Νικόλαος Κοπέρνικος

 
Ο Νικόλαος Κοπέρνικος γεννήθηκε στις 19 Φεβρουαρίου 1473. Πολωνός αστρονόμος που διατύπωσε τις αρχές του ηλιοκεντρικού συστήματος. Όμως ήταν ταυτόχρονα αστρονόμος, μαθηματικός, γιατρός, νομομαθής, οικονομολόγος.

Καταγόταν από πλούσια οικογένεια. Πήρε δραστήρια μέρος στη δημόσια ζωή και αγωνίστηκε κατά των Τευτώνων Ιπποτών που καταπίεζαν ένα μέρος της Πολωνικής Πρωσίας.

Σπούδασε στην Πολωνία και την Ιταλία ιατρική, μαθηματικά και αστρονομία. Κατά τη διάρκεια των σπουδών του στην Μπολόνια μελέτησε τις θεωρίες του ηλιοκεντρικού συστήματος, όπως τις είχαν διατυπώσει οι Ελληνες και ειδικότερα ο Αρίσταρχος ο Σάμιος. Συνόψισε τα αποτελέσματα της δουλειάς του στο βιβλίο «Περί της περιστροφής των ουρανίων σφαιρών». Η θεωρία του κατέρριπτε τις μέχρι τότε απόψεις περί γεωκεντρικού συστήματος και είχε τεράστιες συνέπειες στην εξέλιξη της επιστήμης και της φιλοσοφίας. Κατατάσσεται στους κορυφαίους επιστήμονες όλων των εποχών.

Με το να θεωρεί τον ήλιο σαν κέντρο του πλανητικού συστήματος, ερχόταν σε αντίθεση με ολόκληρη την «επιστήμη« που κληρονομήθηκε από την αρχαιότητα καθώς και με την Αγία Γραφή. Ήταν μια αίρεση η δήλωσή του: «η γη δεν είναι το κέντρο του σύμπαντος». Αυτό ήταν η αρχή για να μπουν στη θέση τους μέσα στο σύμπαν ο άνθρωπος και η Γη.

Ακολουθώντας τη μεγάλη κίνηση της ελευθερίας ο Κοπέρνικος έδωσε ένα μεγάλο χτύπημα στο σκοταδισμό. Δημιουργήθηκε ένα σωτήριο ρεύμα και μια ολόκληρη σειρά από μαθητές του Κοπέρνικου (Γαλιλαίος, Κέπλερ και αργότερα ο ναύτων και ο Λαπλάς) που επέδρασαν βαθιά στη φιλοσοφική σκέψη του 18ου και του 19ου αιώνα.

 

Όσο ζούσε ούτε δοξάστηκε ούτε εκτιμήθηκε απ’ όλους. Παρ’ όλ’ αυτά οι τολμηρές ιδέες του είχαν απήχηση και μπόρεσε να συνεννοηθεί με άλλους σοφούς που στο μεταξύ παραδέχτηκαν τη θεωρία του και τον ενθάρρυναν.

Ο Κοπέρνικος βέβαια μπροστά στις αντιδράσεις που προέβλεπε από την εκκλησία, δίσταζε να δώσει δημοσιότητα στις θεωρίες του.

το κυριότερο έργο του Κοπέρνικου δημοσιεύτηκε από φίλους, οι οποίοι από το φόβο για τις κυρώσεις από την Εκκλησία, τροποποίησαν τον πρόλογό του.

Ο Κοπέρνικος που ήταν τότε άρρωστος, κατόρθωσε να δει το έργο του τυπωμένο λίγο πριν πεθάνει, το Μάη του 1543.

Η επαναστατική σημασία των θεωριών του Κοπέρνικου έγινε αντιληπτή από την Καθολική Εκκλησία, μόνο αφού ο Γαλιλαίος και άλλοι ανέπτυξαν τις φιλοσοφικές επιπτώσεις της διδασκαλίας του. Το 1616, εβδομήντα τρία χρόνια μετά το θάνατό του, η Ιερά Εξέταση αποφάσισε να θέσει το βιβλίο του Κοπέρνικου υπό απαγόρευση, η οποία ίσχυσε ως το 1828. Παρ΄ όλες όμως τις απαγορεύσεις είχε τεράστια απήχηση στη φιλοσοφική σκέψη της εποχής.

Ηρακλής Κακαβάνης