Η «λογική και ευαισθησία» του πράσινου καπιταλισμού

Πριν πολλά χρόνια ο Μαρξ επεσήμαινε πως «στον καπιταλισμό είναι υποχρεωτική η συνεχής εκμετάλλευση της φύσης».

Επαληθεύτηκε, το ζήσαμε, το πάθαμε, το βιώνουμε κάθε μέρα. Ωσπου εμφανίστηκαν οι «σωτήρες» ενός άλλου καπιταλισμού. Του «πράσινου», αυτού που παρουσιάζουν σαν κοινωνικά δίκαιου, φιλικού προς στο περιβάλλον, ευαισθητοποιημένου και προοδευτικού.

Ετσι, περάσαμε αιφνιδίως στην εποχή που οι Κροίσοι ανησυχούν και προβληματίζονται δήθεν για το σύστημα που τους πλουτίζει και που οι πολυεθνικές διατυμπανίζουν τις πράσινες ευαισθησίες και το ενδιαφέρον τους για την προστασία του περιβάλλοντος.

Πώς το αντιλαμβάνονται άραγε όλο αυτό; Πώς επιχειρείται, από τα επικοινωνιακά επιτελεία τους, το μεγαλόπνοο «πρασίνισμα» του καπιταλισμού;

Πώς ράβεται ο μανδύας που θα καλύψει το άγρια εκμεταλλευτικό σύστημα (που στην πράξη απέδειξε πόσο ληστρικό είναι με το περιβάλλον), αλλά κι αυτό το τερατώδες παγκόσμιο «Πράσινο New Deal»;

Οσα κόλπα, όσα εφέ, όσα τρικ κι αν επινοηθούν ακόμη, για να θολώσουν τις προθέσεις αυτών που έχουν πρωτοστατήσει στην ένταση της εκμετάλλευσης και της αδικίας, είναι ηλίου φαεινότερες οι συνέπειες των επιλογών τους. Οι σταυροφόροι της «πράσινης» ανάπτυξης, ό,τι και να λένε, δεν θα σταματήσουν να καταστρέφουν δάση και περιοχές Natura, να μετατρέπουν βουνά, ποτάμια, παραλίες, λίμνες, βραχονησίδες και οικοσυστήματα σε βιομηχανικές ζώνες, με καταστροφή της χλωρίδας, της πανίδας, της τοπικής οικονομίας, κατασκευάζοντας αχανή αιολικά πάρκα, με καταστροφικές συνέπειες στον υδροφόρο ορίζοντα και στην αντιπλημμυρική προστασία των πόλεων.

Δεν πρασινίζει ο καπιταλισμός!

 

Αξίζει να υπενθυμίσουμε ένα μικρό παράδειγμα. Μόνο οι ΗΠΑ, το 4% του παγκόσμιου πληθυσμού, προκαλούν το 23% των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου.

Εδώ στη χώρα μας, μεταξύ 1955 και 1998 κάηκαν 13 εκατομμύρια στρέμματα δασικής γης, αλλά... μόνο τα 2 εκατομμύρια από αυτά κάηκαν πριν τη μεταπολίτευση, που σημαίνει πως το μεγαλύτερο ποσοστό κάηκε όταν η Ελλάδα με την ΕΟΚ εντάχτηκε στη διεθνοποιημένη οικονομία, σε αυτήν που φαντασιωνόταν χλιδές, βίλες, τσιμεντοποίηση των πάντων και ανεξέλεγκτη τουριστική εκμετάλλευση. Αυτό που λένε «πράσινη μετάβαση» της ΕΕ, στην πράξη σημαίνει «γης Μαδιάμ». Σημαίνει εμπορευματοποίηση της γης, του νερού, των δασών, της υγείας, βάζει τους ανθρώπους να ζουν δίπλα σε χωματερές, τα παιδιά να μεγαλώνουν κοντά σε ρυπογόνες βιομηχανίες, τη φύση να διαλύεται. Αυτό είναι το πραγματικό πρόσωπο της πράσινης οικονομίας τους; Μα στ' αλήθεια θέλουν να πιστέψουμε πως υπάρχει συγκεκριμένο πλάνο πράσινης ανάπτυξης; Μπορεί να υπάρξει κάτι τέτοιο, σ αυτήν την αιματοβαμμένη αρένα του ανταγωνισμού του κέρδους; Μπορεί να σωθεί ο πλανήτης απ' αυτούς που - δημιούργησαν και - εξυπηρετούνται από ένα ρυπογενές, απάνθρωπο σύστημα; `Η μήπως κατάφεραν οι πολυδιαφημισμένες διεθνείς συνθήκες να μειώσουν τη ρύπανση, τις πετρελαιοκηλίδες, την αποψίλωση των δασών, τη συρρίκνωση της βιοποικιλότητας, την χημική ρύπανση και την κλιματική αλλαγή με την άνοδο της θερμοκρασίας και το λιώσιμο των πάγων;

Ασχολείται κάποιος απ' αυτούς, που ευαγγελίζονται περιβαλλοντική δικαιοσύνη, με το τι ακριβώς συμβαίνει στους πολέμους που εξαπολύουν, με τις βόμβες που ρίχνουν, με τα χημικά όπλα που χρησιμοποιούν;

`Η ενδιαφέρονται μόνο για τις ολοκαίνουργιες ιδιωτικές επιχειρηματικές ευκαιρίες και επενδυτικές δραστηριότητες που ξεφυτρώνουν, για την... προστασία του περιβάλλοντος και που αποφέρουν ασύλληπτα κέρδη; Μήπως τελικά όλο αυτό δεν είναι παρά το άλλοθι αυτών που έχουν πρωτοστατήσει στο αιματοκύλισμα λαών κι έχουν προκαλέσει ανυπολόγιστες οικολογικές καταστροφές, για να ανοίξουν νέες πλατιές λεωφόρους κερδοφορίας; Μήπως είναι η σωστή στιγμή για να αθωωθούν - μέσα από τέτοιες «φιλοπεριβαλλοντικές επιλογές» - διάφοροι επιχειρηματικοί όμιλοι και να χαρακτηριστούν «πρωτοπόροι, ευαίσθητοι, καινοτόμοι και ευεργέτες»; Ετσι κι αλλιώς, σε αυτούς θα καταλήξει ο πακτωλός των δισεκατομμυρίων ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης της ΕΕ και δεν θα φτάσει ποτέ εκεί που πραγματικά υπάρχει ανάγκη, στην Υγεία, στην Εκπαίδευση, στους μισθούς, στις συντάξεις, στη βελτίωση των κοινωνικών υπηρεσιών, σε έργα ουσίας.

Η ψεύτικη ευαισθησία των κροίσων

 

Υπάρχει κάποιος που πιστεύει πως το σημερινό σύστημα της οικονομίας της αγοράς, με κατάλληλες οικονομικές πολιτικές και τεχνολογίες, θα μπορούσε να γίνει «φιλικό προς το περιβάλλον»; Θα μπορούσε να το προστατέψει, όταν κυρίαρχο κριτήριό του είναι το κέρδος; Το ΚΚΕ έθεσε καίρια ερωτήματα, πριν λίγες μέρες, στη συζήτηση της πρότασης για τη διαμόρφωση Ελληνικού Κλιματικού Νόμου στη Βουλή, αλλά σίγουρα δεν πρόκειται να δοθούν πειστικές απαντήσεις σε κανένα από αυτά. Από ποιον άλλωστε; Η κυβέρνηση της ΝΔ, που πλασάρεται ως υπέρμαχος της «πράσινης ανάπτυξης», ένα χρόνο πριν ψήφισε νέο «περιβαλλοντικό νόμο», με τον οποίο συνέχισε και εμπλούτισε τη γνωστή καταστροφική πολιτική της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ, που μετέτρεψε το περιβάλλον σε εμπόρευμα. Στην προχτεσινή μεγάλη πυρκαγιά στο Σχίνο και στο Αλεποχώρι, είδαμε για μια ακόμη φορά τους κατοίκους της Δυτικής Αττικής, απροστάτευτους, να βιώνουν τον εφιάλτη για τη ζωή και τα σπίτια τους. Εκτός από τα μεγάλα λόγια της «πράσινης ευαισθησίας», υπάρχουν οι συνέπειες της πραγματικότητας με τα δεκάδες χιλιάδες καμμένα στρέμματα, συνέπειες που προκύπτουν από την υποχρηματοδότηση και την υποστελέχωση όλων των υπηρεσιών πολιτικής προστασίας, που διαχρονικά όλες οι κυβερνήσεις έχουν επιβάλει. Δύσκολη - και βρώμικη - δουλειά το rebranding του καπιταλισμού!

Της
Σεμίνας ΔΙΓΕΝΗ