηκαν να στήσουν δικό τους κράτος, αντί να το πάνε απευθείας για σοβιέτ».

 Όμως η Διακήρυξη λέει το ακριβώς αντίθετο:

«Η Επανάσταση του 1821 ήταν αστική εθνικοαπελευθερωτική επανάσταση, γνήσιο "τέκνο" της εποχής της. Προέκυψε ως συνέπεια των κοινωνικοοικονομικών αντιθέσεων που οξύνθηκαν την περίοδο μετάβασης από τη φεουδαρχία στον καπιταλισμό. Αποτέλεσε μία από τις κοσμογονικές αλλαγές που συντελούνταν εκείνη την περίοδο, έναν από τους πολλούς κρίκους των αστικών επαναστάσεων, που πραγματοποιήθηκαν στα τέλη του 18ου και στις αρχές του 19ου αιώνα. (…)

Το αστικό συγκεντρωτικό έθνος - κράτος αποτελούσε την πραγματική επαναστατική απάντηση της εποχής στα αδιέξοδα της φεουδαρχικής εξουσίας, αλλά σε καμιά περίπτωση δεν θα μπορούσε να οδηγήσει στην κατάργηση της ταξικής εκμετάλλευσης».

Φυσικά, η Διακήρυξη αναφερόμενη σε αστικές επαναστάσεις εννοεί τις ταξικές επαναστάσεις που γκρέμισαν τον παλιό κόσμο της φεουδαρχίας επιβάλλοντας επαναστατικά τον καπιταλισμό σε μια περίοδο που εκτείνεται από την Αμερικανική Επανάσταση (1775) έως και τις ευρωπαϊκές αστικές επαναστάσεις της περιόδου 1848-1850. Και να πληροφορήσουμε την κυρία Θωμά ότι στη διεθνή ιστοριογραφία αυτή η περίοδος αναφέρεται ως περίοδος των αστικών επαναστάσεων, ενώ ο ιστορικός Eric Hobsbawm έδωσε αντίστοιχο τίτλο σε βιβλίο του για την περίοδο.

Επομένως, η διαφορά του ΚΚΕ από τις άλλες αντικειμενικά δοσμένες προσεγγίσεις της εποχής των αστικών επαναστάσεων έγκειται στο γεγονός ότι αναδεικνύει το ιστορικά πεπερασμένο του καπιταλισμού. Γι’ αυτό και θεωρεί ότι το σύγχρονο πρόταγμα της εργατικής τάξης και των φτωχών λαϊκών δυνάμεων δεν μπορεί να αναζητηθεί στα τότε συνθήματα των αστικών επαναστάσεων που επέβαλαν την καπιταλιστική εξουσία, αλλά στην προσπάθεια διαμόρφωσης μιας κοινωνικής συμμαχίας και στρατηγικής για την ανατροπή της.

Υπό αυτό το πρίσμα, η όποια σύμπτωση της ανάλυσης του ΚΚΕ με αντικειμενικές αστικές και άλλες αναλύσεις της περιόδου δεν σημαίνει και ταύτιση του σκεπτικού του μαζί τους. Όπως, οι αντιλήψεις της κυρίας Θωμά περί εθνικοαπελευθερωτικής επανάστασης με κορυφαία τη σημασία της θρησκευτικής συνείδησης (όπως θα δούμε παρακάτω), δεν την ταυτίζουν με τον Άδωνι Γεωργιάδη.

Όμως, η κυρία Θωμά αμφισβητεί τόσο τον αστικό χαρακτήρα της Επανάστασης («η επιμονή στο δήθεν αστικό χαρακτήρα της επανάστασης»), όσο και την ύπαρξη ακόμα αστικής τάξης («Ούτε οι εμποράντζες της εποχής συνιστούσαν αστική τάξη με την μαρξική έννοια, ούτε αυτές οδήγησαν στην επανάσταση»). Και μάλλον δεν αποδέχεται ούτε την ανάγκη ανατροπής της καπιταλιστικής εξουσίας, παρά μόνο την ανάγκη αντικατάστασης μιας κυβέρνησης από μια άλλη:

«Και είναι διπλά γελοία μια τέτοια κατηγορία, όταν έρχεται από εμάς που όχι σοβιέτ δεν προσπαθούμε να στήσουμε, αλλά ζούμε ως υπήκοοι του Κούλη, και δεχθήκαμε στην προηγούμενη δεκαετία τρία μνημόνια συν την κωλοτούμπα του δημοψηφίσματος του 2015 χωρίς να ανοίξει μύτη... αλλά αυτά είναι για άλλη φορά».

β) Η ανιστορική κατά την κυρία Θωμά προσέγγιση του ΚΚΕ επεκτείνεται και στην εξέταση του ρόλου της θρησκείας:

«Όσο για το ρόλο της θρησκείας, είναι κάποτε καιρός να σταματήσουμε να βλέπουμε την εποχή με τα γυαλιά της σημερινής μας ιδεολογίας, και να αναγνωρίσουμε ότι στην εποχή του (και για πολύ αργότερα), ο λαός της επανάστασης ήταν πιστός και είχε κρατηθεί από τη θρησκεία του ως μέσο διαφοροποίησης από τον κατακτητή (φαινόμενο παγκόσμιο και πανάρχαιο)».

Μόνο που και σε αυτό το θέμα, άλλα λέει η Διακήρυξη του ΚΚΕ:

«Ο στόχος της επαναστατημένης αστικής τάξης, δηλαδή η συγκρότηση ενός σύγχρονου αστικού έθνους-κράτους, σήμαινε ταυτόχρονα και ρήξη με τους όρους της οθωμανικής κυριαρχίας. Το γεγονός αυτό προσέδωσε στην Επανάσταση και απελευθερωτικό χαρακτήρα και επέτρεψε στην αστική τάξη να προσελκύσει ευρύτερες κοινωνικές δυνάμεις, που βίωναν την ταξική εκμετάλλευση και τη φυλετική και θρησκευτική καταπίεση, στα επαναστατικά της σχέδια».

γ) Η κυρία Θωμά επιχειρεί να ταυτίσει τις αναλύσεις του ΚΚΕ με το αστικό αντιδραστικό ρεύμα της αναθεώρησης της Ιστορίας και συγκεκριμένα με τον εκπρόσωπο του Mazower:

«Επαναστατήσαμε -εμείς, ο λαός- γιατί θέλαμε ελευθερία, και όχι να λαθροβιώνουμε ως πολίτες σκλάβοι β’ κατηγορίας στην Οθωμανική Αυτοκρατορία (που δεν ήταν η ονειρο-φαντασία του τουρίστα Μαζάουερ, αλλά ένας ατέλειωτος κατάλογος από καταπίεση, εξευτελισμούς και σφαγές).(…) Και αν το ΚΚΕ έχει σταματήσει να κάνει αυτή τη διάκριση, κακό του κεφαλιού του. Κυριολεκτικώς, γιατί, το μεγαλύτερο θύμα από μια τέτοια αναθεώρηση της ιστορίας θα είναι το ίδιο».

Μόνο που το ΚΚΕ είναι το μοναδικό κόμμα που με συνέπεια έχει αντιστρατευτεί αυτό το αντιδραστικό ρεύμα, ενώ η κυρία Θωμά δεν μας εξηγεί επαρκώς -όπως φαίνεται και από τα προηγούμενα- από πού προκύπτει η ταύτιση που υποστηρίζει.

Κλείνοντας, το ΚΚΕ είναι ανοικτό στην στοιχειοθετημένη κριτική, ακόμα και στη στοιχειοθετημένη πολεμική εναντίον των θέσεών του. Όμως, στη διαδρομή 102 χρόνων δεν έχει δεχτεί -και ούτε πρόκειται να το πράξει τώρα- τη διαστρέβλωση των θέσεών του. Με αυτή την έννοια, κάθε αρθρογράφος έχει το δικαίωμα να διαφωνεί με τις αναλύσεις του ΚΚΕ ή να παρουσιάζει τις δικές του αντίθετες απόψεις ή αναλύσεις, αλλά όχι και να χρησιμοποιεί τις αναλύσεις του ΚΚΕ όπως θέλει ή να χρησιμοποιεί παραπλανητικά την ιστορική διαδρομή του.

Σε αυτή τη βάση, σας καλούμε να δημοσιεύσετε την παρούσα επιστολή στο site σας ως δείγμα σεβασμού στην ιστορική πραγματικότητα και τη δημοσιογραφική δεοντολογία.

Εκ μέρους του Τμήματος Ιστορίας της ΚΕ του ΚΚΕ

Κώστας Σκολαρίκος

[1]    Κώστας Σκολαρίκος, «"Εμφύλιες" συγκρούσεις και "εμφύλιοι" πόλεμοι στην Επανάσταση του 1821», στο Τμήμα Ιστορίας της ΚΕ του ΚΚΕ (επιμ.) «1821. Η Επανάσταση και οι απαρχές του ελληνικού αστικού κράτους», εκδ. «Σύγχρονη Εποχή», Αθήνα, 2020 , σελ. 268.

[2]    Αναστάσης Γκίκας, «Ο ρόλος και η στάση των κοινωνικών δυνάμεων της εποχής στην Επανάσταση του 1821. Ο χαρακτήρας της Επανάστασης» στο Τμήμα Ιστορίας της ΚΕ του ΚΚΕ (επιμ.), ό.π., σελ. 199.

[3]    Μάκης Μαΐλης, «Η κομματική ιστοριογραφία για το χαρακτήρα και τις κινητήριες δυνάμεις της Επανάστασης του 1821 και η στρατηγική του ΚΚΕ» στο Τμήμα Ιστορίας της ΚΕ του ΚΚΕ (επιμ.), ό.π.

[4]    Ριζοσπάστης, 25 Μαρτίου 1921.

[5]    Ριζοσπάστης, 25 Μαρτίου 1924.

21 σχόλια:

  1. ...Όλα εξηγούνται από το χρήμα και τα συμφέροντα των αστών, λέει σήμερα το ΚΚΕ – κάτι που ποτέ δε έλεγε μέχρι σήμερα το ΚΚΕ. Όπως ωραία το έθεσε ένας φίλος, «το ΚΚΕ αποφάσισε να μας πει πως το ΕΑΜ είχε λάθος κι ο Στίνας είχε δίκηο». Αν όμως το ΚΚΕ αποδομήσει το ίδιο τη λαϊκή συμμετοχή, αν το ΚΚΕ αποκαθηλώσει, εμμέσως ή αμέσως, από μόνο του (ή μέσω «φιλικών συμμετοχών») την πιο ένδοξη σελίδα της Ιστορίας του, αυτής στον Β’ ΠΠ, ας αρχίσει να σκέφτεται τι σημαίνει αυτό για την θέση του κομμουνισμού έναντι του ναζισμού στο ευρύτερο ιστορικό πεδίο και τι σημαίνει η αφαίρεση του απελευθερωτικού λαϊκού ρόλου από το ΕΑΜ, η άρνηση της αξίας, του μεγαλείου και της νίκης του αγώνα των απλών λαϊκών ανθρώπων. https://thepressproject.gr/ypenthymizontas-sto-kke-ti-ypirxe-to-kke/......... https://www.efsyn.gr/politiki/275933_o-dekembris-kai-i-anolokliroti-epanastasi-toy-21 https://www.rizospastis.gr/story.do?id=11036664 Ο Ρόλος του Τροτσκιστικού οπορτουνισμό είναι ο εξής. Οταν επικρατήσει στα Κ.Κ η στην Κ.Δ ο Δεξιός οπορτουνισμός εμφανίζονται οι Τροτσκιστές να ..ασπάζονται... την σωστή Μπολσεβίκικη θέση που εγκαταλείφθηκε για να την συκοφαντήσουν με δεδομένο πως η πραγματικά Μπολσεβίκοι είναι μειοψηφία και υποχρεωτικά εφαρμόζουν τον Δημοκρατικό συγκεντρωτισμό. Τα ζήσαμε όλα αυτά το 1987 1991.. με τις δύο Συμμορίες ...Γράψα και Φαράκου.... Επίσης την συνωμοσία στον Κόκκινο Στρατό την έκαναν ΜΠΟΥΧΑΡΙΝ ΖΗΝΟΒΙΕΦ ΤΡΟΤΣΚΙ αγκαλιασμένοι. Απελευθερωτικός Ταξικός λοιπόν ο αγώνας του λαού το 1941 1949 μόνο που το ΕΑΜ έπρεπε να είναι Κοινωνική συμμαχία και όχι πολιτικό μέτωπο. Καπιταλισμός λοιπόν το 1830 στο Ιμπεριαλιστικό στάδιο το 1982 ότι και να λέει ο οπορτουνιστικός Συρφετός. ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Διόρθωση. Στο Ιμπεριαλιστικό στάδιο 1882. ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ

      Διαγραφή
  2. Αυτη ηταν η αντιδραση, της Λαμπρινη Θωμά, στην απαντηση του κόμματος:

    "Είναι τιμή και χαρά να συζητάει μαζί σου το ΚΚΕ, και μάλιστα πάνω σε ένα θέμα σαν την Επανάστασή μας, του 1821. Και δυό φορές τιμή να το κάνει μέσω του τμήματος Ιστορίας του. Ευχαριστώ από την καρδιά μου.
    Το άρθρο μου, για τη διακήρυξη του ΚΚΕ για τα 200 χρόνια της Επανάστασής μας, και που δημοσίευσα και εδώ προ ολίγων ημερών, έτυχε, λοιπόν, της απάντησης του Ιστορικού Τμήματος του ΚΚΕ. Κάτι που με συγκίνησε αληθινά και βαθιά.
    Δεν είμαι ιστορικός - δημοσιογράφος είμαι. Στρατευμένη - με ξέρετε. Με τη μόνιμη αγωνία της λαϊκής έκφρασης και συμμετοχής, με τη μόνιμη αγωνία του «Εμείς». Αυτό το Εμείς όμως, το Λαο μας, Εμάς, Εμείς, όπως φάνηκε από αυτή την απάντηση, το σεβόμαστε και το βάζουμε μπροστά και οι δύο. Οπότε, καρδιακώς λύνονται και πάλι όλα.
    Στα μη καρδιακώς: Μακάρι άλλοι ιστορικοί, από κάθε πλευρά που υπερασπίζεται τους αγώνες και την ιστορία του λαού μας, να μας κάνουν την τιμή. Είναι πολύτιμη εμπειρία και φως του '21 που φτάνει έτσι ως εδώ.
    Όπως φως είναι και η αναγνώριση των ετεροτήτων και μαζί ο αλληλοσεβασμός που συνόδεψαν αυτή τη σύντομη κουβέντα: ένα δικό μας δώρο των ημερών και της επετείου."

    ΔΣΕ

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Αυτή την αντίδραση δεν την δημοσίευσε το The Press Project

      ΔΣΕ

      Διαγραφή
    2. Παναγιώτη Κατά λάθος έσβησα ένα μήνυμα σου

      Διαγραφή
    3. ΔΣΕ. Είναι λογικό να μη το δημοσιεύσει γιατί άν το κάνει τότε πρέπει να εξηγήσει γιατί το ΕΑΜ ΠΟΛΙΤΙΚΟ ΜΕΤΩΠΟ δεν διεκδίκησε την εξουσία τον ΟΚΤΩΒΡΗ ΤΟΥ 1944 σε επαναστατικές συνθήκες με τον συσχετισμό στα Βαλκάνια συντριπτικό και οδήγησε τον λαό στην καταστροφή σε χρόνο που διάλεξε ο ΤΑΞΙΚΟΣ ΕΧΘΡΟΣ τον ΔΕΚΕΜΒΡΗ ΤΟΥ 1944. Τι να πει για αυτό το ΕΓΚΛΗΜΑ ΔΣΕ. Την καλημέρα μου. ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ

      Διαγραφή
    4. Δεν τρέχει τίποτα ήταν η παραπομπή στον Ριζοσπάστη. ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ

      Διαγραφή
  3. Δεν πειράζει, ρε Γκαγκάριν, δεν έχασε κι η Βενετιά βελόνι... Εξ άλλου ο Παναγιώτης είναι ως γνωστόν ανοικονόμητος: ένα τούσβησες, μια ντουζίνα καινούργια θα ποστάρει: Σωστή Λερναία Ύδρα!

    Παραμυθάς

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Συνέχισε να Σκούζεις και να χοροπηδάς μιλάμε για σουρωτήρι.... ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ

      Διαγραφή
    2. https://www.tanea.gr/2001/07/05/greece/oi-igetes-diafwnoyn-gia-ti-morfi-tis-synergasias/ Καλή χώνεψη... να προσέχεις το Φαρμακείο με το καπιταλιστικό κέρδος και την βουλευτική σύνταξη.... ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ

      Διαγραφή
  4. Λάθος, ΔΣΕ, δημοσιεύτηκε και (γιατί αρχικά μπήκε στο facebook) στο Press Project:

    https://thepressproject.gr/anoichti-epistoli-tou-tmimatos-istorias-tis-ke-tou-kke-sto-the-press-project/

    με τη διευκρίνιση:

    "Απο το φβ μου, με τη δημοσίευση της ανοικτής επιστολής: .... Την επιστολή του κκε δημοσίευσα και στο προσωπικό μου τοίτερ, πινντ, όπως ειχα βαλει και το άρθρο μου. Αυτά, από μίαν οπαδό της Αποκαταστάσεως των Πάντων."

    Μη προτρεχέτω ἡ γλῶττα τῆς διανοίας

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. *Από την πλευρά της, η συντάκτριά μας, Λαμπρινή Θωμά δηλώνει ότι δεν θα συνεχίσει τη συζήτηση σεβόμενη την Ιστορία και το ρόλο του ΚΚΕ, όπως ακριβώς έκανε και στο κείμενό της.

      https://thepressproject.gr/anoichti-epistoli-tou-tmimatos-istorias-tis-ke-tou-kke-sto-the-press-project/?fbclid=IwAR15Tj3pEJdJ9dpj38-s5vr4SWltcYv8hR5YuoFUo3D8M4FOOZ_CDfAmxrU#.YG3jXtDiQmA.twitter

      ΔΣΕ

      Διαγραφή
    2. ΔΣΕ. Σταματάει απο αδυναμία και σεβόμενη την Ευρωκομουνιστική γραμμή της Κ.Δ του 1935... που στέρησε απο τον λαό την εξουσία τον ΟΚΤΩΒΡΗ ΤΟΥ 1944 τον οδήγησε στην καταστροφή 2 μήνες μετά και στην συνέχεια δεμένο χειροπόδαρα σε φυλακές εξορία εκτελέσεις. Για αυτό σταματάει να μιλάει. Τι να πει... Στάζουν αίμα... ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ

      Διαγραφή
    3. Ούτε την Ιστορία ούτε τον ρόλο του ΚΚΕ σεβάστηκε η κυρία Θωμά, και προσωπικά δεν θα είχα καμιά αξίωση γι αυτό!
      Για να "σεβαστείς τον ρόλο και την Ιστορία του ΚΚΕ" πρέπει να αξίζεις κι εσύ κάτι. Νάχει κάποιαν αξία ο όποιος σεβασμός σου.
      Είχα όμως την στοιχειώδη αξίωση να μην διαστρεβλώνει/αποσιωπεί τα λεγόμενα κανενός, άρα και του ΚΚΕ, κι αυτό, όχι σαν υποχρέωση στον εκάστοτε διαλεγόμενο, που δικαίωμά της είναι, (και παρά τα λεγόμενά της, που τα ακούω "βερεσέ"), να μην εκτιμά η να μην θέλει να τον προστατεύσει, αλλά τουλάχιστον, σαν σεβασμό στον τρίτο αναγνώστη, που δεν πρέπει κανείς να εξαπατά!

      Διαγραφή
  5. Στο ίδιο φύλλο υπάρχει και το συγχαρητήριο του ΕΑΜ προς τον Κλήμεντ Ατλυ

    «Η Κεντρική Επιτροπή του ΕΑΜ συγχαίρουσα εγκάρδια για την εκλογική νίκη εύχεται ευημερίαν στο φίλο και σύμμαχο βρετανικό λαό κάτω από τη φωτισμένη καθοδήγηση του Εργατικού Κόμματος.

    Ο Ελληνικός Λαός που αγωνίσθηκε ανένδοτα στο πλευρό των μεγάλων συμμάχων για την ελευθερία και την κοινωνική πρόοδο μέσα σε ένα νέο μεταπολομικό κόσμο, τρέφει σήμερα περισσότερο παρά ποτέ τη βαθειά πεποίθηση, ότι αυτά τα ιδεώδη θα πραγματοποιηθούν με ομαλή δημοκρατική εξέλιξη και στη χώρα του, κοιτίδα της ελευθερίας και της δημοκρατίας

    Κεντρική Επιτροπή ΕΑΜ

    Δ. ΠΑΡΤΣΑΛΙΔΗΣ»https://atexnos.gr/%CE%B7-%CE%BD%CE%AF%CE%BA%CE%B7-%CF%84%CF%89%CE%BD-%CE%B5%CF%81%CE%B3%CE%B1%CF%84%CE%B9%CE%BA%CF%8E%CE%BD-%CF%84%CE%BF%CE%BD-%CE%B9%CE%BF%CF%8D%CE%BB%CE%B7-%CF%84%CE%BF%CF%85-1945-%CF%83%CF%84%CE%B7/ ...... Αυτή την Ευρωκομουνιστική σούπα που σάπισε και βρωμάει προσπαθεί να μας σερβίρει ξανά η κυρία. Ευχαριστούμε πήραμε τρις φορές με ΕΑΜ ΠΟΛΙΤΙΚΟ ΜΕΤΩΠΟ ...ΕΔΑ... ΣΥΝΑΣΠΙΣΜΟ..... 4η φορά δεν έχει.... ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. Η «ομαλή δημοκρατική εξέλιξη»



    Στις 18 Οκτώβρη αποβιβάστηκαν στο Κερατσίνι ο Γ. Παπανδρέου και μια σειρά υπουργοί. Περίπου ένα μήνα πριν, είχαν αποβιβαστεί στην Ελλάδα οι πρώτες αγγλικές στρατιωτικές δυνάμεις.

    Στις 16 Οκτώβρη είχε φτάσει στην Αθήνα από τα βουνά της Ελεύθερης Ελλάδας ο Γραμματέας της ΚΕ του ΚΚΕ, Γ. Σιάντος, με μια σειρά μέλη της ΚΕ του Κόμματος, του ΕΑΜ και της ΠΕΕΑ. Την επόμενη μέρα συνήλθε το ΠΓ της ΚΕ, το οποίο εξέδωσε Απόφαση «πάνω στην απελευθέρωση της Αθήνας». Η Απόφαση εκτιμούσε ότι με την Απελευθέρωση της πρωτεύουσας και της υπόλοιπης Ελλάδας «ανοίγει νέο στάδιο αγώνων για την κατοχύρωση της λαϊκής κυριαρχίας και για την αναγέννηση της νέας δημοκρατικής Ελλάδας». Τονιζόταν επίσης η σημασία της «περιφρούρησης της τάξης και της ασφάλειας κατά την ώρα της απελευθέρωσης» που «ανέτρεψαν τις προσπάθειες των εχθρών της εθνικής ενότητας να συκοφαντήσουν το Κόμμα και το ΕΑΜ στα μάτια των συμμάχων μας».

    Ανέφερε: «Ο λαός μας, κάτω από τις σημαίες του ΕΑΜ και του ΚΚΕ μ' ενθουσιασμό χαιρέτησε και φιλοξενεί τμήματα ενόπλων δυνάμεων των συμμάχων, που ήρθαν εδώ για να συνεχίσουν τον αγώνα εναντίον του εχθρού που υποχωρεί. Τα γενναία τέκνα της φιλελεύθερης και συμμάχου Μεγάλης Βρετανίας θα βρουν την πιο θερμή υποδοχή και υποστήριξη από το σύμμαχο, φιλελεύθερο και φιλοπρόοδο ελληνικό λαό» («Το ΚΚΕ - Επίσημα Κείμενα», τόμ. 5ος, εκδ. «Σύγχρονη Εποχή», Αθήνα, 1981, σελ. 231-232).

    Ακόμα: «Υποστηρίζουμε την κυβέρνηση εθνικής ενότητας γιατί οι προγραμματικοί της σκοποί συμπίπτουν με τους άμεσους σκοπούς του αγώνα μας. Την υποστηρίζουμε υπό την προϋπόθεση ότι θα πάρει όλα τα μέτρα πραχτικής εφαρμογής των προγραμματικών διακηρύξεών της».

    Τέλος, το ΠΓ καλούσε «ολόκληρο το Κόμμα και τον ελληνικό λαό να περιφρουρήσουν την εθνική ενότητα, να κατοχυρώσουν τη λαϊκή κυριαρχία και ν' αγωνιστούν θαρρετά για μιαν Ελλάδα καθαρισμένη από το φασισμό, αναγεννημένη, λαοκρατούμενη, ευτυχισμένη».


    Στην παραπάνω θέση αποτυπώνεται, με το χαρακτηρισμό «λαοκρατούμενη» Ελλάδα, η μεταρρυθμιστική, κοινοβουλευτική αντίληψη για το πέρασμα από την καπιταλιστική στη σοσιαλιστική εξουσία, η οποία δεν κατονομάζεται, αλλά υπονοείται.

    Εξάλλου, ο Σιάντος είχε δηλώσει ότι στις εκλογές που θα γίνουν, το ΚΚΕ «όχι μόνο θα κατέβει σε ενιαίο συνασπισμό με όλα τα Κόμματα του ΕΑΜ, αλλά και επιδιώκει να συμπράξει σε έναν ευρύτατο συνασπισμό όλων των δημοκρατικών δυνάμεων της Χώρας. Το ΚΚΕ θεωρεί ότι προς το συμφέρον του Ελληνικού Λαού επιβάλλεται η συσπείρωση όλων των προοδευτικών δυνάμεων - και αυτών που βρίσκονται έξω από το ΕΑΜ - σε ένα πανδημοκρατικό Μέτωπο» («Ριζοσπάστης», 16-11-1944). ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. Μέσα από αυτήν τη στρατηγική αντίληψη της «ομαλής δημοκρατικής εξέλιξης» το Κόμμα έβλεπε ως αντίπαλο μόνο το τμήμα της αστικής τάξης που είχε ανοιχτά συνεργαστεί με τις δυνάμεις κατοχής, τους βασιλόφρονες, τους μεταξικούς κ.ά.

    Τα προβλήματα στην πολιτική του Κόμματος εκφράζονταν και στο κεντρικό ζήτημα της ταξικής πάλης αμέσως μετά την Απελευθέρωση, το ζήτημα της αποστράτευσης των ένοπλων λαϊκών σωμάτων (ΕΛΑΣ - Εθνική Πολιτοφυλακή) και της συγκρότησης «εθνικού στρατού». Η θέση του ΚΚΕ σε αυτό ήταν ότι διάλυση του ΕΛΑΣ και της Εθνικής Πολιτοφυλακής θα μπορούσε να γίνει μόνο με την προϋπόθεση της εκκαθάρισης του κρατικού μηχανισμού από δοσιλογικά και τεταρτοαυγουστιανά στοιχεία καθώς επίσης και της ταυτόχρονης διάλυσης των Χιτών, της Χωροφυλακής, του Ιερού Λόχου και της Ορεινής Ταξιαρχίας.

    Κεντρικό αίτημα των ΚΚΕ και ΕΑΜ υπήρξε επίσης η σύλληψη, δίκη και τιμωρία όλων όσοι συνεργάστηκαν με τις δυνάμεις Κατοχής εγκληματώντας κατά του λαού.

    Στις 25 Νοέμβρη το πρωτοσέλιδο του «Ριζοσπάστη» εκτιμούσε:

    «Σαραντατρείς μέρες έκλεισαν από την απελευθέρωση... Και η πέμπτη φάλαγγα κρατάει όλες τις θέσεις της... Να ξεριζωθεί αποφασιστικά κάθε κίνδυνος για αντιλαϊκή τυραννία. Και να ξέρουν, μια και καλή, όλοι οι ανοιχτοί ή κρυφοί εραστές της διχτατορίας ότι ισχύει στις μέρες μας πιο πολύ από κάθε άλλη φορά ο μεγάλος λόγος που μας κληροδότησε η Γαλλική Επανάσταση: "ΟΤΑΝ Ο ΛΑΟΣ ΒΡΙΣΚΕΤΑΙ ΜΠΡΟΣ ΣΤΟΝ ΚΙΝΔΥΝΟ ΤΗΣ ΤΥΡΑΝΝΙΑΣ ΔΕΝ ΤΟΥ ΜΕΝΕΙ ΝΑ ΔΙΑΛΕΞΕΙ ΠΑΡΑ `Η ΤΙΣ ΑΛΥΣΙΔΕΣ `Η ΤΑ ΟΠΛΑ!"».

    Βεβαίως, στο τι έπρεπε να «ξεριζωθεί» το Κόμμα υποτιμούσε το γεγονός ότι η κρατική ανασυγκρότηση δημιουργούσε, έτσι κι αλλιώς, νέους αστικούς θεσμούς, που από τη φύση τους είναι θεσμοί καταστολής.

    Το κρίσιμο ζήτημα

    Η συμμετοχή του ΚΚΕ και του ΕΑΜ στην κυβέρνηση «Εθνικής Ενότητας» (2 Σεπτέμβρη - 1 Δεκέμβρη 1944), παρότι σύντομη, εμπεριέχει σημαντικά διδάγματα γύρω από το κρίσιμο ζήτημα της συμμετοχής ή μη των Κομμουνιστικών Κομμάτων σε αστικές κυβερνήσεις.

    Το φαινόμενο δεν ήταν μοναδικό. Στο αμέσως επόμενο διάστημα (1945-1947) ΚΚ πήραν μέρος σε αστικές κυβερνήσεις 9 ακόμα χωρών της Δυτικής Ευρώπης (Ιταλία, Γαλλία, Βέλγιο, Δανία, Νορβηγία, Ισλανδία, Αυστρία, Φινλανδία, Λουξεμβούργο), σε δυο κυβερνήσεις της Λατινικής Αμερικής (Χιλή, Κούβα) και σε δυο της Ασίας (Ινδονησία, Ιράν).

    Καταρχάς, με τη συμμετοχή, το ΚΚΕ συνέβαλε στην επαναφορά και νομιμοποίηση μιας αστικής κυβέρνησης και ενός αστικού πολιτικού συστήματος χρεοκοπημένου στη συνείδηση της λαϊκής πλειοψηφίας. Οπως υπογράμμισε αργότερα ο ίδιος ο Γ. Παπανδρέου:

    «Μόνον η συμμετοχή του ΚΚΕ εις την Κυβέρνησιν μας ήνοιγε τας πύλας της Ελλάδος. Και διά τούτο την επεδίωξα - και ευτυχώς κατορθώθη» («Καθημερινή», 2-3-1948). ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  8. Ο ρόλος των ΕΑΜιτών υπουργών και υφυπουργών στην κυβέρνηση ήταν ρόλος αστικής διαχείρισης. Αυτό διαφάνηκε πιο κατηγορηματικά στο κρίσιμο υπουργείο των Οικονομικών (υπουργός Α. Σβώλος, υφυπουργός Αγγ. Αγγελόπουλος). Τα πρώτα μέτρα της μεταπολεμικής ανοικοδόμησης σχεδιάστηκαν από κοινού με τα στελέχη του Βρετανικού Θησαυροφυλακίου Μπάιλι και κατόπιν από τους Γουάιλι και Λόιντ, όπως και με τον συνδιοικητή της Τράπεζας της Ελλάδας, Ξενοφώντα Ζολώτα. Βασικά ζητήματα υπήρξαν το νομισματικό, το επισιτιστικό, καθώς και η σύνταξη του προϋπολογισμού, που σύμφωνα με τον «Ριζοσπάστη», επρόκειτο να «είναι απόλυτα ισοσκελισμένος» και βασισμένος «πάνω σε υγιές νόμισμα» («Ριζοσπάστης», 2-11-1944).

    Στις 9 Νοέμβρη 1944 αποφασίστηκε η κυκλοφορία της νέας δραχμής, η οποία ισοδυναμούσε με 50 δισ. παλιές, ενώ η ισοτιμία της με τη χάρτινη λίρα ορίστηκε στις 600 νέες δραχμές.

    «Ενας από τους κυριότερους σκοπούς της κυβέρνησης», δήλωσε ο Α. Σβώλος, ήταν «να κινήσουμε ξανά τον παραγωγικό μηχανισμό της χώρας. Η σταθεροποίηση ήταν η απαραίτητη αφετηρία. Θ' απαιτηθεί όμως σκληρή εργασία για να ζωογονηθεί η οικονομία και να αυξηθεί η παραγωγή».

    Ποια τάξη είχε τα κλειδιά της οικονομίας - την εξουσία

    Παρότι το ΚΚΕ και το ΕΑΜ κατείχαν όλα τα οικονομικά υπουργεία, αναγκάστηκαν συχνά να συναινέσουν σε μέτρα που μόνο φιλολαϊκό χαρακτήρα δεν είχαν.

    Στο επίπεδο των μισθών, π.χ., ορίστηκε μέσος μισθός για τους εργάτες και τους υπαλλήλους, ο οποίος, όπως τόνισε ο Α. Σβώλος στη σχετική εισήγησή του, θα κρατούνταν χαμηλά προκειμένου να δοθεί ώθηση στην οικονομία - τη μεταπολεμική καπιταλιστική ανασυγκρότηση. «Η εργατική τάξη», υπογράμμισε, «έδωσε τόσες θυσίες για την απελευθέρωση της χώρας και κάνει τώρα επίσης μεγάλη θυσία για την ανοικοδόμηση του τόπου, αφού δέχεται χαμηλό επίπεδο ημερομισθίων για τους δύο μήνες, Νοέμβρη και Δεκέμβρη και τούτο για να συμβάλλει με όλες της τις δυνάμεις στην κίνηση της παραγωγικής μηχανής» («Ριζοσπάστης», 14-11-1944).

    «...Οι βιομήχανοι και οι διάφοροι μεγαλοεπιχειρηματίες - γράφει ο Β. Μπαρτζιώτας - χρησιμοποίησαν τη νομισματική μεταρρύθμιση, για να κατεβάσουν τα μεροκάματα και τους μισθούς (...). Οι εργάτες της Αθήνας - Πειραιά έκαναν αυστηρή κριτική στο ΚΚΕ και το ΕΑΜ (...). Διαδήλωναν καθημερινά έξω από το Πολιτικό Γραφείο του πρωθυπουργού και τα άλλα υπουργεία και απαιτούσαν να αυξηθούν τα μεροκάματα και οι μισθοί, να πληρώσουν τα σπασμένα της σταθεροποίησης - μεταρρύθμισης όχι οι εργαζόμενοι, αλλά η πλουτοκρατική ολιγαρχία, η οποία θησαύρισε στον πόλεμο» (Βασίλης Μπαρτζιώτας, «Η Εθνική Αντίσταση στην Αδούλωτη Αθήνα», εκδ. «Σύγχρονη Εποχή», Αθήνα, 1984, σελ. 345). ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  9. α, 1984, σελ. 345).

    Ο αστικός Τύπος έγραφε: «Τι θα γίνη λοιπόν; Το ΚΚΕ θα είναι ταυτοχρόνως Κυβέρνησις και πεζοδρόμιον; Συμπολίτευσις και αντιπολίτευσις; Δεν γίνεται αυτό» («Ελευθερία», 2-11-1944).

    «Θα πρέπει όμως κι οι βιομήχανοι απ' τη μεριά τους», έγραφε ο Π. Δελμής (του Οικονομολογικού Τμήματος Μελετών του ΕΑΜ), «Πρώτο: να πάψουν να αποκρύβουν πρώτες ύλες όπως αποκαλύφθηκε σε ορισμένες τυπικές περιπτώσεις (εργοστάσιο Λαναρά). Δεύτερο, να βοηθήσουν το Υπουργείο και τις αρμόδιες αρχές για την κίνηση των επιχειρήσεών τους σπεύδοντας πρόθυμα να δώσουν ειλικρινή στοιχεία για τις δυνατότητες κίνησης της βιομηχανίας τους. Τρίτο, να μην κρατάνε στάση αντεργατική (ο τύπος έγραψε για ένα γνωστό βιομήχανο που κυνηγούσε μια εργάτρια μεσ' το εργοστάσιό του). Τέταρτο, να δείξουν ότι κατανοούν την ανάγκη να συνεισφέρουν στον κοινό αγώνα του λαού ένα μέρος τουλάχιστο απ' το επιχειρηματικό τους κέρδος, παράγοντας γρήγορα, φτηνά και σε μεγάλη ποσότητα τα είδη που χρειάζεται ο λαός» («Νέα Ελλάδα», 20-11-1944 ).

    Μέτρα, όπως η επιβολή «έκτακτης φορολογίας» στους 1.000 πλουσιότερους Ελληνες (που υπολογιζόταν να αποφέρει συνολικά περίπου 1.500.000 λίρες και θα καταβαλλόταν σε χρυσό σε 4 τριμηνιαίες δόσεις - άγνωστο τελικά αν υλοποιήθηκε), δεν έθιγαν στο ελάχιστο την ουσία του προβλήματος: Ποια τάξη κατείχε τα κλειδιά της οικονομίας και - βεβαίως - την εξουσία. Οι βιομήχανοι κράτησαν κλειστά τα εργοστάσια, παρά τις σχετικές οικονομικές ενισχύσεις που έλαβαν («Ριζοσπάστης», 1-11-1944), ενώ υπήρξαν και περιπτώσεις όπου οι ίδιοι οι εργάτες έπαιρναν στα χέρια τους την παραγωγή, όπως π.χ. στα λιγνιτωρυχεία Καλογρέζας - Νέου Ηρακλείου και στα Ναυπηγεία Σαλαμίνας.

    Οσον αφορούσε το υπουργείο Εργασίας (υπουργός Μ. Πορφυρογένης), αποφασίστηκαν η ίδρυση Ταμείου Ανεργίας και επίδομα ανεργίας στο 40% του μισθού, η επέκταση του 8ωρου στους κλάδους όπου δεν ίσχυε έως τότε κ.ά. («Ριζοσπάστης», 21-11-1944, 24-11-1944).

    Ωστόσο, θεσπίστηκαν και μια σειρά άλλα μέτρα, όπως π.χ. η δυνατότητα των επιχειρήσεων «να θέτουν το πλεονάζον τμήμα» των εργαζομένων τους «εις κατάστασιν διαθεσιμότητος, συνεπαγομένην με αναστολήν της μισθοδοσίας, άνευ λύσεως της εργασιακής σχέσεως»(«Εφημερίς της Κυβερνήσεως», 25-11-1944, (ΦΕΚ 26)). ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  10. Η πείρα διδάσκει

    Η συμμετοχή του ΚΚΕ και του ΕΑΜ στην αστική κυβέρνηση του 1944 αποτελεί απτό παράδειγμα για το πόσο ουτοπικός είναι ο ισχυρισμός ότι χάρη στη μαχητικότητα και τη συνέπεια του Κομμουνιστικού Κόμματος είναι δυνατό μία τέτοια κυβέρνηση να ακολουθήσει φιλολαϊκό δρόμο ή - σε κάθε περίπτωση - να πάρει τουλάχιστον κάποια μέτρα υπέρ του λαού και ν' ανοίξει σιγά - σιγά τον δρόμο για έναν ευνοϊκότερο συσχετισμό στην πάλη για το σοσιαλισμό. Αντίθετα με αυτήν την ανεδαφική προσμονή, η πείρα και εκείνης της περιόδου διδάσκει ότι η συμμετοχή στις αστικές κυβερνήσεις - σε πείσμα των πιο καλών προθέσεων - γίνεται φραγμός στη λαϊκή πάλη και οδηγεί σε πισωγύρισμα με αρνητικές επιπτώσεις και για πολλά χρόνια.

    Στο πλαίσιο της συμμετοχής σε αστική κυβέρνηση, δεν είναι δυνατό να υπάρξουν επωφελείς για το λαό συμβιβασμοί, από τη στιγμή που το ΚΚ έχει κάνει ήδη την πρώτη και θεμελιώδη υποχώρηση, προκειμένου να συμμετάσχει σε αυτήν την κυβέρνηση: Εχει παραιτηθεί από την πάλη για την εργατική εξουσία και συνεπώς από τον στόχο της κοινωνικοποίησης των μέσων παραγωγής.

    Το ΚΚΕ και το ΕΑΜ χρεώθηκαν σε μεγάλο βαθμό τα μη φιλολαϊκά μέτρα που πάρθηκαν αυτήν την περίοδο, χάριν των αναγκών της καπιταλιστικής ανασυγκρότησης, όπως επίσης και την αποτυχία άλλων μέτρων, για παράδειγμα στο μέτωπο της καταπολέμησης της ανεργίας, του πληθωρισμού. Ταυτόχρονα, εφόσον οι ΕΑΜικοί υπουργοί αντιμετώπιζαν τα ζητήματα «από τα πάνω», ο λαϊκός παράγοντας υποτιμήθηκε ή ακόμα και τέθηκε στο περιθώριο.

    Στις 15 Οκτώβρη 1944, η ΚΕ του Εργατικού ΕΑΜ ανέλαβε καθήκοντα προσωρινής διοίκησης της ΓΣΕΕ, με σκοπό την αποκατάσταση των συνδικαλιστικών ελευθεριών, τη διενέργεια αρχαιρεσιών στα συνδικάτα και τη σύγκληση ενός πραγματικού συνεδρίου της ΓΣΕΕ. Σημειώνεται ότι στις 18 Αυγούστου 1944 η ΚΕ του ΕΕΑΜ αποφάσισε το ΕΕΑΜ να χρησιμοποιεί «από δω και στο εξής τον τίτλο Γενική Συνομοσπονδία των Εργατών της Ελλάδας» με 16μελή Διοίκηση («Κείμενα της Εθνικής Αντίστασης», τόμ. Α', εκδ. «Σύγχρονη Εποχή», Αθήνα, 1981, σελ. 200).

    Αυτήν την περίοδο η ΓΣΕΕ διακήρυττε πως «η εργατοϋπαλληλική τάξη θα υποστηρίξει την Κυβέρνηση στην πραγματοποίηση των σκοπών της» («Ριζοσπάστης», 5-11-1944 ).

    Από τη μεριά του, ο Παπανδρέου διαβεβαίωνε τους εκπροσώπους των εργαζομένων «ότι η κυβέρνηση πιστεύει σταθερά στη λαοκρατία και αποβλέπει στη δημιουργία του λαϊκού σοσιαλιστικού κράτους» («Ριζοσπάστης», 7-11-1944).

    Οπως ήταν επόμενο, το γενικότερο πρόβλημα της στρατηγικής του ΚΚΕ είχε άμεσο αντίκτυπο στην κατεύθυνση της πάλης του συνδικαλιστικού κινήματος. Σε σύσκεψη μεταξύ των εκπροσώπων της ΓΣΕΕ, των βιομηχάνων και των αρμόδιων υπουργών, υπό την προεδρία του Γ. Παπανδρέου (7 Νοέμβρη 1944), με αντικείμενο τη λειτουργία των εργοστασίων, ο Κ. Θέος, μιλώντας εξ ονόματος της ΓΣΕΕ, τόνισε μεταξύ άλλων:

    «Ο αγώνας των εργατών που έφερε εθνική ένωση δεν είχε σαν επιδίωξη να κάμει προνομιούχο τάξη την εργατική. Ο εργατικός κόσμος είναι έτοιμος με αυταπάρνηση να συμβάλει με όλες του τις δυνάμεις στην προσπάθεια της ανασυγκρότησης».

    Διαβεβαίωσε ακόμη «ότι και οι εργάτες αναγνωρίζουν ότι και μεγάλο μέρος των βιομηχάνων έδειξε κατά το διάστημα της σκλαβιάς πατριωτική στάση». Ο υπουργός Εργασίας Μ. Πορφυρογένης, με τη σειρά του, τόνισε ότι «πρέπει να μην έχουμε προκαταλήψεις (...) και πρέπει να κατανοήσουμε ότι όλοι αγωνιζόμαστε με όλες μας τις δυνάμεις για να μπούμε από την ανωμαλία στην ομαλότητα» («Ριζοσπάστης», 8-11-1944).

    Το συμπέρασμα είναι ότι ο λαός, ακόμα και ένοπλος, θα παραμένει εγκλωβισμένος στο αστικό πλαίσιο, από τη στιγμή που το Κομμουνιστικό Κόμμα συμμετέχει σε αστική κυβέρνηση και δεν οργανώνει την αυτοτελή δράση της εργατικής τάξης για την ανατροπή της αστικής εξουσίας.
    Με πληροφορίες απο "Ρ" Θ. Λ .....Φτάνει μωρέ όχι άλλο κάρβουνο.... ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  11. https://www.ergatikosagwnas.gr/arthra/afieromata/2658-i-agnosti-ekthesi-tou-kosta-apalodima-gia-ti-maxi-tou-kosma Οι Μανιαδάκηδες τάχα τιμούν τον λαό που θυσιάστηκε την στιγμή που χέζουν πάνω στους τάφους υπηρετώντας τον καπιταλισμό με λύσσα. ...ΑΞΙΟΙ.... ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ

    ΑπάντησηΔιαγραφή

Tα σχόλια στο μπλοκ πρέπει να συνοδεύονται από ένα ψευδώνυμο, ενσωματωμένο στην αρχή ή το τέλος του κειμένου