Κορυφή του παγόβουνου

Ο εγκλωβισμός εκατοντάδων απελπισμένων οδηγών στην Αττική Οδό είναι η κορυφή του παγόβουνου της διαχρονικής, επικίνδυνης πολιτικής, που παραδίδει το συγκοινωνιακό δίκτυο στους επιχειρηματικούς ομίλους, για να αυξάνουν τα κέρδη από την εκμετάλλευση των διοδίων, ενώ απαλλάσσει το κράτος ακόμα και από τη στοιχειώδη υποχρέωση (και το κόστος) να το διατηρεί ασφαλές για όλους.

Οπως και στους εθνικούς οδικούς άξονες, που τους χρυσοπληρώνει ο λαός, έτσι και στην Αττική Οδό, η ασφαλής διέλευση εξαρτάται από τους επιχειρηματικούς ομίλους, που υποσχέθηκαν να κρατήσουν ανοιχτό τον δρόμο, αλλά δεν το έκαναν.

Πρόκειται για τους ίδιους ομίλους που από 1/1/2022 αύξησαν τα διόδια σε απόλυτη συμφωνία με τις κυβερνήσεις (συμβάσεις), που τα χρόνια της πανδημίας εισέπρατταν δεκάδες εκατομμύρια ευρώ από την τσέπη του ελληνικού λαού ως «διαφυγόντα κέρδη» από τη μείωση της κυκλοφορίας. Αυτοί που εισπράττουν δισεκατομμύρια από τα διόδια, τα «πακέτα», τις ρήτρες των συμβάσεων και τις φορολογικές διευκολύνσεις διαχρονικά των κυβερνήσεων.

Ειδικά η «Αττικής Οδός» έχει εισπράξει τα τελευταία 15 χρόνια το ποσό των 3 δισ. ευρώ από διόδια για τα 70 χιλιόμετρα του ιδιωτικού οδικού δικτύου, και τα καθαρά κέρδη μετά από φόρους φτάνουν τα 770 εκατ. ευρώ. Τα στοιχεία δείχνουν ότι στην καλύτερη περίοδο για τη λειτουργία της, δηλαδή μέχρι και το 2011, τα ετήσια έσοδα ξεπερνούσαν σταθερά τα 200 εκατ. ευρώ, φτάνοντας τα 248,5 εκατ. το 2009, που ήταν και η καλύτερη χρονιά της.

Το αίσχος με την παράδοση των οδικών δικτύων στα επιχειρηματικά συμφέροντα έχει την υπογραφή όλων διαχρονικά των κυβερνήσεων, ΝΔ, ΣΥΡΙΖΑ, ΚΙΝΑΛ/ΠΑΣΟΚ, που τώρα τσακώνονται για τις ευθύνες πίσω από τον εγκλωβισμό των οδηγών στην Αττική Οδό ή για τα προβλήματα στους εθνικούς δρόμους. Μάλιστα, ο ένας έρχεται να προσθέσει στην αντιλαϊκή νομοθεσία του προηγούμενου, φτιάχνοντας ένα γαϊτανάκι από νόμους που θωρακίζουν τα συμφέροντα των ανάδοχων εταιρειών.

Για παράδειγμα, στο όνομα του «να ξεκολλήσουν τα έργα», ο ΣΥΡΙΖΑ απάλλαξε το 2016 τους κατασκευαστικούς ομίλους από συμβατικές τους υποχρεώσεις, όπως η εξασφάλιση της χρηματοδότησης για τα νέα έργα.

Το κράτος ανέλαβε πλήρως την ευθύνη για τις όποιες καθυστερήσεις, αλλά και το κόστος επιπρόσθετης αποζημίωσης των ομίλων για «παραλείψεις» του Δημοσίου στην κατασκευή τους. Στη συνέχεια, μάλιστα, έδωσε διάφορα πακέτα κρατικής στήριξης ως «πανωπροίκια» για την επανέναρξη των έργων, όπως είχαν κάνει και στο παρελθόν οι ΝΔ - ΠΑΣΟΚ.

Είναι επίσης χαρακτηριστικό ότι στις 13 Ιούλη 2021, από κοινού ΝΔ, ΣΥΡΙΖΑ και ΚΙΝΑΛ/ΠΑΣΟΚ ψήφισαν στην Ολομέλεια της Βουλής την τροποποίηση της σύμβασης για τον οδικό άξονα Ε65, για τη συνέχιση του «χορού» δισεκατομμυρίων που έχουν στήσει στις πλάτες του λαού η μία κυβέρνηση μετά την άλλη, μπουκώνοντας τους κατασκευαστικούς ομίλους με τα «μεγάλα έργα» των οδικών αξόνων και «τρέχοντας» ταυτόχρονα στρατηγικές επιλογές της εγχώριας αστικής τάξης για Ελλάδα - διαμετακομιστικό και ενεργειακό κόμβο, ενταγμένο στα διευρωπαϊκά δίκτυα της ΕΕ.

Η σύμβαση αφορά τον βόρειο άξονα του Ε65 (μήκους 70 χιλιομέτρων, από τα Τρίκαλα έως την Εγνατία Οδό), με το κόστος από τα 400 εκατ. ευρώ να αυξάνεται με το νομοσχέδιο στα 490 εκατ. ευρώ περίπου (συνολικά, από την πρώτη σύμβαση του 2007 που προέβλεπε χρηματοδότηση με 518 εκατ. ευρώ το ποσό πλέον έχει ξεπεράσει τα 1,37 δισ.).

Ανάμεσα σε άλλα, στην τροποποιημένη σύμβαση προβλέπονται ενισχυμένες ασφαλιστικές δικλίδες για την εξασφαλισμένη κερδοφορία των ομίλων, όπως π.χ. η κρατική επιδότηση αν υπάρχει κίνδυνος χαμηλής απόδοσης από την εκμετάλλευση, η απαγόρευση κατασκευής και λειτουργίας «ανταγωνιστικών έργων», δηλαδή του υπόλοιπου οδικού δικτύου που καταρρέει και, φυσικά, νέα διόδια...