Το ΝΑΤΟικό «θερμοκήπιο»

Στην αποστρατιωτικοποίηση νησιών του Αιγαίου επικεντρώνεται το τελευταίο διάστημα η προπαγάνδα της τουρκικής κυβέρνησης, με την ελληνική να καλλιεργεί εφησυχασμό ότι ΗΠΑ - ΝΑΤΟ - ΕΕ απορρίπτουν τις αμφισβητήσεις της και εγγυώνται τα κυριαρχικά δικαιώματα της Ελλάδας. Είναι χαρακτηριστική η δήλωση του υπουργού Εξωτερικών, μετά τη Σύνοδο του ΝΑΤΟ, ότι «ενημερώνουμε τους συμμάχους και τους εταίρους μας για την απαράδεκτη συμπεριφορά της Τουρκίας» και «διαπιστώνουμε πλέον με ικανοποίηση ότι τα επιχειρήματά μας γίνονται αποδεκτά».

Η πραγματικότητα είναι βέβαια εντελώς διαφορετική. Μια ματιά σε πρόσφατα δημοσιεύματα είναι αποκαλυπτική για να διαπιστώσει κανείς ότι η Τουρκία κλιμακώνει σταθερά και διαχρονικά στο ζήτημα της αποστρατιωτικοποίησης νησιών του Αιγαίου. Αλλά και για να επιβεβαιώσει ότι η στρατηγική του ΝΑΤΟ στη νοτιοανατολική του πτέρυγα αποτελεί «θερμοκήπιο» για τις απαράδεκτες αμφισβητήσεις της τουρκικής αστικής τάξης, άλλοτε με την τακτική του Πόντιου Πιλάτου και άλλοτε με το επιχείρημα ότι τέτοιες «διαφορές» μεταξύ «συμμάχων» δεν έχουν θέση σε «ΝΑΤΟικό έδαφος».

* * *

Σταχυολογούμε μερικά από όσα επανήλθαν στον Τύπο τις τελευταίες βδομάδες:

• 7/2/1957: Πέντε χρόνια μετά την ταυτόχρονη είσοδο Ελλάδας και Τουρκίας στο ΝΑΤΟ, η τουρκική κυβέρνηση έθεσε ζήτημα αποστρατιωτικοποίησης της Λέρου, επικαλούμενη τη Συνθήκη των Παρισίων (1947) με την οποία παραχωρήθηκαν στην Ελλάδα τα Δωδεκάνησα. Αφορμή ήταν η διανομή ενός ΝΑΤΟικού πακέτου για την κατασκευή στρατιωτικών υποδομών στο νησί. Με επιστολή του προς όλους τους μόνιμους αντιπροσώπους του ΝΑΤΟ, ο τότε γενικός του γραμματέας σημείωνε πως «είναι αναγκαίο να επανεξεταστούν τα έργα υποδομής στη Λέρο, υπό την οπτική της ανάπτυξης μίας φόρμουλας που θα μπορούσε στο μεσοδιάστημα να ικανοποιήσει τις στρατιωτικές ανάγκες του ΝΑΤΟ, ενώ παράλληλα θα απεφεύγετο μία σύγκρουση με τη Συνθήκη». Η επιστολή κατέληγε σε μια πρόταση έξι σημείων για την κατασκευή υποδομών στο νησί, υπό την προϋπόθεση ότι «καμία ναυτική, αεροπορική ή στρατιωτική μονάδα δεν θα έχει βάση ή θα σταθμεύει στο νησί σε καιρό ειρήνης» και ότι οι εγκαταστάσεις θα συντηρούνται μόνο από πολιτικό προσωπικό. Βέβαια, το ...ευτύχημα για τον λαό θα ήταν να μην υπάρχει ΝΑΤΟική υποδομή ούτε στη Λέρο ούτε πουθενά, και να ξεκουμπιστεί το ΝΑΤΟ από παντού! Δεν ήταν αυτό όμως το διακύβευμα στην επιστολή του γγ του ΝΑΤΟ, αλλά η αποδοχή των αξιώσεων της Τουρκίας για αποστρατιωτικοποίηση της Λέρου.
• 8/5/1980: Εξι χρόνια μετά την τουρκική εισβολή στην Κύπρο, το ΝΑΤΟ επανέρχεται. Αυτήν τη φορά, με αφορμή την κατασκευή ΝΑΤΟικών υποδομών στη Λήμνο, καλεί τον ανώτατο διοικητή των Συμμαχικών Δυνάμεων στην Ευρώπη (SACEUR) να διαβεβαιώσει ότι «κάθε μελλοντική υποβολή έργων τα οποία, υπό την οπτική του κατάλληλου στρατιωτικού διοικητή, θα ήγειραν νομικά ερωτήματα περί διευθετήσεων Συνθηκών μεταξύ κρατών, δεν θα λαμβάνεται υπόψη στις εισηγήσεις σας για τα Μερίδια (σ.σ. τα κονδύλια του ΝΑΤΟ)». Η Λήμνος «γλίτωσε» από τη ΝΑΤΟική υποδομή, αλλά και εδώ το διακύβευμα ήταν άλλο: Οι αμφισβητήσεις της τουρκικής κυβέρνησης βρήκαν «ευήκοα ώτα» στο ΝΑΤΟ, με το επιχείρημα ότι θα πρέπει «να αποφευχθούν νομικά ζητήματα που αφορούν διευθετήσεις Συνθηκών μεταξύ μελών της Συμμαχίας και τα οποία δεν βρίσκονται εντός της δικαιοδοσίας του ΝΑΤΟ να τα κρίνει νομικά ή να τα επιλύσει».
• 8/7/1997: Ενα χρόνο μετά τα Ιμια και την αμερικανική «σύσταση» για «No ships, no troops, no flags» («όχι πλοία, στρατεύματα, σημαίες»), η πολιτική των «γκρίζων ζωνών» στο Αιγαίο κατοχυρώνεται με τη Συμφωνία της Μαδρίτης, όπου αναγνωρίστηκε ότι η Τουρκία έχει «νόμιμα, ζωτικά συμφέροντα και ενδιαφέροντα» στο Αιγαίο και γίνεται λόγος για «επίλυση διαφορών». Το δε 1999, με τη Συμφωνία του Ελσίνκι, στο όνομα της διεύρυνσης της ΕΕ αναγνωρίζονται ελληνοτουρκικές «συνοριακές διαφορές» στο Αιγαίο.
• 15/8/2006: Με την «Οδηγία Πολιτικής του SHAPE (σ.σ. το στρατιωτικό αρχηγείο του ΝΑΤΟ) για τα Νησιά του Αιγαίου» καθορίζεται ότι «εκείνα τα νησιά του Αιγαίου των οποίων το καθεστώς στρατιωτικοποίησης περιορίζεται από Συνθήκες, δεν θα χρησιμοποιούνται κατά τη διάρκεια ασκήσεων ή άλλων δραστηριοτήτων του ΝΑΤΟ εν καιρώ ειρήνης». «Εχασε η Βενετιά βελόνι», θα σκεφτεί κανείς, επειδή το ΝΑΤΟ εξαίρεσε ελληνικά νησιά από τις ΝΑΤΟικές ασκήσεις! Και εδώ όμως το διακύβευμα είναι σαφέστατα άλλο: Το ΝΑΤΟ αποδεχόταν πλήρως τις τουρκικές αξιώσεις.

* * *

Η πραγματικότητα λοιπόν έχει διαψεύσει προ πολλού τα ευρωατλαντικά παραμύθια που συστηματικά καλλιεργούν στη χώρα μας η ΝΔ, ο ΣΥΡΙΖΑ, το ΠΑΣΟΚ/ΚΙΝΑΛ και άλλοι, παρουσιάζοντας τις συμμαχίες της αστικής τάξης ως «θεματοφύλακες» τάχα των κυριαρχικών δικαιωμάτων, ενώ συμβαίνει το ακριβώς αντίθετο. Οι ευθύνες τους είναι τεράστιες για τις σημερινές εξελίξεις, διότι υπερασπίζονται με μια φωνή τη στρατηγική της βαθύτερης εμπλοκής της χώρας μας στα αμερικανοΝΑΤΟικά σχέδια και τη διαφύλαξη της ΝΑΤΟικής συνοχής, που σημαίνει να παραμείνει η Τουρκία στο δυτικό στρατόπεδο, με τα ανάλογα «ανταλλάγματα», που της αναγνωρίζουν έναν πιο αναβαθμισμένο ρόλο στη νοτιοανατολική πτέρυγα του ΝΑΤΟ και στην περιοχή της Κεντροδυτικής Ασίας και της Μέσης Ανατολής. Αυτά απασχολούν το ΝΑΤΟικό παζάρι για διευθετήσεις στην ευρύτερη περιοχή, που «αγγίζουν» και ελληνικά κυριαρχικά δικαιώματα.

Ο ανταγωνισμός ανάμεσα στις αστικές τάξεις της Ελλάδας και της Τουρκίας, που δεν αποκλείει ακόμα και ένα «θερμό» επεισόδιο μεταξύ τους, συνυπάρχει με τη διαπραγμάτευση εντός ΝΑΤΟικού πλαισίου για να επιτευχθούν συμβιβασμοί, οι οποίοι όμως θα είναι επώδυνοι για τα λαϊκά συμφέροντα και θα περιέχουν το σπέρμα νέων εντάσεων και ανταγωνισμών.

Αυτόν τον φαύλο κύκλο μόνο ο λαός μπορεί να τον σπάσει. Με την πάλη του ενάντια στην εμπλοκή της χώρας στα σχέδια ΗΠΑ - ΝΑΤΟ - ΕΕ, την αποδέσμευση από τις ιμπεριαλιστικές συμμαχίες και την οικοδόμηση σχέσεων αμοιβαίας συνεργασίας με όλους τους λαούς της περιοχής, με κριτήριο τις δικές του ανάγκες και όχι τα κέρδη και τους ανταγωνισμούς μιας χούφτας μονοπωλιακών ομίλων.

Τ. Π