5/10/1932: Για τον κάθε εργάτη ανταποκριτή

Αγαπητέ σύντροφε εργάτη!

Εγινες ή θέλεις να γίνεις ανταποκριτής της μοναδικής εφημερίδας των φτωχών, του «Ριζοσπάστη». Πήρες ή θα πάρεις την κάρτα σου. Και τώρα; Διστάζεις να γράψεις στην εφημερίδα δυο λόγια. - Αραγε θα τα καταφέρω; Σκέφτεσαι. - Αραγε θα τα περάσουν; Απορείς.

Ακουσε, λοιπόν! Πρώτ' απ' όλα, θέλει λίγο θάρρος. Να ξέρεις ότι ο «Ριζοσπάστης» δεν είναι από τις φυλλάδες των παχυδέρμων αριστοκρατών της πέννας. Γράφεται από τους εργάτες και για τους εργάτες. Οπως και αν γράψεις την επιστολή σου, θα κοιταχθεί από τη σύνταξη με τη μεγαλύτερη προσοχή και φροντίδα.

ΠΡΕΠΕΙ ΟΜΩΣ...

Να τι πρέπει. Να γράψεις για ένα ζήτημα που να συγκινεί όλους ή πολλούς εργάτες του εργοστασίου σου, του κύκλου σου και γενικά την εργατιά. Δεν αξίζει να καταπιαστείς μ' ένα ζήτημα που είναι ίσως για μια στιγμή φλέγον για σένα, μα που μπορεί να ενδιαφέρει μονάχα ένα δυο άτομα. Πρέπει ένα ζήτημα να το συνδέεις με μια γενικώτερη αιτία και συμπέρασμα. Ο επιστάτης έβρισε τον τάδε εργάτη; Ενδιαφέρον βέβαια αυτό το γεγονός και πρέπει να μας το καταγγείλεις. Μα γιατί τον έβρισε; Ασφαλώς ο εργάτης θα διαμαρτυρόταν για την απάνθρωπη εκμετάλλευση ή τρομοκρατία κλπ. Να λοιπόν που το ζήτημα έχει γενικώτερα αίτια και σημασία.

Πρέπει μέσα στην επιχείρησή σου να γίνεις ο ελεγκτής, το μάτι της εργατιάς. Το μάτι που δεν αφήνει καμμιά περίπτωση εκμετάλλευσης χωρίς να την καταγγείλει. Ο εργοδότης υποσχέθηκε, ύστερα από πίεση, να καλυτερέψει τους όρους της ζωής; Πραγματοποίησε την υπόσχεση του; Μα ακόμα. Το σωματείο σου - είτε το διευθύνουν τα όργανα των εργοδοτών (...), μα επίσης και οι συνειδητοί επαναστάτες - πήρε απόφαση να κάνει το τάδε διάβημα, να οργανώσει τον αγώνα των εργατών. Τι έκανε; Εργάζεται καλά και σωστά;

Ολα αυτά είναι ελάχιστα από τα τόσα και τόσα ζητήματα που μας παρουσιάζει καθημερινά η ζωή και ο αγώνας μας. Οφείλεις, σαν ανταποκριτής, σαν αυτί και μάτι, του «Ριζοσπάστη» να του τα καταγγείλεις.

Αυτές τις μέρες γίνεται στην Αθήνα η συνδιάσκεψη των εργατών ανταποκριτών της Αθήνας και του Πειραιά.

Πήγαινε σ' αυτήν. Φέρε κι άλλους εργάτες. Θ' ακούσεις πολλά, που θα σε ωφελήσουν. Ο «Ριζοσπάστης» θα εξακολουθήσει να σε βοηθάει στο δρόμο σου.

Η Σύνταξη του «Ν. Ριζοσπάστη»

* * *

Πολλές φορές στο παρελθόν, ο «Ριζοσπάστης» έγραψε:

«Η δύναμη του κομμουνιστικού Τύπου βρίσκεται στο ότι γράφεται από τις μάζες για τις μάζες του εργαζόμενου λαού».

Αυτό δεν ήταν μοναχά ένα σύνθημα, ούτε μια διακήρυξη. Διαχρονικά, πλάι στη Συντακτική Επιτροπή του «Ριζοσπάστη», το δημοσιογραφικό δυναμικό του βρίσκεται ένα πλατύ δίχτυ ανταποκριτών στους χώρους δουλειάς, στις γειτονιές, στις σχολές κ.ά. Πρόκειται για τους ίδιους τους αναγνώστες του, τα μέλη και τους φίλους του Κόμματος και της ΚΝΕ, εργαζόμενους και εργαζόμενες, φτωχούς αγρότες και επαγγελματίες.

Στα πρώτα χρόνια της δεκαετίας του 1930, οι εργάτες - ανταποκριτές του «Ριζοσπάστη» «τροφοδοτούσαν» καθημερινά την εφημερίδα με ανταποκρίσεις, πληροφορίες και ρεπορτάζ απ' όλη τη χώρα. Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι τον Φλεβάρη του 1933, ο «Ριζοσπάστης» δημοσίευε καθημερινά, κατά μέσο όρο, εξήντα ανταποκρίσεις εργατών και αγροτών.

Παράλληλα, ο αριθμός των ανταποκριτών συνεχώς μεγάλωνε: Στη 1η Συνδιάσκεψη των ανταποκριτών Αθήνας και Πειραιά, τον Απρίλη του 1932, οι ανταποκριτές ήταν 100. Στη σύσκεψη που έγινε τον Οκτώβρη του 1932 (και στην οποία αναφέρεται το παραπάνω κείμενο της σύνταξης του «Νέου Ριζοσπάστη») ήταν 175 και στη 2η Συνδιάσκεψη είχαν φτάσει τους 330. Το 1934, όταν έγινε η 1η Πανελλαδική Συνδιάσκεψη των εργατών - ανταποκριτών, ο αριθμός τους έφτανε τους 800.

Ολα τα επόμενα χρόνια, ακόμα και εκείνα της σκληρής παρανομίας, ο «Ριζοσπάστης» στηρίχτηκε από πολλούς «ανώνυμους» διακινητές, τυπογράφους, δημοσιογράφους και ανταποκριτές. Αλλά και στις σημερινές συνθήκες, ο «Ριζοσπάστης» - με τη συνδρομή των αναγνωστών του - έχει τη δυνατότητα να αποκαλύπτει όσα συμβαίνουν μέσα στους χώρους δουλειάς, όσα δεν χωρούν ούτε σε μονόστηλο στον αστικό Τύπο.

Βλ. περισσότερα:

Συντακτική Επιτροπή του Οδηγητή (Επίμ.), «Κομματικός - Επαναστατικός Τύπος», εκδ. «Σύγχρονη Εποχή» - «Οδηγητής», Αθήνα, 2010.