Με ΝΑΤΟική ατζέντα στο ρευστό σκηνικό του πολέμου

 
Ηταν μόλις πριν από λίγους μήνες όταν ο Τούρκος Πρόεδρος Ρ. Τ. Ερντογάν δήλωνε για τα Ελληνοτουρκικά: «Με τον γείτονά μας ενεργοποιήσαμε τους περισσότερους μηχανισμούς διαλόγου, κάναμε ιδιαίτερη προσπάθεια για τη μείωση της έντασης, συμφωνήσαμε να αναπτύξουμε τη σχέση μας, να εστιάσουμε την προσοχή μας στη θετική ατζέντα, στην οικονομική και εμπορική συνεργασία. Πιστεύω ειλικρινά πως οι δύο γείτονες με απευθείας εποικοδομητικό διάλογο μπορούμε να κανονίσουμε τις μεταξύ μας υποθέσεις».

Ανάλογα διθυραμβικό ήταν το κλίμα και στην Ελλάδα, αμέσως μετά τη συνάντηση Μητσοτάκη - Ερντογάν τον περασμένο Μάρτη στην Κωνσταντινούπολη. Τα ρεπορτάζ στον αστικό Τύπο έβλεπαν «άριστους οιωνούς» για ένα «ήρεμο καλοκαίρι χωρίς εντάσεις» και διεύρυνση της «θετικής ατζέντας», η οποία προγραμματιζόταν να συζητηθεί και στο Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας, που συμφωνήθηκε να γίνει στην Ελλάδα το ερχόμενο φθινόπωρο. Στο ενδιάμεσο θα συνεχίζονταν κανονικά οι διαπραγματεύσεις για τα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης.

Ο εφησυχασμός που καλλιεργούσαν τότε αναφανδόν τα αστικά κόμματα και επιτελεία, με την κυβέρνηση να μιλάει για «συνάντηση - θεμέλιο» στην Κωνσταντινούπολη, έχει δώσει τη θέση του στο σημερινό σκηνικό της έντασης, που κλιμακώνεται ακόμα και με σενάρια για θερμό επεισόδιο μέσα στο καλοκαίρι.

Η κυβέρνηση παρουσιάζει αυτήν τη «μεταστροφή» της τουρκικής κυβέρνησης ως αντίδραση στην «επιτυχημένη», όπως τη χαρακτηρίζει, επίσκεψη Μητσοτάκη στις ΗΠΑ και την «απαντοχή» που βρήκαν οι ελληνικές θέσεις από την αμερικανική κυβέρνηση και το Κογκρέσο.

Την παρουσιάζει επίσης ως αποτέλεσμα της πολιτικής της να εμπλέξει τη χώρα βαθιά στον πόλεμο της Ουκρανίας, ως «σημαιοφόρο» του ευρωατλαντικού σχεδιασμού απέναντι στη Ρωσία, που υποτίθεται ότι ανέβασε τις «μετοχές» της Ελλάδας στο αμερικανοΝΑΤΟικό στρατόπεδο, εξέθεσε την Τουρκία για τον «αναθεωρητισμό» της και την έφερε σε μειονεκτικότερη θέση, προκαλώντας τη μήνη της ηγεσίας της.

Το έργο το έχουμε ξαναδεί. Πόσες φορές δεν ακούσαμε ότι η επιθετικότητα της Τουρκίας είναι αντίδραση στην «απομόνωσή» της από συμμάχους και εταίρους; Πόσες φορές δεν ειπώθηκε η ίδια ιστορία, ότι οι τουρκικές αμφισβητήσεις κλιμακώνονται κάθε φορά που η κυβέρνηση Ερντογάν θέλει «να εξωτερικεύσει μια εσωτερική της κρίση»; Και πόσες φορές δεν μας είπανε ότι «ασπίδα» της χώρας απέναντι στις προκλήσεις είναι οι ευρωατλαντικοί της σύμμαχοι, οι ΗΠΑ και η ΕΕ, που «συμμερίζονται τις ελληνικές ανησυχίες»;

Ο μύθος καταρρέει ξανά με πάταγο

Αυτός είναι ο μεγαλύτερος μύθος που καταρρέει με πάταγο για άλλη μια φορά. Οι αντιδράσεις των «συμμάχων» της αστικής τάξης στις κλιμακούμενες αμφισβητήσεις της Τουρκίας κυμαίνονται από το «βρείτε τα» της Κομισιόν μέχρι το «η Τουρκία είναι ένας πολύτιμος σύμμαχος» του Στέιτ Ντιπάρτμεντ!

Τη βδομάδα που πέρασε, η ΕΕ εμφάνισε ως «διαφορές» ακόμα και τις αξιώσεις της Αγκυρας σε βάρος της ελληνικής κυριαρχίας σε νησιά του Αιγαίου, ζητώντας απλά από την Τουρκία «να παύσει όλες τις απειλές και τις ενέργειες που βλάπτουν τις σχέσεις καλής γειτονίας». Ιδιαίτερα η Γερμανία συνέστησε «ειδικά στην τρέχουσα κατάσταση» «όλοι οι σύμμαχοι στο ΝΑΤΟ να είναι ενωμένοι» και χαρακτήρισε «αντιπαραγωγικό και ενάντια στο πνεύμα της Συμμαχίας το να κλείνεις την πόρτα σε συνομιλίες με άλλους συμμάχους».

Αλλά και οι ΗΠΑ συνέχισαν να ενθαρρύνουν «τους Συμμάχους μας στο ΝΑΤΟ, την Ελλάδα και την Τουρκία, να συνεργαστούν για τη διατήρηση της ειρήνης και της ασφάλειας στην περιοχή και για την επίλυση των διαφορών με διπλωματία». Ακόμα κι εκεί που υπάρχει λεκτική καταδίκη της Τουρκίας, όπως από τη Γαλλία, η κατακλείδα είναι να υπάρξει «συμμαχική διάθεση» στις δύο πλευρές για συναινέσεις πάνω σε ΝΑΤΟική «πλατφόρμα», στο όνομα της ατλαντικής συνοχής.

Αυτής δηλαδή στην οποία πίνουν νερό όλες οι κυβερνήσεις και τα αστικά κόμματα στην Ελλάδα, ανεξάρτητα από τις όποιες αποχρώσεις στις θέσεις τους για τα Ελληνοτουρκικά. Οπως δήλωνε ο Ελληνας πρωθυπουργός τον Μάρτη, λίγο πριν τη συνάντηση με τον Τούρκο Πρόεδρο, «ως εταίροι στο ΝΑΤΟ καλούμαστε να δοκιμαστούμε και στο πεδίο που επιβάλλει η διεθνής συγκυρία. Να κρατήσουμε, δηλαδή, την περιοχή μας μακριά από οποιαδήποτε πρόσθετη γεωπολιτική κρίση και φυσικά να συνταχθούμε με το συμμαχικό πνεύμα»...

Παζάρι στη σκιά και του πολέμου

Το ευμετάβλητο σκηνικό του πολέμου και τα παλιρροϊκά κύματα που προκαλεί ανάμεσα στα ιμπεριαλιστικά στρατόπεδα και συμμαχίες - αλλά και στο εσωτερικό τους - είναι το «κλειδί» για να διαβάσει κανείς τη «μεγάλη εικόνα» των ανταγωνισμών που οξύνονται, στο έδαφος συγκρουόμενων συμφερόντων για την «επόμενη μέρα». Μιλώντας για την Τουρκία, δεν είναι τυχαίο ότι την ίδια ώρα που κλιμακώνει τις αμφισβητήσεις σε βάρος ελληνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων ανοίγει τη «βεντάλια» και σε άλλα μέτωπα, όπου επικαλείται ζητήματα «ασφάλειας» και προβάλλει πάγιες αξιώσεις. Συγκεκριμένα:

• Παζαρεύει ανοιχτά ανταλλάγματα για να συναινέσει στη διεύρυνση του ΝΑΤΟ με τη Φινλανδία και τη Σουηδία, τις οποίες κατηγορεί ότι υποθάλπουν Κούρδους τρομοκράτες. Απαιτεί «εγγυήσεις» για την ασφάλειά της, αλλά στην πραγματικότητα διαπραγματεύεται για τα πιο άμεσα συμφέροντά της μέσα στην ευρωατλαντική συμμαχία. Είναι χαρακτηριστικό το άρθρο του Ερντογάν στον «Economist», όπου χαρακτήρισε το ΝΑΤΟ «αναμφισβήτητα τη μεγαλύτερη στρατιωτική συμμαχία στην Ιστορία» και επέκρινε τους «εταίρους» επειδή «εσφαλμένα πίστεψαν ότι η μακροπρόθεσμη σταθερότητα μπορούσε να επιτευχθεί χωρίς την Τουρκία» και «αγνόησαν τις γεωπολιτικές πραγματικότητες και τις απειλές που μπορεί να εμφανιστούν στην περιοχή».
• Αξιοποιεί τις σχέσεις της με τη Ρωσία για να αναβαθμιστεί ως «διαμεσολαβητής» στην πολεμική σύρραξη στην Ουκρανία. Αλλά και σε άλλα μέτωπα, όπως η περιοχή του Καυκάσου, όπου Αρμενία και Αζερμπαϊτζάν βρίσκονται σε διαρκή τριβή.
• Συνεχίζει τα στρατιωτικά πλήγματα σε Συρία και Ιράκ, στο όνομα της «αντιμετώπισης της τρομοκρατίας», και προετοιμάζει νέα εισβολή στη βόρεια Συρία, για την «εκκαθάριση» ζωνών δεκάδων χιλιομέτρων από τα σύνορά της. Οι αντιρρήσεις που εγείρουν ΗΠΑ και ΝΑΤΟ είναι μόνο για να μην υπονομευτεί η «περιφερειακή σταθερότητα» και δοθεί η ευκαιρία «σε κακόβουλους παράγοντες να εκμεταλλευτούν την αστάθεια», μιλώντας κατά βάση για τη Ρωσία και την Κίνα.
• Στη Μέση Ανατολή και στον Περσικό Κόλπο αποκαθιστά τις σχέσεις της με αραβικές χώρες που βρίσκονταν σε απόσταση, ενώ έχει ατζέντα αναθέρμανσης των σχέσεων και με το Ισραήλ, αλλά και με την Αίγυπτο. Στο επίκεντρο βρίσκονται τα ενεργειακά και η πρόθεση της τουρκικής αστικής τάξης όχι απλά να μη μείνει έξω από τη χάραξη του νέου ενεργειακού χάρτη στην Ανατολική Μεσόγειο, αλλά να πρωταγωνιστήσει κιόλας, ως χώρα με ανεπτυγμένο δίκτυο αγωγών για τη μεταφορά των υδρογονανθράκων της περιοχής στις αγορές της Ευρώπης.
• Και, βέβαια, ανταγωνίζεται την ελληνική αστική τάξη για τους ευρωατλαντικούς ρόλους στη νοτιοανατολική πτέρυγα του ΝΑΤΟ, έχοντας να διαχειριστεί την περιορισμένη δικαιοδοσία στη θάλασσα που της επιβάλλουν τα ελληνικά και κυπριακά κυριαρχικά δικαιώματα, αλλά και την αναβάθμιση των ελληνοαμερικανικών στρατηγικών σχέσεων, που καθιστούν την Ελλάδα βασικό επιχειρησιακό ορμητήριο του ΝΑΤΟ προς τα Βαλκάνια, την Ανατολική Ευρώπη, τη Μαύρη Θάλασσα και την Ανατολική Μεσόγειο.

Η ευρωατλαντική «εθνική γραμμή»

Με άλλα λόγια, ο ιμπεριαλιστικός πόλεμος στην Ουκρανία, όπου συγκρούονται το ΝΑΤΟ με τη Ρωσία, οδηγεί στο να δυναμώνει το παζάρι «όλων με όλους», με το βλέμμα στον χάρτη της «επόμενης μέρας». Αυτό κάνει και η Τουρκία, με το ΝΑΤΟ, την ΕΕ, αλλά και με τη Ρωσία, σε ένα αβέβαιο σκηνικό που μεταβάλλεται ραγδαία στην περιοχή μας, ενώ ταυτόχρονα συγκεντρώνεται καύσιμη ύλη για τη γενίκευση του πολέμου.

Οι σχέσεις των ΝΑΤΟικών «συμμάχων» Ελλάδας και Τουρκίας, που τώρα βρίσκονται ξανά σε φάση όξυνσης, είναι μέρος αυτού του παζαριού και ενός συνολικότερου πακέτου διευθετήσεων που προωθούνται στην περιοχή υπό ΝΑΤΟική ομπρέλα, με τη συμφωνία όλων διαχρονικά των κυβερνήσεων και των αστικών κομμάτων, που συμφωνούν στο «τι», παρά τις όποιες διαφορές τους στο «πώς».

Αυτό που παραμένει σταθερό είναι η προσήλωση της ΝΔ, του ΣΥΡΙΖΑ, του ΠΑΣΟΚ και των άλλων αστικών κομμάτων στον ευρωατλαντικό σχεδιασμό, με τον οποίο ευθυγραμμίζει πλήρως τα συμφέροντά της η αστική τάξη, γιατί μέσα απ' αυτόν περνάει η αναβάθμιση της Ελλάδας σε ενεργειακό και μεταφορικό κόμβο, που είναι ο «εθνικός» τους στόχος.

Με αυτά τα κριτήρια, που είναι ξένα για τον λαό και τα πραγματικά του συμφέροντα, διαμορφώνεται η λεγόμενη «εθνική γραμμή» στις ελληνοτουρκικές σχέσεις, όπου συνυπάρχουν ο ανταγωνισμός και η προσπάθεια για συμβιβασμούς και διευθετήσεις με «εγγυητές» τις ΗΠΑ, το ΝΑΤΟ και την ΕΕ. Αποδεικνύεται όμως για άλλη μια φορά ότι αυτή η διαχρονική πολιτική κρύβει μόνο κινδύνους για τον λαό και τα κυριαρχικά δικαιώματα της χώρας.

Το ΝΑΤΟ και η ΕΕ είναι «εγγύηση» για την αμφισβήτησή τους και όχι για την προστασία τους, και αυτό αποτυπώνεται σε όλη την εξέλιξη των ελληνοτουρκικών σχέσεων. Και μόνο το γεγονός ότι στο «γλωσσάρι» του ΝΑΤΟ υπάρχουν οι έννοιες «διαφιλονικούμενα ύδατα» σε Αιγαίο και Ανατολική Μεσόγειο, «ΝΑΤΟικό έδαφος» και «ΝΑΤΟική θάλασσα», είναι αποκαλυπτικό για το πώς τροφοδοτείται η προκλητικότητα της τουρκικής κυβέρνησης με ευρωατλαντικές πλάτες.

Αλλος ο δρόμος για τους λαούς

Η διέξοδος για τον ελληνικό και τον τουρκικό λαό βρίσκεται εντελώς απέναντι από τα συμφέροντα και τους σχεδιασμούς της αστικής τάξης και των συμμάχων της. Βρίσκεται στην πάλη ενάντια στον ιμπεριαλιστικό πόλεμο και στη συμμετοχή της χώρας σε αυτόν. Στον αγώνα για να κλείσουν τώρα όλες οι ξένες βάσεις και να επιστρέψουν οι ελληνικές στρατιωτικές δυνάμεις από ΝΑΤΟικές αποστολές. Στην πάλη για κατάργηση της Ελληνοαμερικανικής επιθετικής Συμφωνίας και όλων των άλλων συμφωνιών.

Ο ελληνικός και ο τουρκικός λαός δεν έχουν τίποτα να χωρίσουν. Ο δρόμος για τη λαϊκή ευημερία και τις αμοιβαία επωφελείς σχέσεις φιλίας και αλληλεγγύης των δύο λαών περνάει μέσα από τη σύγκρουση με το κεφάλαιο και τις διεθνείς συμμαχίες του, μέσα από την ανάπτυξη της πάλης σε κάθε χώρα για την ανατροπή της εξουσίας του.