Όταν οι συνέπειες της καπιταλιστικής ανάπτυξης γίνονται άλλοθι για νέα εγκλήματα στο βωμό του κέρδους…

Δεν έχει υπάρξει καταστροφική πυρκαγιά, πλημμύρα και οποιαδήποτε μεγάλη φυσική καταστροφή που να μην συνοδεύτηκε από την προσπάθεια της εκάστοτε αστικής κυβέρνησης να αξιοποιήσει κάποια ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της προκειμένου να πείσει ότι επρόκειτο για κάτι το «πρωτοφανές», κάτι που ήταν «ανθρωπίνως αδύνατο να αντιμετωπιστεί».

Κι αν στις πολύνεκρες πυρκαγιές της Ηλείας το 2007 η τότε κυβέρνηση της ΝΔ διά στόματος Β.Πολύδωρα μας έλεγε για τον «στρατηγό άνεμο» που δεν αφήνει να σβήσουν οι φωτιές, τα τε­λευταία χρόνια έχει γίνει «στανταράκι» τα πάντα να αποδίδονται στην κλιματική αλλαγή. Σίγουρα λιγότερο γελοία δικαιολογία και γι’ αυτό και πιο επικίνδυνη, αφού αξιοποιεί μια υπαρκτή κατάστα­ση, αυτή της υποβάθμισης του περιβάλλοντος σαν αποτέλεσμα της καπιταλιστικής ανάπτυξης, ενώ ταυτόχρονα λειτουργεί και σαν όχημα για να προχωρήσουν τα «κατάμαυρα» επενδυτικά σχέ­δια των «πράσινων» αρπακτικών, ακόμα και πάνω στα καμένα…

Από την «πυροθύελλα» στην… «τρισδιάστατη μη ισοθερμική στήλη»

«Δεν ήταν μια απλή φωτιά, ήταν πυροθύελλα», λέει ο ΣΥΡΙΖΑ για την καταστροφή στο Μάτι και κατηγορεί τη ΝΔ ότι ως αντιπολίτευση έκανε πολιτική πάνω στα πτώματα, αλλά ως πρωθυπουργός ο Μητσοτάκης πα­ραδέχθηκε τελικά σε συνέδριο του ΟΗΕ ότι στο Μάτι έφταιγε η κλιματική αλλαγή. Και γιατί να μην το πα­ραδεχτεί, άλλωστε αφού είναι βολικό άλλοθι για κάθε κυβέρνηση;

Πριν λίγες μέρες, όταν όλοι παρακολουθούσαμε με σφιγμένη καρδιά δάσος και σπίτια να γίνονται στάχτη στην Αττική, ενώ φυσούσε αέρας με μόλις 2 μποφόρ, η κυβέρνηση και οι παπαγάλοι της μας ενημέρωναν για το… «σπάνιο φαινόμενο της τρισδιάστατης μη ισο­θερμικής στήλης» και το «μικροκλίμα με ριπές 8 μπο­φόρ που επικρατούσε μέσα στη φωτιά που καθιστούσε αδύνατη την κατάσβεση», ξεφτιλίζοντας για μία ακόμη φορά τη λέξη «επιστήμη», όπως κάνουν εδώ και 1,5 χρόνο και με την πανδημία.

«Αν πριν από τρία χρόνια, στην αρχή της κλιματικής κρίσης, αιφνιδιαστήκαμε, σήμερα δεν υπάρχει δικαιο­λογία» απαντά τώρα ο Τσίπρας, ο οποίος φαίνεται να έχει υπολογίσει ότι η «κλιματική κρίση» ξεκίνησε ένα κρύο βράδυ Κυριακής, περίπου στις 9 και μισή…

Πόσο «πρωτοφανή» είναι αυτά τα φαινόμενα;

Δεν χρειάζεται να είναι κανείς 80 χρονών για να ξέρει πως ούτε οι μεγάλες φωτιές, ούτε οι καταιγίδες (ακόμα και μέσα στο καλοκαίρι), ούτε οι καύσωνες, ούτε οι σεισμοί είναι «πρωτοφανή» φαινόμενα. Είναι φαινό­μενα που όλοι τα έχουμε ζήσει ξανά και ξανά και όλοι ξέρουμε ότι θα τα ξαναζήσουμε. Σίγουρα δεν μπορεί κανείς το 2021 να δεχτεί ότι τέτοια φαινόμενα «δεν αντιμετωπίζονται», λες και βρισκόμαστε σε άλλες περιόδους της ανθρωπότητας, λες και δεν υπάρχει η τεράστια επιστημονική και τεχνολογική εξέλιξη που προσφέρει πρωτόγνωρες δυνατότητες και σε αυτόν τον τομέα.

Δεν μπορεί κανείς να δεχθεί ότι το μόνο που μπορεί να κάνει το κράτος στην περίπτωση μιας πυρκαγιάς εί­ναι να στέλνει ένα μήνυμα για εκκένωση και από εκεί και πέρα να είναι στην ατομική ευθύνη του καθενός αν θα τρέξει να σώσει τη ζωή του ή θα μείνει για να σώσει το σπίτι του, αφού, όπως μάθαμε φέτος, και τα δύο δεν μπορούν να σωθούν...

«Μα φέτος κάηκαν 1,5 εκατομμύριο στρέμματα. Αυτό είναι πρωτοφανές!», μπορεί να πει κάποιος. Είναι, όμως, έτσι;

• Το 1988 κάηκαν στη χώρα μας 1,5 εκατομμύριο στρέμματα δασικής και γεωργικής γης.
• Το 1999 καταγράφηκαν οι περισσότερες πυρκαγιές των τελευταίων 25 ετών.
• Το 2000 ήταν η μεγαλύτερη καταστροφή, κάηκαν 1,6 εκατομμύρια στρέμματα.

Το ίδιο και με τις πλημμύρες:

• Τον Μάρτη του 1987 στις μεγάλες πλημμύρες είχα­με 10 νεκρούς.
• Τον Αύγουστο του 1990, μια άλλη μεγάλη πλημμύ­ρα έπνιξε 5 ανθρώπους στην κεντρική Ελλάδα.
• Τον Νοέμβρη του 1992, μια ισχυρή βροχή ισοπέδω­σε την Καβάλα, καταστρέφοντας το 70% του οδικού της δικτύου και σκοτώνοντας 4 ανθρώπους.

Όταν συνέβησαν όλα αυτά κανείς δεν μιλούσε για «κλιματική αλλαγή», πόσο μάλλον για «κλιματική κρί­ση». Ακόμα και αν υποθέσουμε, όμως, ότι αυτά ήταν οι πρώτες ενδείξεις του προβλήματος, το μόνο που απο­δεικνύεται είναι ότι το αστικό κράτος και οι κυβερνή­σεις είχαν τις προειδοποιήσεις και όλο τον απαραί­τητο χρόνο για να πάρουν μέτρα και να θωρακίσουν τη χώρα και το λαό απέναντι σε αντίστοιχες καταστρο­φές. Ακόμα και αν αυτά τα φαινόμενα είναι σήμερα πιο συχνά, αυτό δεν μπορεί να αποτελεί δικαιολογία, αλλά έναν επιπλέον λόγο που αυτά τα μέτρα θα έπρεπε να έχουν ληφθεί.

Όταν σβήνουν οι φωτιές, αρχίζει το «πάρτυ»

Η επίκληση στην κλιματική αλλαγή ως βολική δικαιο­λογία για να κρυφτούν οι εγκληματικές ευθύνες των κυ­βερνήσεων είναι, όμως, μόνο το ένα σκέλος. Ο κύριος λόγος που την επικαλούνται τα αστικά κόμματα, είναι για να προσδώσουν έναν «αδιαμφισβήτητο» χαρα­κτήρα στη στρατηγική επιλογή του κεφαλαίου για στροφή στη λεγόμενη «πράσινη ανάπτυξη». Πραγ­ματικός σκοπός αυτής της επιλογής, όπως ομολογείται στα λιγότερο προβεβλημένα κείμενα των αποφάσεων της ΕΕ, είναι να βρουν κερδοφόρα διέξοδο υπερσυσσω­ρευμένα κεφάλαια, να βγουν μπροστά οι μονοπωλιακοί όμιλοι της ΕΕ στην κούρσα με τους ανταγωνιστές τους. Είναι χαρακτηριστικό ότι δεν πρόλαβαν καλά-καλά να σβήσουν οι φωτιές στη Βόρεια Εύβοια και οι σχετικές δηλώσεις από μεριάς κυβέρνησης έδιναν και έπαιρναν, οι «επιτροπές ανασυγκρότησης» για να μοιραστεί η λεία στα διάφορα αρπακτικά στήθηκαν, ενώ δόθηκαν και οι απαραίτητες δεσμεύσεις για συναίνεση από τον ΣΥΡΙΖΑ.

Λίγη αξία έχει η συζήτηση για το αν η μία ή η άλλη φωτιά μπήκε με σκοπό να διευκολυνθεί η ανάπτυξη αιολικών πάρκων σε μια περιοχή. Είτε έτσι είτε αλλιώς, η ολική καταστροφή στη Βόρεια Εύβοια δημιουργεί τε­ράστιες επενδυτικές ευκαιρίες για κατασκευαστικούς, ενεργειακούς και άλλους ομίλους. Δεν είναι καινούρια διαπίστωση, ούτε αποτελεί «θεωρία συνομωσίας» ότι ο καπιταλισμός σε κάθε καταστροφή βλέπει ευκαιρίες για ανάπτυξη και ότι η καπιταλιστική ανάπτυξη με τη σειρά της φέρνει νέες καταστροφές.

«Πράσινη μετάβαση», «πράσινο συμβόλαιο», «πράσινη επανάσταση»… Όσους διαφορετικούς τρόπους και να βρουν τα αστικά κόμματα («φιλελεύθερα» και σοσιαλδημοκρατικά) για να πουν το ίδιο πράγμα, η σύμπλευσή τους στον βασικό άξονα της στρατηγικής του κεφαλαίου «βγάζει μάτι».

Οδηγητής