Ένοπλη ταξική πάλη (1946–1949)

 Τι ήταν ο Εμφύλιος Πόλεμος

Οι νικητές και κατά τη διάρκεια του Εμφυλίου και μετά, για ολόκληρες δεκαετίες, παρουσιάζουν τον αγώνα αυτό σαν πάλη της «ελληνικής φυλής» με «αλλόφυλους», με «σλαβοκίνητους», με «απάτριδες», με «άθεους» και «δόλιους» που «επιβουλεύονταν τα πεπρωμένα του Εθνους». Χρειάστηκαν μεγάλοι αγώνες και σε πολλά επίπεδα, χρειάστηκε ο ελληνικός λαός να πληρώσει πολύ ακριβά για να παραμεριστούν οι χονδροειδείς αυτές διαστρεβλώσεις.

Μόνιμο μέλημα της άρχουσας τάξης, για να εξασφαλίζει την εξουσία της, ως εκμεταλλεύτριας τάξης της πλειοψηφίας του λαού, είναι η ιδεολογική και πολιτική χειραγώγηση της εργατικής τάξης, των λαϊκών στρωμάτων. Κυρίαρχη θέση, στο ιδεολογικό και πολιτικό της οπλοστάσιο κατέχει η θεωρία της «εθνικής ενότητας», της «κοινωνικής συνοχής», της «κοινωνικής συναίνεσης», της «εθνικής ομοψυχίας» χάριν του εθνικού συμφέροντος.

Η συγκάλυψη των ταξικών κοινωνικών αντιθέσεων και η παρεμπόδιση των εργαζομένων να αποκτήσουν συνείδηση των συμφερόντων τους. Να συνειδητοποιήσουν ότι κάτω από την έννοια του έθνους υπάρχουν ασυμβίβαστα ταξικά συμφέροντα και όχι επιμέρους διαφορές, ήταν και είναι ένα από τα πιο ισχυρά ιδεολογικά όπλα της αστικής τάξης και των κομμάτων της, για να κρατάνε στο μαντρί της εκμετάλλευσης τους εργαζόμενους.

Ο κοινωνικός συμβιβασμός, η θεωρία της ταξικής συνεργασίας, σε συνδυασμό με τον απαραίτητο σεβασμό της έννομης τάξης και νομιμότητας, δηλαδή της εξουσίας της - αστικής τάξης ήταν και είναι οι αναγκαίοι όροι για τη διατήρηση και διαιώνιση των δομών της εξουσίας της. Κάτω από αυτό το πνεύμα κάθε αγώνας που αμφισβητεί αυτό το καθεστώς, που στηρίζεται στην εκμετάλλευση των πολλών από μια μικρή μειοψηφία, είναι για την άρχουσα τάξη, αγώνας αντικοινωνικός, αντεθνικός και τρομοκρατικός.

Κάτω ακριβώς από αυτό το πρίσμα, ο αγώνας του ΔΣΕ παρουσιάζεται σαν παρανομία, σαν έγκλημα κατά του έθνους, σαν τυχοδιωκτισμός.

Ας δούμε επιγραμματικά τις ιστορικές συνθήκες εκείνης της εποχής και την ουσία των γεγονότων που οδήγησαν τις πρωτοπόρες δυνάμεις του ελληνικού λαού στην ένοπλη πάλη.

Στο διεθνές σκηνικό, μετά το τέλος του Δεύτερου Παγκόσμιου Πολέμου, επήλθαν ριζικές αλλαγές στον παγκόσμιο συσχετισμό δυνάμεων προς όφελος του σοσιαλισμού και σε βάρος του καπιταλισμού.

Από τα ιμπεριαλιστικά κράτη, με επικεφαλής τις ΗΠΑ, εγκαινιάστηκε η πολιτική του «ψυχρού πολέμου» στις διεθνείς σχέσεις. Η Ελλάδα, χώρα με στρατηγική σημασία, βρέθηκε στο στόχαστρο των ιμπεριαλιστών ως προγεφύρωμα απέναντι στις νεαρές Λαϊκές Δημοκρατίες και τη Σοβιετική Ενωση. Στις εσωτερικές εξελίξεις, με την ισχυρή πολιτική παρουσία του ΚΚΕ και την ηγεμονία της εργατικής τάξης, είχε συγκροτηθεί μια ευρύτατη λαϊκή συμμαχία κάτω από το ΕΑΜ, που μετατράπηκε γρήγορα σε ένα ριζοσπαστικό αγώνα για την απελευθέρωση, ανέδειξε και εδραίωσε πρωτόγνωρες μορφές λαϊκής εξουσίας.

Η αστική τάξη απομονωμένη από το λαό και έντρομη μπροστά στον κίνδυνο να χάσει την εξουσία της, προετοιμασμένη και σε συνεργασία με τους Αγγλους, ανασυγκρότησε τις δυνάμεις της και πέρασε στην αντεπίθεση με αντικειμενικό στόχο τη συντριβή του κινήματος. Η στρατηγική του Τσόρτσιλ ήταν σαφής. Σύγκρουση με το ΕΑΜ - ΕΛΑΣ με κέντρο την Αθήνα και με τρόπο άμεσο και αιφνιδιαστικό.

Οι αιτίες της ήττας

Η άρχουσα τάξη δεν υποτίμησε ούτε στιγμή τον επαναστατικό δυναμισμό του ΕΑΜικού κινήματος, σε αντίθεση με την ηγεσία του Κόμματος και του ΕΑΜικού κινήματος, που και τη δύναμη του εγγλέζικου ιμπεριαλισμού υπερτίμησαν και τη δύναμη του οργανωμένου λαϊκού κινήματος υποτίμησαν. Μέσα σε αυτές τις συνθήκες εξαπέλυσαν αμείλικτο διωγμό στους αγωνιζόμενους πατριώτες. Χιλιάδες αγωνιστές καταδικάστηκαν σε θάνατο δεκάδες χιλιάδες φυλακίστηκαν, εξορίστηκαν, βασανίστηκαν, δολοφονήθηκαν. Από τη Συμφωνία της Βάρκιζας, 12 Φλεβάρη 1945 έως τις 31 Μάρτη 1946, διαπράχθηκαν οι παρακάτω ωμότητες: φόνοι 1.289, τραυματισμοί 6.671, βασανισμοί 31.632, συλλήψεις 84.931, λεηλασίες, καταστροφές 18.767, καταστροφές γραφείων του ΚΚΕ και του ΕΑΜ 677, βιασμοί γυναικών 509. Απόπειρες φόνων 165. Σε 206 έφτασαν οι συμμορίες που ξεπέρασαν σε θηριωδία τα όργανα της Γκεστάπο και των ΕΣ - ΕΣ.

Το ΚΚΕ και το ΕΑΜ βρέθηκαν μπροστά στο δίλημμα: Να υποκύψουν και να υποταχτούν στον αγγλικό ιμπεριαλισμό και την ντόπια πλουτοκρατία που οδηγούσαν τη χώρα σε νέα κατοχή και υποδούλωση και τη μετέτρεπαν σε ιμπεριαλιστικό προγεφύρωμα ή να βαδίσουν ξανά στο δρόμο της αντίστασης.

Με ταλαντεύσεις και καθυστέρηση διάλεξαν το δρόμο του ένοπλου αγώνα. Εδώ όμως βρίσκεται και η κύρια αιτία της ήττας του ΔΣΕ.

Οι ταλαντεύσεις και η καθυστέρηση στην αποφασιστική οργάνωση του ένοπλου αγώνα, που εκμεταλλεύτηκε ο αντίπαλος για να περάσει στην αντεπίθεση και η αφθονία των οικονομικών και πολεμικών μέσων που εξασφάλισαν οι Εγγλέζοι και σε συνέχεια οι Αμερικανοί, επέδρασαν καθοριστικά στην τελική έκβαση του αγώνα σε εκείνη τη φάση.

Ταλαντεύσεις και καθυστερήσεις που έχουν τις ρίζες τους στην περίοδο του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα και έχουν να κάνουν με την έλλειψη σαφούς στρατηγικής σχετικά με το κύριο ζήτημα, το ζήτημα της εξουσίας.

Από δω πηγάζει και η έλλειψη ετοιμότητας να αντιληφθεί έγκαιρα η ηγεσία του κινήματος την αλλαγή συνθηκών του αγώνα. Ενώ στην πρώτη γραμμή αναδείχνεται τώρα η ανάπτυξη της ταξικής πάλης, με επίκεντρο την πάλη για την εξουσία, ως έπαθλο του λαού για τον εθνικοαπελευθερωτικό του αγώνα, κυριαρχεί η γραμμή της εθνικής συμφιλίωσης, της «νομιμότητας».

Αυτή είναι η ιστορική αλήθεια ως προς τις αιτίες του Εμφυλίου Πολέμου και την ίδρυση του ΔΣΕ. Οι ρίζες του δε βρίσκονται ούτε στα Δεκεμβριανά, ούτε στο Λιτόχωρο, χάνονται στο βάθος του εθνικοαπελευθερωτικού πολέμου.

Τα σπέρματα του Εμφυλίου Πολέμου βρίσκονται στο ξεκίνημα ακόμα του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα. Ποτέ η ελληνική άρχουσα τάξη και οι σύμμαχοί της, κυρίως οι Αγγλοι, δεν είδαν με καλό μάτι την οργάνωση της λαϊκής αντίστασης στους κατακτητές και μάλιστα με το όπλο στο χέρι.

Ούτε το γεγονός ότι το ΚΚΕ πρωτοστάτησε στην οργάνωση της αντίστασης ενάντια στους κατακτητές την άφηνε αδιάφορη. Ούτε πολύ περισσότερο η οργάνωση του λαού σε έναν τέτοιο αγώνα με το όπλο στο χέρι. Δεν την άφηνε αδιάφορη ακόμη και το γεγονός, ότι σε αυτόν τον αγώνα προσχωρούσαν σταδιακά πολλοί τίμιοι πατριώτες και ανάμεσά τους πολλοί αξιωματικοί του αστικού στρατού.

Αφού δεν μπόρεσαν να αποτρέψουν ένα τέτοιο λαϊκό εθνικοαπελευθερωτικό κίνημα, αφού δεν μπόρεσαν να το βάλουν χέρι και όταν ακόμα έγιναν εκ μέρους του πολλές παραχωρήσεις, χάριν του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα, σχεδίασαν και οργάνωσαν τη συντριβή του.

Η έλλειψη στρατηγικού προσανατολισμού και σχεδιασμού και οι ιδεολογικοί πολιτικοί και στρατιωτικοί συμβιβασμοί έδωσαν στην άρχουσα τάξη τη δυνατότητα και την ευκαιρία να οργανώσει το μονόπλευρο εμφύλιο πόλεμο και να περάσει το κίνημα από την επίθεση στην άμυνα και τελικά στην ήττα το 1949.

Η ήττα του ΔΣΕ σε τίποτα δε μειώνει την αξία αυτού του ηρωικού αγώνα, που τόσο συκοφαντήθηκε και διαστρεβλώθηκε όχι μόνο από τους νικητές αλλά και κάθε λογής αποστάτες του κομμουνιστικού κινήματος.

Ηταν αγώνας δίκαιος, πατριωτικός, αντιιμπεριαλιστικός, ενάντια στην ιμπεριαλιστική επέμβαση, την εξάρτηση και κηδεμονία της χώρας. Αναπόσπαστος κρίκος στην παγκόσμια αναμέτρηση ανάμεσα στις δυνάμεις της ειρήνης και του σοσιαλισμού με τον ιμπεριαλιστικό κόσμο.

 Παιδιά και εγγόνια ελλήνων πολιτικών προσφύγων