Βλάσσης Θανάσης, Θρασύβουλος

Εκτελέστηκαν, Βλάσσης Θανάσης, Θρασύβουλος.

 Βλάσσης Θανάσης

Γέννημα-θρέμμα της Λευκίμμης, ο Θανάσης Βλάσσης (Τζαραντώνιος), ηγετικό στέλεχος και εμβληματική μορφή της ηρωικής δράσης του Κάπα Κάπα Έψιλον στην Κέρκυρα για τα δίκαια του λαού, υποδειγματικός άνθρωπος με αδάμαστη, μπολσεβίκικη επαναστατική θέληση και πίστη, γεννήθηκε στο Ποτάμι της Λευκίμμης το 1909.

Ασπάστηκε από νωρίς τις ελπιδοφόρες ιδέες της ρωσικής Οκτωβριανής Επανάστασης, εντάχθηκε στο Κομμουνιστικό  Κόμμα Ελλάδας και ξεχώρισε στην περιοχή για την ανθρωπιά του, την τιμιότητά του και την αφοβιά του. Το όνομά του έγινε σύμβολο της κοινωνικής επανάστασης και των πανανθρώπινων ιδανικών του σοσιαλισμού - κομμουνισμού στην περιοχή της Λευκίμμης.

Αναδείχθηκε Γραμματέας της Κομματικής Οργάνωσης Λευκίμμης,  μέλος της Νομαρχιακής Επιτροπής και μέλος του Γραφείου Πόλης Κέρκυρας του ΚΚΕ την περίοδο της Εθνικής Αντίστασης, στην οποία είχε πρωταγωνιστική δράση.

Δούλεψε αγρότης σε αμπέλια και χωράφια της οικογένειάς του. Ανέπτυξε δυναμική δράση για τα συμφέροντα των Κερκυραίων αγροτών, αντιδρώντας στην καταλήστευσή τους από εμπορικά συμφέροντα. Με την ψήφο και οπαδών άλλων κομμάτων, μεταπολεμικά εκλέχτηκε πρόεδρος της Ένωσης Γεωργικών Συνεταιρισμών Κέρκυρας.

Ήταν ο υπεύθυνος έκδοσης της χειρόγραφης εφημερίδας «Κόκκινη Λευκίμμη» στη διάρκεια της Κατοχής. Επίσης, συμμετείχε στη συντακτική επιτροπή έκδοσης της τοπικής εφημερίδας του ΕΑΜ «Σπίθα», που αργότερα μετονομάστηκε  «Λαοκρατία».

Με τους συμμαθητές του (δεύτερος από αριστερά όρθιος) και τον καθηγητή

Δημ. Πανδή (στο κέντρο) στην Πάνω Πλατεία της πόλης τις 10 Ιουνίου 1938.

Πήγε με καθυστέρηση στο σχολείο και ολοκλήρωσε τις γυμνασιακές σπουδές του στην Κέρκυρα, με την προοπτική να σπουδάσει στη Νομική Σχολή της Αθήνας, σε ηλικία τριάντα ετών.

Το 1949 ο Θανάσης (Νάσος) Βλάσσης δικάστηκε από Έκτακτο Στρατοδικείο με σαθρές κατηγορίες για τη δράση του στο ΚΚΕ και εκτελέστηκε από το μετεμφυλιακό καθεστώς στην τοποθεσία Αυγό των Ιωαννίνων στις 9 Φεβρουαρίου 1949.

Ο συγχωριανός του και συνομήλικός του κομμουνιστής Προκόπης Κάντας αφηγήθηκε το 2006: «Ο Νάσος ήτανε ένας εξαιρετικός κομμουνιστής, ο καλύτερος. Πάνω απ’ όλα ήτανε Άνθρωπος. Γιατί για να είσαι καλός κομμουνιστής πρέπει πάνω απ' όλα να είσαι Άνθρωπος».

Ο Θανάσης Βλάσσης είχε ήδη αντιμετωπίσει ποικίλες διώξεις την περίοδο της δικτατορίας του Μεταξά και ζούσε σε συνθήκες παρανομίας σχεδόν, όταν κατακτήθηκε η Κέρκυρα. Ανυπότακτο πνεύμα και φλογερός πατριώτης και συνάμα διεθνιστής, πέρασε απ' τους πρώτους στην Αντίσταση μετά την κατάκτηση του νησιού από τους Ιταλούς, πριν ακόμη συσταθεί οργάνωση του ΕΑΜ, στη δημιουργία της οποίας ήταν ο πρωτεργάτης. «Εγώ, ο Νάσος ο Βλάσσης, ο Θρασύβουλος Βλάσσης και ο Οδυσσέας Κοτινάς κάναμε μία μικρή ομάδα αντιστασιακή, που περνούσε απέναντι αξιωματικούς του στρατού μας και άλλους καταδιωκόμενους από τους Ιταλούς. Μετά μάθαμε για το ΕΑΜ», αφηγήθηκε ο συναγωνιστής του Στέφανος Γαστεράτος.

Για τη φάση εκείνη του αγώνα και την ίδρυση του ένδοξου ΕΑΜ  Λευκίμμης σώθηκε κείμενο του ίδιου του Θανάση Βλάσση, στο οποίο σε εισήγησή του σε κομματική συνδιάσκεψη στη Λευκίμμη αναφέρεται επίσης σε άλλους συντρόφους του, στη δολοφονία του ναυτεργάτη κομμουνιστή της Λευκίμμης Οδ. Κοτινά (Γκέκου), στη βοήθεια που πρόσφεραν στους πρώην Ακροναυπλιώτες κομμουνιστές που είχαν μεταφερθεί και παρέμεναν φυλακισμένοι στο νησί Λαζαρέτο έξω από την πόλη της Κέρκυρας, καθώς και στη δράση συντρόφων του στο χωριό Ριγγλάδες στην περιοχή του:

«Όλοι σας ξέρετε ότι τα τσακάλια της Ρώμης δεν ικανοποιήθηκαν από τη δολοφονία του σύντροφου Γκέκου. Γι' αυτό, αφού προσπαθήσανε και δημιουργήσανε ολόκληρο χαφιέδικο σύστημα από παπάδες, δημάρχους και συμβούλους, αλητόπαιδα, εκπορνευμένες γυναίκες και κοπέλες, συνεχίσανε την τρομοκρατία πάνω μας τέσσερις ολόκληρους μήνες. Σ' αυτό το χρονικό διάστημα, όσοι είσαστε παράνομοι, γνωρίσατε πολύ καλά τις κρούσεις, τα κυνηγητά και την απαίσια ζωή που περνούσαμε. Μα όμως είναι αλήθεια πως δικαιωθήκαμε και η δικαίωσή μας είναι που ο καθένας βρίσκεται στο πόστο του και εργάζεται. Κι' αυτό για όλους μας αποτελεί τη μεγαλύτερη τιμή. Μπολσεβίκικα ευχαριστήρια στέλνω από μέρους της οργάνωσης στους 25 συντρόφους που βρίσκονται στην παρανομία και που η μαύρη φασιστική τρομοκρατία τούς χαλύβδωσε το χαρακτήρα, τους έκανε πιο μπολσεβίκους, όπως και όλους τους άλλους συντρόφους που εργάστηκαν άοκνα και άφοβα για την τροφοδότηση των σ. φυλακισμένων, για την εξυπηρέτηση των παρανόμων και για την πραγματοποίηση της κομματικής δουλειάς. Όταν η μανία του κατακτητή έφτασε στο κατακόρυφό της με τη δολοφονία του σ. αποφασίσαμε να νεκρώσουμε την οργάνωση για λίγες μέρες για να μην πάθουμε άλλες ζημιές. Σ' αυτό το πολύ μικρό διάστημα, πιστέψετε με, δεν μπορούσα να ησυχάσω, γιατί έβλεπα πως όλοι μας και πρώτος εγώ βρισκόμαστε μακριά από το καθήκον, από τις υποχρεώσεις μας…».

Ειδικά για τη δημιουργία του ΕΑΜ στην περιοχή είχε σημειώσει: «Σκεφτόμουνα, όπως πάντα έλεγα στο σ. Κύπριο με τον οποίο κατά το διάστημα της τρομοκρατίας ζούσαμε μαζί, τη δημιουργία του ΕΑΜ, μα που να αποταθώ; Σκέφτηκα τότε να δημιουργήσω ΕΑΜ εκ των κάτω. Βρίσκω έναν αστό (...) Συζητήσαμε αρκετά. Βρίσκοντας διάφορες αδικαιολόγητες αιτίες δεν θέλησε. Τον καλώ για δεύτερη φορά και επειδή συνεχίζεται η τρομοκρατία και ο χαφιεδισμός τού ανέπτυξα κατά μάκρος και πλάτος τους κιντύνους που όλοι μας διατρέχουμε και ότι μας επιβάλετο να ενωθούμε σε μια αντικατασκοπία που ν' αποτελεστεί από δικούς μας και δικούς του. Για να προφυλαχτούμε κατά το δυνατό και με την προοπτική η Εθνική Απελευθερωτική Αντικατασκοπία Λευκίμμης (ΕΑΑΛ) να χρησιμέψει σε πιο ήσυχες μέρες σαν πυρήνας για τη δημιουργία του ΕΑΜ. Η αντικατασκοπία δεν έφερε ικανοποιητικά αποτελέσματα, αλλά μας έδωσε ενίσχυση σε είδος από εκείνο που μάζεψε και το υπόλοιπο το διέθεσε και το διαθέτει για τους συμπολίτες μας πούνε στη φυλακή. Ακόμα στέλνει τσιγάρα και διάφορα φρούτα στους δικούς μας πούνε στο Λαζαρέτο (...)

Προσπαθούσα να βρω οργάνωση αστική με την οποία να συνεργαστούμε (...)  Μείναμε σύμφωνοι στις πρώτες συζητήσεις και αποφασίσαμε σε μια δεύτερη και τελική σύσκεψη που θα βρισκόντανε και ο εδώ αρχηγός τους να θέσουμε τις βάσεις της συνεργασίας μας. Στο μεταξύ ο χαφιεδισμός, που είχε σαν αποτέλεσμα το κυνηγητό μου και του σ. Κύπριου, ανάβαλε για είκοσι μέρες τη σύσκεψη. Το διάστημα αυτό ήμουν σε επικοινωνία με το γραμματέα και τον υπαρχηγό των αστών και είχα μια συνάντηση μαζί του. Τα ευχάριστα διεθνή γεγονότα, δηλαδή η επιτυχημένη απόβαση των συμμάχων και η προέλαση του ακατάβλητου Κόκκινου Στρατού, είχανε σαν αποτέλεσμα να χαλαρώσουν τις ενέργειες των χαφιέδων και του κατακτητή. Επωφελούμενος της ευκαιρίας κατεβαίνω στο πεζοδρόμιο. Αμέσως καταπιάνομαι με το ΕΑΜ και στις 30 Απρίλη 1943 σε μια σύσκεψη που πήρα με τους αστούς, ήτανε και ο αρχηγός τους, θέσαμε τις βάσεις της συνεργασίας, έτσι όπως το Κόμμα μας προβλέπει. Η συνεργασία μας είναι εκ των άνω, υπογράψαμε πρωτόκολλο. Συστήσαμε τη Κ.Ε., στην οποία μετέχει και ο γραμματέας του ΕΑΜ Ριγγλάδων, που είχε ιδρυθεί από πολύ καιρό από δικούς μας και δημοκρατικούς».

Χειρόγραφη «Κόκκινη Λευκίμμη»

Η απελευθέρωση από τους Γερμανούς και η υπαγωγή της Κέρκυρας στην ευθύνη διοίκησης του ΕΔΕΣ, βάσει της συμφωνίας της Καζέρτας, σήμανε κύμα διώξεων εις βάρος του. Ήταν από τους πρωταγωνιστές της οργάνωσης ιστορικής και ανεπανάληπτης πορείας σαράντα περίπου χιλιομέτρων των αντρών, των γυναικών και νέων της Λευκίμμης στην πόλη της Κέρκυρας τον Νοέμβριο του 1944 για τη συγκέντρωση του ΕΑΜ του νησιού, η οποία πραγματοποιήθηκε στην πλατεία Σαρόκου με άντρες του ΕΔΕΣ να την «επιτηρούν» από παράθυρα και μπαλκόνια σπιτιών με προτεταμένα οπλοπολυβόλα. Έξω από το σπίτι του στη Λευκίμμη δύναμη του ΕΔΕΣ και της Χωροφυλακής είχε στήσει πολυβόλο, σύμφωνα με μαρτυρία του Κώστα Σαμοΐλη. Διέφυγε τη σύλληψη και πέρασε στην παρανομία, σε σύνδεση πάντα με τον ημιπαράνομο μηχανισμό του ΚΚΕ στην περιοχή και στο νησί, καθώς βρισκόταν σε εξέλιξη πογκρόμ ανελέητων διώξεων εις βάρος των Κερκυραίων κομμουνιστών και άλλων αγωνιστών της Εθνικής Αντίστασης. 

Συνελήφθη αργότερα και φυλακίστηκε στις φυλακές της Κέρκυρας μέχρι τον Σεπτέμβρη του 1947, επειδή είχε συνυπογράψει διαμαρτυρία-υπόμνημα στον ΟΗΕ για τις βαρβαρότητες του μετεμφυλιακού καθεστώτος στην Κέρκυρα εις βάρος των αγωνιστών της Εθνικής Αντίστασης και των πολιτικών κρατουμένων στις φυλακές του νησιού. Η επόμενη σύλληψή του έμελλε να είναι η τελευταία, καθώς κατέληξε στην αποτρόπαιη εκτέλεσή του.

Προηγήθηκε στα μέσα Οκτωβρίου του 1947 η ηρωική απόφαση 16 νεαρών κομμουνιστών της Λευκίμμης, σε αντίθεση με την επίσημη θέση της Οργάνωσής τους, να φύγουν μέσω της Αλβανίας με προορισμό τα βουνά της Ηπείρου, ώστε να πάρουν γρήγορα μέρος στον Δημοκρατικό Στρατό Ελλάδας (ΔΣΕ), ανταποκρινόμενοι στην πρόσφατη τότε έκκληση της 3^ης  Ολομέλειας της Κεντρικής Επιτροπής του ΚΚΕ «Όλοι στ' άρματα - Όλα για τη νίκη». Ο Νάσος Βλάσσης ως επικεφαλής του Κόμματος στη Λευκίμμη, καθώς και άλλα ηγετικά στελέχη του ΚΚΕ, του ΕΑΜ και του ΕΛΑΣ στην περιοχή στοχοποιήθηκαν αμέσως.

Η κερκυραϊκή εφημερίδα «Εμπρός» κυκλοφόρησε με υπέρτιτλο «Να εξουδετερωθεί ο συνωμοτισμός των μετόπισθεν», υποστηρίζοντας στο κύριο άρθρο της ότι χρειαζόταν «κεραυνοβόλος δράσις ώστε τα μετόπισθεν να εκκαθαρισθούν από τα συνωμοτικώς δρώντα συγκροτήματα αόπλων εθνοδολοφόνων (...) της προδιδούσης τα ιερά και τα όσια της Ελλάδος αιμοσταγούς μειοψηφίας», οι οποίοι ως «σλαυόψυχοι επιτελείς του Κ.Κ. (...) στρατολογούν και φυγαδεύουν αφελείς νεανίσκους». Οι 16 κομμουνιστές της Λευκίμμης ήταν κατά την αγαπημένη εφημερίδα των δοσιλόγων της Κέρκυρας «φυγαδευθέντες (...) προπομποί άλλων» και απόδειξη ότι ο Ν. Βλάσσης και άλλοι «αιμοδιψείς προδότες επικοινωνούν με τους εχθρούς του έθνους» στα βουνά της Ηπείρου.

Ο Γιάννης Κουλούρης (Κάμπουλας) αφηγήθηκε αργότερα ότι ο Θανάσης Βλάσσης είχε βρει κάποιους απ' τους «16» και τους είχε πει: «Παιδιά μη φύγετε, εμείς εδώ θα πολεμήσουμε». Επίσης, σύμφωνα με μαρτυρία του Βασίλη Ν. Βλάσση, τους είχε διαμηνύσει ότι κινδύνευαν και με διαγραφή από το Κόμμα τους, αφού σε τοπικό επίπεδο δεν είχε ακόμα ληφθεί απόφαση μετάβασης στα βουνά της Ηπείρου για ενίσχυση του Δημοκρατικού Στρατού.

Η σύλληψη, με πρόσχημα το γεγονός των «16», δεν άργησε. Πριν ακόμη τελειώσει ο Οκτώβριος του 1947 ο Θανάσης Βλάσσης συνελήφθη μαζί με τον σύντροφό του της Οργάνωσης Λευκίμμης του ΚΚΕ Θρασύβουλο Βλάσση κι άλλους πέντε αγωνιστές της Αντίστασης, ανάμεσα στους οποίους ήταν και ο καταδιωκόμενος Ηπειρώτης κομμουνιστής γεωπόνος και στέλεχος του ΕΛΑΣ Λευκίμμης Χριστόφορος Κουκούστας (Βουνιώτης), που υπέφερε από φυματίωση με αδενοπάθεια. Στο άψε-σβήσε βρέθηκε κατηγορούμενος για «εσχάτη προδοσία», όπως και οι άλλοι αγωνιστές, ως ηθικός αυτουργός της απόφασης των «16» να στρατευτούν στον Δημοκρατικό Στρατό Ελλάδας στην Ήπειρο. 

«Μεγάλα ποντίκια αλώνιζαν το κελί. Περνούσαν πάνω από το πρόσωπό μας. Αν είχες λίγο ψωμί, πού να το κρύψεις; Το μοιραζόσουνα μ' αυτά...», έγραψε μεταξύ άλλων μετά, για τις συνθήκες εκείνης της σύλληψης και της φυλάκισης του Θ. Βλάσση και των συντρόφων και συναγωνιστών του σε κελί σε κρατητήριο της Χωροφυλακής στην πόλη της Κέρκυρας, ο πρώην επικεφαλής του ΕΑΜ Λευκίμμης δικηγόρος Στέφ. Γκούσης, που επίσης είχε συλληφθεί μαζί τους και στη συνέχεια αποφυλακίστηκε. «Και το χειρότερο απ' όλα ήταν», ανέφερε σε άλλο σημείο, «ότι μεταξύ μας ήταν ο Βουνιώτης, που έκανε συνεχώς αιμοπτύσεις. Εγώ ήμουν σε απόγνωση και είχα το κεφάλι μου συνεχώς στο φεγγίτη για να αναπνέω λίγο καθαρό αέρα. Τότε μάλιστα ο Νάσος ο Βλάσσης, που με έβλεπε να μένω συνεχώς στο φεγγίτη, γέλασε και μου είπε: "Τι κάνεις αυτού, φοβάσαι για την υγεία σου;" και συγχρόνως έτρωγε με αδιαφορία από το ίδιο πιάτο με το φυματικό Βουνιώτη».

Οι διωκτικές αρχές της Κέρκυρας εξέδωσαν τον Φεβρουάριο του 1948 απόφαση παράτασης της κράτησης και παραπομπή της υπόθεσης σε Έκτακτο Στρατοδικείο στα Ιωάννινα, επικαλούμενες τον αποκρουστικό Αναγκαστικό Νόμο 509/1947 και το γεγονός ότι με κυβερνητικές αποφάσεις το ΚΚΕ είχε τεθεί εκτός νόμου. Υποτίθεται ότι ο εκ των πρωταγωνιστών της Εθνικής Αντίστασης στην Κέρκυρα Θ. Βλάσσης, όπως και οι άλλοι συγκατηγορούμενοί του, είχε απειλήσει και προστάξει τους «16» να φύγουν για τα βουνά της Ηπείρου, ώστε να ενισχύσει δίκτυο «κατασκοπείας» και με τελικό σκοπό την απόσπαση και παράδοση σε «εχθρούς» μέρους της ελληνικής Επικράτειας!

Με γραπτό υπόμνημα απέκρουσε, όπως και οι άλλοι συγκατηγορούμενοί του, ως συκοφαντικές και φανταστικές τις γελοίες κατηγορίες. Επανέλαβε στους διώκτες του την άρνησή του να αποκηρύξει την κομμουνιστική ιδεολογία του.  

 

Το στερνό γράμμα

Στα τέλη Ιανουαρίου του 1949 μεταφέρθηκε μαζί με άλλους πέντε αγωνιστές από τις φυλακές της Κέρκυρας στις φυλακές «ΦΙΞ» στα Ιωάννινα. Η δίκη είχε προσδιοριστεί σε Έκτακτο Στρατοδικείο της VIII Μεραρχίας την 1^η Φεβρουαρίου 1949. Κατηγορούμενοι, μαζί με τον Θανάση Βλάσση, ήταν ο Θρασύβουλος Βλάσσης, ο Χριστόφορος Κουκούστας και άλλοι τρεις Λευκιμμιώτες αγωνιστές.

«Ο Βλάσσης Αθανάσιος είχε προφυλακισθεί και άλλοτε, είχε δε απολυθεί από τας φυλακάς και μετά διωρίσθη στην Ένωση (...) Οι κατηγορούμενοι (...) έκαναν ορισμένες κινήσεις, πήγαιναν παρέες-παρέες. Ασφαλώς και παρώθησαν τους νέους για να φύγουν. Συγκεκριμένον πάντως για τους κατηγορούμενους δεν έχω γιατί είναι από άλλα χωριά. Για τον Βλάσση Αθ. διεδόθη ότι εκείνες τις ημέρες έκανε επιθεωρήσεις στους συνεταιρισμούς (...). Γραμματέας του Κ.Κ. ανέλαβε ο Αθαν. Βλάσσης (...). Αυτοί που έφυγαν για τις συμμορίες ήταν μαχητικά στελέχη του Κ.Κ. Κέρκυρας. Οι Αθ. Βλάσσης και Κουκούστας κατηγορήθηκαν ότι είχαν δημοσιεύσει σε εφημερίδα της Κέρκυρας υπόμνημα προς τον ΟΗΕ και διεμαρτύροντο για την καταπίεση του Κράτους κατά του Λαού», κατέθεσε για τον Ν. Βλάσση, μεταξύ άλλων, ο πρώτος μάρτυρας κατηγορίας.

«Η αλήθεια είναι ότι οι κατηγορούμενοι εγνώριζον ότι θα έφευγαν αυτοί που έφυγαν με τις συμμορίες, αλλ' όχι ότι τους υποβοήθησαν ή παρακίνησαν να φύγουν. Ο Αθαν. Βλάσσης ήταν η κινητήριος δύναμις του Κ.Κ. κατά την Κατοχήν, αλλά εξακολούθησε και μετά την απελευθέρωσιν να δρα υπέρ του κομμουνισμού (...)  Άκουσα ότι ο Αθ. Βλάσσης έκανε έρανο υπέρ των ακριτών», υποστήριξε άλλος. «Ο Βλάσσης Αθανάσιος πιθανόν να ενέχεται εις την στρατολογίαν. Πληροφορήθην ότι ο Αθ. Βλάσσης ήλθεν εις Λευκίμμην και συγκέντρωσε τους κομμουνιστάς.

Ή μπορεί οι φυγάδες να έφυγαν και μόνοι των», κατέθεσε επόμενος. «Ο Αθ. Βλάσσης εκείνες τις ημέρες είχε έλθει στην Λευκίμμη γιατί είχαμε εκλογή συνεταιρισμών», ισχυρίστηκε άλλος. «Γνωρίζω ως εκ της ιδιότητός μου ότι οι Αθ. Βλάσσης και Κουκούστας ήσαν στην Κέρκυρα τα ηγετικά στελέχη του Κ.Κ. Κατά τον χρόνον διαφυγής των φυγάδων αυτοί ήσαν οι ιθύνοντες. Εάν τώρα συνέδραμον εις την φυγάδευσιν των φυγάδων δεν ξέρω. Πάντως τις ημέρες εκείνες οι ανωτέρω ήλθαν εις Λευκίμμην. Ο Αθ. Βλάσσης ήταν πολιτικός υπεύθυνος του Κ.Κ. (...) Οι Αθ. Βλάσσης και Κουκούστας κατηγορήθησαν ότι έδωκαν υπόμνημα εις κομμουνιστικήν εφημερίδαν της Κέρκυρας, όπερ εδημοσιεύθη, δι' ου διευθύνοντο εις τον ΟΗΕ διαμαρτυρόμενοι για την καταπίεσιν της κυβερνήσεως κατά του λαού. Δια την ως άνω πράξιν των εδιώχθησαν και προεφυλακίσθησαν», κατέθεσε ο τελευταίος μάρτυρας κατηγορίας, αστυνομικός.

Ο Θανάσης Βλάσσης, απολογούμενος, στηλίτευσε την απαίτηση των δικαστών να τοποθετηθεί για την τρέχουσα δράση του ΚΚΕ, ωσάν να μην ήταν έγκλειστος και σε απομόνωση επί δεκαέξι ολόκληρους μήνες. Αρνήθηκε κάθε δήλωση που θα μπορούσε να ερμηνευθεί ως αποκήρυξη του Κάπα Κάπα Έψιλον και των αγώνων του λαού για την κοινωνική δικαιοσύνη. 

«Στις 27 Σεπτεμβρίου 1947 βγήκα από τις φυλακές της Κέρκυρας. Στις 28 του μήνα πήγα στα γραφεία της Ενώσεως Γεωργικών Συνεταιρισμών Κέρκυρας (...) Επήγα στη Λευκίμμη για να δω το σπίτι μου και να εργασθώ για τις αναπληρωματικές και γενικές εκλογές των συνεταιρισμών (...) Αν γνώριζα ότι θα έφευγαν παιδιά από τη Λευκίμμη, δεν θα πήγαινα στη Λευκίμμη γιατί γνώριζα ότι θα ενοχοποιούσαν εμένα. Δεν είναι αλήθεια ότι τρεις ημέρες πριν από την φυγή των φυγάδων ήμουν στη Λευκίμμη», δήλωσε. Στις επίμονες προκλήσεις των στρατιωτικών δικαστών να αποκηρύξει τον ένοπλο αγώνα αρνήθηκε να απαντήσει: «Είμαι από καιρό στις φυλακές και δεν ξέρω».

Στοχοποιώντας επιλεκτικά τους Θαν. Βλάσση, Θρασ. Βλάσση και Χριστ. Κουκούστα, με προφανή σκοπό να πλήξει τα πιο μαχητικά στελέχη του ΚΚΕ, ο βασιλικός επίτροπος τους απέδωσε στην αγόρευσή του ενοχή για «κατασκοπεία», με το σκεπτικό ότι ο Χ. Κουκούστας «εδήλωσεν ότι είναι κομμουνιστής, το Κομμουνιστικό Κόμμα δεν επιδιώκει το ξεπούλημα της Ελλάδος, αλλά την εδαφικήν της ακεραιότητα και ανεξαρτησίαν, δεν επιδιώκει την απόσπασιν της Μακεδονίας ούτε σπιθαμήν γης ελληνικής, οι δε λοιποί Αθανάσιος Βλάσσης και Θρασύβουλος Βλάσσης, ταχθέντες υπέρ των απόψεων του πρώτου υπεστήριξαν αυτάς αρνηθέντες να τας αποκηρύξωσι, της πράξεώς των ταύτης γενομένης εν δημοσίω τόνω… του πρώτου εξ αυτών συλλαβόντος το σχέδιον του εγκλήματος και αυτοπροσώπως διευθύνοντος την εκτέλεσιν τούτου…κατηγορώ τους ανωτέρω επί παραβάσει του άνω άρθρου και εξαιτούμαι όπως κηρυχθώσι κατά νόμον ένοχοι». Για τον Ν. Βλάσση και τον Θρασ. Βλάσση εισηγήθηκε την ποινή της ισόβιας κάθειρξης, ενώ για τον ήρωα πολέμου στον πόλεμο κατά της Ιταλίας Χ. Κουκούστα πρότεινε την ποινή του θανάτου. 

Ο Θανάσης Βλάσσης καταδικάστηκε τελικά σε θάνατο, μαζί με τον Θρασύβουλο Βλάσση και τον Χριστόφορο Κουκούστα, παρά το γεγονός ότι και οι τρεις τους, όπως και οι άλλοι συγκατηγορούμενοί τους, απαλλάχθηκαν από την κατηγορία της «κατασκοπείας» και λοιπές κατηγορίες. Θεωρήθηκε ένοχος, μαζί με τους άλλους δύο, για το αδίκημα «ηθικής αυτουργίας» σε σύσταση απαγορευμένης ομάδας με σκοπό την τέλεση εγκλημάτων για την ανατροπή του καθεστώτος.

«Είναι οι πιο καλοί άνθρωποι της περιοχής», έλεγε για τον ίδιο και τον Θρασύβουλο Βλάσση, μεταξύ άλλων, υπόμνημα με αίτημα την ματαίωση της εκτέλεσης, που με τόλμη και αίσθημα κατακραυγής για την τόση αδικία ο λαός της Λευκίμμης, αδιακρίτως πολιτικών πεποιθήσεων, υπέγραψε και έστειλε στην κυβέρνηση και σε άλλες αρχές στην Αθήνα, μόλις έγινε γνωστή η απόφαση του Στρατοδικείου. Δεν βρήκαν όμως ανταπόκριση ούτε τα υπερεπείγοντα τηλεγραφήματα των συγγενών τους στον πρωθυπουργό Θ. Σοφούλη, ούτε τα διαβήματα των αδελφών τους σε θρησκευτικούς, στρατιωτικούς, δικαστικούς και άλλους παράγοντες της Κέρκυρας και των Ιωαννίνων.

Γνωστοποίηση της εκτέλεσης από τον «Ηπειρωτικό Αγώνα».

Ο σύντροφός τους Γιάννης Κουλούρης θυμόταν πολλά χρόνια μετά: «Όταν εκτέλεσαν το Θανάση ήμουνα φυλακή. Ο Θανάσης και ο Θρασύβουλος, ο Θανάσης ιδιαίτερα (...) ήτανε πολύ καλό παιδί και ωραίος άνθρωπος». Ο Προκόπης Κάντας, ένας από τους «16» που είχαν αγωνιστεί στα βουνά με τον Δημοκρατικό Στρατό, αφηγήθηκε το 2006: «Ο Νάσος ο Βλάσσης, ο Θρασύβουλος και ο Βουνιώτης, που κατηγορήθηκαν για τη διαφυγή μας, δεν είχαν καμιά ανάμειξη. Είναι ψέμα. Εμείς φύγαμε συνειδητά. Δεν είχαμε καμιά σύνδεση  με την κομματική οργάνωση, γιατί η οργάνωση ήταν αντίθετη, όχι ο Νάσος. Αυτούς τους σκότωσαν γιατί υπερασπιστήκανε το αντάρτικο».

Τα καλύτερα λόγια για τον Θανάση Βλάσση και τη συμβολή του μεταξύ άλλων στον αντιφασιστικό αγώνα του τόπου είχε να πει και ο συναγωνιστής τους στην υπόθεση της Εθνικής Αντίστασης και της κομμουνιστικής κοινωνίας Κώστας Σαμοΐλης: «Ο σύντροφος Θανάσης διέθετε όλη του την ημέρα για τα προβλήματα της οργάνωσης και έξω από την οργάνωση για τα τοπικά προβλήματα. Διέθετε αστείρευτες πηγές δημιουργικότητας και καλοσύνης. Η εκτέλεσή του, καθώς και του Θρασύβουλου και του Βουνιώτη, συγκίνησε ολόκληρο τον κερκυραϊκό λαό. Η εκτέλεσή τους δεν έγινε από δύο-τρεις μάρτυρες κατηγορίες, αλλά από πιο ψηλά πρόσωπα έξω της Λευκίμμης και της πόλης. Ο Θανάσης με την βοήθεια των συνεργατών του πρωτοστάτησε στο αλευκιμμιώτικο κίνημα, αναδείχτηκε σε πραγματικό ηγέτη. Γι' αυτό και τον εσκότωσαν».

Ο άνθρωπος-καμάρι του ΚΚΕ και του λαού στη Λευκίμμη εκτελέστηκε τα χαράματα της 9^ης Φεβρουαρίου 1949 στα Ιωάννινα, μαζί με τους άξιους συντρόφους του Θρασύβουλο Βλάσση και Χριστόφορο Κουκούστα, με το κεφάλι ψηλά. 

Λίγες ώρες πριν, στο κελί της φυλακής του έγραψε και άφησε το τελευταίο γράμμα του:

Σεβαστοί μου μάνα και πατέρα

 

Αύριο στις 9 Φλεβάρη, ώρα 5η πρωινή, θα με έχουν εκτελέσει και δεν θα υπάρχω πια. Το γεγονός αυτό, το ξέρω θα σας λυπήσει πολύ, μα πάρα πολύ. Όμως γι' αυτό δεν φταίω.

 

Εκείνο που έχω να σας παρακαλέσω σαν τελευταία μου επιθυμία είναι να λυπηθείτε όσο το δυνατόν λιγότερο.

 

Πηγαίνω στο θάνατο και έχω τη συνείδηση αναπαυμένη, πως σ' όλη μου τη ζωή μέχρι σήμερα δεν πείραξα κανένα και μόνον καλό έκαμα, όταν μου ήταν δυνατό.

 

Στην Μάνα και στον Πατέρα και σε όλους πετάει η σκέψη μου αυτή τη στιγμή. Κάμετε υπομονή.

 

Και τώρα σας αφήνω.

 

Σας φιλώ όλους με πολλά φιλιά.

 

Νάσος

Στο κείμενο της αισχρής απόφασης του Στρατοδικείου Ιωαννίνων ο γραμματέας του πρόσθεσε τα λόγια: «Διετάχθη εκτέλεσις της αποφάσεως δι' υπ' αριθ. Α.Π. 76/της 4-2-49 διαταγής VIII Μεραρχίας. Εξετελέσθησαν την 9-2-49».

Την επομένη η εφημερίδα των Ιωαννίνων «Ηπειρωτικός Αγών» είχε το εξής μονόστηλο: «Εξετελέσθησαν χθες την πρωίαν εις τον συνήθη τόπο των εκτελέσεων οι υπό του Εκτάκτου Στρατοδικείου καταδικασθέντες παμψηφεί εις την ποινήν του θανάτου επί ηθική αυτουργία καταρτίσεως συμμορίας. Ούτοι είναι: Βλάσσης Αθανάσιος του Ιωάννου ετών 40, εκ Λευκίμμης Κερκύρας, κτηματίας, Κουκούστας Χριστόφορος του Κων/νου ετών 30, εκ Βώκου Χειμάρρας, κάτοικος Κέρκυρας, γεωπόνος και Βλάσσης Θρασύβουλος του Νικολάου, ετών 41 εκ Ποταμίου Λευκίμμης Κερκύρας».

 Βλάσσης Θρασύβουλος

Ο Θρασύβουλος Ν. Βλάσσης (Τζελεμάνης) γεννήθηκε στο Ποτάμι της Λευκίμμης το 1908. Από νεαρή ηλικία επέλεξε τον αγώνα για μια δίκαιη κοινωνία, με σθένος, αυταπάρνηση και ακλόνητη άρνηση υποταγής στο εκμεταλλευτικό καπιταλιστικό σύστημα.

Έγινε μέλος του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδας και δεν το απαρνήθηκε ούτε μπροστά στο εκτελεστικό απόσπασμα. Νωρίτερα είχε συνταχθεί με το Αγροτικό Κόμμα Ελλάδας.

Έβγαζε το ψωμί του στα χωράφια της οικογένειάς του και ανέπτυξε έντονη δράση για την οργάνωση του αγροτικού κινήματος στην περιοχή του και σε ολόκληρη την Κέρκυρα, μέσω της Ένωσης Γεωργικών Συνεταιρισμών. 

Πρωταγωνίστησε στη συγκρότηση του ΕΑΜ Λευκίμμης και στο αντιστασιακό κίνημα της περιοχής, κερδίζοντας γενική αναγνώριση. «Πολλά ήταν τότε τα δεινά μας. Αλλά και το θάρρος και ο ηρωισμός δεν έλειπαν από τους ΕΑΜίτες της Λευκίμμης», αφηγήθηκε ο επικεφαλής της τοπικής οργάνωσης του ΕΑΜ Στέφανος Γκούσης, ξεχωρίζοντας απ' όλους τους μαχητές της ως παράδειγμα ευψυχίας, ανδρείας και περιφρόνησης προς τον θάνατο τον Θρασύβουλο Βλάσση, μαζί με άλλους δύο συντρόφους του.

Όταν οι Γερμανοί απειλούσαν με θεούς και δαίμονες τους κατοίκους της Λευκίμμης, προκειμένου να παραδώσουν δέκα Αμερικανούς αεροπόρους που είχαν πέσει στις Αλυκές της περιοχής και κρύβονταν σε διάφορα σπίτια, «τότε φάνηκε όλο το μεγαλείο της τολμηρής προσφοράς» του, όπως και των δύο συντρόφων του, που ανέλαβαν άφοβα να τους φυγαδεύσουν στην πόλη της Κέρκυρας με κάρα ντυμένους με παλιόρουχα, τις τελευταίες ημέρες του 1943, «αψηφώντας το θάνατο». Στην Αγία Τριάδα Αργυράδων, όταν συνάντησε Γερμανούς φρουρούς με πολυβόλα στημένα και στις δυο πλευρές του δημόσιου δρόμου, δεν δίστασε να τους προσφέρει κρασί για να πετύχει τον στόχο του.

Λίγους μήνες αργότερα, όταν οι δυνάμεις του ΕΔΕΣ από την Ήπειρο πέρασαν ηττημένες στην Κέρκυρα, θα αντίκριζε ένα άλλο πολυβόλο, στημένο έξω από το σπίτι του. Διηγήθηκε ο σύντροφός του Κώστας Σαμοΐλης: «Ένα μεσημέρι δύο καμιόνια γεμάτα από ΕΔΕΣίτες σταμάτησαν στο "Καμπούλι" και έστησαν δύο πολυβόλα, ένα στου Θρασύβουλου και το άλλο στο σπίτι μου. Άλλο ένα στου Θανάση του Τζαραντώνιου. Σκοπός τους ήταν να μας συλλάβουν και να κάνουν έρευνα στα σπίτια μας. Ευτυχώς δεν έπιασαν κανένα μας...».

Σε μιαν άλλη περίπτωση, λίγο αργότερα, φαίνεται ότι απέφυγε απόπειρα δολοφονίας του από ΕΔΕΣίτες. «Η γυναίκα μου τον ειδοποίησε ότι ήθελαν να τον σκοτώσουν», αναφέρει ο εξάδελφός του Κώστας Γατσούλης.

  Με τη γυναίκα του Φωτεινή

Σύμφωνα με τον Στέφανο Γκούση, το τρίτο δεκαήμερο του Οκτώβρη του 1947, λίγες μόνο ημέρες μετά τη μυστική αναχώρηση 16 επίσης πρωτοπόρων αγωνιστών της περιοχής για τα βουνά της Ηπείρου, μέσω της Αλβανίας, με σκοπό να πυκνώσουν τις γραμμές του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας (ΔΣΕ), δύο χωροφύλακες πήγαν στο σπίτι του Θρασύβουλου Βλάσση και του είπαν: "Θρασύβουλε, έλα πάνω που σε θέλει ο διοικητής". Πήγε. Αλλά δεν έμελλε να ξαναγυρίσει.

Δεδομένου ότι η Οργάνωση Κέρκυρας του ΚΚΕ υποστήριζε την παραμονή όλων των αγωνιστών στο νησί μέχρι να δοθεί διαφορετική εντολή από την ηγεσία του Κόμματος, δεν είχε συμφωνήσει με τους 16 αγωνιστές στην υλοποίηση της απόφασής τους. Ο Θρασύβουλος Βλάσσης θεωρήθηκε συνυπεύθυνος γι'  αυτήν, ώστε να «στηθεί» στη συνέχεια το πιο βαρύ κατηγορητήριο που θα μπορούσε να αποδοθεί σε στέλεχος του ΚΚΕ, καθώς και σε άλλους αγωνιστές.   

«Έφυγαν, δεν άκουσαν κανέναν...», είχε πει στον αδελφό του Βασίλη για τους 16 (κατ' άλλους 17) συντρόφους τους, που ατρόμητοι έφυγαν για τα βουνά της Ηπείρου παραβλέποντας ακόμη και απειλή επιβολής καταστατικών κυρώσεων από το Κόμμα τους. Είχε προαισθανθεί, επίσης, τι θα ακολουθούσε κι ότι οι αντιδραστικές δυνάμεις θα ξεσπούσαν πάνω τους και κάποιος «θα την πληρώσει».

Συνελήφθη μαζί με τον γραμματέα της Οργάνωσης Λευκίμμης του ΚΚΕ και εξάδελφό του Νάσο (Θανάση) Βλάσση κι άλλους πέντε αγωνιστές της Αντίστασης, συμπεριλαμβανομένου του πρώην Ακροναυπλιώτη και καταδιωκόμενου Ηπειρώτη κομμουνιστή και καπετάνιου του ΕΛΑΣ Λευκίμμης Χριστόφορου Κουκούστα (Βουνιώτη), φυματικού και ήρωα πολέμου, που είχε τραυματιστεί στην Αλβανία. Στον Θρασύβουλο Βλάσση, όπως και στους άλλους συγκατηγορούμενούς του, αποδόθηκε η κατηγορία της «εσχάτης προδοσίας» για τη φυγή των «16», με το σκεπτικό ότι ήταν ηθικός αυτουργός.

Ο Στ. Γκούσης, που επίσης συνελήφθη παρόλο που είχε ήδη  παραιτηθεί από την ηγεσία του ΕΑΜ της περιοχής, άφησε γραπτή μαρτυρία για τη σύλληψη και την κράτηση στην πόλη της Κέρκυρας: «Μας μετέφεραν σιδηροδέσμιους στην Κέρκυρα, όπου ήταν η Διοίκηση της Χωροφυλακής, και μας έριξαν αμέσως στην απομόνωση». Στη διαδρομή ο Θρασύβουλος ο Βλάσσης, προσπαθώντας να ελαφρύνει τη θέση του, έριξε μια ταμπακέρα, που είχε μέσα ντόπιο ταμπάκο, σ' ένα λάκκο με νερό. Όταν το αντιλήφθηκε ο χωροφύλακας που μας συνόδευε, του είπε: "Γιατί την έριξες την ταμπακέρα, εδώ σας περιμένουν πολύ μεγαλύτερα και συ φοβάσαι τα μικρότερα;", εννοώντας το τουφέκισμα που σίγουρα μας περίμενε». Λίγο μετά, όταν έφτασαν στο χωριό Γαστούρι, «ο χωροφύλακας που μας συνόδευε (...), απαντώντας σε ερώτηση άλλου χωροφύλακα τι συμβαίνει, με μια δηλωτική κίνηση του χεριού του έδειξε ότι μας πάνε για τουφέκισμα». Τους έχωσαν και τους επτά «σ' ένα κρατητήριο μικρών διαστάσεων (2 χ 2,50) με βρωμιές μέσα, χωρίς αέρα, ήλιο και φως, με ένα μικρό φεγγίτη στην πόρτα. Ο ένας πάνω στον άλλον. Όταν ξαπλώναμε, τα πόδια μας, που αναγκαστικά βρώμαγαν, βρίσκονταν στο κεφάλι κάποιου συγκρατούμενου (...) Απαγορευόταν αυστηρά η επικοινωνία μας με οποιονδήποτε άνθρωπο, και έτσι ο αποχωρισμός μας από τον κόσμο ήταν πλήρης. Ήταν κατά κάποιο τρόπο ο προθάλαμος του θανάτου, στον οποίον μας είχαν καταδικάσει».

Το κατάπτυστο κατηγορητήριο, που αμέσως συνέταξαν οι δικαστικές αρχές της Κέρκυρας, κατηγορούσε αυτόν και τους άλλους αγωνιστές ότι: «Α. Εκ συστάσεως θέλοντες να αποσπάσωσιν εν μέρος της Επικρατείας και να το παραδώσουν εις το εχθρόν συνώμοσαν (οι επτά) και λοιποί 17 νέοι εν όλω (ως κατωτέρω αναγράφονται οι διαφυγόντες εις Αλβανίαν) και κατάρτισαν ένοπλον ομάδα και έλαβον μέρος εις προδοτικάς ενώσεις και είτα θαλασσίως ανεχώρησαν εις Αλβανίαν την 14ην Οκτωβρίου 1947. Β. Κατάρτισαν ομάδα επί σκοπώ όπως προσβάλωσι τας Αρχάς και συμμετασχόντες εις αυτήν ανεχώρησαν δι' Αλβανίαν. Γ. Εν γνώσει των έλαβον εις την κατοχή των ξένα κινητά πράγματα. Ήτοι λέμβους, κώπας και ιστία Γεωργίου Κουλούρη, Αντωνίου Γαρδικιώτη και Γεωργίου Κάντα δια ρήξεως του εις Αλυκάς οικίσκου του Στέφανου Ράντου. Συ δε κατά τον αυτόν τόπον και χρόνον παρεκίνησες εις τας ως άνω πράξεις βιάζων, προστάζων, παραγγέλων, υπισχνούμενος ή δίδων μισθόν, συμβουλεύων και τέλος προκαλών και μεταχειριζόμενος επίτηδες, ως έρμαιον την εις ην ευρίσκοντο απάτην, το πάθος και την ψυχικήν αυτών αγανάκτησιν».

 

Λίγο πριν από την 1^η Νοεμβρίου 1949 οδηγήθηκε μαζί με άλλους πέντε αγωνιστές από τις φυλακές της Κέρκυρας στις φυλακές «ΦΙΞ» στα Ιωάννινα για την εκδίκαση της υπόθεσης από Έκτακτο Στρατοδικείο της VIII Μεραρχίας. Ενώ ήδη το ΚΚΕ είχε τεθεί από την κυβέρνηση Σοφούλη εκτός νόμου, στις 25 Φεβρουαρίου 1948 είχε εκδοθεί βούλευμα του Συμβουλίου Πλημμελειοδικών Κέρκυρας, το οποίο παρέπεμπε την υπόθεση στο Έκτακτο Στρατοδικείο Ιωαννίνων, με βάση τον Αναγκαστικό Νόμο 509/1947, παρατείνοντας ταυτόχρονα την προφυλάκισή τους μέχρι τη δίκη.

Και οι έξι κατηγορήθηκαν ότι «καταγγέλθησαν αρμοδίως επί παραβάσει των άρθρων 1 και 2 του από 18 Ιουνίου 1946 Ψηφίσματος της Α' Αναθεωρητικής Βουλής των Ελλήνων "περί εκτάκτων μέτρων, αφορώντων την δημοσίαν τάξιν και ασφάλειαν"». Υποτίθεται ότι «απειλούντες, βιάζοντες, προστάζοντες κ.λπ...» είχαν συνεργήσει στην ηρωική απόφαση των 16 συντρόφων τους να στρατευτούν στον Δημοκρατικό Στρατό Ελλάδας και, συγχρόνως, ήταν υπεύθυνοι για «κατασκοπεία». Όπως και οι άλλοι συγκατηγορούμενοί του, σε γραπτό υπόμνημα απολογίας δήλωσε ότι οι κατηγορίες ήταν ψευδείς και συκοφαντικές.

Η συνεδρίαση του Έκτακτου Στρατοδικείου Ιωαννίνων πραγματοποιήθηκε την 1^η Φεβρουαρίου 1949. Κατηγορούμενοι, μαζί με τον Θρασύβουλο Βλάσση, οι Νάσος Βλάσσης, Χριστόφορος Κουκούστας, Σπύρος Καλογερόπουλος, Νικόλας Κάντας και Κώστας Κοτινάς, με συνήγορο υπεράσπισης τον  δικηγόρο Ιωαννίνων Δημ. Μέρτζιος. Τέσσερις Λευκιμμιώτες είχαν πάει να καταθέσουν μάρτυρες υπεράσπισης. Ένσταση για αναρμοδιότητα του Στρατοδικείου απορρίφθηκε.

«Τον Θρασύβουλο Βλάσση δεν τον ξέρω καλά. Ξέρω μόνον ότι είναι κομμουνιστής», κατέθεσε ο πρώτος μάρτυρας κατηγορίας.

«Για τον Βλάσση Θρασύβουλο, πλην της πληροφορίας που μου έδωσε ο Φωτεινός, ότι δηλαδή "είπε ο Βλάσσης ότι οι κομμουνιστές θα μας καθαρίσουν", δεν ξέρω τίποτ' άλλο (...) Ο Φωτεινός παραδόξως έμαθα ότι αυτά που μου είπε περί Βλάσση Θρασύβουλου τα ανήρεσε μετά», ο επόμενος. «Ο Βλάσσης Θρασύβουλος κάποτε είχε τραβηχτεί από το Κ.Κ. και κοίταζε τη δουλειά του...», υποστήριξε άλλος, επιχειρώντας να ελαφρύνει αρχική του κατάθεση.

 

Ακροδεξιό κερκυραϊκό δημοσίευμα για «πάταξη του συνωμοτισμού».

Ο Θρασ. Βλάσσης στην απολογία του, αφού διαμαρτυρήθηκε για το γεγονός ότι του ζητούν να κρίνει την τρέχουσα δράση του ΚΚΕ ενώ ήταν έγκλειστος επί 16 μήνες, αναφέρθηκε μεταξύ άλλων στον αρχηγό του ΕΔΕΣ Κέρκυρας Ελ. Μεταξά και σημείωσε: «Κατηγορούμαι για υπόθεση για την οποία είμαι τελείως αθώος. Το Φωτεινό που κατέθεσε εις βάρος μου δεν τον γνωρίζω. Άλλωστε άλλα λέει στην κατάθεση του ο Μεταξάς και άλλα ο Φωτεινός... Ο Φωτεινός, δε, αναίρεσε κατόπιν τα όσα είπε σε βάρος μου». 

Ο βασιλικός επίτροπος πρότεινε στην αγόρευσή του την ενοχή του Θρασύβουλου Βλάσση, του Νάσου Βλάσση και του Χριστόφορου Κουκούστα για «κατασκοπεία» (Α.Ν. 509/47), με το σκεπτικό κατά την απολογία τους ο Χ. Κουκούστας «εδήλωσεν ότι είναι κομμουνιστής, το Κομμουνιστικό Κόμμα δεν επιδιώκει το ξεπούλημα της Ελλάδος, αλλά την εδαφικήν της ακεραιότητα και ανεξαρτησίαν, δεν επιδιώκει την απόσπασιν της Μακεδονίας ούτε σπιθαμήν γης ελληνικής, οι δε λοιποί Αθανάσιος Βλάσσης και Θρασύβουλος Βλάσσης, ταχθέντες υπέρ των απόψεων του πρώτου υπεστήριξαν αυτάς αρνηθέντες να τας αποκηρύξωσι, της πράξεώς των ταύτης γενομένης εν δημοσίω τόνω… του πρώτου εξ αυτών συλλαβόντος το σχέδιον του εγκλήματος και αυτοπροσώπως διευθύνοντος την εκτέλεσιν τούτου…κατηγορώ τους ανωτέρω επί παραβάσει του άνω άρθρου και εξαιτούμαι όπως κηρυχθώσι κατά νόμον ένοχοι». Πρότεινε να επιβληθούν οι ποινές του θανάτου για τον Χ. Κουκούστα και των ισόβιων δεσμών για τους δύο Κερκυραίους κομμουνιστές.

Η απόφαση για τον ίδιο, ωστόσο, ήταν προδιαγεγραμμένη, λόγω του ηγετικού ρόλου του στην Οργάνωση του ΚΚΕ στην περιοχή του. Αν και απαλλάχθηκε, όπως και οι άλλοι κατηγορούμενοι από την κατηγορία της «κατασκοπείας» και λοιπές κατηγορίες, καταδικάστηκε σε θάνατο, μαζί με τον Νάσο Βλάσση και τον Χριστόφορο Κουκούστα, ως ένοχος «ηθικής αυτουργίας εις κατάρτισιν ομάδος του άρθρου 2 παρ. 1 του Γ' Ψηφίσματος», δηλαδή απαγορευμένης ομάδας ανατροπής του κοινωνικού καθεστώτος.

Κύμα κατακραυγής ξεσηκώθηκε στην περιοχή της Λευκίμμης και σε ολόκληρη την Κέρκυρα. Στα χωριά της Λευκίμμης κείμενο υποστήριξης ονομαστικά για τους Θρασύβουλο και Νάσο Βλάσση «υπέγραψε, εκτός από την Επιτροπή Ασφάλειας του ΕΔΕΣ, όλος ο λαός», όπως έχει αναφέρει σε σημείωμά του ο αδελφός του Θρασύβουλου Βασίλης Βλάσσης. Ζητούσαν για τους συγχωριανούς τους «να μην εκτελεστούν, γιατί είναι οι πιο καλοί άνθρωποι της περιοχής». Έστειλαν το κείμενο αυτό στον πρωθυπουργό Θ. Σοφούλη, στον Αντιβασιλέα Δαμασκηνό, στη Βουλή των Ελλήνων, σε όλους όσους και τα αδέλφια των μελλοθάνατων είχαν ήδη στείλει υπερεπείγοντα τηλεγραφήματα με το ίδιο αίτημα και την ίδια οργή για την αδικία.

«Εγώ και ο Βασίλης, ο αδερφός του Θανάση, από την επόμενη αρχίσαμε τον αγώνα», έγραψε μετά ο αδελφός του Θρασύβουλου. «Πρώτος που επήγαμε ήταν ο βασιλικός επίτροπος, ο οποίος μας είπε: "Νοιώθω τον πόνο σας, αλλά δυστυχώς δεν μπορώ να κάνω τίποτα". Δεύτερος ήταν ο μητροπολίτης Ιωαννίνων Σπυρίδων. Η απάντησή του γεμάτη δηλητήριο: "Τα καθάρματα, καλά τους κάνανε". Έκαμα μεταβολή και έφυγα». 

Ωρυόταν τις ίδιες στιγμές, ενοχλημένη από το παλλαϊκό κύμα συμπαράστασης, κερκυραϊκή ακροδεξιά εφημερίδα: «Φημολογείται ότι άμα τη εις Κέρκυραν αγγελία της καταδικαστικής τούτης αποφάσεως παρετηρήθη εις την πόλιν μας ζωηρά τις κίνησις κομματικών παραγόντων, επί τη ελπίδι να συμπαρασύρουν πολιτικά πρόσωπα, σωματεία, και θρησκευτικάς ακόμη προσωπικότητας δια να διαμαρτυρηθούν δια την "σκληράν" καταδίκην και να ζητήσουν την αναστολήν της εκτελέσεως». Μεμφόταν όσους «δύνανται να αισθάνονται κάποιαν ψυχικήν αδυναμίαν έναντι τοιούτων καταστάσεων δια να προβάλλουν επιεικείς λύσεις υπέρ τοιούτων μελλοθανάτων προδοτών. Δεν πρόκειται να είναι τις αιμοχαρής, ούτε πρέπει να θέλη τις να κορέση την αγανάκτησίν του από συμμοριακόν αίμα δια να εκφράζεται κατά τοιούτον τρόπον δια μελλοθανάτους (...) προδότας της χώρας». Ο λαός όφειλε «να μην αισθάνεται καμμίαν υπέρ αυτών επιείκειαν».

Αντίγραφο του στερνού γράμματος

Ο Θρασύβουλος Βλάσσης εκτελέστηκε στη θέση Αυγό των Ιωαννίνων, μαζί με τους Νάσο Βλάσση και Χριστόφορο Κουκούστα, τις 9 Φεβρουαρίου 1949, σε ηλικία 41 ετών.

Την παραμονή τα δύο συνονόματα αδέλφια των δύο Βλάσσηδων τους είχαν επισκεφθεί στις φυλακές για να μιλήσουν και να τους δώσουν τσιγάρα και γλυκά. «Τους ζητήσαμε και τους έφεραν στην είσοδο της φυλακής. Τους δώσαμε ό,τι τους είχαμε πάρει, συζητήσαμε για λίγο και φύγαμε. Η συζήτηση μαζί τους μας αναθάρρεψε...», αφηγήθηκε μετά ο ένας απ' τους δύο Βασίληδες. Απένταρος, πήρε το πρώτο λεωφορείο για την Κέρκυρα και τη Λευκίμμη, με σκοπό να βρει χρήματα και να επιστρέψει στα Ιωάννινα. Την επόμενη ο άλλος αδελφός Βασίλης πήγε πάλι να τους δει. Δεν ήταν πια. Η απάντηση της φρουράς ήταν ότι τους είχαν πάρει αλλού. Λίγες ώρες μετά παρέλαβε τα πράγματά τους.

«Αγαπημένε μου πατέρα...», είναι τα λόγια με τα οποία άρχιζε το στερνό γράμμα του Θρασύβουλου Βλάσση στους δικούς του στη Λευκίμμη, λίγες ώρες πριν εκτελεστεί. «Σήμερα στις εννιά του Φλεβάρη εκτελούμαι (...) Είμαι τελείως αθώος (...) Δεν φταίω σε τίποτα και άδικα σκοτώνομαι (...) Δεν θέλω να λυπηθείτε και πολύ (...) Με αγάπη σας φιλώ όλους για πάντα», κατέληγε. Κατονόμαζε ως μοναδικό κατήγορό του τον επικεφαλής του ΕΔΕΣ Λευκίμμης. Ζητούσε να φροντίσουν πολύ το μικρό του παιδί, την κόρη του που δεν είχε γνωρίσει. «Δεν αξιώθηκα να το γνωρίσω, έχω όμως την φωτογραφία του και το φιλώ».

Στη Λευκίμμη ο Αθαν. Σ. Κουρής άφησε στίχους, όπως αυτοί, για τον Θρασύβουλο Βλάσση και τον Νάσο Βλάσση:

Κι οι δυο μαζί και γείτονες και φίλοι

σε ίδιανε γεννημένοι εποχήν...

κι εζήσατε με αγώνες άγρια χρόνια

περήφανην και ηρώισα ζωή... 

Ο Δήμος Λευκίμμης το 1990, σε ένδειξη τιμής, έδωσε το όνομα του Θρασύβουλου Βλάσση και του Θανάση (Νάσου) Βλάσση σε δρόμο στο Ποτάμι Λευκίμμης. 

Η Καλλιόπη Βλάσση, κόρη του Θρασύβουλου Βλάσση, ήταν ενός έτους όταν τον εκτέλεσαν. «Έβαζε το πιστεύω του πάνω κι απ' τη ζωή του», αναφέρει για τον πατέρα της. «Ήταν εργατικός και  φρόντιζε την οικογένειά του. Ήταν αγωνιστής πάνω απ' όλα».

Το όνομα του Θρασύβουλου Βλάσση περιλαμβάνεται σε τιμητική επιγραφή στα γραφεία της Οργάνωσης Κέρκυρας του ΚΚΕ, στην πόλη του νησιού, με τα ονόματα Κερκυραίων που έπεσαν μαχόμενοι για τα ιδανικά του.

Κερκυραίοι κομμουνιστές - αγωνιστές