Αρχίζει ο εμφύλιος πόλεμος στην Αγγλία

Στις 22 Αυγούστου 1642, με τη μάχη του Εντχιλ, αρχίζει ουσιαστικά ο αγγλικός εμφύλιος πόλεμος. Στη μάχη αυτή αντιπαρατέθηκαν οι δυνάμεις του βασιλιά της Αγγλίας Καρόλου Α` και οι δυνάμεις των επαναστατών με επικεφαλής τον κόμη του Εσεξ και τον Ολιβερ Κρόμβελ. Η αντιπαράθεση άρχισε το 1641 όταν ο βασιλιάς κατάργησε το Κοινοβούλιο, συλλαμβάνοντας πολλούς βουλευτές. Το Κοινοβούλιο ζητούσε συστηματικά τον περιορισμό των βασιλικών εξουσιών.

Ολιβερ Κρόμβελ

Χαρακτηριστικό αυτού του πολέμου που έγινε σε δύο στάδια (το πρώτο από το 1642 ως το 1646 και το δεύτερο το 1648) ήταν ο ιδιόμορφος συσχετισμός των ταξικών δυνάμεων: η αστική τάξη προσχώρησε στην επανάσταση μαζί με τη νέα αριστοκρατία εναντίον της φεουδαρχικής αριστοκρατίας και της κυρίαρχης εκκλησίας. Στον πόλεμο που εξαπολύθηκε από το βασιλιά Κάρολο Α`, ο επαναστατικός στρατός που το μεγαλύτερο μέρος της δύναμής του αποτελούσαν οι λαϊκές μάζες, νίκησε τις βασιλικές δυνάμεις. Ο Κάρολος Α`εκτελέστηκε στις 30 Γενάρη του 1649 και στην Αγγλία εγκαθιδρύθηκε δημοκρατία.

βασιλιάς Κάρολος Α`

Η εξουσία πέρασε στα χέρια των Ανεξαρτήτων (τη ριζοσπαστική πτέρυγα της αστικής τάξης και της νέας αριστοκρατίας), που, μολονότι κατάργησαν τη φεουδαρχική γαιοκτησία, αντιτάχθηκαν αδιάλλακτα στις μάζες, οι οποίες προσπαθούσαν να διευρύνουν την επανάσταση και κυρίως να δώσουν δημοκρατική λύση στο αγροτικό ζήτημα. Η αστική δημοκρατία πήρε σύντομα τη μορφή της στρατιωτικής δικτατορίας με επικεφαλής τον Ολιβερ Κρόμβελ και άρχισε να λεηλατεί τις αποικίες. Η Ιρλανδία υποτάχθηκε το 1651 και η Σκοτία προσαρτήθηκε με τη βία το 1652. Τα αποτελέσματα της επανάστασης που κερδήθηκε από το λαό, τα εκμεταλλεύτηκαν η αστική τάξη και η νέα αριστοκρατία, που πήραν πολλές γαίες των φεουδαρχών, οι οποίοι είχαν υποστηρίξει το βασιλιά. Η φεουδαρχική γαιοκτησία μετατράπηκε σε αστική ατομική ιδιοκτησία. Εξάλλου, οι αγρότες δεν απέκτησαν κανένα δικαίωμα πάνω στη γη. Οι αδιάκοπες εξεγέρσεις των μαζών φόβισαν την αστική τάξη και τη νέα αριστοκρατία, που φρόντισαν να αποκαταστήσουν, το 1660, τη μοναρχία στο πρόσωπο του Καρόλου Β` Στιούαρτ.