Κάθε φορά που ένα σοβαρό συμβάν ή μια μεγάλη πυροσβεστική επιχείρηση εμφανίζεται στους τίτλους των ΜΜΕ, είναι συνήθης ο χαρακτηρισμός των πυροσβεστών ως «ηρώων». Ισως ο λαός πράγματι θέλει να εκφράσει έτσι ειλικρινή ευγνωμοσύνη προς το έργο των πυροσβεστών. Ομως η εικόνα του «ήρωα» απομακρύνει τον πυροσβέστη από την ανθρώπινη διάστασή του και συσκοτίζει τα πολλά προβλήματα που καλείται μαζί και με την οικογένειά του να αντιμετωπίσει, στην προσπάθειά του να εκπληρώσει το καθήκον του προς τον ελληνικό λαό.
Οι συνθήκες στις οποίες θα κληθεί να εργαστεί ένας πυροσβέστης είναι εξ ορισμού ακραίες, τόσο για το σώμα όσο και για τον ψυχισμό του. Η εργασία σε βάρδιες, το έντονο σωματικό έργο σε υψηλές θερμοκρασίες, η απότομη εναλλαγή ηρεμίας - έντασης, η επαναλαμβανόμενη έκθεση σε τοξικούς παράγοντες, η διαχείριση τραυματικών εμπειριών και τόσα άλλα που αντιμετωπίζουν καθημερινά οι πυροσβέστες έχουν σημαντικές μακροπρόθεσμες συνέπειες: Διαταραχή του κιρκάδιου κύκλου του σώματος, καρδιαγγειακά νοσήματα, καρκίνοι, μετατραυματικό στρες, προβλήματα στις ανθρώπινες σχέσεις κ.ά. Το ζήτημα της ουσιαστικής αντιμετώπισης αυτών των παραγόντων απασχολεί έντονα τις πυροσβεστικές υπηρεσίες διεθνώς. Μετά και από μαχητικές συνδικαλιστικές διεκδικήσεις των πυροσβεστών, σε ορισμένες χώρες καθιερώθηκαν σημαντικοί μηχανισμοί υγείας και ασφάλειας κατά την εργασία, όπως η ύπαρξη υγειονομικής φροντίδας στα συμβάντα, η απολύμανση προσωπικού και μέσων μετά από κάθε συμβάν (ανεξαρτήτως μεγέθους ή σοβαρότητας), η διευθέτηση του χρόνου εργασίας κ.λπ.
Στη χώρα μας, δυστυχώς, το ζήτημα της υγείας και ασφάλειας στην εργασία των πυροσβεστών πρακτικά δεν υφίσταται, ενώ, με ημίμετρα και παλινωδίες, η κατάσταση διαρκώς χειροτερεύει. Ο πρόσφατος θάνατος του πυροσβέστη στην πυρκαγιά της Χίου αναδεικνύει ξανά με τον πλέον δραματικό τρόπο την απουσία γιατρού και ασθενοφόρου στο πεδίο των επιχειρήσεων. Ο θάνατος αυτός, όπως και άλλοι παρόμοιοι παλαιότερα, πιθανότατα θα είχε αποφευχθεί αν στις πυροσβεστικές επιχειρήσεις συμμετείχε ασθενοφόρο με υγειονομικό προσωπικό - σημαντικότατη παράλειψη, η οποία όχι μόνο δεν αντιμετωπίστηκε την τελευταία δεκαπενταετία, αλλά αντιθέτως μεγάλο μέρος των ασθενοφόρων του ΠΣ παραχωρήθηκε στο ΕΚΑΒ από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ! Για να «μπαλώσουν» μια τρύπα, δηλαδή, άνοιξαν μια άλλη. Τα αποτελέσματα φάνηκαν πριν από λίγες μέρες...
Επιπλέον, η σωστή απολύμανση των μέσων και του προσωπικού μετά τα συμβάντα, καθώς και ο ποιοτικός χρόνος ανάπαυσης και διαβίωσης ανάμεσα σε αυτά, είναι δύσκολο να πραγματοποιηθούν στην πλειοψηφία των Πυροσβεστικών Σταθμών και Υπηρεσιών, αφού οι εγκαταστάσεις τους είναι ακατάλληλες γι' αυτόν τον σκοπό. Κτίρια πεπαλαιωμένα ή / και μισθωμένα, που σχεδιάστηκαν για άλλες χρήσεις και δεν διαθέτουν ντους, επαρκείς και ποιοτικούς θαλάμους, με ελλιπείς υπηρεσίες καθαριότητας, ενώ η διαρρύθμισή τους δεν προσφέρει τον απαραίτητο διαχωρισμό «ψυχρών» και «θερμών» ζωνών απολύμανσης, ούτως ώστε να μη διαδίδονται στους χώρους ενδιαίτησης / ανάπαυσης τα τοξικά παράγωγα των πυρκαγιών που μεταφέρουν οι πυροσβέστες επιστρέφοντας από τις επεμβάσεις. Η πανδημία της COVID-19 ήρθε απλώς να δυσχεράνει, από την άποψη αυτή, μια ήδη έντονα προβληματική καθημερινότητα.
Τα προβλήματα των πυροσβεστών όμως δεν εξαντλούνται κατά την άσκηση των καθηκόντων τους, αλλά δυστυχώς συνεχίζονται και στην προσωπική τους ζωή. Μετά και την ψήφιση του ν. 4662/2020, η ελαστικοποίηση του ωραρίου έχει καταστεί η «φυσιολογική» καθημερινότητα σε όλες τις υπηρεσίες. Η διαρκής κήρυξη επιφυλακών για προληπτικούς λόγους, χωρίς να υπάρχει κάποιο συμβάν σε εξέλιξη (π.χ. οποτεδήποτε υπάρχει πρόβλεψη αυξημένου κινδύνου πυρκαγιών ή έντονων καιρικών φαινομένων), έχει εγκαθιδρύσει ένα ιδιότυπο καθεστώς «μόνιμης έκτακτης ανάγκης» στις ζωές των πυροσβεστών, οι οποίοι καλούνται να βρίσκονται συνεχώς υπ' ατμόν. Ειδικά την τελευταία διετία και σε συνδυασμό με τη γενικότερη απουσία κοινωνικών υποδομών (διευρυμένων ωραρίων στους παιδικούς σταθμούς κ.λπ.), οι πυροσβέστες έχουν απολέσει κάθε δυνατότητα οικογενειακού προγραμματισμού: Καλούνται συστηματικά για πρόσθετη υπηρεσία, και το πού θα αφήσουν τα παιδιά τους αποτελεί δικό τους πρόβλημα. Για την υπερεργασία αυτή «αμείβονται» με ρεπό, τα οποία πρακτικά είναι αδύνατον να χορηγηθούν, λόγω λειψανδρίας (σύστημα που με πρόσφατο νομοθέτημα της κυβέρνησης της ΝΔ διευρύνθηκε σε όλους τους εργαζόμενους). Ταυτόχρονα η διάλυση του κανονισμού μεταθέσεων, με την κατάργηση του αμετάθετου και την αλλαγή της πόλης σε νομό συμφερόντων, έχει δημιουργήσει τρομακτικές συνθήκες οικονομικής και οικογενειακής ανασφάλειας στο σύνολο των Ελλήνων πυροσβεστών. Πρακτικά ο πυροσβέστης σήμερα δεν ξέρει πότε θα εργαστεί και πού θα ξημερώσει!
Σκόπιμα, τόσο ο κυβερνητικός συνδικαλισμός όσο και τα αντίστοιχα ΜΜΕ καλλιεργούν το επιχείρημα ότι οι πυροσβέστες «ασκούν λειτούργημα και όχι επάγγελμα», ή ότι η πίεση «αφορά κυρίως τους θερινούς μήνες, που οι ανάγκες είναι αυξημένες» - επομένως οι πυροσβέστες είτε δεν νομιμοποιούνται ηθικά να έχουν εργασιακές απαιτήσεις, είτε θα πρέπει απλώς να υπομένουν στωικά τα προβλήματά τους. Πρόκειται για σκόπιμα καλλιεργούμενες απόψεις, που εκφράζουν την αντιμετώπιση της πυροπροστασίας με όρους ανύπαρκτων εργασιακών δικαιωμάτων για τους πυροσβέστες. Διότι, αν όντως διαχρονικά οι κυβερνήσεις αντιλαμβάνονταν το πυροσβεστικό επάγγελμα ως λειτούργημα, θα το στήριζαν ανάλογα, με μέριμνα για το προσωπικό, με μόνιμες προσλήψεις και μακρόπνοο σχεδιασμό. Αντ' αυτού, όλες οι κυβερνήσεις των τελευταίων δεκαετιών προτιμούν την καλλιέργεια ενός πολεμικού κλίματος γύρω από τις «απειλές» της Πολιτικής Προστασίας (οι «στρατηγοί άνεμοι» και οι «ασύμμετρες απειλές» έχουν εγγραφεί στην ιστορία του σχετικού πολιτικού λόγου), τακτική που στοχεύει στη νομιμοποίηση αποφάσεων επιχειρηματικής δραστηριότητας γύρω από την πυροπροστασία (ενοικιάσεις μέσων, ιδιωτικοποίηση υποδομών κ.λπ.).
Κοινός παρονομαστής των περισσότερων από τα παραπάνω προβλήματα είναι η λειψή χρηματοδότηση και η διαχρονική υποστελέχωση. Τη στιγμή που περισσότερο προσωπικό απορροφάται σε αναρίθμητες νέες γραφειοκρατικές δομές, στην επιχειρησιακή του καθημερινότητα το Πυροσβεστικό Σώμα στελεχώνεται με όρους «δελτίου Τύπου»: Οι ελάχιστοι (συγκριτικά) πυροσβέστες των βαρδιών ανακυκλώνονται και διασκορπίζονται, επανδρώνοντας με ελάχιστα άτομα όσο το δυνατόν περισσότερες Υπηρεσίες (οχήματα, περιπολικά, πεζοπόρα κ.λπ.), μη τηρώντας ούτε καν τα αναχρονιστικά όρια που ο ίδιος ο εσωτερικός κανονισμός ορίζει (π.χ. στον αριθμό πυροσβεστών για την επάνδρωση της πρώτης εξόδου), ώστε να μπορούν να εξαγγέλλουν οι ιθύνοντες ολοένα και περισσότερα οχήματα και μέσα, δίνοντας την εικόνα ενός - μεγαλύτερου από τον πραγματικό - μηχανισμού σε ετοιμότητα!
Η ένταση και η υφή των προβλημάτων που αντιμετωπίζουν οι πυροσβέστες σήμερα είναι τέτοιες που δεν θα ήταν υπερβολικός ο ισχυρισμός ότι σε έναν βαθμό ο πυροσβέστης πλέον έχει αποκοπεί από την ανθρώπινη πλευρά του: Οικογένεια, ανθρώπινες σχέσεις, ποιοτικός ελεύθερος χρόνος, ασφάλεια, προγραμματισμός, όλα αυτά που κάνουν έναν άνθρωπο να αισθάνεται πλήρης, εκλείπουν ολοένα και περισσότερο από τους Ελληνες πυροσβέστες.
Ολα τα παραπάνω δεν είναι τίποτα άλλο παρά η έκφραση στη ζωή του πυροσβέστη τής πολιτικής που αντιμετωπίζει την πυροπροστασία ως ασύμφορο κόστος για το καπιταλιστικό κράτος. Γι' αυτό, οι πυροσβέστες έχουν πάρα πολλούς λόγους να αγωνιστούν μαζί με τον λαό για τα δικαιώματά τους. Δυστυχώς έχει γίνει πλέον ζήτημα ζωής και θανάτου...
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Tα σχόλια στο μπλοκ πρέπει να συνοδεύονται από ένα ψευδώνυμο, ενσωματωμένο στην αρχή ή το τέλος του κειμένου