Με φόντο την προσπάθεια επιτάχυνσης της «ευρωατλαντικής ολοκλήρωσης», δυναμώνουν διεργασίες και αντιθέσεις σε όλες τις χώρες
Η κλιμάκωση του ιμπεριαλιστικού πολέμου στην Ουκρανία μεγαλώνει και την προσπάθεια των ΗΠΑ - ΝΑΤΟ - ΕΕ να ενισχύσουν παραπέρα τις θέσεις τους στα Βαλκάνια απέναντι στους ανταγωνιστικούς σχεδιασμούς της Ρωσίας και της Κίνας, εντείνοντας έτσι ενδοαστικές διεργασίες στο εσωτερικό των χωρών της περιοχής και τους κινδύνους για τους λαούς τους.
Την Παρασκευή ο επικεφαλής της ευρωενωσιακής διπλωματίας, Ζ. Μπορέλ, από την πρωτεύουσα του Μαυροβουνίου μίλησε για το «άνευ προηγουμένου γεωπολιτικό πλαίσιο» και την «άνευ προηγουμένου γεωπολιτική κρίση» μέσα στα οποία η ΕΕ ιεραρχεί τη διεύρυνσή της στα Βαλκάνια.
Το Μαυροβούνιο δεν έχει ενταχθεί ακόμα στην ΕΕ, ωστόσο ο Μπορέλ το χαρακτήρισε «έναν από τους πιο έμπιστους εταίρους μας», που «αξίζει την ισχυρή εκτίμηση της ΕΕ».
Παρατήρησε δε ότι «τα τελευταία 10 χρόνια έχει διαρκώς ευθυγραμμιστεί 100% με τις θέσεις και αποφάσεις μας στην εξωτερική πολιτική και στην πολιτική ασφαλείας, μεταξύ άλλων με διακριτή αφοσίωση στα περιοριστικά μέτρα που αποφασίσαμε μετά την απρόκλητη και αδικαιολόγητη επίθεση της Ρωσίας στην Ουκρανία», καταλήγοντας στην επισήμανση ότι «αυτό έχει ένα κόστος και ένα τίμημα».
Οι επισημάνσεις Μπορέλ από την Ποντγκόριτσα έγιναν λίγο μετά την παρέμβαση της προέδρου της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν στη Βουλή της Βόρειας Μακεδονίας, όπου κάλεσε σε έγκριση της πρότασης της ΕΕ για μια συμφωνία «συμβιβασμού» Σκοπίων - Σόφιας, με στόχο την άρση του βουλγαρικού βέτο και την επίσημη έναρξη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων για τη Βόρεια Μακεδονία (αλλά και την Αλβανία, καθώς οι δύο διαδικασίες είναι συνδεδεμένες). Η φον ντερ Λάιεν παρουσίασε την ένταξη στην ΕΕ ως «σωστή για την ειρήνη» και μεταξύ άλλων υποσχέθηκε άμεση ροή νέων επενδύσεων μόλις δοθεί το «σήμα» για τα σχετικά παζάρια.
Μέχρι την ώρα που γράφονταν αυτές οι γραμμές δεν είχε γίνει γνωστό το αποτέλεσμα της ψηφοφορίας στη Βουλή, άσχετα όμως από την αναμενόμενη έγκριση της πρότασης (υποστηρίζεται από το κυβερνών Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα και τα αλβανικά κόμματα) η απαιτούμενη συνταγματική αναθεώρηση (για την αναγνώριση βουλγαρικής μειονότητας κ.ά.) απαιτεί αυξημένη κοινοβουλευτική πλειοψηφία και δεν είναι απλή υπόθεση.
Το μεγαλύτερο κόμμα της αντιπολίτευσης, VMRO, καταγγέλλει τη συγκεκριμένη πρόταση ως «σχέδιο βουλγαροποίησης» της χώρας και πρωτοστατεί σε καθημερινές αντικυβερνητικές διαδηλώσεις.
Την ίδια στιγμή, στη Βουλγαρία μπορεί πριν κάποιες βδομάδες η συγκεκριμένη πρόταση να εγκρίθηκε ως βάση συνομιλιών μαζί με την άρση του βέτο, αλλά η πιθανή νέα προσφυγή σε πρόωρες εκλογές μεγαλώνει την αβεβαιότητα τόσο για το μέλλον των παζαριών με τα Σκόπια, όσο και γενικότερα για τη διατήρηση του ίδιου βαθμού «ευθυγράμμισης» που επέδειξε η προηγούμενη κυβέρνηση στην αντιπαράθεση της Δύσης με τη Ρωσία.
Οι «ισορροπίες» μεταξύ των εταίρων του τελευταίου κυβερνητικού συνασπισμού έχουν δυσκολέψει, όπως έδειξε και η αδυναμία του κόμματος «Συνεχίζουμε την αλλαγή», του έως τώρα πρωθυπουργού Κ. Πετκόφ, ακόμα και να καταθέσει πρόταση για νέο κυβερνητικό σχήμα.
Την ίδια στιγμή, πάντως, είναι ενδεικτικό ότι η βουλγαρική Βουλή μέσα στη βδομάδα επικύρωσε με πολύ μεγάλη πλειοψηφία το πρωτόκολλο ένταξης Σουηδίας και Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ, σε μία ακόμα ένδειξη για τον βαθμό συμπαράταξης του μεγαλύτερου μέρους της αστικής τάξης της χώρας με τη Δύση, παρά τη μακρόχρονη διατήρηση σημαντικών δεσμών με τη Ρωσία.
Ολα αυτά ενώ την Τετάρτη ο Αλβανός πρωθυπουργός Εντι Ράμα βρέθηκε στην έδρα του ΝΑΤΟ για να συζητήσει με τον επικεφαλής του, Γ. Στόλτενμπεργκ, την προθυμία της κυβέρνησής του να φιλοξενήσει νέες ΝΑΤΟικές υποδομές στη χώρα.
«Εκτιμώ τη διάθεσή σας να μας δώσετε κάποιο χρόνο για να σας παρουσιάσουμε τον στόχο μας να προστεθεί κι άλλη σημαντική αξία στις υποδομές και την επιμελητεία της συμμαχίας μας, προσφέροντας πρόσβαση για το ΝΑΤΟ σε μία ναυτική βάση υψηλών προδιαγραφών, ένα μέρος που θα μπορούμε όχι μόνο να αναπτύξουμε αλλά και να κατασκευάσουμε», ανέφερε χαρακτηριστικά.
Θυμίζουμε ότι ο Ράμα είχε αναγγείλει τη συγκεκριμένη συνάντηση στις Βρυξέλλες, με θέμα «την πρότασή μας (...) για την εγκατάσταση ναυτικής βάσης του ΝΑΤΟ στο νέο λιμάνι του Δυρραχίου». Πρόκειται για περιοχή που στόχος είναι να φιλοξενήσει ένα από τα σημαντικότερα εμπορικά και βιομηχανικά λιμάνια της χώρας, δυτικά της αλβανικής πρωτεύουσας, ενώ η βάση που σχεδιάζεται εκεί ήδη περιγράφεται ως «Σούδα της Αδριατικής».
Τον Μάη ο Ράμα είχε αναφερθεί και στη ναυτική βάση στο Πασαλιμάν ( 180 χλμ. νότια των Τιράνων), μιλώντας και τότε για «αυτές τις επικίνδυνες εποχές», που τον κάνουν να πιστεύει «ότι πρέπει να εξεταστεί το να έχει το ΝΑΤΟ μια ναυτική βάση στην Αλβανία».
Ο Αλβανός πρωθυπουργός αναφέρθηκε επίσης για δεύτερη φορά σε σύντομο χρονικό διάστημα στην επιμονή που πρέπει να δείξει το ΝΑΤΟ για «συνεχή συζήτηση» με τη Σερβία. Σύμφωνα με σχετικά αλβανικά ρεπορτάζ, ο Ράμα, σχολιάζοντας τη νέα στρατηγική που το ΝΑΤΟ καλείται να ακολουθήσει στα Βαλκάνια, όπως συζητήθηκε και στη Σύνοδο της Μαδρίτης, χαρακτήρισε «κρίσιμη τη διατήρηση μιας συνεχούς συζήτησης με όλες τις χώρες των Δυτικών Βαλκανίων, μαζί και τη Σερβία, που δεν είναι μέλος της συμμαχίας μας αλλά παραμένει τμήμα της περιοχής». Θυμίζουμε ότι στα μέσα Ιούνη ο Ράμα είχε κρίνει σκόπιμο να σχολιάσει την «πολύ διαφορετική θέση» στην οποία βρίσκεται η Σερβία «λόγω της Ιστορίας της, λόγω των ειδικών δεσμών της με τη Ρωσία». Πρόσθετε δε ότι «μερικές φορές πρέπει να είμαστε υπομονετικοί με τους άλλους και να καταλάβουμε τι συμβαίνει, διαφορετικά δεν μπορούμε να κρατήσουμε αυτήν την κοινότητα ενωμένη για υψηλότερους και καλύτερους στόχους».
Την ίδια στιγμή, βέβαια, ο Ράμα δεν παρέλειψε από την έδρα του ΝΑΤΟ να υποστηρίξει την «ανάγκη να περιληφθεί το Κόσοβο στον Συνεταιρισμό για την Ειρήνη» (ΝΑΤΟικός προθάλαμος), «παρότι υπάρχουν κάποιοι περιορισμοί από ορισμένους φίλους».
Μέσα σε αυτές τις συνθήκες, η Σερβία διαμηνύει ακόμα ότι «πρέπει να συνεχίσουμε την ευρωπαϊκή μας πορεία», αλλά και «να διατηρήσουμε τις σχέσεις μας με τη Ρωσία, την Κίνα και άλλα έθνη. Αυτή η πολιτική επιβίωσε στους πιο δύσκολους καιρούς. Πόσο ακόμα; Θα το δούμε. Αλλά αφορά το συμφέρον του κράτους μας», όπως δήλωσε μεσοβδόμαδα ο Πρόεδρος της χώρας Αλ. Βούτσιτς.
Την ίδια στιγμή, αναδεικνύοντας την αντίφαση αυτής της στάσης, ανέφερε ότι «η σύγκρουση στην Ουκρανία είναι ένας παγκόσμιος πόλεμος, όπου η Δύση πολεμά τη Ρωσία μέσω των Ουκρανών στρατιωτών»...
Σημειωτέον, στα τέλη της περασμένης βδομάδας ξεκίνησαν και στη Σερβία διαβουλεύσεις για τον σχηματισμό της επόμενης κυβέρνησης, μετά την επίσημη οριστικοποίηση της σύνθεσης της νέας Βουλής. Στο νέο Σώμα συμμετέχουν και τα κόμματα «Nada», «Dveri» και «Zavetnici», που προβάλλουν ακόμα πιο έντονα την ενίσχυση της συνεργασίας με τη Ρωσία. Την άνοιξη, σχολιάζοντας τα αποτελέσματα, ο Βούτσιτς είχε πει ότι «η επιρροή της ουκρανικής κρίσης στα εκλογικά αποτελέσματα ήταν τεράστια».
Ολα αυτά ενώ νέα δημοσκόπηση εμφανίζει μόλις ένα 35% των Σέρβων να τάσσονται υπέρ της ένταξης στην ΕΕ και ένα 44% να τάσσονται κατά.
Πάντως, στις αρχές του μήνα το Ευρωκοινοβούλιο απέρριψε προτάσεις για διακοπή των ενταξιακών συνομιλιών με το Βελιγράδι, επειδή εξακολουθεί να μην υιοθετεί τις ευρωατλαντικές κυρώσεις κατά της Μόσχας.
Στην ίδια συνεδρίαση, βέβαια, το Ευρωκοινοβούλιο περιέγραψε για πρώτη φορά την «ανεξαρτησία» του Κοσόβου ως «μη αναστρέψιμη» και κάλεσε όσες ευρωπαϊκές χώρες δεν έχουν αναγνωρίσει ακόμα επίσημα το προτεκτοράτο να το πράξουν άμεσα, εκφράζοντας ικανοποίηση για το ότι το Κόσοβο «έχει εδραιωθεί ως ένας πολύ αξιόπιστος εταίρος, βαθιά ενταγμένος στην ευρωπαϊκή και διατλαντική συμμαχία». Η σερβική κυβέρνηση είχε αρνηθεί και τότε κάθε αναγνώριση της Πρίστινας, διαμηνύοντας ότι «αν νομίζουν κάποιοι ότι θα γονατίσουμε - δεν θα το κάνουμε».
Ολα αυτά ενώ τα παζάρια Σερβίας - Κοσόβου «πάγωσαν» ξανά: Τέλη Ιούνη ο Μ. Λάιτσακ, ειδικός απεσταλμένος της ΕΕ για τον διάλογο, βρέθηκε στην περιοχή, λίγα 24ωρα αφού η κοσοβάρικη κυβέρνηση Κούρτι ζήτησε ξανά οι Σέρβοι του βόρειου Κοσόβου να αντικαθιστούν σερβικές πινακίδες με άλλες, τις οποίες αναγνωρίζουν οι αρχές της Πρίστινας, αίτημα που την άνοιξη είχε σταθεί αφορμή για μεγάλες εντάσεις στα σύνορα των δύο πλευρών. Ο Λάιτσακ έκανε λόγο για «κρίση» που «δεν πρέπει να επιτρέψουμε», ενώ σερβικά ΜΜΕ σχολίαζαν ακόμα και για «τερματισμό των διαπραγματεύσεων».
Σημειωτέον, η Πρίστινα τις τελευταίες βδομάδες επανέρχεται σε επισημάνσεις για την αξία της παρουσίας του ΝΑΤΟ στην περιοχή. Πρόσφατα ο Κούρτι δήλωσε ανοιχτά: «Με δεδομένους τους δεσμούς της Σερβίας με τη Ρωσία, εμείς πιστεύουμε ότι η παρουσία του ΝΑΤΟ στο Κόσοβο είναι ουσιαστική. Το ΝΑΤΟ απαιτείται να μείνει στο Κόσοβο μέχρι το Κόσοβο να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ. Είναι αδύνατον να δημιουργηθεί κενό στην ειρήνη και την ασφάλεια».
«Ωρολογιακή βόμβα» αποτελεί, τέλος, και η κατάσταση στη Βοσνία - Ερζεγοβίνη, μετά τις αποφάσεις που έλαβε τον χειμώνα η Βουλή των Σερβοβόσνιων για αποχώρηση από μια σειρά θεσμούς της «ενιαίας» ομοσπονδιακής δομής (Ενοπλες Δυνάμεις, ανώτατο δικαστήριο κ.λπ.).
Στην πιο πρόσφατη σχετική του έκθεση, το Ευρωκοινοβούλιο «απέρριψε σθεναρά τη ρητορική μίσους και την ανατρεπτική δράση», μνημονεύοντας τόσο γενικά την «ηγεσία της Σερβικής Δημοκρατίας» όσο και προσωπικά τον ηγέτη των Σερβοβόσνιων Μ. Ντόντικ. Ο ειδικός αγορητής Πάουλο Ράνχελ τούς απέδωσε «αποσταθεροποιητικές ενέργειες» και «μπλοκάρισμα των κρατικών θεσμών», και ζήτησε κυρώσεις σε βάρος τους.
Σημειωτέον, στην τελευταία Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ αποφασίστηκαν «νέα μέτρα για να ενισχύσουμε την εξατομικευμένη πολιτική και πρακτική υποστήριξη σε εταίρους όπως η Βοσνία - Ερζεγοβίνη».
Ηδη αμερικανικά επιτελεία όπως η American Foreign Service Association σημειώνουν ότι «οι στενότεροι δεσμοί μεταξύ Σερβίας και Ρωσίας πρέπει να σταματήσουν, με ανανεωμένες δεσμεύσεις από το ΝΑΤΟ και την ΕΕ για ενσωμάτωση των χωρών των Δυτικών Βαλκανίων», και ότι «η επανέναρξη των δραστηριοτήτων μας στην περιοχή θα πρέπει να αντισταθμίσει το δίκτυο αστάθειας που έχει ήδη δημιουργήσει η Ρωσία».
Ως μέτρο σε αυτήν την κατεύθυνση αναφέρεται «μια σαφής απόφαση από το ΝΑΤΟ να αναπτύξει δυνάμεις ταχείας αντίδρασης στη Βοσνία και στην ευρύτερη περιοχή», ώστε «εν μέσω του πολέμου στην Ουκρανία και των προκλήσεων που θέτει αυτή η νέα παγκόσμια τάξη πραγμάτων, να δείξουμε δύναμη και αποφασιστικότητα».
Ας καταγραφεί τέλος και η απόφαση της γερμανικής Βουλής να εγκρίνει την αποστολή στρατευμάτων στη Βοσνία - Ερζεγοβίνη για τη συνέχιση της «Ειρηνευτικής Αποστολής» της ΕΕ (EUFOR Althea). Το Βερολίνο παρέτεινε επίσης τη θητεία του γερμανικού τμήματος της KFOR, για έναν ακόμα χρόνο.
Α. Μ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Tα σχόλια στο μπλοκ πρέπει να συνοδεύονται από ένα ψευδώνυμο, ενσωματωμένο στην αρχή ή το τέλος του κειμένου