Δώδεκα χρόνια από τον θάνατο του Ευγένιου Σπαθάρη

Δώδεκα χρόνια συμπληρώνονται σήμερα από τον θάνατο του μεγάλου δασκάλου του Θεάτρου Σκιών Ευγένιου Σπαθάρη, που έφυγε από τη ζωή στις 9/5/2009 σε ηλικία 85 ετών, έχοντας βάλει τη σφραγίδα του στην πολιτιστική ταυτότητα του τόπου μας με την τεράστια συμβολή του στη διατήρηση και ανάδειξη της λαϊκής παράδοσης και τέχνης του Καραγκιόζη.

Στη μνήμη του, ο γιος του Σωτήρης επιμελήθηκε και σκηνοθέτησε ένα σύντομο βίντεο που πρωτοπαρουσιάστηκε στο Φεστιβάλ «Σπαθάρεια 2009» τον Σεπτέμβρη της χρονιάς που ο Ευγένιος Σπαθάρης έφυγε από τη ζωή και σήμερα το παραχώρησε στο υπουργείο Πολιτισμού που το ανάρτησε στο youtube. (Δείτε εδώ το βίντεο - αφιέρωμα στη μνήμη του Ευγένιου Σπαθάρη).

Γνήσια «φωνή» της λαϊκής μας παράδοσης, o Ε. Σπαθάρης διακρίθηκε για το ανήσυχο και δυναμικό του πνεύμα του. Βαθιά ανθρώπινος και απλός, υπηρέτησε με πάθος τους τομείς που ασχολήθηκε. Μεγάλη του αγάπη, το θέατρο σκιών, το οποίο ανανέωσε και προσάρμοσε τεχνικά, μορφικά και θεματικά στη σύγχρονη εποχή. Το όνομά του συνυφασμένο με τον Καραγκιόζη. Αδιάρρηκτα δεμένο με τον ήρωα που έζησε μαζί μας τα δύσκολα χρόνια της Κατοχής, τον καιρό της απελευθέρωσης, το ταξίδι στο φεγγάρι... Αυτόν που μας συντρόφεψε σε χαρές και πίκρες της ζωής, που μας έκανε να γελάσουμε και να δακρύσουμε με τα κατορθώματα και την ανθρωπιά του.

Ο Ευγένιος Σπαθάρης γεννήθηκε το 1924 στην Αθήνα. Από μικρό παιδάκι διδάχθηκε την τέχνη του Θεάτρου Σκιών από τον κορυφαίο Καραγκιοζοπαίκτη εκείνης της εποχής - τον πατέρα του Σωτήρη Σπαθάρη και έγινε βοηθός του στις παραστάσεις του. Δικές του παραστάσεις άρχισε να δίνει σε διάφορες συνοικίες της Αθήνας στα χρόνια της Κατοχής.

Μετά την κατοχή και μετά τον θάνατο του πατέρα του καλλιέργησε τα μέγιστα την τέχνη του. Ακολούθησε μια λαμπρή πορεία με παραστάσεις σε όλη την Ελλάδα και το εξωτερικό σε διεθνή φεστιβάλ Θεάτρου Σκιών (ΗΠΑ, Καναδά, Κούβα, Βρυξέλλες, Παρίσι, Ρώμη, Λονδίνο, Μόναχο, Γενεύη, Στουτγάρδη κ.ά.). Σημαντική ήταν η συνεισφορά του στην καταγραφή της τέχνης του Καραγκιόζη με ηχογραφήσεις παραστάσεων (από το 1962) και καταγραφή σημειώσεων και τετραδίων του πατέρα του. Πραγματοποίησε, επίσης, πολλές εκπομπές για παιδιά με κλασικά έργα του ελληνικού Θεάτρου Σκιών, στο ραδιόφωνο και την τηλεόραση, ενώ κυκλοφόρησε περίπου 15 καραγκιόζικα έργα σε δίσκους.

Ο Ευγένιος Σπαθάρης φιλοτέχνησε, επίσης, έργα ζωγραφικής, στο πλαίσιο της τέχνης του Καραγκιόζη, στα οποία απεικόνισε ιστορικά θέματα, ήρωες της Επανάστασης του '21 κ.ά.. Το εικαστικό του έργο παρουσιάστηκε σε ατομικές και ομαδικές εκθέσεις στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Δίδαξε ηθοποιούς σε θεατρικές παραστάσεις πώς να υποδυθούν τον Καραγκιόζη και άλλα πρόσωπα του Θεάτρου Σκιών (λ.χ. στο «Μεγάλο μας τσίρκο» και στο ΚΘΒΕ) και φιλοτέχνησε καραγκιόζικα σκηνικά για θεατρικές και χορευτικές παραστάσεις.

Στα μέσα της δεκαετίας του 1990 άνοιξε τις πόρτες του στο Μαρούσι το «Σπαθάρειο» Μουσείο, όπου εκτίθεται η συλλογή του (σκηνικά παραστάσεων, ζωγραφικά έργα που σχετίζονται με το Θέατρο Σκιών και φιγούρες του πατέρα του, δικές του και άλλων ομοτέχνων του).

 Ο Ευγένιος Σπαθάρης και ο Καραγκιόζης