Η Πετρούπολη στα χέρια των εργατών

 

ΤΟ ΧΡΟΝΙΚΟ ΤΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ

Σε ένα από τα πρώτα της Δελτία, η Στρατιωτική Επαναστατική Επιτροπή (ΣΕΕ) που είχε οριστεί από το Συνέδριο των Σοβιέτ των εργατών και των στρατιωτών αντιπροσώπων της Βόρειας Περιοχής, πληροφορούσε: «Η Στρατιωτική Επαναστατική Επιτροπή, που σχηματίστηκε ύστερα από έγκριση της γενικής συνέλευσης του Σοβιέτ στις 20 Οκτώβρη 1917, άρχισε έντονες δραστηριότητες». Η προετοιμασία για την εξέγερση μπήκε σε αποφασιστικό στάδιο.

Ηδη από τις 14 Οκτώβρη, στο προεδρείο της Εκτελεστικής Επιτροπής του Σοβιέτ της Μόσχας είχαν εκλεγεί αποκλειστικά μπολσεβίκοι.

Στις 16 Οκτώβρη, το Σοβιέτ του Σαράτοφ πήρε απόφαση να κηρύξει «αποφασιστικό αγώνα» ενάντια στην πολιτική της Προσωρινής Κυβέρνησης.

Την ίδια μέρα, το Σοβιέτ του κυβερνείου του Βλαντιμίρ αποφάσισε ότι θεωρεί την Προσωρινή Κυβέρνηση και όλα τα κόμματα που την υποστηρίζουν προδοτικά απέναντι στην υπόθεση της επανάστασης και υποχρέωσε όλα τα Σοβιέτ του κυβερνείου Βλαντιμίρ ν' αγωνίζονται αποφασιστικά κατά της Προσωρινής Κυβέρνησης.

Στις 16-24 Οκτώβρη συνήλθε το 1ο Πανσιβηρικό Συνέδριο των Σοβιέτ στο Ιρκούτσκ, που ανάγγειλε το πέρασμα της εξουσίας στα Σοβιέτ και εξέλεξε Κεντρική Εκτελεστική Επιτροπή των Σοβιέτ Σιβηρίας (Τσεντροσιμπίρ).

Στις 18 Οκτώβρη, το Περιφερειακό Συνέδριο των Σοβιέτ των εργατών και των στρατιωτών αντιπροσώπων στο Κίεβο πήρε απόφαση για την παράδοση της εξουσίας στα Σοβιέτ.

Στις 19 Οκτώβρη, στη Μόσχα η Περιφερειακή Εκτελεστική Επιτροπή των Σοβιέτ των εργατών, στρατιωτών και αγροτών αντιπροσώπων πήρε απόφαση για την αναγκαιότητα εξοπλισμού των εργατών και των φτωχών αγροτών μέσω των επιτελείων της Κόκκινης Φρουράς, για την παράδοση της γης στις αγροτικές επιτροπές γης, την άμεση διάλυση της κυβέρνησης Κερένσκι και για το πέρασμα της εξουσίας στα Σοβιέτ.

Από τις 15 Οκτώβρη, στην κλειστή συνεδρίαση της Επιτροπής Πετρούπολης των μπολσεβίκων, μιλώντας για τα ζητήματα που αφορούσαν την προετοιμασία της ένοπλης εξέγερσης, ο Αντρέι Μπουμπνόφ, μέλος της ΚΕ του Κόμματος, σημείωνε: «Η γενική εκτίμηση των διαθέσεων τη στιγμή αυτήν είναι ότι πλησιάζουμε στη λύση, η κρίση πια ωρίμασε και τα γεγονότα αρχίζουν να εξελίσσονται. Είμαστε στα πρόθυρα πολεμικής εμπλοκής με τις αντίπαλες δυνάμεις. Βρισκόμαστε στις παραμονές της εξέγερσης».

Η συνεδρίαση ενέκρινε συγκεκριμένο σχέδιο δράσης της Οργάνωσης Πετρούπολης για την προετοιμασία της εξέγερσης.

Στις 16 Οκτώβρη πραγματοποιήθηκε ευρεία συνεδρίαση της ΚΕ των Μπολσεβίκων με τη συμμετοχή εκπροσώπων της Εκτελεστικής Επιτροπής της Επιτροπής Πετρούπολης, της Στρατιωτικής Οργάνωσης της ΚΕ, του Σοβιέτ της Πετρούπολης, των συνδικάτων, των εργοστασιακών επιτροπών, των σιδηροδρομικών και της Περιφερειακής Επιτροπής Πετρούπολης.

Ο Λένιν, αφού διάβασε την απόφαση που πήρε η ΚΕ στη συνεδρίαση στις 10 Οκτώβρη, υπογράμμισε την αναγκαιότητα εφαρμογής τής πιο αποφασιστικής, της πιο δραστήριας πολιτικής, που δεν μπορεί να είναι άλλη από την ένοπλη εξέγερση. Τονίζοντας ότι τα κόμματα των εσέρων και των μενσεβίκων υιοθετούν πλήρως συμφιλιωτική πολιτική με την αστική τάξη και ότι ο κορνιλοφισμός έσπρωξε ακόμη πιο πολύ τις μάζες με το μέρος των μπολσεβίκων, επισημαίνει: «Η κατάσταση είναι ξεκάθαρη: Είτε δικτατορία του Κορνίλοφ είτε δικτατορία του προλεταριάτου και των φτωχών στρωμάτων της αγροτιάς»(Απαντα, τόμ. 34, σελ. 394, εκδ. «Σύγχρονη Εποχή»).

Οι Κάμενεφ και Ζινόβιεφ - υποστηρίζοντας ότι οι δυνάμεις των μπολσεβίκων δεν επαρκούν για μια νικηφόρα εξέγερση και ότι οι μπολσεβίκοι δε θα μπορέσουν να κρατήσουν την εξουσία - και πάλι δεν υποστήριξαν την απόφαση. «Τα γεγονότα αποδεικνύουν πως εμείς έχουμε υπεροχή απέναντι στον εχθρό», είπε στην ομιλία του ο Λένιν. «Για ν' απορρίψει κανείς την απόφαση της ΚΕ, πρέπει ν' αποδείξει πως δεν υπάρχει οικονομικό χάος, ότι η διεθνής κατάσταση δεν οδηγεί σε περιπλοκές (...) Φοβούνται πως δε θα κρατήσουμε την εξουσία, όμως, τώρα ακριβώς έχουμε εξαιρετικά μεγάλες πιθανότητες να κρατήσουμε την εξουσία»(Απαντα, τόμ. 34, σελ. 396, εκδ. «Σύγχρονη Εποχή»).

Με 19 ψήφους υπέρ, 2 κατά και 4 λευκά, η συνέλευση ενέκρινε την απόφαση της Κεντρικής Επιτροπής και κάλεσε όλες τις κομματικές οργανώσεις, όλους τους εργάτες και τους στρατιώτες να βρίσκονται σε άμεση ετοιμότητα.

Στην κλειστή συνεδρίαση της ΚΕ του Κόμματος συγκροτήθηκε Στρατιωτικό Επαναστατικό Κέντρο για την καθοδήγηση της εξέγερσης. Το αποτέλεσαν οι Αντρέι Μπουμπνόφ, Φέλιξ Τζερζίνσκι, Γιάκοβ Σβερντλόφ, Ιωσήφ Στάλιν και Μοϊσέι Ουρίτσκι.

Με απόφαση της ΚΕ, το κομματικό Στρατιωτικό Επαναστατικό Κέντρο συμπεριλήφθηκε στη σύνθεση της Στρατιωτικής Επαναστατικής Επιτροπής του Σοβιέτ της Πετρούπολης.

Σχέδιο της Οκτωβριανής ένοπλης εξέγερσης

Κρίσιμα εικοσιτετράωρα

Τις αποφασιστικές αυτές μέρες της προετοιμασίας για την ένοπλη εξέγερση, οι Ζινόβιεφ και Κάμενεφ προχώρησαν σε μια πράξη που μπορεί να χαρακτηριστεί ως άμεση προδοσία. Στις 18 Οκτώβρη δημοσίευσαν τη διαφωνία τους στη μενσεβίκικης επιρροής εφημερίδα «Νόβαγια Ζιζν», αποκαλύπτοντας την απόφαση της ΚΕ του Κόμματος για άμεση εξέγερση. Σε γράμματα προς τα μέλη του Κόμματος των Μπολσεβίκων και προς την Κεντρική Επιτροπή του ΣΔΕΚΡ (Μπ.), ο Λένιν με αγανάκτηση απαίτησε τη διαγραφή τους από το Κόμμα. Το γράμμα του Λένιν προς την Κεντρική Επιτροπή του ΣΔΕΚΡ (Μπ.) συζητήθηκε στη συνεδρίαση της ΚΕ στις 20 Οκτώβρη. Η ΚΕ δέχτηκε τη δήλωση του Κάμενεφ για την αποχώρησή του από την Κεντρική Επιτροπή. Στους Ζινόβιεφ και Κάμενεφ επιβλήθηκε η υποχρέωση να μην κάνουν καμιά δήλωση κατά των αποφάσεων της ΚΕ και της γραμμής που χάραξε.

Το βράδυ της 20ής Οκτώβρη, η Στρατιωτική Επαναστατική Επιτροπή όρισε επιτρόπους σε όλες τις στρατιωτικές μονάδες της φρουράς της Πετρούπολης. Υστερα από μερικές μέρες, επίτροποι στάλθηκαν και σε όλα τα βασικά ιδρύματα και επιχειρήσεις της πρωτεύουσας - καταξιωμένα μπολσεβίκικα στελέχη, επαγγελματίες επαναστάτες, καθώς και δραστήριοι επαναστάτες αγωνιστές, εργάτες, στρατιώτες, ναύτες.

Στις 21 Οκτώβρη, η συνέλευση των εκπροσώπων των επιτροπών συνταγμάτων της φρουράς πήρε απόφαση για την πλήρη υποστήριξη της Στρατιωτικής Επαναστατικής Επιτροπής και πρότεινε στις 22 Οκτώβρη, που είχε οριστεί ως «Μέρα του Σοβιέτ της Πετρούπολης», να γίνει επιθεώρηση των δυνάμεων των στρατιωτών και των εργατών της Πετρούπολης.

Την ίδια μέρα, στις 22 Οκτώβρη, ορίστηκε στην Πετρούπολη συγκέντρωση και διαδήλωση των κοζάκων - ή «κοζάκικη σταυροφορία» όπως ονομάστηκε - που η αντεπανάσταση την θεωρούσε ως ένα είδος επιθεώρησης των δικών της δυνάμεων. Οι μπολσεβίκοι, όμως, είχαν κάνει σημαντική δουλειά στους κοζάκους. Το Σοβιέτ της Πετρούπολης τους απευθύνθηκε με ειδικό κάλεσμα. Εκπρόσωποι των κοζάκικων συνταγμάτων προσκλήθηκαν στη σύσκεψη των εκπροσώπων των επιτροπών συνταγμάτων της φρουράς στο Σμόλνι. Οι κοζάκοι, μιλώντας στη σύσκεψη αυτή, δήλωσαν ότι δε θα πολεμήσουν ενάντια στους εργάτες και στους στρατιώτες. Ετσι, ματαιώθηκε η μεγαλύτερη προβοκάτσια της Προσωρινής Κυβέρνησης.

Η επιθεώρηση των επαναστατικών δυνάμεων στις 22 Οκτώβρη έγινε με μεγάλη επιτυχία. Στις στρατιωτικές μονάδες, στα εργοστάσια, σε όλους τους δημόσιους χώρους, στις μεγαλύτερες αίθουσες συναυλιών, στα κινηματοθέατρα έγιναν μεγαλειώδη συλλαλητήρια.

Οι κοκκινοφρουροί του εργοστασίου Μιχελσόν

Οι εργάτες κατέλαβαν, ουσιαστικά, ολόκληρη την πόλη. Η «Μέρα του Σοβιέτ της Πετρούπολης» έδειξε την πραγματική δύναμη των μπολσεβίκων.

Η Κόκκινη Φρουρά

Στις 22-23 Οκτώβρη, συνήλθε η γενική συνδιάσκεψη πόλης των κοκκινοφρουρών, στην οποία ψηφίστηκε Καταστατικό, του οποίου το πρώτο άρθρο έλεγε: «Η Εργατική Κόκκινη Φρουρά είναι οργάνωση των ένοπλων δυνάμεων του προλεταριάτου για τον αγώνα κατά της αντεπανάστασης και για την υπεράσπιση των κατακτήσεων της Επανάστασης».

Στις 23 Οκτώβρη, στη συνεδρίαση του Σοβιέτ της Πετρούπολης, συζητήθηκε το ζήτημα της Κόκκινης Φρουράς. Στη σχετική απόφαση υπογραμμιζόταν ότι η οργάνωση της εργατικής φρουράς για τον αγώνα κατά της αντεπανάστασης και την υπεράσπιση των επαναστατικών κατακτήσεων αποτελεί έργο πρώτιστης σπουδαιότητας.

Το Σοβιέτ πήρε στα χέρια του τόσο την οργάνωση, όσο και την πολιτική καθοδήγηση της Κόκκινης Φρουράς. Η μία μετά από την άλλη, οι στρατιωτικές μονάδες της φρουράς της Πετρούπολης δήλωναν την υποστήριξή τους στο Σοβιέτ και την υπακοή τους στη Στρατιωτική Επαναστατική Επιτροπή. Η επιτροπή του καταδρομικού «Αβρόρα» πήρε διαταγή από την ΚΕ του Στόλου της Βαλτικής (το επαναστατικό όργανο των ναυτών της Βαλτικής που είχε συγκροτηθεί τον Απρίλη του 1917) να μην απομακρύνει το καταδρομικό από την Πετρούπολη χωρίς δική της εντολή. Η διαταγή αποτελούσε απάντηση στην απόπειρα της Προσωρινής Κυβέρνησης ν' απομακρύνει το επαναστατημένο πλοίο από την Πετρούπολη, με το πρόσχημα της δοκιμής των μηχανών μετά από επιδιόρθωση που είχε γίνει.

Εκκληση της Στρατιωτικής Επαναστατικής Επιτροπής της Πετρούπολης προς τους στρατιώτες της φρουράς της Πετρούπολης

«Στρατιώτες της Πετρούπολης!

1. Η περιφρούρηση της επαναστατικής τάξης από τις αντεπαναστατικές απόπειρες πέφτει σε σας με την καθοδήγηση της Στρατιωτικής Επαναστατικής Επιτροπής.

2. Οποιεσδήποτε διαταγές της φρουράς, που δε φέρουν την υπογραφή της Στρατιωτικής Επαναστατικής Επιτροπής, είναι άκυρες.

3. Ολες οι εντολές του Σοβιέτ της Πετρούπολης σήμερα, που έχει οριστεί ως "Μέρα του Σοβιέτ της Πετρούπολης", διατηρούν την πλήρη ισχύ τους.

4. Ο κάθε στρατιώτης της φρουράς αναλαμβάνει την υποχρέωση να έχει επαγρύπνηση, αυτοκυριαρχία και ακλόνητη πειθαρχία.

Η Επανάσταση βρίσκεται σε κίνδυνο.

Ζήτω η επαναστατημένη φρουρά!».