Αλληλοσυμπληρώνονται στην κλιμάκωση της αντιλαϊκής πολιτικής

ΚΡΑΤΙΚΟΣ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ 2022 - «ΝΕΟ» ΣΥΜΦΩΝΟ ΣΤΑΘΕΡΟΤΗΤΑΣ

Την Τρίτη 14 Δεκέμβρη αρχίζει στην Ολομέλεια της Βουλής η συζήτηση για τον κρατικό προϋπολογισμό του 2022, διαδικασία που θα ολοκληρωθεί στις 18 Δεκέμβρη με τις ομιλίες των πολιτικών αρχηγών και την ονομαστική ψηφοφορία.

Ο προϋπολογισμός σηματοδοτεί την ένταση της αντιλαϊκής επίθεσης κυβέρνησης - κεφαλαίου σε βάρος της εργατικής τάξης και των λαϊκών στρωμάτων. Επιβεβαιώνει ταυτόχρονα πως είτε σε ανάπτυξη είτε σε κρίση, με όλες τις «αποχρώσεις» και μορφές διαχείρισης, ο λαός θα συνεχίσει να ματώνει για να αυγατίζουν τα κέρδη τους οι επιχειρηματικοί όμιλοι, στο όνομα της καπιταλιστικής ανάπτυξης.

Ο ίδιος ο προϋπολογισμός της ΝΔ αποδεικνύει τη νέα φοροαφαίμαξη που θα υποστούν εργαζόμενοι και λαϊκά στρώματα, αφού τα φορολογικά έσοδα θα ανέλθουν στα 50 δισ. ευρώ (από 46,5 δισ. ευρώ το 2021), αυξημένα κατά 3,5 δισ. ευρώ. Η μερίδα του λέοντος θα προέλθει από τους έμμεσους φόρους, που αυξάνονται κατά 2 δισ., τους πιο αντιλαϊκούς φόρους, οι οποίοι επιβαρύνουν κατά κύριο λόγο τα λαϊκά εισοδήματα.

Δραστικές περικοπές προβλέπονται ακόμα και σε βάρος της Υγείας, ενώ η πανδημία θερίζει. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η μείωση της χρηματοδότησης κατά 52% για την ήδη διαλυμένη Πρωτοβάθμια Φροντίδας Υγείας, όπως και η μείωση του κονδυλίων για τα νοσοκομεία. Πετσοκόβονται επίσης τα επιδόματα ανεργίας, οι παροχές προς τους οργανισμούς που αφορούν τα διάφορα προνοιακά επιδόματα και πάει λέγοντας.

Το νέο αντιλαϊκό «Σύμφωνο Σταθερότητας» πάνω στο τραπέζι

Σε πλήρη εξέλιξη βρίσκονται και οι διεργασίες γύρω από το υπό διαμόρφωση Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης, που συζητείται αυτήν την περίοδο στους «θεσμούς» της ΕΕ. Η συζήτηση αφορά την αναμόρφωση του «Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης», τις αναπροσαρμογές που απαιτούνται μετά την πανδημία και την κρίση, στο έδαφος των οξυμένων ανταγωνισμών.

Θυμίζουμε ότι με αφορμή την πρόσφατη κρίση, εφαρμόζεται η λεγόμενη «ρήτρα διαφυγής» του Συμφώνου Σταθερότητας, που προβλέπει προσωρινή παρέκκλιση από τους δημοσιονομικούς κανόνες, προκειμένου να υπάρχει μεγαλύτερη ευελιξία σε πολιτικές στήριξης του κεφαλαίου.

Οπως όλα δείχνουν, αυτό που τώρα βρίσκεται πάνω στο τραπέζι είναι πρόσκαιρος συμβιβασμός, για ένα πλαίσιο - γέφυρα σε ό,τι αφορά τους κρατικούς προϋπολογισμούς της μεθεπόμενης χρονιάς (2023), αφού μέχρι τότε δεν πρόκειται να έχουν καταλήξει στο νέο Σύμφωνο Σταθερότητας.

Σε κάθε περίπτωση, με βάση τις διαδικασίες του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου, στο α' τετράμηνο του 2022 θα δοθούν οι κατευθυντήριες γραμμές της Κομισιόν για το 2023, με βάση τις οποίες οι κυβερνήσεις της ΕΕ μέχρι το τέλος Ιούνη θα υποβάλουν τα εθνικά προγράμματα σταθερότητας και τα αναθεωρημένα Μεσοπρόθεσμα Πλαίσια Δημοσιονομικής Στρατηγικής.

Σε αυτό το φόντο, το νέο Σύμφωνο Σταθερότητας, στην πλήρη μορφή του, δεν πρόκειται να τεθεί σε εφαρμογή πριν από το 2024. Οπως δήλωσε ο αντιπρόεδρος της Κομισιόν Β. Ντομπρόβσκις, «είναι απίθανο η νομοθετική διαδικασία να έχει ολοκληρωθεί μέχρι το 2023, οπότε μια επιλογή που εξετάζουμε είναι να προτείνουμε κάποιες ερμηνευτικές προτάσεις (για το 2023)».

Επιπλέον, όπως αναφέρουν πηγές, τα σχετικά παζάρια αναμένεται να επιταχυνθούν μετά την ολοκλήρωση των εκλογών στη Γαλλία και την ανάδειξη της νέας κυβέρνησης, που βέβαια θα κληθεί να αναλάβει αποφασιστικό ρόλο στις τελικές δημοσιονομικές διατάξεις.

Από τη Σκύλλα στη Χάρυβδη

Στη συζήτηση για την αναθεώρηση του Συμφώνου Σταθερότητας παρεμβαίνει από πρωτεύουσα θέση στα αντιλαϊκά παζάρια ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας (ESM), ο οποίος προτείνει μεταξύ άλλων:

1. Ο δημοσιονομικός στόχος να παραμένει για έλλειμμα μέχρι 3% του ΑΕΠ, αλλά να ισχύουν σειρά από εξαιρέσεις προκειμένου να «τρέξουν» οι επενδυτικές δαπάνες των κρατών, με γνώμονα τη στήριξη των επιχειρηματικών ομίλων της ΕΕ.

Με απλά λόγια, οι κυβερνήσεις της ΕΕ θα έχουν τη δυνατότητα να υποβάλλουν τριετή πλάνα με το ύψος των πρωτογενών δαπανών, από τις οποίες θα αφαιρούνται τα ποσά για τις επενδύσεις, δηλαδή σε ρότα αντίστοιχη με το νέο κριτήριο για το κρατικό χρέος.

Μετά την πανδημία, «οι κυβερνήσεις θα πρέπει να αντιμετωπίσουν το επενδυτικό κενό και να εξασφαλίσουν πρόσθετη χρηματοδότηση για την επίτευξη των στόχων που έχουν τεθεί από τις βασικές ευρωπαϊκές πρωτοβουλίες και επίσης για να τονώσουν την ανάπτυξη», επισημαίνει χαρακτηριστικά ο ΕSM, υποστηρίζοντας την πρότασή του.

Πρόκειται βέβαια για την επέκταση και μονιμοποίηση των μηχανισμών χρηματοδότησης προς τους επιχειρηματικούς ομίλους της ΕΕ, με ταυτόχρονη κλιμάκωση των προαπαιτούμενων αντιλαϊκών αναδιαρθρώσεων.

2. Τη δυνατότητα αύξησης του κρατικού χρέους στο 100% του ΑΕΠ, από 60% του ΑΕΠ σήμερα ως τιμή αναφοράς, διευρύνοντας και με αυτόν τον τρόπο τη δυνατότητα χρηματοδότησης των επιχειρηματικών ομίλων μέσω του κρατικού χρέους, που φορτώνεται στις πλάτες των λαών.

Σε αυτό το πλαίσιο, τα υπερδανεισμένα κράτη (π.χ. Ελλάδα, Ιταλία) καλούνται να παρουσιάζουν πρωτογενή πλεονάσματα τέτοια ώστε να μπορούν να προσεγγίσουν το όριο του 100% σε μια 20ετία, ενώ σε περίπτωση πτώσης της οικονομικής δραστηριότητας ή σε περίπτωση «επενδυτικού κενού» (όπως στην ελληνική οικονομία) ο κανόνας της ετήσιας μείωσης για το χρέος θα αναστέλλεται για δύο χρόνια, μέχρι να ανακτηθεί η αναπτυξιακή δυναμική.

«Προκλήσεις» και «προσαρμογές» για το κεφάλαιο

Από την πλευρά του, το Διοικητικό Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, συμφωνώντας για αναπροσαρμογές στη δημοσιονομική πολιτική που θα στηρίζουν αποτελεσματικότερα την ανάπτυξη, τονίζει: «Η αντιμετώπιση των προκλήσεων της πράσινης και ψηφιακής μετάβασης θα απαιτήσει σημαντικές ιδιωτικές και δημόσιες επενδύσεις. Θα χρειαστούν επίσης βιώσιμες, εθνικά χρηματοδοτούμενες επενδύσεις και θα απαιτήσουν είτε πρόσθετες πηγές εσόδων, είτε επαναπροσδιορισμό προτεραιοτήτων των δαπανών, ιδίως σε χώρες με υψηλούς δείκτες χρέους».

Και ενώ τα βάρη ετοιμάζονται να φορτωθούν στους λαούς, η EKT αναφέρει ότι η ολοκλήρωση της Οικονομικής και Νομισματικής Ενωσης παραμένει απαραίτητη για την ενίσχυση της ικανότητας απορρόφησης κραδασμών της ζώνης του ευρώ. Οπως λένε, «αυτό περιλαμβάνει την ολοκλήρωση της Τραπεζικής Ενωσης και της Ενωσης των Κεφαλαιαγορών»...