Με φόντο το «μεγάλο παζάρι» ΗΠΑ - Τουρκίας

Για αγορά νέου συστήματος S-400 κάνει λόγο η Ρωσία, διαψεύδει η τουρκική κυβέρνηση την ώρα που αξιωματούχοι της βρίσκονται στην Ουάσιγκτον για τα F-16

 Σε πλήρη εξέλιξη βρίσκεται το «μεγάλο παζάρι» για τη διατήρηση της Τουρκίας στο ευρωατλαντικό στρατόπεδο, που περιλαμβάνει και τα γνωστά «ανταλλάγματα» σε βάρος των ελληνικών και κυπριακών κυριαρχικών δικαιωμάτων, για τη διασφάλιση της ΝΑΤΟικής συνοχής.

Χαρακτηριστική είναι η είδηση που μετέδωσε χτες το πρακτορείο ειδήσεων TASS, σύμφωνα με την οποία Ρωσία και Τουρκία υπέγραψαν συμβόλαιο για την αποστολή στην Αγκυρα και δεύτερης συστοιχίας αντιαεροπορικών συστημάτων S-400. Το TASS επικαλείται τον επικεφαλής της Ομοσπονδιακής Υπηρεσίας Στρατιωτικής - Τεχνικής Συνεργασίας (FSVTS) της Ρωσίας, Ντμίτρι Σουγκάγιεφ, ο οποίος τόνισε ότι «η σχετική σύμβαση έχει ήδη υπογραφεί». Επεσήμανε ακόμα ότι «η στρατιωτικοτεχνική συνεργασία με την Τουρκία αναπτύσσεται σύμφωνα με τις συμφωνίες που έχουν επιτευχθεί μεταξύ των Προέδρων των δύο χωρών. Σκοπεύουμε να συνεχίσουμε να συνεργαζόμαστε με τους Τούρκους εταίρους σε διαφανή και αμοιβαία επωφελή βάση».

Από την άλλη πλευρά, Τούρκος αξιωματούχος μιλώντας στο «Reuters» επέμεινε ότι «δεν υπάρχουν νέες συμφωνίες». «Η αρχική σύμβαση που υπογράφηκε με τη Ρωσία για την αγορά των S-400 περιλάμβανε ήδη δύο παρτίδες. Η αγορά μιας δεύτερης παρτίδας περιλαμβανόταν στο αρχικό σχέδιο και στη σχετική σύμβαση», διευκρίνισε.

Θυμίζουμε ότι η Τουρκία έγινε η πρώτη χώρα του ΝΑΤΟ που αγόρασε συστήματα αεράμυνας S-400 από τη Μόσχα το 2017. Σε απάντηση της πρώτης αποστολή S-400 στην Τουρκία τον Ιούλη του 2019, οι ΗΠΑ επέβαλαν κυρώσεις σε Τούρκους αξιωματούχους στον τομέα της Αμυνας και απέβαλαν την Τουρκία από το πρόγραμμα με τα μαχητικά 5ης γενιάς F-35.

Στο μεταξύ, ήδη από προχτές έφτασε στην Ουάσιγκτον αντιπροσωπεία του τουρκικού υπουργείου Αμυνας για την έναρξη συνομιλιών, από χτες, σχετικά με το θέμα της απόκτησης 40 καινούργιων F-16V, καθώς επίσης της απόκτησης 80 κιτ αναβάθμισης υπαρχόντων F-16 διαφόρων εκδόσεων της τουρκικής Αεροπορίας, κι αυτών σε επίπεδο F-16V, συνολικού κόστους 6 δισεκατομμυρίων δολαρίων.

Τη μετάβαση της τουρκικής αντιπροσωπείας στις ΗΠΑ είχε προαναγγείλει ο ίδιος ο Τούρκος υπουργός Αμυνας Χουλούσι Ακάρ, με δήλωσή του που δημοσιεύτηκε στην αγγλόφωνη «Daily Sabah» της 9ης Αυγούστου. «Την επόμενη Δευτέρα, διαπραγματευτική αντιπροσωπεία θα φτάσει στην Ουάσιγκτον μετά από σχετική πρόσκληση Αμερικανών αξιωματούχων», είχε πει, προσθέτοντας ότι «η Αγκυρα παραμένει ισχυρώς αντίθετη» στα προαπαιτούμενα που βάζουν κάποια μέρη του Κογκρέσου.

Θυμίζουμε ότι στο πλαίσιο του ιμπεριαλιστικού παζαριού, η αμερικανική Βουλή των Αντιπροσώπων αναμένει σχετική «διαβεβαίωση» από πλευράς της κυβέρνησης Μπάιντεν ότι η έγκριση της πώλησης είναι «ζωτικής σημασίας για την ασφάλεια των ΗΠΑ» και ότι περιλαμβάνει σειρά μέτρων που δήθεν θα πιστοποιούν πως τα αεροσκάφη αυτά «δεν θα χρησιμοποιηθούν για μη εγκεκριμένες (νόμιμες) υπερπτήσεις πάνω από ελληνικό έδαφος», να μη χρησιμοποιούνται στις υπερπτήσεις πάνω από τα ελληνικά νησιά. «Κιχ» δεν λένε βέβαια για τις συνεχείς παραβιάσεις του ελληνικού εναέριου χώρου - το εύρος του οποίου δεν αναγνωρίζουν οι ΗΠΑ - αλλά και τις παραβάσεις των Κανόνων Εναέριας Κυκλοφορίας στο FΙR Αθηνών από πλευράς της τουρκικής Πολεμικής Αεροπορίας, στον «ΝΑΤΟικό ενιαίο επιχειρησιακά χώρο».

Σε κάθε περίπτωση, ο Ακάρ τόνισε ότι «δεν μπορούμε να αποδεχτούμε αυτές τις συνθήκες. Η ευχή μας είναι η Γερουσία να άρει όλες αυτές τις αντιθέσεις της». Αλλωστε και Τουρκοι αναλυτές ερμηνεύουν την ανακοίνωση, χτες, της παράδοσης αυτής της δεύτερης παρτίδας S-400 από τη Ρωσία στην Τουρκία, ως άλλη μια απόπειρα άσκησης πίεσης από την κυβέρνηση Ερντογάν προς την αμερικανική πλευρά να δεχτεί τις τουρκικές θέσεις, θυμίζοντας ότι μπορεί να «ακουμπήσει» για οπλικά συστήματα και αλλού, και ευρύτερα να αναπτύξει τις σχέσεις της με τη Μόσχα.

Την ίδια ώρα, σε δηλώσεις του την περασμένη Παρασκευή ο Ακάρ είπε μεταξύ άλλων για την ελληνική κυβέρνηση ότι «ο Πρόεδρός μας υποδέχτηκε τον πρωθυπουργό τους για να συνομιλήσουν. Μίλησαν, συμφώνησαν. Ενώ είμαστε δύο γειτονικές χώρες, λίγο μετά ο ίδιος πήγε στο Κογκρέσο των ΗΠΑ και κατηγόρησε την Τουρκία. Τήρησε μια ανήθικη στάση, που δεν αρμόζει στη διπλωματία και στις σχέσεις καλής γειτονίας».

Ενώ, ξαναβάζοντας εκ μέρους της τουρκικής αστικής τάξης όλες τις αξιώσεις της στο τραπέζι και αναφέροντας ότι η τουρκική πλευρά υπερασπίζεται τα δικαιώματά της στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο, όπως και αυτά των Τουρκοκυπρίων, σημείωσε:

«Εμείς όμως λέμε: Εσύ έχεις 3.000 νησιά στο Αιγαίο και έρχεσαι μπροστά στη μύτη μας, εσύ διεκδικείς θαλάσσια περιοχή ευθύνης 40.000 τ.χλμ., εσύ είσαι που αγνοείς τα δικαιώματά μας όπως και αυτά των Τουρκοκύπριων στην Ανατ. Μεσόγειο, εσύ εξοπλίζεσαι με τη δήθεν απειλή και τρέχεις πίσω από τη δημιουργία συμμαχιών, εσύ ανοίγεις τις πύλες σου σε τρίτες χώρες».

Προς επιβεβαίωση εξάλλου των τουρκικών διεκδικήσεων «επί του πεδίου», τη μέρα άφιξης της τουρκικής αντιπροσωπείας στις ΗΠΑ, ανήμερα τον Δεκαπενταύγουστο (κουρελιάζοντας και τα τυπικώς ισχύοντα με βάση το περιλάλητο μνημόνιο Παπούλια - Γιλμάζ, το 1988, περί αποχής από προκλήσεις ανήμερα εθνικών ή μεγάλων θρησκευτικών εορτών των δύο χωρών), η τουρκική Πολεμική Αεροπορία προχώρησε σε 39 παραβιάσεις του ελληνικού εναέριου χώρου και 3 υπερπτήσεις πάνω από ελληνικά νησιά (Κίναρο, Μαύρα Λέρου και Κανδελιούσα Νισήρου), ενώ ακολούθησαν και 3 εμπλοκές με ελληνικά μαχητικά που σηκώθηκαν για αναγνωρίσεις και αναχαιτίσεις. Επίσης, τη Δευτέρα σημειώθηκε παράνομη (χωρίς κατάθεση σχεδίων πτήσης) είσοδος στο FIR Αθηνών 18 τουρκικών F-16, από τα οποία τα 10 ήταν οπλισμένα. Αλλά και χτες η τουρκική Πολεμική Αεροπορία προχώρησε σε 26 παραβιάσεις του ελληνικού εναέριου χώρου.

Ολα αυτά ενώ μια σειρά παράγοντες θεωρούν σχεδόν βέβαιο ότι τους επόμενους μήνες η Αγκυρα θα μεταφέρει το πλωτό της γεωτρύπανο «Αμπντουλχαμίντ» εντός της ΑΟΖ της Κυπριακής Δημοκρατίας, θέτοντας ξανά και «επί του πεδίου» τις διεκδικήσεις της.