20/7/1980: ΞΕΝΟΔΟΧΟΫΠΑΛΛΗΛΟΙ, Πικρό το χαμόγελο

- Μέσα στον πλούτο, με την πλουτοκρατία μας κάνουν πτώματα και σκουπίδια. Στο ΧΙΛΤΟΝ είναι πολυτέλεια τα εργατικά δικαιώματα...

ΠΡΩΤΟΣ λόγος κάθε εργαζόμενου στο «ΑΘΕΝΣ ΧΙΛΤΟΝ», σ' αυτό το εξοργιστικά πολυτελές κέντρο της υψηλής «κοινωνίας» της Δύσης, στην καρδιά της Αθήνας.

Κι όμως οι εργαζόμενοι εκεί, την ώρα τουλάχιστον της δουλειάς, χαμογελούν. Από «τα παράξενα του κόσμου»; Κάθε άλλο. Το να δουλεύεις στο «ΧΙΛΤΟΝ» και να μη χαμογελάς, μας εξηγούν, είναι «παράπτωμα» που τιμωρείται. Μέχρι βραβεία... «αβροφροσύνης» και «ευχαριστώ» δίνει η πολυεθνική.

Πρόκειται για πικρό χαμόγελο, που κρύβει μια στυγνή εκμετάλλευση. Πλησιάζοντας το προσωπικό μαθαίνουμε:

- Στην καφετέρια «Βυζαντινό» 25 άτομα σερβίρουμε κάθε μέρα 3.000 «εκλεκτούς πελάτες και προσκεκλημένους». Δεν αισθανόμαστε τα πόδια μας. (...)

- Δεύτερο λόγο δεν σηκώνει η εργοδοσία. Ακόμη και τις έγκυες τις κακομεταχειρίζεται. Μια έγκυος πέντε μηνών παραπονέθηκε γιατί την παραφόρτωναν δουλειά και πήρε την απάντηση: «Να μην κάνετε παιδιά!»...

- Γράψτε κι ότι ο μισθός μας είναι μόνο 14.500 δρχ. Οι σερβιτόρες παίρνουν λιγότερο από τους σερβιτόρους και δουλεύουν και μετά τα μεσάνυχτα.

Στα υπόγεια

Αθλιοι όροι δουλειάς στο πολυτελέστατο ξενοδοχείο «ΚΙΝΓΚ ΤΖΩΡΤΖ». Η κατάσταση εδώ δεν είναι καλύτερη.

Εκατόν πενήντα περίπου εργαζόμενοι, κυρίως γυναίκες, μαρτυρούν κάθε μέρα δουλεύοντας στα υπόγεια, περίπου 9 μέτρα κάτω από την επιφάνεια του εδάφους.

- Πνιγόμαστε κάθε μέρα εκεί κάτω, μας λέει μια εργάτρια από το τμήμα των πλυντηρίων. Το ξενοδοχείο πάνω λάμπει και κάτω εμείς υποφέρουμε. Λέμε αμάν να ανέβουμε πάνω.

Εδώ η καθυστέρηση μισθών και άλλων αποδοχών είναι συχνό φαινόμενο. Ολα στο «ΚΙΝΓΚ ΤΖΩΡΤΖ» λειτουργούν «ρολόι», εκτός από την τήρηση των δικαιωμάτων των εργαζομένων.

Τα βάσανα της καμαριέρας

Απεργία στο ξενοδοχείο "ΚΟΝΤΟΚΑΛΙ" στην Κέρκυρα 5-6 Ιουλη 1980

Μια «γύρα» σε διάφορα αθηναϊκά ξενοδοχεία αποκαλύπτει ότι σπάνια οι εργαζόμενοι κάνουν μόνο τη δουλειά για την οποία προσλήφθηκαν. Αυθαίρετα οι επιχειρηματίες τους αναθέτουν πρόσθετα τα πιο διαφορετικά καθήκοντα.

- Στο «ΠΡΕΖΙΝΤΕΝΤ» οι εργαζόμενοι αναγκάζονται να υπογράφουν στη σύμβαση ότι προσλαμβάνονται για όλες τις δουλειές. (...)

- Στο «ΠΑΡΚ» οι καμαριέρες κάνουν υποχρεωτικά και χρέη καθαρίστριας, χωρίς να παίρνουν το επίδομα. Οσο για το ωράριο αυτό είναι... ακαθόριστο. Πηγαίνουμε στις 7.30 για δουλιά, λένε, αλλά δεν ξέρουμε τι ώρα θα γυρίσουμε στα σπίτια μας...

- Στου «ΔΙΒΑΝΗ» οι καμαριέρες μπογιατίζουν, στοκάρουν, βάζουν ταπετσαρίες και φτιάχνουν 22 δωμάτια! (...)

Κυκλώματα παρακολούθησης

Δεν είναι λίγα εκείνα τα ξενοδοχεία που παρακολουθούνται αδιάλειπτα οι κινήσεις των εργαζομένων. Χρησιμοποιούνται γι' αυτό ακόμη και κλειστά κυκλώματα τηλεόρασης.

Συνήθως υπάρχουν ειδικοί πολυπρόσωποι μηχανισμοί καταστολής των αντιδράσεων των εργαζομένων και ξεχωρίσματος των... «πιο αχάριστων». Η τύχη των τελευταίων είναι, σε πολλές περιπτώσεις, η απόλυση.

- Στου «ΧΑΝΔΡΗ» στα υπόγεια δουλεύουν για ένα κομμάτι ψωμί ξένοι εργάτες, πρόσφυγες, συνταξιούχοι. Η τρομοκρατία φτάνει μέχρι μαζικές μηνιάτικες απολύσεις.

- Στο «ΧΙΛΤΟΝ» ύστερα από απεργία έγιναν 80 «εκκαθαρίσεις».

- Από το «ΚΑΡΑΒΕΛ» απολύθηκε πρόσφατα εντελώς αυθαίρετα ένας συνδικαλισμένος σερβιτόρος. Εδώ, σύμφωνα με τον εσωτερικό κανονισμό, όποιος δεν «εκτελεί τα καθήκοντά του με αφοσίωση» αυτόματα πέφτει σε «παράπτωμα».

Στο όνομα του «διευθυντικού δικαιώματος» στα ξενοδοχεία της Αθήνας - και βέβαια όχι μόνο σε αυτά - τσαλαπατούνται τα δικαιώματα των εργαζομένων. Οι δυο «κόσμοι» και οι αντιθέσεις προβάλλουν ανάγλυφα και αποκαλύπτουν, πίσω από τις φανταχτερές βιτρίνες, ένα καθεστώς στυγνής εκμετάλλευσης. Αυτό αντιμετωπίζουν 20.000 περίπου εργαζόμενοι στα εκατοντάδες ξενοδοχεία της Αθήνας. Και για την καλύτερη αντιμετώπισή του συσπειρώνονται στο σύνδεσμο ξενοδοχοϋπαλλήλων Αθήνας.

***

Η ομοιότητα του παραπάνω ρεπορτάζ με σημερινά πράγματα και καταστάσεις δεν είναι διόλου τυχαία ούτε συμπτωματική! Το 1980 μπορεί να φαντάζει κάπως μακρινό... μα οι συνθήκες εργασίας των εργαζομένων στη «βαριά βιομηχανία» της χώρας ήταν και είναι αντιστρόφως ανάλογες της χλιδής, της πολυτέλειας και των ειδυλλιακών εικόνων που παρουσιάζονται στα διαφημιστικά μηνύματα για την προώθηση του ελληνικού τουρισμού.

Το «θαύμα» του Τουρισμού, τα ρεκόρ και τα αμύθητα κέρδη των μονοπωλιακών ομίλων είναι προϊόν της πολύωρης και κοπιαστικής εργασίας, της σκληρής εκμετάλλευσης των χιλιάδων ξενοδοχοϋπαλλήλων. Γι' αυτό και οι πιο πάνω περιγραφές θυμίζουν τόσο πολύ όσα βιώνουν σήμερα οι εργαζόμενοι του κλάδου.

Ο «Ριζοσπάστης» αναδείκνυε με στοιχεία από την Αθήνα, τη Χαλκιδική, τη Ρόδο, την Κρήτη και την Κέρκυρα την εντατικοποίηση της δουλειάς, τους αντεργατικούς μηχανισμούς της εργοδοσίας (με «Τμήματα Ασφαλείας» στα ξενοδοχεία της Χαλκιδικής), πού ξεκουράζονταν οι εργαζόμενοι μετά την εξαντλητική δουλειά (υπόγεια, λυόμενα δίπλα σε στάβλους) κ.ά. Ταυτόχρονα, πρόβαλλε και τη διέξοδο για τους εργαζόμενους, την ανάγκη να οργανωθούν και να παλέψουν συλλογικά. Είναι ενδεικτική η αναφορά για τους ξενοδοχοϋπαλλήλους της Κέρκυρας:

«Το διήμερο 5-6 Ιούλη το 85-90% των 6.000 περίπου εργαζομένων στα 140 ξενοδοχεία της Κέρκυρας "γνωρίστηκε" με την απεργία. Για πρώτη φορά απεργήσανε οι ξενοδοχοϋπάλληλοι του νησιού. Η Κέρκυρα σείστηκε από το σύνθημά τους: "Απεργούμε, τα δίκια μας ζητούμε"».