Η ιστορία και ο όρκος της Παγκόσμιας Δημοκρατικής Ομοσπονδίας Γυναικών (ΠΔΟΓ)

 

(...) ΝΟΕΜΒΡΗΣ 1945: Λίγους μήνες μόλις μετά το τέλος του Β' Παγκοσμίου Πολέμου. Ολόκληρος ο κόσμος ήταν αναστατωμένος. Τα βάσανα, οι φυσικές και ηθικές πληγές ήταν όλα πρόσφατα. Εκατομμύρια γυναικών, μητέρων αγωνίστηκαν ενάντια στο φασισμό και στα εγκλήματά του, υπερασπίστηκαν την αξιοπρέπεια του ανθρώπου και υποφέρανε τεράστιους πόνους.

Στις 26 Νοέμβρη ανοίγει στο Παρίσι το πρώτο Συνέδριο Γυναικών, Ιδρυτικό Συνέδριο της Παγκόσμιας Δημοκρατικής Ομοσπονδίας Γυναικών (ΠΔΟΓ).

Εκπρόσωποι από 41 χώρες συγκεντρώθηκαν. Αντιπροσώπευσαν 81 εκατομμύρια γυναίκες σκληρά δοκιμασμένες στις οδυνηρές εμπειρίες. Μερικές είχαν χάσει τους προσφιλείς τους συγγενείς, γονείς, συζύγους, παιδιά, άλλες εξορίστηκαν στα φασιστικά στρατόπεδα συγκέντρωσης, άλλες ακόμη πήραν τα όπλα στο πλάι των αντρών ή γνώρισαν μέσα στα τόσα χρόνια του πολέμου τις σκληρές συνθήκες της ανισότητας. Υπήρχαν ακόμα γυναίκες αντιφασίστριες που πήραν μέρος στον κοινό αγώνα ενάντια στο φασισμό, συμβάλλοντας ακούραστα στο παγκόσμιο κίνημα αλληλεγγύης για την ειρήνη. (...)

Αποφασίζουν να ενωθούν, να αγωνιστούν για να προστατέψουν τα παιδιά τους, για να αναγνωρίσουν τα δικαιώματά τους για να υπερασπίσουν την ειρήνη, για να συμβάλουν στη χαρά της ανθρωπότητας με την έννοια της κοινωνικής προόδου, της δημοκρατίας, της εθνικής ανεξαρτησίας και της ειρήνης στον κόσμο.

Η ΠΔΟΓ ιδρύθηκε. Η Ευγενία Κοττόν, γνωστή Γαλλίδα επιστήμονας, κλήθηκε για να γίνη πρόεδρος. Μέχρι το θάνατό της, το 1967, η Ευγενία Κοττόν εργάσθηκε με το πνεύμα του επίσημου όρκου, με τον οποίο δεσμεύτηκαν οι αντιπρόσωποι την 1η Δεκέμβρη, μια στιγμή σημαδεμένη από μια πελώρια συγκίνηση που έκλεισε τις εργασίες του Συνεδρίου:

«Στ' όνομα των 81 εκατομμυρίων γυναικών, δίνουμε τον επίσημο όρκο να υπερασπίσουμε τα οικονομικά, πολιτικά, νομικά και κοινωνικά δικαιώματα των γυναικών.

Δίνουμε επίσημο όρκο ότι θα αγωνιστούμε για τη δημιουργία των απαραίτητων εκείνων συνθηκών για την αρμονική και χαρούμενη ανάπτυξη των παιδιών μας και των γενεών που έρχονται.

Δίνουμε επίσημο όρκο ότι θα παλαίψουμε ακούραστα για να σβήσει ο φασισμός και οποιαδήποτε μορφή του και να εγκατασταθή σ' ολόκληρον τον κόσμο μια πραγματική δημοκρατία.

Δίνουμε επίσημο όρκο να αγωνιστούμε χωρίς ανάπαυλα για να εξασφαλιστεί η διαρκής ειρήνη στον κόσμο, η μόνη εγγύηση της ευτυχίας των σπιτιών μας και της χαράς των παιδιών μας». (...)

***

Η ΠΔΟΓ ιδρύθηκε στα τέλη του 1945 και στο πρόγραμμά της περιλάμβανε τις ιδιαίτερες διεκδικήσεις των γυναικών, ενώ στο επίκεντρο της προσοχής της έθετε το ζήτημα της υπεράσπισης της ειρήνης στον κόσμο.

Στο ιδρυτικό Συνέδριο συμμετείχαν 900 αντιπρόσωποι. Ανάμεσά τους ήταν και η Φανή Σημίτη, αντιπρόεδρος της Πανελλήνιας Ενωσης Γυναικών (ΠΕΓ), η οποία και ορίστηκε μέλος του Συμβουλίου της ΠΔΟΓ. Ηταν η μοναδική Ελληνίδα που κατάφερε να πάρει μέρος στις εργασίες (την τελευταία μέρα), καθώς στις έξι Ελληνίδες αντιπροσώπους δεν δόθηκε άδεια να ταξιδέψουν στη Γαλλία.

Για το γεγονός το Συνέδριο εξέδωσε μήνυμα, το οποίο κατέληγε: «Διαμαρτύρεται για το γεγονός ότι δεν επιτράπηκε στις έξι Ελληνίδες αντιπροσώπους να έρθουν στο Παρίσι και να μεταφέρουν στις γυναίκες όλου του κόσμου τη φωνή του ηρωικού ελληνικού λαού».

Στο επόμενο Συνέδριο της ΠΔΟΓ, που έγινε στη Βουδαπέστη τον Δεκέμβρη του 1948, η ελληνική αντιπροσωπεία ήταν σημαντική. Επικεφαλής ήταν η Χρύσα Χατζηβασιλείου, πρόεδρος της Πανελλαδικής Δημοκρατικής Ενωσης Γυναικών (ΠΔΕΓ), ενώ συμμετείχαν ακόμα η Ρούλα Κουκούλου, γραμματέας της ΠΔΕΓ, και μαχήτριες του ΔΣΕ.

Λίγο πριν την ΠΔΟΓ είχαν ιδρυθεί η Παγκόσμια Συνδικαλιστική Ομοσπονδία (ΠΣΟ) και η Παγκόσμια Ομοσπονδία Δημοκρατικής Νεολαίας (ΠΟΔΝ). Στο Δοκίμιο Ιστορίας του ΚΚΕ γίνεται η εξής εκτίμηση για την ίδρυση και τη δράση αυτών των οργανώσεων:

«Οι συντονισμένες προσπάθειες των ΚΚ για την ανάπτυξη ισχυρών μαζικών (εργατικού, γυναικείου, νεολαιίστικου) και αντιπολεμικών κινημάτων, που συσπείρωναν και μη κομμουνιστικές δυνάμεις, ήταν σωστή και αναγκαία δράση. Ομως, όντας ενταγμένη στη στρατηγική των "εθνικών - πατριωτικών κυβερνήσεων", εξ αντικειμένου αναχαίτιζε τη ριζοσπαστικοποίηση των παραπάνω κινημάτων και άφηνε στο απυρόβλητο την καπιταλιστική εξουσία, μήτρα της εκμετάλλευσης και των αντιλαϊκών πολέμων».

Η ΠΔΟΓ τα κατοπινά χρόνια ανέπτυξε μια πολύμορφη δράση και έφτασε να συσπειρώνει δεκάδες εκατομμύρια γυναίκες στις γραμμές της. Οι δυσκολίες όμως στον προσανατολισμό της εντάθηκαν μετά τις αντεπαναστατικές ανατροπές στη Σοβιετική Ενωση και τα άλλα σοσιαλιστικά κράτη και παραμένουν. Σε αυτό το πλαίσιο, η Ομοσπονδία Γυναικών Ελλάδας (ΟΓΕ) επιδιώκει και προσπαθεί να ενισχυθεί ο ριζοσπαστικός προσανατολισμός στο γυναικείο κίνημα, δίνει τη μάχη ενάντια σε αστικές και οπορτουνιστικές απόψεις που εκφράζονται μέσα στις γραμμές της ΠΔΟΓ.

Βλ. περισσότερα:

Δοκίμιο Ιστορίας του ΚΚΕ 1939-1949, τόμ. Β2, εκδ. «Σύγχρονη Εποχή», Αθήνα, 2018, σελ. 29-31

Απόφαση του 21ου Συνεδρίου του ΚΚΕ για τα καθήκοντα των κομμουνιστών στην Εργατική Τάξη και το Εργατικό - Συνδικαλιστικό Κίνημα και την Κοινωνική Συμμαχία