«Βυθίσατε το ΧΟΡΑ»

 
Η ελληνοτουρική κρίση τον Αύγουστο του 1976

Το Μάρτιο του 1976 η τούρκικη κυβέρνηση ανακοινώνει ότι ένα τουρκικό ωκεανογραφικό σκάφος το «ΧΟΡΑ» θα πραγματοποιούσε  σεισμολογικές έρευνες στην υφαλοκρυπίδα του Αιγαίου με στόχο τη διαπίστωση ένα υπάρχουν εκμεταλλεύσιμα κοιτάσματα πετρελαίου.

Να σημειώσουμε ότι το «Σισμίκ» ναυπηγήθηκε στη Γερμανία το 1942,χρησιμοποιήθηκε με το όνομα «ΧΟΡΑ» ως ρυμουλκό αγοράστηκε από την Τουρκία το 1976 και μετατράπηκε σε ερευνητικό σκάφος, ενώ «πρωταγωνίστησε» σε δύο «Ελληνοτουρκικές κρίσεις» το 1976 και το 1987.

Παρά τις Ελληνικές αντιδράσεις μιας και οι έρευνες θα γινόταν σε περιοχές που την ανήκαν στις 13 Ιουλίου 1976 το Εθνικό Συμβούλιο Ασφαλείας της Τουρκίας αποφασίζει την διενέργεια ερευνητικής αποστολής.

Οι αντιδράσεις συνεχίζονται αυτή την πλευρά τόσο από την ΕΣΣΔ όσο και από τις ΗΠΑ (για διαφορετικούς λόγους προφανώς) παρά όλα αυτά όμως το «ΜΤΑ Σισμίκ 1» (όπως μετονομάστηκε) πραγματοποίησε μεταξύ 6–15 Αυγούστου σεισμολογικές έρευνες στο θαλάσσιο χώρο μεταξύ Αγίου Ευστρατίου, Λέσβου και μικρασιατικών ακτών. Η ένταση στις Ελληνοτουρκικές σχέσεις κορυφώνεται.

Στις 9 Αύγουστου μετά την ενημέρωση που είχε από τον πρωθυπουργό ο Ανδρέας Παπανδρέου του ΠΑΣΟΚ κάλεσε την κυβέρνηση να αντιδράσει δυναμικά χρησιμοποιώντας την χαρακτηριστική φράση «ΒΥΘΙΣΑΤΕ ΤΟ ΧΟΡΑ».

Η κυβέρνηση Καραμανλή διαμαρτύρεται με έντονο ύφος στην Τουρκία, ενώ στις 19 Αυγούστου 1976 ζητά την άμεση σύγκλιση του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ τονίζοντας ότι «κατ’ επανάληψη κατάφωροι παραβιάσεις εκ μέρους της Τουρκίας των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Ελλάδος επί της υφαλοκριπίδας του Αιγαίου δημιούργησαν επικίνδυνον κατάστασιν απειλούσαν την διεθνή ειρήνην και ασφάλειαν» (Από την επιστολή του μόνιμου Έλληνα αντιπροσώπου στο ΟΗΕ προς τον Πρόεδρο του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ). Ταυτόχρονα προσέφυγε μονομερώς και στο Διεθνές Δικαστήριο με επίγον αίτημα να ληφθούν προσωρινά μέτρα αναστολής των ερευνών και αίτημα να εξεταστεί η υπόθεση στην ουσία της.

Το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ με τη συμμετοχή των αντιστοίχων υπουργών εξωτερικών Ελλάδας (Δ. Μπίτσιος) και Τουρκίας (Ι. Τσαγλαγιανγκιλ) καταλήγει στο Ψήφισμα 395/1976 (στις 24/8) το οποίο τονίζει: « Εκφράζοντας την ανησυχίαν του για τις παρούσες εντάσεις μεταξύ Ελλάδος και Τουρκίας εν σχέσει με το Αιγαίο…1.Κάνει έκκληση προς της Κυβερνήσεις της Ελλάδος και της Τουρκίας να ασκήσουν την μεγαλύτερη δυνατή αυτοσυγκράτηση στην παρούσα κατάσταση. 2. Παροτρύνει τις κυβερνήσεις Ελάδος και Τουρκίας να κάνουν οτιδήποτε υπό την εξουσία τους προκειμένου να μειώσουν τις παρούσες εντάσεις στην περιοχή, ούτως ώστε  να διευκολυνθεί η διαδικασία διαπραγματεύσεων. 3. Καλεί τις κυβερνήσεις Ελλάδος και Τουρκίας να επαναλάβουν απ’ ευθείας συνομιλίες για τι διαφορές τους και κάνει έκκληση προς αυτές να κάνουν οτιδήποτε στο πλαίσιο της εξουσίας τους για να εξασφαλίσουν ότι τούτο θα έχει ως αποτέλεσμα αμοιβαίως αποδεκτές λύσεις. 4. Καλεί τις κυβερνήσεις Ελλάδος και Τουρκίας να συνεχίσουν να λαμβάνουν υπ όψιν τους τη συμβολή την οποία τα κατάλληλα δικαιοδοτικά μέσα και ειδικότερα το Διεθνές Δικαστήριο είναι σε θέση να προσφέρουν για τον διακανονισμό των εναπομενουσών νομικών διαφορών τις οποίες θα προσδιορίσουν εν σχέσει προς την παρούσα διαφορά τους.»

Να σημειώσουμε ακόμη ότι η προσφυγή της Ελλάδας στο Διεθνές Δικαστήριο (η Τουρκία αρνήθηκε να πάρει μέρος στη διαδικασία) δεν είχε θετικό αποτέλεσμα. Αυτό απέρριψε την προσφυγή υποστηρίζοντας ότι δεν υπήρχε ανεπανόρθωτη βλάβη των ελληνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων που θα δημιουργούσε τις προϋποθέσεις εφαρμογής του άρθρου 41 του Καταστατικού του για λήψη προσωρινών μέτρων.  Επίσης στις γραπτές του παρατηρήσεις τόνιζε ότι με βάση το άρθρο 39 του Καταστατικού του τόνιζε ότι εξαιτίας της απουσίας της Τουρκίας δεν υπήρχε η απαιτούμενη συναίνεση των δύο πλευρών.

Η στάση του ΚΚΕ

Το ΚΚΕ από την πρώτη στιγμή ξεκαθάρισε τις αιτίες της Ελληνοτουρκικής κρίσης καθώς και πρόβαλε τον τρόπο ξεπεράσματός της.

Ο ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ (6/8/1976) αναφέρει: «…Γίνεται φανερό ότι η υπόθεση γύρω από το τουρκικό ερευνητικό  σκάφος εξακολουθεί και θα συνεχίσει για αρκετό  καιρό ακόμα να αποτελεί πρόσχημα για τη συντήρηση της έντασης στο Αιγαίο από τις ιμπεριαλιστικές δυνάμεις και τα κινούμενα τους στην Τουρκία και την Ελλάδα. Η συνεχιζόμενη όξυνση της κατάστασης στο Αιγαίο που τα νήματα της κινούν μεθοδικά οι ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ επιτείνει τους κινδύνους για την ειρήνη και την ασφάλεια στην περιοχή, ενώ ταυτόχρονα καλύπτει και υποβοηθεί την προώθηση των αμερικανονατοϊκών επιδιώξεων σε βάρος της Κύπρου και του ελληνικού και τουρκικού λαού. Έχει γι’αυτό ιδιαίτερη σημασία η δήλωση το Σοβιετικού πρεσβευτή στην Αθήνα σ. Ιβάν Ουτάλτσοφ ότι η ΕΣΣΔ τάσσεται υπέρ της εδραίωσης της ειρήνης στην περιοχή που κινδυνεύει από την «ανάμιξη δυνάμεων έξω από τις ενδιαφερόμενες χώρες» ‚με σκοπό να «επιτύχουν τους δικούς τους στόχους και επιθετικές βλέψεις…».

Ο ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ(8/8) με τον χαρακτηριστικό τίτλο «ΩΜΗ ΕΠΕΜΒΑΣΗ ΤΟΥ ΙΜΠΕΡΙΑΛΙΣΜΟΥ ΣΕ ΒΑΡΟΣ  ΤΩΝ ΕΘΝΙΚΩΝ ΜΑΣ ΣΥΜΦΕΡΟΝΤΩΝ» σημειώνει πρωτοσέλιδα : «Έκτακτη σύνοδος των υπουργών Εξωτερικών των χωρών – μελών του ΝΑΤΟ θα συγκληθεί το δεύτερο 15θθημερο του Σεπτέμβρη με σκοπό την άμεση αντιμετώπιση των λεγόμενων  ελληνοτουρκικών «διαφορών»…Η ατλαντική αυτή σύναξη που αιτιολογείται επίσημα από την «ανάγκη» της επανασταθεροποίησης της νοτιοανατολικής πτέρυγας του ΝΑΤΟ εν όψει τους αυξανόμενου «σοβιετικού κινδύνου» (!)αποτελεί μια ωμή και ολομέτωπη επέμβαση του ιμπεριαλισμού σε βάρος των εθνικών μας συμφερόντων και κυρίως του Κυπριακού. Πρόκειται για την άμεση εκδήλωση του «μεσολαβητικού» ρόλου των δυτικών «συμμάχων»,που θα καλύψει αναμφισβήτητα ολόκληρο το φάσμα των «εκκρεμοτήτων» στην περιοχή, στην κατεύθυνση της στερέωσης και ενίσχυσης των αμερικανονατοϊκών θέσεων στην Ελλάδα, την Κύπρο και την Τουρκία…»

Αναλυτικά οι απόψεις του ΚΚΕ εκφράζονται σε συνέντευξη που έδωσε ο Χαρίλαος Φλωράκης Πρώτος Γραμματέας της Κ.Ε του ΚΚΕ σε συντάκτη της εφημερίδας «Το ΒΗΜΑ» και που δημοσιεύονται στην πρώτη σελίδα του ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗ (10/8). Οι ερωτήσεις ήταν: Πιστεύετε ότι η παραβίαση της Ελληνικής Υφαλοκρηπίδας από το «Χόρα» είναι ευκαιριακή ή ανταποκρίνεται σε ένα ευρύτερο σχέδιο με συγκριμένους στόχους και πώς πρέπει να αντιμετωπιστεί σαν ένα μεμονωμένο επεισόδιο ή σαν αφετηρία προγραμματισμένης πολιτικής κατά της χώρας μας; Πιστεύετε ότι μια πολιτική και διπλωματική αντιμετώπιση του θέματος θα είναι ή μπορεί να είναι αποτελεσματική; ‘Η πιστεύετε ότι σε κάποια φάση προκλήσεων η Ελλάδα θα βρεθεί στην ανάγκη να καταφύγει και σε άλλα μέσα;

Και οι απαντήσεις του Χ. Φλωράκη: «Είναι φανερό πως η ενέργεια των Τούρκων σωβινιστών  δεν είναι ευκαιριακή. Βρίσκεται στα πλαίσια ευρύτερου σχεδίου συνδυασμένου με τις επιδιώξεις του αμερικανονατοϊκού ιμπεριαλισμού και τουρκικού επεκτατισμού. Αυτές είναι: η στερέωση της επικυριαρχίας του ιμπεριαλισμού στο χώρο  του Αιγαίου και της Αν. Μεσογείου, η αμερικανονατοϊκή λύση του Κυπριακού. Ο έλεγχος του υπογείου πλούτου της περιοχής. Η εξυπηρέτηση των συμφερόντων της τουρκικής πλουτοκρατίας.

Μεθόδευσαν την πρόκληση με το «Σισμικ 1» για να δημιουργήσουν συγχύσεις και όσον αφορά τις προθέσεις των τούρκων σωβινιστών και ως προς την κάλυψη γενικότερων επιδιώξεων του ιμπεριαλισμού. Συνεπώς το θέμα δεν είναι αν θα βυθιστεί ή όχι το «Σισμικ 1» αλλά το πρόβλημα της υπεράσπισης της εθνικής ανεξαρτησίας και εδαφικής ακεραιότητας της χώρας στο συνολό του, και από τους Τούρκους σωβινιστές και από τους Αμερικανούς ιμπεριαλιστές ‚που τους εμπνέουν και τους ενθαρρύνουν. Μονάχα μια τέτοια πολιτική μπορεί να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά τις προκλήσεις και τις ενέργειες τους.

Αυτήν ακριβώς τη θέση, προβάλλοντας η πρόσφατη 4^η Ολομέλεια της Κ.Ε του κόμματος μας, διακήρυξε πως το ΚΚΕ θα υπερασπίσει τα εθνικά σύνορα από κάθε ιμπεριαλιστική επιβουλή.

Η σημερινή θέση του κ. Μαύρου σχετικά με τα πρακτικά μέτρα αντιμετώπισης της συγκεκριμένης κατάστασης (βάσεις, ΝΑΤΟ, Συμβούλιο Ασφαλείας ΟΗΕ, ελληνοαμερικανικές σχέσεις κλπ) περιέχει θετικά στοιχεία.

Και  στο τελευταίο σας  ερώτημα: κανείς δεν πρέπει να αποκλείσει ότι σε κάποια φάση πρόκλησης ‚η Ελλάδα θα υποχρεωθεί να καταφύγει και σε άλλα μέσα. Αυτό το ενδεχόμενο επέβαλε και επιβάλει μία άλλη εσωτερική πολιτική ‚με μέτρα υπέρ της δημοκρατίας και του λαού και μία εξωτερική πολιτική πολιτική χωρίς δεσμεύσεις που να εξασφαλίζουν όλες τις εσωτερικές και εξωτερικές πολιτικοδιπλωματικές δυνατότητες  για την υπεράσπιση της εθνικής ανεξαρτησίας και της εδαφικής ακεραιότητας»

Αλέκος Χατζηκώστας