Εντείνεται η αντιπαράθεση και στα Βαλκάνια

ΔΥΣΗ - ΡΩΣΙΑ

 Με φόντο την όξυνση του πολέμου στην Ουκρανία, κλιμακώνεται και η αντιπαράθεση του ευρωατλαντικού μπλοκ με τη Ρωσία και στα Βαλκάνια, με επίκεντρο την «ευρωατλαντική ολοκλήρωση» της περιοχής, τον βαθμό εμπλοκής στην αναμέτρηση στην Ανατολική Ευρώπη, αλλά και διεργασίες σε «ανοιχτές πληγές», όπως τα προτεκτοράτα της Βοσνίας και του Κοσόβου.

Στη Βουλγαρία, μετά την υπερψήφιση πρότασης μομφής στις 22/6 κατά της κυβέρνησης συνασπισμού με πρωθυπουργό τον Κ. Πέτκοφ, αλλά και την άρση του βέτο για έναρξη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων ΕΕ - Βόρειας Μακεδονίας, ο υπηρεσιακός πλέον πρωθυπουργός, Πέτκοφ ανακοίνωσε την Πέμπτη την απέλαση 70 Ρώσων διπλωματών, ισχυριζόμενος ότι αποτελούν «απειλή για την εθνική ασφάλεια».

Η Ρωσία αντέδρασε έντονα, με την πρέσβειρά της στη Σόφια να απαιτεί άμεση ανάκληση των απελάσεων, απειλώντας σε διαφορετική περίπτωση με κλείσιμο της πρεσβείας. Μετά την απόρριψη του ρωσικού τελεσιγράφου από τη Σόφια, η Ρωσίδα πρέσβειρα είπε την Παρασκευή ότι θα προτείνει άμεσα στην κυβέρνησή της το κλείσιμο της πρεσβείας στη Βουλγαρία, «κάτι που αναπόφευκτα θα σημάνει και το κλείσιμο της βουλγαρικής διπλωματικής αποστολής στη Μόσχα».

Είχε προηγηθεί, την Παρασκευή το πρωί, τηλεοπτικό διάγγελμα του Πέτκοφ, όπου διαμήνυσε ότι «δεν θα επιτρέψουμε σε ξένους διπλωμάτες να δίνουν τελεσίγραφα στο βουλγαρικό κράτος» και επέμεινε στις απελάσεις.

Ο ηγέτης του κεντροδεξιού μεγαλύτερου κόμματος της αντιπολίτευσης GERB, Μπ. Μπορίσοφ, εξέφρασε «πλήρη υποστήριξη», καλώντας την κυβέρνηση να μην υποχωρήσει, «διαφορετικά κάτι τέτοιο θα σήμαινε συνθηκολόγηση, παραίτηση από την κυριαρχία μας». Πρόσθεσε βέβαια ότι «εμείς θα το κάναμε αυτό χωρίς διάρρηξη διπλωματικών σχέσεων ή χωρίς να μπούμε σε αυτήν την κατάσταση», επιμένοντας ωστόσο ότι «αυτό το τελεσίγραφο από τη Μόσχα προσβάλλει την κυβέρνησή μας».

Αντιρρήσεις στις απελάσεις των Ρώσων διπλωματών εξέφρασε ο Βούλγαρος Πρόεδρος, Ρ. Ράντεφ, που μίλησε για ενδεχόμενες «πολύ σοβαρές» συνέπειες και άφησε υπονοούμενα για τον τρόπο λήψης της απόφασης.

Εντονα διαφώνησε με τις απελάσεις το Βουλγαρικό Σοσιαλιστικό Κόμμα (BSP). Η επικεφαλής του, Κορνηλία Νίνοβα, κατηγόρησε τον Πέτκοφ για «προσωπική απόφαση», ενώ την Παρασκευή ζήτησε την άμεση απομάκρυνση κυβερνητικών στελεχών που ενέκριναν τις απελάσεις.

Τις αντιθέσεις εντός Βουλγαρίας αποτυπώνουν και διαδηλώσεις, όπως αυτή που έγινε στη Σόφια, την Πέμπτη, με σύνθημα «Η Βουλγαρία δεν θέλει έναν πόλεμο ενάντια στη Ρωσία», με οργανωτή - σύμφωνα με ΜΜΕ - την κίνηση «Ρωσόφιλοι για την Αναβίωση της Πατρίδας». Σε αυτήν συμμετείχαν και βουλευτές του ρωσόφιλου κόμματος «Αναγέννηση».

Ολα αυτά ενώ τα παζάρια για τον σχηματισμό νέας κυβέρνησης φουντώνουν. Την Παρασκευή, ο Ράντεφ αναμενόταν να δώσει εντολή σχηματισμού κυβέρνησης στο κόμμα «Συνεχίζουμε την Αλλαγή» του Κ. Πέτκοφ (ΡΡ).

Το ΡΡ είχε ξεκινήσει μεσοβδόμαδα επαφές με τη «Δημοκρατική Βουλγαρία» (κεντροδεξιός συνασπισμός που συμμετείχε στην κυβέρνηση Πέτκοφ) και το BSP. Μετά το επεισόδιο με τη Μόσχα και τις αντιδράσεις, ο Πέτκοφ ανακοίνωσε ότι τελικά το κόμμα του θα προτείνει για νέο πρωθυπουργό τον συμπρόεδρο του κόμματος, Α. Βασίλεφ, και όχι τον ίδιο, πετυχαίνοντας την επάνοδο του BSP στις σχετικές διαβουλεύσεις (είχε αποχωρήσει την Πέμπτη).

Υπενθυμίζεται ότι BSP και ΡΡ έχουν διαφωνήσει επανειλημμένα για τον βαθμό εμπλοκής υπέρ της Δύσης στον πόλεμο στην Ουκρανία, με το πρώτο να απειλεί από την άνοιξη με αποχώρηση από την κυβέρνηση αν η Σόφια στείλει και πολεμικό υλικό στο Κίεβο.

Υπερασπιζόμενος τον ευρωατλαντικό προσανατολισμό της χώρας και την ανάγκη για συμβιβασμούς με αυτήν την «πυξίδα», ο Κ. Πέτκοφ τόνισε μεταξύ άλλων στο διάγγελμά του: «Ανήκουμε στην ίδια ομάδα (...) μαζί με όλους τους εταίρους από το (μέχρι πρότινος κυβερνητικό) συνασπισμό (...) Είναι καιρός να σηκώσουμε τα μανίκια και να ολοκληρώσουμε τη δουλειά μας. Βρισκόμαστε σε μια ιστορική καμπή (...) Υπάρχει μια ευκαιρία να συνεχίσουμε την αλλαγή (...) ή να οπισθοχωρήσουμε απέναντι σε ξένα συμφέροντα (...) Ναι, έχουμε διαφωνίες με το BSP σε διεθνή ζητήματα, έχουμε προσωπικές διαφορές με κάποιους από το ΙΤΝ (σ.σ. το οποίο διασπάστηκε μετά την αποχώρησή του από την κυβέρνηση), αλλά τίποτα δεν είναι πιο σημαντικό από την ευημερία της Βουλγαρίας».

Για «αδικαιολόγητη απειλή» μιλούν ΕΕ - ΝΑΤΟ

Η ΕΕ έκανε λόγο για «αδικαιολόγητη απειλή από τη Ρωσική Ομοσπονδία», ενώ υποστήριξε ότι η βουλγαρική απόφαση για τις απελάσεις των Ρώσων «είναι πλήρως ευθυγραμμισμένη με το Διεθνές Δίκαιο» αφού, όπως ισχυρίστηκε με βεβαιότητα, «ενεργούσαν κατά παράβαση της Σύμβασης της Βιέννης για τις Διπλωματικές Σχέσεις». Εξέφρασε δε «πλήρη στήριξη και αλληλεγγύη στη Βουλγαρία», εκτιμώντας ότι «τέτοιο δυσανάλογο βήμα από τη Ρωσία το μόνο στο οποίο θα οδηγούσε θα ήταν η περαιτέρω διεθνής της απομόνωση».

Εκπρόσωπος του ΝΑΤΟ χαρακτήρισε τις απελάσεις των Ρώσων διπλωματών «κυρίαρχη απόφαση που πρέπει να γίνει σεβαστή» και πρόσθεσε: «Οι Σύμμαχοι στο ΝΑΤΟ καταδικάζουμε το μακρόχρονο σχέδιο της Ρωσίας για επιθετική συμπεριφορά, προσπάθειες ανάμειξης στις δημοκρατικές μας διαδικασίες και θεσμούς, στοχοποίηση της ασφάλειας των πολιτών μας».

ΝΑΤΟ - ΕΕ: Σχέδια στρατιωτικής αναβάθμισης στη Βοσνία

Την ίδια στιγμή, στο στόχαστρο της αντιπαράθεσης με τη Ρωσία μπαίνει και η Βοσνία - Ερζεγοβίνη.

Η Βρετανία ανακοίνωσε ότι θα στείλει στρατιωτικούς ειδικούς για να «ενισχύσει την αποστολή του ΝΑΤΟ και να προωθήσει τη σταθερότητα και την ασφάλεια».

«Δεν μπορούμε να επιτρέψουμε στα Δυτικά Βαλκάνια να γίνουν άλλο ένα γήπεδο για τις ολέθριες επιδιώξεις του Πούτιν. Υποθάλποντας τις φλόγες της απόσχισης και του σεχταρισμού, η Ρωσία επιδιώκει να ανατρέψει τα κέρδη των τριών τελευταίων δεκαετιών στη Βοσνία - Ερζεγοβίνη», δήλωσε ο Βρετανός πρωθυπουργός, Μπ. Τζόνσον.

Η δε ΕΕ επεξεργάζεται τρόπους προκειμένου να παρατείνει τη στρατιωτική αποστολή που διατηρεί στη Βοσνία για την «επίβλεψη» της Συμφωνίας του Ντέιτον, σε περίπτωση που η Ρωσία μπλοκάρει την ανανέωση της σχετικής εντολής στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ (η εντολή λήγει τον Νοέμβρη). Το θέμα συζητήθηκε και στο περιθώριο της Συνόδου Κορυφής του ΝΑΤΟ στη Μαδρίτη.