18/05/1799
Πεθαίνει ο Γάλλος κωμωδιογράφος Πιερ Ογκιστέν Καρόν Ντε Μπομαρσέ, δημιουργός –μεταξύ άλλων- των έργων «Κουρέας της Σεβίλλης», «Οι Γάμοι του Φίγκαρο», κ.α.
18/05/1804
Ο Ναπολέων Βοναπάρτης ανακηρύσσεται από τη Γερουσία αυτοκράτορας της Γαλλίας.
18/05/1821
Ο Νικηταράς, επικεφαλής μόλις 600 επαναστατών, κατατροπώνει δεκαπλάσια Τουρκική δύναμη στα Δολιανά Κυνουρίας.
18/05/1828
Ο Τούρκος διοικητής των Χανίων Μουσταφά Πασάς, με 8.000 πεζούς και 300 ιππείς, προσβάλλει το Φραγκοκάστελλο Χανίων, το οποίο υπερασπίζουν οι Ηπειρώτες οπλαρχηγοί Χατζημιχάλης Νταλιάνης και Κυριακούλης Αργυροκαστρίτης, με 600 Κρήτες επαναστάτες. Στη μάχη πέφτουν ηρωικώς οι περισσότεροι υπερασπιστές, μεταξύ των οποίων και οι δύο οπλαρχηγοί.
18/05/1872
Γεννιέται ο Βρετανός μαθηματικός, φιλόσοφος και ειρηνιστής Μπέρτραντ Ράσελ. Βραβεύτηκε με Νόμπελ Λογοτεχνίας το 1950.
18/05/1911
Πεθαίνει ο Αυστριακός συνθέτης και διευθυντής ορχήστρας Γκούσταβ Μάλερ.
18/05/1932
Κηρύσσεται πανελλαδική απεργία των ΤΤΤ, που διαρκεί τέσσερις μέρες. Από την πρώτη κιόλας ημέρα της απεργίας η Κυβέρνηση Βενιζέλου απαντά με απολύσεις όσων πρωτοστάτησαν στην οργάνωσή της, ενώ δίνει εντολή στο Σύνταγμα Τηλεγραφητών του στρατού να αναλάβει τις θέσεις των απεργών.
Τελικά και παρά την έντονη δράση της «Πανυπαλληλικής» (στην οποία δραστηριοποιούνταν οι ταξικές δυνάμεις), η ρεφορμιστική ηγεσία των ΤΤΤ πρόδωσε την απεργία, που λύθηκε χωρίς αποτέλεσμα.
Σύντομα οι συσχετισμοί θα άλλαζαν και οι «Τριατατικοί» θα αναδεικνύονταν σε ένα από τα πιο ισχυρά και μαχητικά συνδικάτα (μέσα από το οποίο έδρασε και ο κατόπιν ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ Χ. Φλωράκης).
18/05/1941
Από τη Φολέγανδρο δραπετεύουν περίπου 120 κομμουνιστές εξόριστοι. Ανάμεσά τους, οι Γ. Ερυθριάδης, Γ. Τρικαλινός και Π. Καραγκίτσης (Σίμος).
18/05/1947
Το Αρχηγείο Αγράφων του ΔΣΕ καταγγέλλει συγκεκριμένα σειρά από ωμότητες που διαπράχθηκαν από τις κυβερνητικές δυνάμεις σε βάρος του άμαχου πληθυσμού της υπαίθρου.
18/05/1966
Διάσκεψη των χωρών της Ευρώπης και ταυτόχρονη διάλυση του ΝΑΤΟ και του Συμφώνου της Βαρσοβίας, προτείνει η ΕΣΣΔ.
18/05/1972
Μετά από συναυλία λαϊκής μουσικής, που οργάνωσε η Ένωση Κρητών Φοιτητών, 200 περίπου φοιτητές συγκρότησαν αντιχουντική διαδήλωση στην οδό Πατησίων τραγουδώντας «Πότε θα κάνει ξαστεριά». Η αστυνομία συλλαμβάνει 8 φοιτητές.
18/05/1967
Δολοφονήθηκε από τη χούντα των Συνταγματαρχών, στα 39 του χρόνια, ο αγωνιστής δικηγόρος Νικηφόρος Μανδηλαράς.
Ο Νικηφόρος Μανδηλαράς υπήρξε ένα από τα πρώτα θύματα της απριλιανής δικτατορίας.
18/05/1974
Διεξάγεται η πρώτη πυρηνική δοκιμή της Ινδίας στην έρημο Ραγαστάν με την ονομασία «Γελαστός Βούδας». Έτσι, η χώρα αυτή γίνεται η έκτη πυρηνική δύναμη στον κόσμο.
18/05/1993
Στο δεύτερο δημοψήφισμα στη Δανία για τη Συνθήκη του Μάαστριχτ, το 56,8% ψηφίζει «ναι» και το 43,2% ψηφίζει «όχι».
Το αποτέλεσμα επιφέρει ένα στεναγμό ανακούφισης από τους αρχιτέκτονες της Ευρωπαϊκής Ενωσης, που είχαν πέσει πάνω στους Δανούς για να τους μεταπείσουν, μετά το αποτέλεσμα του πρώτου δημοψηφίσματος που είχε γίνει στις 3 Ιούνη του 1992. Σ' εκείνο το δημοψήφισμα, το 50,7% είχε ψηφίσει «όχι στη Συνθήκη του Μάαστριχτ».
18/05/2004
Πεθαίνει ο Αμερικανός ντράμερ της τζαζ Έλβιν Τζόουνς, μέλος του θρυλικού κουαρτέτου του σαξοφωνίστα Τζον Κολτρέιν.
18/05/1966
ΑπάντησηΔιαγραφήΔιάσκεψη των χωρών της Ευρώπης και ταυτόχρονη διάλυση του ΝΑΤΟ και του Συμφώνου της Βαρσοβίας, προτείνει η ΕΣΣΔ....................Η ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΤΗΣ «ΕΙΡΗΝΙΚΗΣ ΑΝΑΜΕΙΞΗΣ» ΓΙΝΕΤΑΙ ΚΥΡΙΑΡΧΗ
Διάφορες εξελίξεις οδήγησαν στην αργή αλλαγή της παγκόσμιας στρατηγικής του ιμπεριαλισμού, η οποία έγινε πιο ελαστική με αποτέλεσμα να κυριαρχήσει η «πολιτική της ειρηνικής ανάμειξης» ως γενική έννοια, που βέβαια ποτέ δεν απέκλεισε και την επιθετική στρατιωτική τακτική. Η Σοβιετική Ενωση κατάφερε να σπάσει το αμερικανικό μονοπώλιο των ατομικών όπλων. Με τη νίκη της σοσιαλιστικής λαϊκής επανάστασης στην Κίνα δημιουργήθηκε ένα ισχυρό προγεφύρωμα του σοσιαλισμού στην Ασία. Στην Κορέα και το Βιετνάμ οι ιμπεριαλιστές έμελλε να υποστούν σημαντικές ήττες. Το 1959 με την καθοδήγηση του Φιντέλ Κάστρο η επανάσταση στην Κούβα επικράτησε του υποτελούς στις ΗΠΑ καθεστώτος Μπατίστα. Η αποτυχία της απόπειρας πραξικοπήματος τον Ιούνιο του 1953 στη ΓΛΔ, η συντριβή της φασιστικής αντεπανάστασης στην Ουγγαρία το 1956, όπως και η εξασφάλιση των κρατικών συνόρων της ΓΛΔ στις 13 Αυγούστου 1961, έκαναν τον προσανατολισμό των ιμπεριαλιστών σε προσπάθειες άμεσης ανατροπής να μοιάζει ουτοπικός. Ετσι ο πρώην Αμερικανός γερουσιαστής W. Fullbright αναγκάστηκε τελικά το 1965 να παραδεχτεί ανοιχτά την αποτυχία της «στρατηγικής Roll-Back»: «Η απελευθερωτική πολιτική που ακολουθήσαμε τη δεκαετία του 1950 απέτυχε, γιατί επιδίωξε το στόχο της βίαιης απομάκρυνσης του Σιδηρούν Παραπετάσματος. Αυτή η πολιτική δεν έλαβε επίσης υπόψη της το γεγονός ότι βρισκόμαστε σε μία πυρηνική εποχή»10.
Επίσης την εποχή εκείνη υπήρξε ένα σημαντικό γεγονός, το οποίο έκανε τους ιμπεριαλιστές να ξανασκεφτούν τη στρατηγική τους: Το 20ό Συνέδριο του ΚΚΣΕ. Με το πρόσχημα της «αποσταλινοποίησης», το συνέδριο των Σοβιετικών κομμουνιστών πήρε σημαντικές αποφάσεις και χάραξε κατευθύνσεις, οι οποίες έχουν δραματικές συνέπειες για το διεθνές κομμουνιστικό κίνημα και αποτέλεσαν την αφετηρία για τη διάβρωση και τη σχεδιασμένη διαστρέβλωση των αρχών του μαρξισμού-λενινισμού.
Η θεωρία της ταξικής συμφιλίωσης, η οποία υιοθετήθηκε στο 20ό Συνέδριο, αναπτύχθηκε γρήγορα, αν και σταδιακά και με αντιφάσεις, σε βασική αρχή της εξωτερικής πολιτικής των σοβιετικών, στην εκτίμηση του ρόλου του ιμπεριαλισμού και την υποτίμηση της επικινδυνότητας του. Η έννοια «ειρηνική συνύπαρξη, που δε χρησιμοποιούνταν μέχρι τότε, απέκτησε κεντρική θέση στο λεξιλόγιο των κομμουνιστικών κομμάτων. Η έννοια αυτή αναφέρθηκε από το Λένιν σαν μία μορφή που έπαιρνε η ταξική πάλη μεταξύ του σοσιαλισμού και του ιμπεριαλισμού, η οποία όμως πάντα περιείχε το στόχο της ολοκληρωτικής απελευθέρωσης της ανθρωπότητας από την κυριαρχία του ιμπεριαλισμού. Το 20ό Συνέδριο αποτέλεσε τη βάση για αυτή τη «διαστρέβλωση».
Πολλές από τις θέσεις, οι οποίες αναπτύχθηκαν από το 20ό Συνέδριο, καθώς και τα επόμενα χρόνια από το ΚΚΣΕ και το παγκόσμιο κομμουνιστικό κίνημα, δεν ήταν καινούργιες στην ουσία τους. Σύντομα οι θέσεις αυτές προσδέθηκαν στο άρμα του «δημοκρατικού σοσιαλισμού» και η εξέλιξη αυτή αποτέλεσε αντικειμενικά ολέθρια οπισθοχώρηση στην αναγκαία διαρκή και επιτακτική αντιπαράθεση των κομμουνιστών, των φορέων του επιστημονικού σοσιαλισμού, με όλες τις μορφές της οπορτουνιστικής και ρεφορμιστικής σκέψης. Αυτή η οπισθοχώρηση αποτέλεσε την πύλη για όλες τις μορφές της ιμπεριαλιστικής υπονόμευσης που αναπτύχθηκαν μετά το 1956. Ενας από τους Αμερικανούς ιθύνοντες της ιδεολογικής υπονόμευσης, ο Ζ. Μπρεζίνσκι, έντυσε αυτή τη στρατηγική με καθαρά λόγια: «Η ιδεολογική υπονόμευση είναι […] το βασικό μέσο της πολιτικής αλλαγής στις κομμουνιστικές κοινωνίες»11.https://www.komep.gr/m-article/5699db45-f42d-11e9-95d7-3ed1504937da/ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ
ΔιαγραφήΒ. Ο ΣΗΜΑΝΤΙΚΟΣ ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΣΟΣΙΑΛΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ («ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΟΣ ΣΟΣΙΑΛΙΣΜΟΣ»)
Στους ιμπεριαλιστές έγινε καθαρό ότι «χρειάζονταν πιο εκλεπτυσμένα όπλα στον πόλεμο κατά του ολοκληρωτισμού και ειδικά κατά αυτού που μας προξενεί τη μεγαλύτερη ανησυχία, δηλαδή κατά του μαρξισμού»12. Εδώ λοιπόν προκύπτει ο αντικειμενικός ρόλος του «δημοκρατικού σοσιαλισμού» (σοσιαλδημοκρατία). Ο πρόεδρος του SPD (Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα Γερμανίας) Βίλυ Μπραντ άρπαξε την ευκαιρία: «Πρέπει να ψάξουμε τρόπους, οι οποίοι ξεπερνάνε και διεισδύουν στους σημερινούς συνασπισμούς. Χρειαζόμαστε όσο το δυνατόν περισσότερα σημεία επαφής και ουσιαστική επικοινωνία […] μία τέτοια αντίληψη μπορεί να οδηγήσει σε μετάλλαξη της άλλης πλευράς»13. Ο Guenter Nenning, ο τότε γραμματέας της «Σοσιαλιστικής Διεθνούς» επικεντρώθηκε στο εξής σημείο: «Ο κομμουνισμός έχει μέλλον. Το μέλλον του ονομάζεται σοσιαλδημοκρατία»14.
Μπορούμε σε αυτό το σημείο να συνοψίσουμε τα εξής:
1. Η επιθετική «στρατηγική Roll-Back» και η στρατηγική αντίληψη της «πολιτικής της ειρηνικής επέμβασης» δεν υπήρξαν ποτέ αντιτιθέμενα στοιχεία, αλλά αντίθετα διαλεκτικά συνδεδεμένα στοιχεία, βέβαια, πάντα ανάλογα με τα ιστορικά δεδομένα. Η «πολιτική της ειρηνικής επέμβασης» άρχισε να γίνεται κυρίαρχο στοιχείο της συνολικής ιμπεριαλιστικής στρατηγικής εναντίον του σοσιαλιστικού στρατοπέδου στις αρχές ή τα μέσα της δεκαετίας του 1950.
2. Η ενιαία αυτή στρατηγική συνίσταται στα εξής:
- Επιθετική πολιτική εξοπλισμών με στόχο την οικονομική αποδυνάμωση και την πίεση απέναντι στην κοινότητα σοσιαλιστικών κρατών και ειδικά στην ΕΣΣΔ, ενώ το ενδεχόμενο στρατιωτικής δράσης (συμπεριλαμβανομένου και του «πρώτου πυρηνικού χτυπήματος») ήταν πάντα ανοιχτό.
- Μαζική προπαγάνδα με στόχο να επηρεαστεί ιδεολογικά ο πληθυσμός των χωρών της Ανατολικής Ευρώπης.
- Υποστήριξη των «παρεκκλίσεων του κομμουνισμού» και των λεγόμενων «μεταρρυθμιστικών κινήσεων», δηλαδή υποστήριξη ειδικά των τάσεων για διάσπαση και εξαφάνιση του παγκόσμιου κομμουνιστικού κινήματος.
- Αξιοποίηση και ενίσχυση της σοσιαλδημοκρατίας («δημοκρατικός σοσιαλισμός») σαν εναλλακτική επιλογή απέναντι στο Μαρξισμό-Λενινισμό και ως οργανωτική μορφή απέναντι σε αυτή των κομμουνιστικών κομμάτων που βρίσκονταν στην εξουσία.
- Οικοδόμηση δικτύων υπονόμευσης και πρακτόρευσης με στόχο την αποδυνάμωση και τη συντριβή των διαφόρων αμυντικών μηχανισμών των σοσιαλιστικών χωρών και των κυβερνώντων κομμουνιστικών κομμάτων.
- Διάσπαση της ενότητας της σοσιαλιστικής κοινότητας κρατών μέσω της ευέλικτης πολιτικής, οικονομικής, ιδεολογικής, πολιτιστικής κλπ. παρέμβασης σε κάθε σοσιαλιστική χώρα ξεχωριστά. Με αυτό τον τρόπο επιδιωκόταν η ανάπτυξη του φαινόμενου-ντόμινο, η κατάληξη του οποίου θα ήταν η καταστροφή του κέντρου, δηλαδή της Σοβιετικής Ενωσης.
- Οργάνωση οικονομικών εξαρτήσεων για την άσκηση επιρροής στην ανάπτυξη κάθε μιας σοσιαλιστικής χώρας ξεχωριστά. ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ
Ο «ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΟΣ ΣΟΣΙΑΛΙΣΜΟΣ» ΕΝ ΔΡΑΣΕΙ
ΔιαγραφήΛόγω των ευνοϊκών για το διεθνές κομμουνιστικό κίνημα εξελίξεων μετά τη νίκη κατά του γερμανικού ναζιστικού φασισμού το 1945, η αστική τάξη και οι μυστικές και ειδικές υπηρεσίες ενίσχυσαν τους εκπροσώπους και τις οργανώσεις της σοσιαλδημοκρατίας ή του λεγόμενου «τρίτου δρόμου» για να αναχαιτίσουν αυτή την κοινωνική εξέλιξη, να την επηρεάσουν ή και να τη διαλύσουν.
Στο υπόμνημα (NSC 68, 1950) της «Εθνικής Υπηρεσίας Ασφαλείας» των ΗΠΑ αναλύονται οι αυξανόμενες προκλήσεις της ΕΣΣΔ κατά τα επιτελεία του αμερικανικού ιμπεριαλισμού, οι εθνικο-δημοκρατικές και σοσιαλιστικές εξελίξεις στην Ανατολική Ευρώπη, η ενδυνάμωση των αριστερών και κομμουνιστικών δυνάμεων και δίνονται συμβουλές για την αντιμετώπιση και την αναχαίτισή τους. Οι υποδείξεις που έγιναν στον πρόεδρο των ΗΠΑ, προέβλεπαν μία ολόκληρη δέσμη μέτρων, μεταξύ των οποίων το μαζικό εξοπλισμό, τη στρατιωτική - αντεπαναστατική δράση στην Ανατολική Ευρώπη, το στοχευόμενο σαμποτάζ και την υπονόμευση, τη σύνταξη του «σχεδίου Μάρσαλ», την οργανωμένη προπαγάνδα ενός λεγόμενου «τρίτου δρόμου».
Παράδειγμα αυτών των σχεδίων αποτελεί η εμφάνιση του περιοδικού «Ο τρίτος δρόμος, περιοδικό του μοντέρνου σοσιαλισμού» το Μάιο του 1959 στην Ομοσπονδιακή Δημοκρατία Γερμανίας (ΟΔΓ). Παρόλο που ιδεολογικά και πολιτικά προσανατολιζόταν στον «ανθρώπινο», «δημοκρατικό» σοσιαλισμό, στον υποτιθέμενο «τρίτο δρόμο», συγκλίνοντας με τα σχέδια που αναφέρθηκαν παραπάνω υπήρχαν διαφορές σε σχέση με τη συντακτική ομάδα και το κοινό στο οποίο απευθυνόταν. Οι περισσότεροι συγγραφείς ήταν πρώην κομμουνιστές, οι οποίοι αποκόπηκαν από τα κόμματά τους [το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα Γερμανίας (ΣΚΓ) ή το Κομμουνιστικό Κόμμα Γερμανίας (ΚΚΓ)] ως οπαδοί του «τρίτου δρόμου». Ο υπεύθυνος για την έκδοση αυτού του περιοδικού ήταν ο Χάιντς Λίπμαν, πρώην υψηλόβαθμο στέλεχος της Ελεύθερης Γερμανικής Νεολαίας (FDJ), ο οποίος έφυγε στη Δύση με τα 300.000 μάρκα της οργάνωσής του. Με αυτή τη σύνθεση της συγγραφικής ομάδας γινόταν καθαρό σε ποιους κυρίως απευθυνόταν το περιοδικό: Στα μέλη και στελέχη του Ενιαίου Σοσιαλιστικού Κόμματος Γερμανίας (ΕΣΚΓ), καθώς και του ΚΚΓ, το οποίο είχε απαγορευτεί στην ΟΔΓ από το 1956. Ο «τρίτος δρόμος» έπρεπε να δράσει διαλυτικά και στα δύο κόμματα. Το περιοδικό από την αρχή χρηματοδοτούνταν και ελεγχόταν από το «Ομοσπονδιακό Ταμείο για την Προστασία του Συντάγματος». ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ
Παράδειγμα 1ο: Τσεχοσλοβακία, 1968
ΔιαγραφήΣε ποιο βαθμό οι οπαδοί του λεγόμενου «Τρίτου Δρόμου» ή του «δημοκρατικού σοσιαλισμού» μετατράπηκαν σε όργανα της ιμπεριαλιστικής υπονόμευσης και της αντεπανάστασης, φαίνεται σε μια ακόμα περίπτωση: Στα γεγονότα του 1968 στην Τσεχοσλοβακία και το υπόβαθρό τους που γενικά είναι γνωστά ως η «Ανοιξη της Πράγας».
Οπως αποδεικνύεται από τα παραδείγματα που έχουν παρουσιαστεί μέχρι τώρα, ο αντικειμενικά αντεπαναστατικός ρόλος του «δημοκρατικού σοσιαλισμού» συνδέεται στενά με την ιμπεριαλιστική στρατηγική της «εξαφάνισης του κομμουνισμού». Ανάμεσα στα παραδείγματα που αναφέραμε και στα γεγονότα στην Τσεχοσλοβακία του 1968 μεσολαβούν περίπου 20 χρόνια, στα οποία τροποποιήθηκε η ιμπεριαλιστική στρατηγική15.
Στα τέλη της δεκαετίας του 1960 η Τσεχοσλοβακία έπαιξε το ρόλο της δοκιμής αυτής της «στρατηγικής της ειρηνικής ανάμειξης». Στη χώρα αυτή, για μεγάλο χρονικό διάστημα, διάφοροι παράγοντες είχαν συνενωθεί σε ένα «εκρηκτικό μίγμα» :
1. Το «Κομμουνιστικό Κόμμα Τσεχοσλοβακίας» (ΚΚΤ) ήταν ένα από τα κομμουνιστικά κόμματα της Ανατολικής Ευρώπης που υιοθέτησε με μεγάλη συνέπεια τις αποφάσεις του 20ού Συνεδρίου του ΚΚΣΕ. «Ετσι ήδη από τον Ιούλιο του 1960 η πανεθνική συνδιάσκεψη του ΚΚΤ ανακοίνωνε τη νίκη του σοσιαλισμού στην Τσεχοσλοβακία και την σταδιακή μετάβαση στον κομμουνισμό. Αυτή η λανθασμένη εξίσωση της νίκης των σοσιαλιστικών σχέσεων παραγωγής με τη νίκη του σοσιαλισμού γενικά […] είχε σαν συνέπεια το Κόμμα στην πράξη να μην παίρνει σοβαρά υπόψη του το καθήκον της ιδεολογικής διαπαιδαγώγησης και την ακόλουθη μεγέθυνση του χάσματος μεταξύ της σοσιαλιστικής κοινωνικής οργάνωσης και της συνείδησης του λαού. Δεν τηρούνταν οι κανόνες της εσωκομματικής ζωής. Ηδη από τις αρχές της δεκαετίας του 1960 κατάργησαν την ιδιότητα του δόκιμου μέλους, ενώ ακόμα πιο πριν είχε καταργηθεί η ετήσια κομματική σχολή που ήταν απαραίτητη για την εκπαίδευση των κομματικών μελών. Το ΚΚΤ αφέθηκε στην ψευδαίσθηση της αυθόρμητης ανάπτυξης της πολιτικής συνείδησης των μαζών στη βάση των κοινωνικοποιημένων μέσων παραγωγής και παραιτήθηκε από την ανάγκη επεξεργασίας μίας στρατηγικής αντίληψης και μίας αντίστοιχης τακτικής για την κοινωνική εξέλιξη στην Τσεχοσλοβακία»16.
«Η αποδυνάμωση της πολιτικής και ιδεολογικής δουλειάς συνέβαλε σε μεγάλο βαθμό στην άμβλυνση του αγώνα ενάντια στις αστικές και μικροαστικές τάσεις και την ιδεολογική υπονόμευση. Το γεγονός αυτό είχε σημαντική επίδραση στην χαλάρωση των σχέσεων του Κόμματος με τις πλατιές μάζες των εργαζομένων.
Τα λάθη και οι ανεπάρκειες είχαν τόσο σοβαρές συνέπειες λόγω της μεγάλης σημασίας που είχαν για τη σοσιαλιστική δομή της κοινωνίας μας οι απόψεις πολυάριθμων μικροαστικών στρωμάτων στα χωριά, καθώς και στον αστικό πληθυσμό. Αυτά τα στρώματα διαμόρφωσαν ένα ευδιάκριτο πολιτικό ρεύμα με μεγάλες παραδόσεις, ισχυρή οργάνωση και έντονες μικροαστικές, εθνικοσοσιαλιστικές, μαζαρικιστικές17 και σοσιαλδημοκρατικές ιδεολογίες του, που ήταν βαθιά ριζωμένες και είχαν διεισδύσει και σε μέρος της εργατικής τάξης. […] Ολα αυτά διαμόρφωσαν ένα έφορο υπέδαφος για την εισχώρηση και ενίσχυση οπορτουνιστικών και ρεφορμιστικών τάσεων. […] ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ
Αυτά τα γεγονότα αξιοποιήθηκαν από τις δεξιές και ρεφορμιστικές δυνάμεις. Αυτές οι δυνάμεις συγκρότησαν ένα σταδιακά ανερχόμενο ρεύμα, το οποίο υποστηριζόταν από μικροαστικά στοιχεία και τους εκπροσώπους της ηττημένης αστικής τάξης πριν ακόμα από το 8ο Συνέδριο του Κόμματος. Αυτά τα στοιχεία διείσδυσαν και στο Κόμμα, κυρίως στον ιδεολογικό τομέα και στα μέσα μαζικής επικοινωνίας. […]
ΔιαγραφήΗ εσωτερική επίθεση των δεξιών δυνάμεων συνδέεται στενά με τα αντικομουνιστικά κέντρα του εξωτερικού. Η μακροχρόνια δράση τους και οι μέθοδοι της ιδεολογικής υπονόμευσης και των διαφορετικών δραστηριοτήτων ψυχολογικού περιεχομένου στόχευαν προσηλωμένα στη σταδιακή διάβρωση των βασικών αξιών του σοσιαλισμού στην Τσεχοσλοβακία, καθώς και στην ενδυνάμωση της επιρροής του ρεφορμισμού στο εσωτερικό του κομματικού οργανισμού. Αυτά τα κέντρα εφάρμοσαν ενιαία τακτική απέναντι στην Τσεχοσλοβακία, αξιοποιώντας την εσωτερική της αποδυνάμωση που οφειλόταν στην αύξηση των κρισιακών φαινόμενων στο εσωτερικό του κόμματος. […]
Το Κόμμα δεν ήταν αρκετά προετοιμασμένο και εξοπλισμένο για να αντιμετωπίσει αυτή τη συγκεντρωμένη, καλά οργανωμένη, συνδυασμένη και κατευθυνόμενη επίθεση των ρεφορμιστικών και δεξιών οπορτουνιστικών δυνάμεων του εσωτερικού και του εξωτερικού. Υποτιμήθηκε ο κίνδυνος διείσδυσης του δεξιού οπορτουνισμού και του ρεφορμισμού. Αποκαλύφθηκε η ακατάλληλη άμυνα και χαλαρότητα στον τομέα της ιδεολογικής δουλειάς. Στα λόγια εφιστούσαν συχνά την προσοχή στον κίνδυνο μίας ιδεολογικής υπονόμευσης, αλλά δεν ακολουθούσε κανένα συγκεκριμένο πρακτικό βήμα. Η διαπαιδαγώγηση των κομματικών μελών και των υπόλοιπων εργαζομένων στο πνεύμα του μαρξισμού-λενινισμού αποδυναμώθηκε. Το Κόμμα σταδιακά αφοπλίστηκε ιδεολογικά. Η ιδεολογική δουλειά στο Κόμμα παραμελήθηκε και υπέφερε από την προσπάθεια επιφανειακής φορμαλιστικής ιδεολογικής προσέγγισης των κομματικών μελών. Πολλά ιδρύματα της χώρας μάλιστα, όπως το Ινστιτούτο Ιστορίας του ΚΚΤ, η Ανώτατη Κομματική Σχολή και το Ινστιτούτο Πολιτικών Επιστημών, ήταν ήδη πριν από το 1968 φορείς πολλών ρεβιζιονιστικών απόψεων. […] Γύρω από τον πυρήνα της φράξιας των δεξιών ρεβιζιονιστικών δυνάμεων στο Κόμμα συσπειρώθηκε ένα αντιπολιτευτικό ρεύμα, το οποίο διείσδυε σταδιακά σε όλο και περισσότερες οργανώσεις και πέτυχε με αυτό τον τρόπο τη διαμόρφωση μιας ξεχωριστής πολιτικής πλατφόρμας και οργανωτικής δομής. Οι δεξιοί σιγά-σιγά κατακτούσαν σημαντικές θέσεις σε όλους τους τομείς, είτε με δικούς τους ανθρώπους είτε μέσω ανθρώπων που τους ακολούθησαν για διαφορετικούς λόγους ή που απλώς επωφελήθηκαν από αυτούς. […]
Τα καθοδηγητικά όργανα του ΚΚΤ είχαν σταματήσει στην πράξη να καθοδηγούν το Κόμμα και τα Μέσα Μαζικής Επικοινωνίας, κι έτσι η κατεύθυνση των πολιτικών εξελίξεων στη χώρα καθορίζονταν όλο και περισσότερο από τους δεξιούς και όχι από την ηγεσία του Κόμματος»18. ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ